Wskaźniki referencyjne

Wskaźnik referencyjny wykorzystywany jest do ustalania oprocentowania zmiennego w przypadku:

• umowy finansowej (np. kredytu hipotecznego)
• instrumentu finansowego (np. instrumentu pochodnego na stopę procentową)
• pomiaru wyniku funduszu inwestycyjnego

Na podstawie wskaźników referencyjnych:

• banki wyznaczają oprocentowanie kredytów, lokat, produktów strukturyzowanych, papierów dłużnych i innych instrumentów finansowych
• strony umów mogą określać swoje wzajemne zobowiązania i rozliczać transakcje

Administrator wskaźnika referencyjnego:

• wyznacza wartość wskaźnika referencyjnego
• ma obowiązek publikować bieżącą wartość wskaźnika referencyjnego oraz sposób jego wyznaczania
• jest niezależny od banków i innych instytucji finansowych

Zezwolenia na jego działalność wydają instytucje nadzorujące rynek finansowy w danym kraju.

Administrator wskaźnika referencyjnego, zgodnie z rozporządzeniem BMR  ? Unijne rozporządzenie w sprawie wskaźników referencyjnych: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (Dz.Urz. Unii Europejskiej L 171/1 z dnia 29.6.2016 r.) zmienione Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/168 z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2016/1011 w odniesieniu do wyłączenia dotyczącego niektórych walutowych wskaźników referencyjnych spot państw trzecich i wyznaczenia zamienników niektórych wskaźników referencyjnych, których opracowywania się zaprzestaje oraz w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 648/2012 (Dz.Urz. Unii Europejskiej L 49/6 z dnia 12.2.2021) , ma zezwolenie lub jest zarejestrowany, żeby prowadzić działalność, która polega na opracowywaniu wskaźników referencyjnych. Znajduje się też w rejestrze administratorów wskaźników referencyjnych, który prowadzi Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych („ESMA”):

Rejestr ESMA administratorów wskaźników referencyjnych

W Polsce administratorem wskaźnika referencyjnego jest np. GPW Benchmark S.A., podmiot nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. GPW Benchmark jest administratorem wskaźników – WIBID i WIBOR, które są zgodne z rozporządzeniem BMR.

Komisja Europejska opracowała standard wskaźników referencyjnych i wydała rozporządzenie, które w skrócie nazywamy rozporządzeniem BMR  ? Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (Dz.Urz. Unii Europejskiej L 171/1 z dnia 29.6.2016 r.) zmienione Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/168 z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2016/1011 w odniesieniu do wyłączenia dotyczącego niektórych walutowych wskaźników referencyjnych spot państw trzecich i wyznaczenia zamienników niektórych wskaźników referencyjnych, których opracowywania się zaprzestaje oraz w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 648/2012 (Dz.Urz. Unii Europejskiej L 49/6 z dnia 12.2.2021) . Rozporządzenie BMR określa m.in.:

• zasady i zakres metodologii opracowywania wskaźników
• standard nadzoru nad administratorami wskaźników
• proces udzielania zezwoleń, licencji i nadzoru administratorów wskaźników
• obowiązki posiadania przez podmioty stosujące wskaźniki referencyjne planów awaryjnych, które należy uwzględniać w stosunkach umownych z klientami

Pierwsze decyzje dotyczące wycofania wskaźników WIBOR i WIBID zapadły w lipcu 2022 r. To wtedy opublikowano ustawę, która zapoczątkowała reformę wskaźników w Polsce (ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom).

Powołana została Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR), której prace mają na celu zapewnienie wiarygodności, przejrzystości i rzetelności opracowywania i stosowania nowego wskaźnika referencyjnej stopy procentowej.

27 września 2022 r. Komitet Sterujący NGR przyjął Mapę Drogową określającą harmonogram działań, których celem jest zastąpienie wskaźnika referencyjnego WIBOR wskaźnikiem WIRON zgodnie z rozporządzeniem BMR. 25 października 2023 r. KS NGR podjął decyzję o zmianie maksymalnych terminów realizacji Mapy Drogowej i wskazał finalny moment konwersji na koniec 2027 r.

Informacje dotyczące prac NGR znajdziesz poniżej:

Prace narodowej grupy roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych - Komisja Nadzoru Finansowego (knf.gov.pl)

Bieżące informacje na temat zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID znajdziesz tutaj:

Wskaźnik referencyjny WIRON zastępuje WIBOR i WIBID (pkobp.pl)

Najważniejsze informacje podajemy na bieżąco w naszych aktualnościach

Dodatkowe informacje znajdziesz na stronie www.bankiwpolsce.pl

Termin obowiązywania: do 31 marca 2024 r.

