1. Wstęp

Charakterystyka działalności Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

Rys historyczny

Najważniejsze wydarzenia i osiągnięte wyniki finansowe w 2020 roku

Kierunki rozwoju Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

Pozycja rynkowa

1.1 Charakterystyka działalności Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

Grupa Kapitałowa Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej (Grupa PKO Banku Polskiego S.A. lub Grupa Kapitałowa Banku) należy do największych instytucji finansowych w Polsce, a także jest jedną z największych grup finansowych Europy Środkowo–Wschodniej. Podmiotem dominującym w Grupie Kapitałowej Banku jest Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna (PKO Bank Polski S.A. lub Bank). PKO Bank Polski S.A. jest największym bankiem komercyjnym w Polsce oraz liderem rodzimego rynku pod względem skali działania, kapitałów własnych, kredytów, oszczędności, liczby Klientów oraz wielkości sieci dystrybucji. Grupa Kapitałowa Banku wyróżnia się na polskim rynku wysokimi wynikami finansowymi, które zapewniają jej stabilny i bezpieczny rozwój.

PKO Bank Polski S.A. jest bankiem uniwersalnym, który obsługuje osoby fizyczne, prawne oraz inne podmioty krajowe i zagraniczne.

Poza działalnością ściśle bankową Grupa PKO Banku Polskiego S.A. świadczy usługi w zakresie leasingu, faktoringu, funduszy inwestycyjnych, funduszy emerytalnych i ubezpieczeń, zarządzania flotą pojazdów, agenta transferowego, dostarczania rozwiązań technologicznych, outsourcingu specjalistów IT i wsparcia w zakresie prowadzenia działalności przez inne podmioty, zarządza nieruchomościami. Grupa Kapitałowa Banku prowadzi działalność bankową i świadczy usługi finansowe poza granicami Polski poprzez oddziały w Republice Federalnej Niemiec (Oddział w Niemczech) i Republice Czeskiej (Oddział w Czechach) oraz podmioty zależne na Ukrainie. W 2020 roku PKO Bank Polski S.A. utworzył oddział w Republice Słowackiej (Oddział w Słowacji).

11 mln

Klientów Banku

5,2 mln

aktywnych aplikacji IKO

Grupa PKO Banku Polskiego S.A. rozwija działalność nie tylko w swoim tradycyjnym obszarze działalności – bankowości detalicznej. Jest również liderem w obsłudze Klientów korporacyjnych oraz firm i przedsiębiorstw (zwłaszcza w zakresie ich finansowania) oraz na rynku usług finansowych dla gmin, powiatów, województw i sektora budżetowego. Jest też najbardziej liczącym się organizatorem emisji obligacji komunalnych.

Grupa PKO Banku Polskiego S.A. ma największy udział w polskim rynku bankowym oszczędności (18,3%) i kredytów (17,6%) oraz rynku funduszy inwestycyjnych osób fizycznych (19,2%). PKO Bank Polski S.A. jest liderem pod względem liczby rachunków bieżących i kart płatniczych.

Grupa PKO Banku Polskiego S.A. oferuje nowoczesne i kompleksowe usługi za pośrednictwem cyfrowych kanałów obsługi, a PKO Bank Polski S.A. przekształca się w instytucję technologiczną z licencją bankową. W ramach iPKO i IKO Klienci korzystają z nowoczesnej bankowości, która wykracza poza tradycyjne finanse. PKO Bank Polski S.A. był zaangażowany w wypracowanie nowoczesnego, opartego na najnowszych technologiach podejścia do usług e-administracji. W 2018 roku PKO Bank Polski S.A rozpoczął swoją „drogę do chmury” za sprawą powołanej spółki – Operator Chmury Krajowej sp. z o.o. W ciągu najbliższych trzech lat, kluczowe biznesowe systemy IT Banku mają działać w chmurze obliczeniowej opartej o architekturę hybrydową. Pierwsze rozwiązania chmurowe, wdrożone przy udziale globalnych dostawców chmurowych oraz Operatora Chmury Krajowej sp. z o.o., już wspierają pracowników i Klientów Banku.

