EMIR

EMIR (skrót od ang. European Market Infrastructure Regulation) to Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 04.07.2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji, które weszło w życie 16.08.2012 r.

Rozporządzenie ma skutek bezpośredni we wszystkich Państwach Członkowskich, co oznacza, że jego przepisy bezpośrednio nakładają obowiązki m.in. na polskie podmioty (przedsiębiorców) zawierających transakcje pochodne.

Aktualnie możemy mówić jedynie o obowiązywaniu części przepisów regulujących ww. kwestie. Całościowe wdrożenie nastąpi z chwilą wejścia w życie rozporządzeń delegowanych oraz aktów wykonawczych związanych z EMIR wydawanych przez Komisję Europejską, opracowanych przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA).

Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie, które określa EMIR oraz stosowne rozporządzenia delegowane i akty wykonawcze (dalej Regulacja EMIR). O ewentualnych zmianach, w szczególności o wytycznych bądź interpretacjach dotyczących sposobu wypełniania obowiązków wynikających z Regulacji EMIR, będziemy sukcesywnie informować Państwa na naszej stronie internetowej.

Dodatkowe informacje można znaleźć na stronie Komisji Nadzoru Finansowego

Szczegóły EMIR

  • Obowiązek raportowania wchodzi w życie w dniu 12.02.2014 r.

    Każda ze stron transakcji pochodnej jest zobowiązana do zgłoszenia (zaraportowania) szczegółowych danych dotyczących takiej transakcji do podmiotu utworzonego w celu gromadzenia tych informacji, tj. repozytorium transakcji. Zgłoszenie transakcji powinno nastąpić do końca następnego dnia roboczego po dniu jej zawarcia.

    Każda strona transakcji pochodnej ma obowiązek zgłoszenia transakcji do repozytorium. Może to zrobić bezpośrednio lub za pośrednictwem drugiej strony transakcji lub za pomocą podmiotu trzeciego.

    Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Klientów, począwszy od 12.02.2014 r. PKO Bank Polski S.A., zwany dalej „Bankiem” lub „PKO BP S.A.” będzie bezpłatnie raportował transakcje pochodne zawarte z Bankiem w imieniu klientów do repozytorium utworzonego przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.

    Do wypełnienia obowiązku raportowania transakcji do repozytorium niezbędne jest posiadanie przez klienta numeru LEI (ang. Legal Entity Identyfier).

    W przypadku, gdy Klient nie dostarczy do Banku informacji o numerze LEI, Bank nie będzie mógł zaraportować transakcji w jego imieniu.

    Aktualnie kod LEI funkcjonuje w postaci kodu pre-LEI, co wynika z faktu, iż międzynarodowy system numerów identyfikacyjnych (tzw. GLEIS) znajduje się nadal w fazie budowy.

    Identyfikator PRE-LEI mogą Państwo uzyskać m.in. za pośrednictwem KDPW, tj. składając wniosek na stronie internetowej: https://lei.kdpw.pl/ lub w pliku PDF: dane innych podmiotów uprawnionych (poza terytorium Polski) do wydawania numerów LEI

    Zgodnie z informacją zawartą na stronie KDPW „po wypełnieniu wniosku rejestracyjnego o nadanie kodu, maksymalnie w ciągu 10 dni roboczych zostaje podjęta decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu wniosku. Po pomyślnej weryfikacji do podmiotów wnioskujących zostanie wysłany e-mail z prośbą o uiszczenie należnej opłaty. Po uiszczeniu opłaty kod zostanie nadany niezwłocznie.”

    W celu umożliwienia raportowania przez Bank w Państwa imieniu transakcji pochodnych zawartych z PKO Bankiem Polskim SA niezbędne jest przekazanie do Banku informacji o uzyskanym numerze LEI.

    Ponadto klienci, którzy zamierzają samodzielnie raportować transakcje do repozytorium, proszeni są o niezwłoczne poinformowanie Banku o tym fakcie w sposób określony powyżej.