• Jeśli masz kredyt hipoteczny w GBP z oprocentowaniem, które oparte jest na wskaźniku LIBOR GBP i Twoja umowa nie zawiera postanowień odwzorowujących plan awaryjny, tzw. klauzul awaryjnych:
  Po zaprzestaniu publikacji wskaźnika LIBOR GBP, oprocentowanie Twojego kredytu będzie ustalane na podstawie ostatniego dostępnego notowania LIBOR GBP 3M, tj. z 28 marca 2024 r., w wysokości 5,3037% i marży, która wynika z zawartej z Tobą umowy kredytu. Wysokość wskaźnika podamy Ci w kolejnym zawiadomieniu o wysokości raty, które od nas otrzymasz.
• Jeśli masz kredyt hipoteczny w GBP z oprocentowaniem, które oparte jest na wskaźniku LIBOR GBP i Twoja umowa zawiera postanowienia odwzorowujące plan awaryjny, tzw. klauzule awaryjne:
• Po zaprzestaniu publikacji wskaźnika LIBOR GBP 3M oprocentowanie Twojego kredytu oparte będzie o bieżącą referencyjną (główną) stopę procentową brytyjskiego banku centralnego (Bank of England) i marży, która wynika z zawartej z Tobą umowy kredytu
• Stopa ta będzie skorygowana o średnią arytmetyczną z różnic, jakie występowały pomiędzy LIBOR GBP 3M, a wyżej wymienioną stopą procentową brytyjskiego banku centralnego
• Korekta ta wynosi 0,0946%
• Do obliczeń użyliśmy stopy procentowej brytyjskiego banku centralnego oraz LIBOR GBP 3M, które publikowane były w dni robocze w okresie 6 miesięcy poprzedzających zaprzestanie publikacji wskaźnika LIBOR GBP 3M

Bieżąca stopa procentowa brytyjskiego banku centralnego

Termin obowiązywania: do 30 czerwca 2023 r.

Obowiązywał do 30 września 2024 r.

Jeśli masz kredyt hipoteczny w USD z oprocentowaniem, które jest oparte na wskaźniku LIBOR USD 1M i Twoja umowa:

1. nie ma postanowień, które odwzorowują plan awaryjny, tzw. klauzule awaryjne ? Postanowienia, które odwzorowują plan awaryjny, tzw. klauzule awaryjne, znajdują się w aneksie do umowy kredytu: Sposób postępowania w przypadku istotnej zmiany lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego :
   • po zaprzestaniu publikacji wskaźnika LIBOR USD, czyli od 1 października 2024 r., ustalamy oprocentowanie Twojego kredytu na podstawie ostatniego dostępnego notowania LIBOR USD 1M, notowania z 30 września 2024 r. – czyli 4,96018%, i marży, która wynika z zawartej z Tobą umowy kredytu
   • wartość ostatniego dostępnego notowania LIBOR USD 1M podajemy w zawiadomieniach o wysokości raty
2. ma postanowienia, które odwzorowują plan awaryjny, tzw. klauzule awaryjne ? Postanowienia, które odwzorowują plan awaryjny, tzw. klauzule awaryjne, znajdują się w aneksie do umowy kredytu: Sposób postępowania w przypadku istotnej zmiany lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego :
   Po zaprzestaniu publikacji wskaźnika LIBOR USD 1M, czyli od 1 października 2024 r., ustalamy oprocentowanie Twojego kredytu na podstawie bieżącej referencyjnej (głównej) stopy procentowej banku centralnego Stanów Zjednoczonych (Federal Reserve System) i marży, która wynika z zawartej z Tobą umowy kredytu.
   • Bieżąca referencyjna (główna) stopa procentowa banku centralnego Stanów Zjednoczonych jest skorygowana o średnią arytmetyczną z różnic, jakie były między LIBOR USD 1M a stopą referencyjną banku centralnego Stanów Zjednoczonych
     (skorygowanie to:
     • podwyższenie stopy banku centralnego o wartość średniej arytmetycznej, ustalonej w sposób, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, jeśli wartość tej średniej jest dodatnia, albo
     • obniżenie stopy banku centralnego o wartość średniej arytmetycznej, ustalonej w sposób, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, jeżeli wartość tej średniej jest ujemna)
   • Bank centralny Stanów Zjednoczonych publikuje stopę referencyjną w formie przedziału wartości, dlatego do dalszej obsługi Twojego kredytu stosujemy najniższą wartość z tego przedziału, np. jeśli przedział wartości to 5,25–5,5%, stosujemy stopę referencyjną 5,25%
   • Ta korekta wynosi 0,16708%
   • Do obliczeń ww. korekty używamy najniższej wartości z przedziału stopy procentowej banku centralnego Stanów Zjednoczonych oraz LIBOR USD 1M, które były publikowane w dni robocze w okresie 6 miesięcy poprzedzających zaprzestanie publikacji wskaźnika LIBOR USD 1M