Na koniec 2020 roku sieć oddziałów PKO Banku Polskiego S.A. była największa w kraju i obejmowała 1 004 placówki własne (tj. oddziały, biura i centra) oraz 492 agencje. Do dyspozycji Klientów PKO Banku Polskiego S.A. jest rozwinięta sieć bankomatów (3 tys. urządzeń na koniec 2020 roku).

Grupa PKO Banku Polskiego S.A. należy do największych i najlepiej ocenianych pracodawców w Polsce. Na koniec 2020 roku zatrudnienie w Grupie PKO Banku Polskiego S.A. wynosiło 25,9 tys. etatów.

Grupa PKO Banku Polskiego S.A. w latach 2016-2020

	2020	2019	2018	2017	2016
Sprawozdanie z sytuacji finansowej (w mln PLN)
Suma aktywów	376 966	347 897	324 255	296 912	285 573
Kapitał własny ogółem	39 911	41 578	39 101	36 256	32 569
Finansowanie udzielone Klientom	235 781	244 083	230 438	214 361	208 987
Depozyty Klientów	282 356	256 170	238 723	217 306	200 404
Zysk/strata netto	-2 557	4 031	3 741	3 104	2 874
Wskaźniki finansowe
ROA netto	-0,7%	1,2%	1,2%	1,1%	1,1%
ROE netto	-6,0%	10,0%	10,0%	9,0%	9,1%
ROTE netto	-6,5%	10,9%	11,0%	10,0%	10,2%
C/I1)	41,0%	41,3%	44,2%	46,0%	47,4%
Marża odsetkowa	3,0%	3,4%	3,4%	3,3%	3,2%
Udział ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości	4,4%	4,3%	4,9%	5,5%	5,9%
Koszt ryzyka kredytowego	0,78%	0,46%	0,59%	0,71%	0,75%
Łączny współczynnik kapitałowy	18,18%	19,88%	18,88%	17,37%	15,81%
Liczba Klientów PKO Banku Polskiego S.A. (w tys.), w tym:	11 006	10 933	10 653	10 330	10 080
Ludność (w tys.)	10 463	10 427	10 179	9 877	9 648
Firmy i przedsiębiorstwa (tys.)	526	491	459	438	418
Klienci korporacyjni (w tys.)	16	16	15	15	15
Dane operacyjne
Liczba oddziałów PKO Banku Polskiego S.A. (w szt.)	1 004	1 115	1 155	1 194	1 238
Liczba zatrudnionych (w etatach)	25 859	27 708	27 856	28 443	29 163
Liczba rachunków bieżących w Banku (w tys. szt.)	8 257	8 012	7 697	7 362	7 034
Informacje o akcjach
Kapitalizacja giełdowa (w mln PLN)	35 900	43 075	49 338	55 388	35 175
Liczba akcji (w mln szt.)	1 250	1 250	1 250	1 250	1 250
Cena akcji (w PLN)	28,72	34,46	39,47	44,31	28,14
Dywidenda na 1 akcję (w PLN) (wypłacona w danym roku z zysku za lata poprzednie)	0,00	1,33	0,55	0,00	0,00
1) Dane za lata 2016-2018 nie uwzględniają zmian prezentacyjnych wprowadzonych w 2020 roku, co mogło mieć wpływ na wysokość wyniku na działalności biznesowej i kosztów działania.

Definicje poszczególnych pozycji ze sprawozdania z sytuacji finansowej i rachunku zysków i strat znajdują się w rozdziale 14. Słownik.

1.2 Grupa PKO Banku Polskiego S.A. – rys historyczny

Grupa PKO Banku Polskiego S.A. oferuje usługi Klientom indywidualnym i instytucjonalnym już od ponad 100 lat.

Najważniejsze wydarzenia z historii Banku i Grupy Kapitałowej Banku.