    W razie pytań bądź wątpliwości odnośnie obowiązku raportowania transakcji do repozytorium, w tym kwestii związanych z pozyskaniem identyfikatora PRE-LEI prosimy o kontakt z Bankiem: repozytorium@pkobp.pl

  • Wymogi EMIR są odpowiednio zróżnicowane w zależności od przynależności poszczególnych podmiotów do danej kategorii. EMIR wprowadza podział uczestników rynku na następujące kategorie.

    • Kontrahenci finansowi (kontrahenci FC) - oznaczają przedsiębiorstwa inwestycyjne, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2004/39/WE, instytucje kredytowe, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2006/48/WE, zakłady ubezpieczeń, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 73/239/EWG, zakłady ubezpieczeń, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2002/83/WE, zakłady reasekuracji, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2005/68/WE, UCITS i odpowiednio, ich spółek zarządzających, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2009/65/WE, instytucje pracowniczych programów emerytalnych w rozumieniu art. 6 lit. a) dyrektywy 2003/41/WE oraz alternatywne fundusze inwestycyjne zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono zezwolenia lub które zarejestrowano zgodnie z dyrektywą 2011/61/UE,
    • Kontrahenci niefinansowi (kontrahenci NFC) - oznaczają przedsiębiorstwo mające siedzibę w Unii nie będące Kontrahentem finansowym (FC). Kontrahenci NFC dzielą się na kontrahentów NFC+, którzy podlegają obowiązkowi centralnego rozliczenia oraz NFC-, którzy nie podlegają temu obowiązkowi.
    • Kontrahenci niefinansowi plus (kontrahenci NFC+) – oznaczają Kontrahentów NFC, których średnia pozycja w transakcjach lub kontraktach pochodnych w ciągu 30 dni roboczych przekracza odpowiedni próg:

    KLASA AKTYWÓW  

    PRÓG ROZLICZANIA

    Kredytowe instrumenty pochodne

    EUR 1 mld

    Akcyjne instrumenty pochodne 

    EUR 1 mld

    Instrumenty pochodne stopy procentowej

    EUR 3 mld

    Walutowe instrumenty pochodne

    EUR 3 mld

    Towarowe kontrakty pochodne i kontrakty pochodne inne niż ww.

    EUR 3 mld 

    Dla obliczenia czy średnia pozycja dla danego kontrahenta NFC przekracza którykolwiek z powyższych progów bierze się pod uwagę nominały wszystkich otwartych lub nierozliczonych transakcji pochodnych zawartych przez kontrahenta NFC lub przez inne podmioty niefinansowe w ramach grupy, do której ten kontrahent NFC należy, z wyłączeniem transakcji co do których można obiektywnie stwierdzić, że zmniejszają ryzyko bezpośrednio związane z daną działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami kontrahenta niefinansowego lub grupy. Kontrahenci niefinansowi minus (kontrahenci NFC-) to kontrahenci NFC, którzy nie są klientami NFC+.

    Kryteria oceny, które kontrakty lub transakcje pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym w obiektywny sposób ograniczają ryzyka, zostały określone w Art. 10 Rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 149/2013 - (Dz.U.UE.L.2013.52.11 ze zm.)

  • Kontrahenci FC, NFC+ oraz NFC- zobowiązani są potwierdzać transakcje w możliwie najkrótszym terminie, nie później jednak jak w terminach określonych w art. 12 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 149/2013. Kontrahenci FC ponadto są zobowiązani wdrożyć procedury raportowania niepotwierdzonych transakcji do nadzorcy.
  • Kontrahenci zawierający transakcje pochodne zobowiązani są posiadać procedury dokonywania okresowego uzgadniania portfeli transakcji pochodnych. Częstotliwość z jaką należy dokonywać uzgodnień portfeli określona jest w Art. 13 Rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 149/2013.
  • Kontrahenci posiadających otwarte i nierozliczone ponad 500 transakcji pochodnych mają obowiązek posiadania procedur dotyczących sprawdzania możliwości dokonania kompresji portfela w celu zmniejszenia ich ryzyka kredytowego zgodnie z Art. 14 Rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 149/2013.
  • Kontrahenci FC i NFC+ mają obowiązek dokonywania codziennych wycen transakcji pochodnych w oparciu o kwotowania rynkowe lub, o ile nie jest to możliwe, w oparciu o model.
  • Każdy kontrahent transakcji pochodnej zobligowany jest do prowadzenia ewidencji wszystkich zawartych przez siebie kontraktów pochodnych oraz wszelkich zmian przez co najmniej pięć lat od daty rozwiązania kontraktu.