Pamiętaj, że po zaprzestaniu publikacji LIBOR USD 1M, czyli od 1 października 2014 r., masz możliwość zawarcia aneksu, na podstawie którego oprocentowanie Twojego kredytu będzie oparte na skorygowanej stopie referencyjnej, o której mowa powyżej i marży, która wynika z zawartej z Tobą umowy kredytu.

Bieżąca referencyjna (główna) stopa procentowa banku centralnego Stanów Zjednoczonych

Obowiązywał do 30 września 2024 r.

Jeśli masz kredyt hipoteczny w USD z oprocentowaniem, które jest oparte na wskaźniku LIBOR USD 3M i Twoja umowa:

1. nie ma postanowień, które odwzorowują plan awaryjny, tzw. klauzule awaryjne ? Postanowienia, które odwzorowują plan awaryjny, tzw. klauzule awaryjne, znajdują się w aneksie do umowy kredytu: Sposób postępowania w przypadku istotnej zmiany lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego :
   • po zaprzestaniu publikacji wskaźnika LIBOR USD, czyli od 1 października 2024 r., ustalamy oprocentowanie Twojego kredytu na podstawie ostatniego dostępnego notowania LIBOR USD 3M, tj. notowania z 30 września 2024 r. – czyli 4,85372%, i marży, która wynika z zawartej z Tobą umowy kredytu
   • wartość ostatniego dostępnego notowania LIBOR USD 3M podajemy w zawiadomieniach o wysokości raty
2. ma postanowienia, które odwzorowują plan awaryjny, tzw. klauzule awaryjne ? Postanowienia, które odwzorowują plan awaryjny, tzw. klauzule awaryjne, znajdują się w aneksie do umowy kredytu: Sposób postępowania w przypadku istotnej zmiany lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego :
   Po zaprzestaniu publikacji wskaźnika LIBOR USD 3M, czyli od 1 października 2024 r., ustalamy oprocentowanie Twojego kredytu na podstawie bieżącej referencyjnej (głównej) stopy procentowej banku centralnego Stanów Zjednoczonych (Federal Reserve System) i marży, która wynika z zawartej z Tobą umowy kredytu.
   • Bieżąca referencyjna (główna) stopa procentowa banku centralnego Stanów Zjednoczonych jest skorygowana o średnią arytmetyczną z różnic, jakie były między LIBOR USD 3M, a stopą procentową banku centralnego Stanów Zjednoczonych
     (skorygowanie to:
     • podwyższenie stopy banku centralnego o wartość średniej arytmetycznej, ustalonej w sposób, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, jeśli wartość tej średniej jest dodatnia, albo
     • obniżenie stopy banku centralnego o wartość średniej arytmetycznej, ustalonej w sposób, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, jeżeli wartość tej średniej jest ujemna)
   • Bank centralny Stanów Zjednoczonych publikuje stopę referencyjną w formie przedziału wartości, dlatego do dalszej obsługi Twojego kredytu stosujemy najniższą wartość z tego przedziału, np. jeśli przedział wartości wynosi 5,25–5,5%, stosujemy stopę referencyjną 5,25%
   • Ta korekta wynosi 0,24501%
   • Do obliczeń ww. korekty używamy najniższej wartości z przedziału stopy procentowej banku centralnego Stanów Zjednoczonych oraz LIBOR USD 3M, które były publikowane w dni robocze w okresie 6 miesięcy poprzedzających zaprzestanie publikacji wskaźnika LIBOR USD 3M

Pamiętaj, że po zaprzestaniu publikacji LIBOR USD 3M, czyli od 1 października 2024 r., masz możliwość zawarcia aneksu, na podstawie którego oprocentowanie Twojego kredytu będzie oparte na skorygowanej stopie referencyjnej, o której mowa powyżej i marży, która wynika z zawartej z Tobą umowy kredytu. 

Bieżąca referencyjna (główna) stopa procentowa banku centralnego Stanów Zjednoczonych