1919-1938	1.	Pocztowa Kasa Oszczędności została powołana dekretem podpisanym 7 lutego 1919 roku przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, premiera Ignacego Paderewskiego oraz założyciela i jednocześnie pierwszego prezesa Huberta Lindego.
	2.	Pocztowa Kasa Oszczędności zyskała osobowość prawną jako instytucja państwowa, która działa pod kontrolą i z gwarancją państwa.
	3.	W Poznaniu powstał pierwszy terenowy oddział Pocztowej Kasy Oszczędności.
	4.	Pocztowa Kasa Oszczędności zaczęła uruchamiać Szkolne Kasy Oszczędności.
	5.	Z inicjatywy Pocztowej Kasy Oszczędności Ministerstwo Skarbu podjęło decyzję o założeniu Banku Polska Kasa Opieki (dzisiaj Pekao S.A.) w formie spółki akcyjnej, aby ułatwić Polonii przekaz dewiz do kraju.
	6.	Pocztowa Kasa Oszczędności mocno przyczyniła się do rozwoju obrotu bezgotówkowego - co drugi większy zakład przemysłowy i każde duże przedsiębiorstwo miało konto czekowe w Pocztowej Kasie Oszczędności, a obrót czekowy w Polsce był półtora raza większy niż gotówkowy.
1939-1945		Lata wojny były okresem ogromnych strat i przestoju w działalności Pocztowej Kasy Oszczędności.
1946-1990	1.	Pocztowa Kasa Oszczędności została przekształcona w Powszechną Kasę Oszczędności.
	2.	Ustawa o prawie bankowym wprowadziła uprzywilejowanie wkładów oszczędnościowych przechowywanych w Powszechnej Kasie Oszczędności. Zostały one objęte gwarancją państwa.
	3.	Powszechna Kasa Oszczędności wprowadziła nowoczesny produkt: rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy.
	4.	W latach 1975-1987 Powszechna Kasa Oszczędności była włączona w struktury Narodowego Banku Polskiego (NBP) z zachowaniem tożsamości Banku.
1991-2001	1.	Uruchomiono pierwszy informacyjny portal internetowy Banku oraz pierwszy oddział internetowy e-PKO.
	2.	Rozpoczęła działalność spółka PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. (PKO TFI S.A.).
	3.	Została utworzona spółka PKO BP BANKOWY PTE S.A.
	4.	Została utworzona spółka Bankowy Fundusz Leasingowy S.A. (obecnie PKO Leasing S.A.), która świadczy usługi leasingu operacyjnego i finansowego aktywów trwałych i nieruchomości.
	5.	PKO BP jako jeden z założycieli utworzył spółkę Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService S.A. (obecnie CEUP eService sp. z o.o.).
	6.	W 2000 roku Bank został przekształcony w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna (PKO Bank Polski S.A.).
2002-2009	1.	Bank przejął Inteligo Financial Services S.A., spółkę która świadczy usługi utrzymania i rozwoju systemów bankowych, w tym także elektronicznego dostępu do rachunków bankowych (konto Inteligo).
	2.	Bank nabył 66,65% akcji KREDOBANK S.A. Spółka jest zarejestrowana i działa na Ukrainie. Aktualnie Bank posiada 100% udziału w kapitale zakładowym spółki.
	3.	W 2004 roku PKO Bank Polski S.A. zadebiutował na giełdzie. Na koniec pierwszego dnia notowań akcje osiągnęły cenę 24,50 PLN wobec ceny emisyjnej ustalonej na kwotę 20,50 PLN.