  • Kontrahenci FC i kontrahenci NFC+ będą zobowiązani rozliczać transakcje pochodne zawarte poza rynkiem regulowanym za pośrednictwem CCP (ang. central counterparty) czyli tzw. centralnego kontrparntera. Obowiązek dotyczy kontraktów pochodnych zawartych pomiędzy:

    • kontrahentem FC oraz innym kontrahentem FC
    • kontrahentem FC oraz kontrahentem NFC+
    • pomiędzy dwoma kontrahentami NFC+

    Centralnemu rozliczaniu nie podlegają transakcje zawarte pomiędzy kontrahentem NFC- a kontrahentem FC.

    Termin wejścia w życie obowiązku centralnego rozliczania uzależniony jest uzyskania autoryzacji przez pierwsze CCP i podjęcia przez ESMA decyzji o objęciu takim obowiązkiem danego typu transakcji pochodnych.

Wyjaśniamy oznaczenia

Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny i w żadnym wypadku nie może być traktowany jako wiążące zobowiązanie jakiejkolwiek osoby, w tym PKO BP S.A., z jakiegokolwiek tytułu, w tym również w odniesieniu do poprawności bądź kompletności zawartych w nim informacji, przy czym wyłączona jest odpowiedzialność PKO BP S.A., jego Zarządu i pracowników  za wszelkie szkody powstałe w wyniku wykorzystania niniejszej publikacji lub zawartych w niej informacji przez Klienta w jakikolwiek sposób, w tym także w celu dokonania inwestycji.
PKO BP S.A. w szczególności poprzez informacje zawarte w niniejszej publikacji, nie świadczy doradztwa w związku z jakimikolwiek transakcjami zawieranymi przez Klienta, ani nie udziela jakichkolwiek porad inwestycyjnych lub rekomendacji, co do zawarcia takich transakcji. Transakcje dokonywane są wyłącznie na podstawie indywidualnych, podjętych niezależnie od PKO BP S.A., decyzji Klienta, na jego własne ryzyko i odpowiedzialność, na podstawie własnych analiz i oceny zasadności i celowości zawarcia i wyboru transakcji.
Niniejszy materiał nie stanowi porady ani rekomendacji dotyczącej zasad spełnienia obowiązków nałożonych Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji i aktami wykonawczymi do EMIR, w tym rozporządzeniami delegowanymi (dalej: „regulacja EMIR”).
Klient nie powinien podejmować żadnych decyzji dotyczących wykonania obowiązków wynikających z regulacji EMIR wyłącznie na podstawie niniejszego materiału bez dokonania własnych analiz. PKO BP S.A. rekomenduje zasięgnięcie przez Klienta niezależnych, profesjonalnych porad doradców. Decyzje w przedmiocie zawarcia z PKO BP S.A. transakcji, w tym również momentu jej zawarcia, zasad raportowania transakcji do repozytorium transakcji oraz spełnienia innych obowiązków nałożonych regulacją EMIR, Klient podejmuje w sposób samodzielny i niezależny od PKO BP S.A.
PKO BP S.A. nie ponosi odpowiedzialności za ww. decyzje Klienta i ich skutki, w szczególności za poniesione przez Klienta szkody (w szczególności poniesione straty, utracone korzyści i nałożone na Klienta kary finansowe).

Powyższa informacja uwzględnia stan prawny na dzień 10 stycznia 2014 r.