	4.	Rozpoczęła działalność spółka PKO BP Faktoring S.A. (obecnie PKO Faktoring S.A.).
2010-2015	1.	Strategia na lata 2013-2015 „PKO Bank Polski. Codziennie najlepszy" umocniła pozycję Grupy Kapitałowej Banku jako lidera w kluczowych segmentach rynku.
	2.	W 2013 roku PKO Bank Polski S.A. wyznaczył nowy standard płatności mobilnych – IKO. Innowacyjne rozwiązanie na rynku płatności mobilnych zostało wykorzystane do stworzenia w 2015 roku systemu płatności BLIK. BLIK stał się standardem na rynku polskim.
	3.	PKO Bank Polski S.A. podpisał umowę, która dotyczyła 20-letniego aliansu strategicznego na rynku płatności elektronicznych z EVO Payments International Acquisition GmbH i jednocześnie sprzedał znaczącą część udziałów w spółce CEUP eService sp. z o.o.
	4.	Utworzony został PKO Bank Hipoteczny S.A. Jego działalność obejmuje emisję długoterminowych listów zastawnych oraz udzielanie długoterminowych kredytów hipotecznych dla Klientów detalicznych.
	5.	PKO Bank Polski S.A. nabył akcje spółek z Grupy Nordea, w tym akcje Nordea Bank Polska S.A., a także portfel wierzytelności Klientów korporacyjnych. W październiku 2014 roku nastąpiło połączenie banków.
	6.	Została utworzona spółka PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. Spółka świadczy usługi ubezpieczeń majątkowych dla Klientów indywidualnych PKO Banku Polskiego S.A.
	7.	PKO Bank Polski S.A. rozpoczął ekspansję na rynki zagraniczne i utworzył pierwszy oddział za granicą (w Republice Federalnej Niemiec we Frankfurcie nad Menem).
2016-2020	1.	PKO Bank Polski S.A. zrealizował z dwuletnim wyprzedzeniem cele finansowe określone w strategii na lata 2016-2020 i ogłosił zaktualizowaną strategię na lata 2020-2022 „PKO Bank Przyszłości. Wspieramy Rozwój Polski i Polaków”.
	2.	PKO Leasing S.A. - podmiot zależny Banku - nabył Raiffeisen-Leasing Polska S.A. oraz Prime Car Management S.A. (wraz z ich spółkami zależnymi). Dzięki temu PKO Leasing S.A. umocnił swoją pozycję na polskim rynku leasingowym oraz rozszerzył ofertę usług zarządzania flotą pojazdów i wynajmu samochodów.
	3.	Grupa Kapitałowa Banku przejęła KBC TFI S.A. i dzięki połączeniu z PKO TFI S.A. dodatkowo przyspieszyła dynamiczny rozwój PKO TFI S.A., które umocniło pozycję lidera w segmencie funduszy detalicznych.
	4.	Portfel inwestycji kapitałowych Banku powiększył się o spółkę Operator Chmury Krajowej sp. z o.o. (usługi chmury obliczeniowej). do której dołączył drugi udziałowiec – Polski Fundusz Rozwoju S.A.
	5.	PKO Bank Polski S.A. utworzył fundusz inwestycyjny zarządzany przez PKO TFI S.A. pod nazwą PKO VC, który realizuje politykę właściwą dla funduszy venture capital i inwestuje w technologiczne innowacje finansowe.
	6.	PKO Bank Polski S.A. kontynuował rozwój zagraniczny i utworzył oddział korporacyjny w Pradze (Republika Czeska) oraz w Bratysławie (Republika Słowacka). Oddział w Bratysławie rozpoczął działalność operacyjną w marcu 2021 roku.

1.3 Najważniejsze wydarzenia i osiągnięte wyniki finansowe w 2020 roku

Funkcjonowanie Grupy PKO Banku polskiego S.A. w czasach pandemii

W marcu 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła pandemię COVID-19. W Polsce wprowadzono stan zagrożenia epidemicznego, a następnie stan epidemii. Skutkiem pandemii było zamrożenie życia gospodarczego. Instytucje państwowe wprowadziły zmiany w prawie prowadzące do ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa oraz pakiety pomocowe dla przedsiębiorstw i osób fizycznych. Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe oraz rezerwę obowiązkową, obniżono również wymogi kapitałowe dla banków. Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) rekomendowała bankom wstrzymanie wypłaty dywidendy. Po wakacyjnym wyhamowaniu pandemii i wznowieniu działalności gospodarczej, w IV kwartale 2020 roku nastąpił wzrost zachorowań i ponowne wprowadzenie ograniczeń w funkcjonowaniu wielu branż gospodarki.

Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego S.A. od początku zaangażowała się w walkę z pandemią. Podejmowała liczne działania, aby zapewnić ciągłość funkcjonowania oraz bezpieczeństwo swoich Klientów i pracowników. Wspierała społeczności lokalne i działania ogólnokrajowe. Strategia cyfrowej transformacji PKO Banku Polskiego S.A. ułatwiła mu prowadzenie działalności w warunkach pandemii koronawirusa.

Grupa Kapitałowa Banku:

• wspierała szpitale i personel medyczny w całej Polsce - w sumie, na walkę z COVID-19 przekazała ponad 23 mln PLN. Na kwotę składały się m.in. darowizny dla szpitali, zakup testów na obecność wirusa i środków ochrony, przekazanie samochodów na potrzeby placówek medycznych, służb sanitarnych i wojskowych. Pracownicy brali udział w opracowaniu i wdrożeniu ogólnokrajowego systemu do rezerwacji szczepień,

• aktywnie włączyła się w ratowanie przedsiębiorstw i tworzonych przez nie miejsc pracy; oferowała moratoria na spłatę umów kredytowych i leasingowych oraz wprowadziła szybkie lub uproszczone ścieżki decyzyjne,

• wspierała Klientów poprzez udostępnianie środków z pomocowych programów rządowych w ramach tzw. Tarcz antykryzysowych z wykorzystaniem instrumentów Polskiego Funduszu Rozwoju S.A. (PFR) oraz programów gwarancji i dopłat rządowych oferowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK),

– PKO Bank Polski S.A. włączył się w prace nad systemem dystrybucji subwencji z PFR dla mikro, małych i średnich firm przez bankowość elektroniczną. Bank zorganizował też emisje obligacji PFR, które pozwoliły sfinansować program. PKO Bank Polski S.A. jest jedynym bankiem, który obsługuje pożyczki płynnościowe i preferencyjne w ramach Tarczy Finansowej PFR dla dużych firm,

– PKO Bank Polski S.A miał największy udział w dystrybucji subwencji z Tarczy Finansowej 1.0 PFR dla mikro, małych i średnich firm. Za pośrednictwem Banku przekazano subwencje o łącznej wartości 10,5 mld PLN. Otrzymało je około 67 tys. przedsiębiorstw, zatrudniających ponad 0,5 mln pracowników,

• wprowadziła rozwiązania organizacyjne i narzędzia, które umożliwiają pracę zdalną, ułatwiają komunikację z Klientami i zapewniają ich płynną obsługę,

• przyspieszyła cyfryzację oraz rozwijała kanały zdalne, dzięki czemu Klienci mogą łatwiej korzystać z jej usług.

Bank utrzymał w czasie lockdownu pełną dostępność dla Klientów obsługi poprzez Contact Center oraz największą sieć bankomatów własnych, co pozwoliło na zapewnienie Klientom komfortu w zakresie bankowania.

Grupa Kapitałowa Banku prowadziła działania związane z poprawą efektywności kosztowej oraz ochroną jakości portfela kredytowego. Wskaźniki płynnościowe PKO Banku Polskiego S.A. w ujęciu jednostkowym i skonsolidowanym pozostały na bezpiecznych poziomach przy silnej bazie kapitałowej.

PKO Bank Polski S.A. europejskim liderem cyfrowej bankowości

PKO Bank Polski S.A. zwyciężył w rankingu Finnoscore 2020 i został europejskim liderem cyfrowej bankowości. Został wysoko oceniony w kategoriach: bankowość online, media społecznościowe, aplikacja mobilna, komunikacja omnikanałowa oraz strategia w zakresie innowacji. Pozycja lidera w rankingu to zasługa m.in. strategii Banku, która bazuje na transformacji cyfrowej.

Badaniu podlegało 300 kryteriów w 12 wybranych segmentach. Analizie poddano 200 banków z 26 krajów w Europie i Ameryce Północnej.

PKO Bank Polski S.A. przystępuje do Europejskiej Inicjatywy Płatniczej

PKO Bank Polski S.A, jako jedyny bank z Polski, przystąpił do Europejskiej Inicjatywy Płatniczej (European Payments Initiative, EPI). EPI to sojusz wiodących europejskich banków. Jego celem jest budowa europejskiego systemu płatniczego z własnymi kartami dla konsumentów i firm, cyfrowym portfelem, natychmiastowymi płatnościami i przelewami na telefon. EPI będzie wspierać europejskie instytucje publiczne, poprzez stworzenie europejskiego rozwiązania w dziedzinie płatności.

Rozwój usług, produktów i narzędzi, w tym wspierających działalność w czasie pandemii

Grupa Kapitałowa Banku rozwijała usługi oferowane zdalnie.

• Liczba aktywnych aplikacji IKO dla Klientów Banku osiągnęła rekordowe na polskim rynku bankowym 5,2 mln sztuk.

• Bank wspólnie z PKO Leasing S.A. i Prime Car Management S.A uruchomił platformę Automarket.pl, która zapewnia bezpieczny zakup nowych i używanych samochodów z udokumentowanym przebiegiem.

• W aplikacji mobilnej IKO można założyć konto osobiste z wykorzystaniem zdjęcia typu selfie oraz konto firmowe z jednoczesnym zarejestrowaniem działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Dzięki aplikacji można też sprawdzić stan konta w innym banku i skorzystać z asystenta głosowego.

• Bank przygotował model sprzedaży dla osób starszych i takich, które wcześniej nie korzystały z kanałów elektronicznych do obsługi bankowej. W tym modelu kluczowa jest edukacja Klientów z wykorzystaniem intuicyjnej aplikacji. Bank dostosował sprzedaż w oddziałach tak, by Klient mógł w asyście doradcy podpisać umowę o pożyczkę gotówkową, limit na koncie czy kartę kredytową bezpośrednio w IKO, bez drukowania dokumentów.

• KREDOBANK S.A. bazując na doświadczeniach PKO Banku Polskiego S.A., jako pierwszy na ukraińskim rynku, wdrożył rozwiązanie wideodoradcy. Usługa „Wideo Konsultant Online” działa w oparciu o infrastrukturę Operatora Chmury Krajowej sp. z o.o.

• Bank wprowadził możliwość zdalnego aktywowania bonu turystycznego oraz otwarcia rachunku inwestycyjnego całkowicie online z wykorzystaniem usługi e-Podpisu mSzafir (iPKO).

• Bank uruchomił pierwsze aplikacje i usługi w chmurze obliczeniowej. W ramach budowania Stanowiska przyszłości, zwirtualizował stacje robocze w oddziałach detalicznych. Projekt jest realizowany we współpracy z Operatorem Chmury Krajowej sp. z o.o.

Nowa Kadencja Zarządu i Rady Nadzorczej Banku

W maju 2020 roku Rada Nadzorcza Banku powołała dotychczasowych członków Zarządu Banku na kolejną, wspólną kadencję, w tym Pana Zbigniewa Jagiełłę na stanowisko Prezesa Zarządu Banku.

W sierpniu 2020 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku powołało do Rady Nadzorczej Banku na kolejną, wspólną kadencję 10 członków Rady Nadzorczej, w tym 7 członków poprzedniej kadencji. Przewodniczącym Rady Nadzorczej został dotychczasowy sekretarz Rady Nadzorczej – Pan Zbigniew Hajłasz.

Rekordowy rok Biura Maklerskiego Banku

Rok 2020 był rekordowy dla Biura Maklerskiego PKO Banku Polskiego (Biuro Maklerskie Banku). Wartość zrealizowanych obrotów na rynku wtórnym akcji osiągnęła poziom 72,6 mld PLN, co stanowiło 11,2% obrotów rynku i uplasowało Biuro Maklerskie Banku na pozycji lidera w rankingu biur maklerskich.

PKO TFI S.A. liderem na rynku Pracowniczych Planów Kapitałowych

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. na koniec 2020 roku, po zakończeniu trzech etapów tworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK), pozostawał liderem pod względem wielkości zarządzanych aktywów. Łączna liczba podpisanych umów o zarządzanie na koniec 2020 roku wyniosła 18 970, w tym 1 384 umów z przedsiębiorstwami zatrudniającymi 250 i więcej pracowników. Na rachunkach PPK zarządzanych przez spółkę zgromadzone były aktywa o wartości 962 mln PLN, które stanowiły 41,1% aktywów w programach obsługiwanych przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych i 34,1% całości aktywów rynku PPK.

Wyniki finansowe

Na wyniki finansowe Grupy PKO Banku Polskiego S.A. zrealizowane w 2020 roku istotnie wpłynęło ujęcie kosztów ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych, pandemia COVID-19 oraz obniżki stóp procentowych RPP.

Tabela 1. Podstawowe dane finansowe Grupy PKO Banku Polskiego S.A. (w mln PLN)

	2020	2019	Zmiana (r/r)
Zysk/strata netto	-2 557	4 031	-163,4%
Wynik z tytułu odsetek	10 346	10 290	+0,5%
Wynik z tytułu prowizji i opłat	3 904	3 731	+4,6%
Wynik na działalności biznesowej	14 604	14 579	+0,2%
Koszty działania	-5 983	-6 021	-0,6%
Podatek od niektórych instytucji finansowych	-1 055	-1 022	+3,2%
Wynik z tytułu odpisów i utraty wartości	-9 277	-1 748	+430,9%
Suma aktywów	376 966	347 897	+8,4%
Kapitały własne ogółem	39 911	41 578	-4,0%
ROE netto	-6,0%	10,0%	-16,0 p.p.
ROTE netto	-6,5%	10,9%	-17,4 p.p.
ROA netto	-0,7%	1,2%	-1,9 p.p.
C/I (wskaźnik kosztów do dochodów)	41,0%	41,3%	-0,3 p.p.
Marża odsetkowa	3,03%	3,41%	-0,38 p.p.
Udział ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości	4,4%	4,3%	+0,1 p.p.
Koszt ryzyka kredytowego	0,78%	0,46%	+0,32 p.p.
Łączny współczynnik kapitałowy	18,18%	19,88%	-1,70 p.p.
Współczynnik kapitału Tier 1 (CET 1)	16,99%	18,61%	-1,62 p.p.

Grupa PKO Banku Polskiego S.A. w 2020 roku wykazała stratę netto w wysokości -2 557 mln PLN, co oznacza spadek wyniku o 6 588 mln PLN r/r. Na zmianę wyniku netto złożyły się:

1) istotne pogorszenie wyniku z tytułu odpisów i utraty wartości o 7 530 mln PLN, na skutek:

• zwiększenia o 6 101 mln PLN kosztów ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych, które odzwierciedla decyzję Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia z 23 kwietnia 2021 roku dotyczącą zawierania ugód z Klientami,

• pogorszenia wyniku z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe o 1 147 mln PLN, głównie wskutek odpisów utworzonych w związku z COVID-19,

• pogorszenia wyniku z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych o 282 mln PLN.

2) poprawa wyniku na działalności biznesowej, który osiągnął poziom 14 604 mln PLN (0,2% r/r), głównie w efekcie:

• wzrostu wyniku z tytułu prowizji i opłat o 4,6% r/r, spowodowanego wzrostem wyniku z tytułu marż na transakcjach wymiany walut oraz wyniku z kredytów, ubezpieczeń i leasingu operacyjnego,

• wzrostu wolumenów (depozyty, dłużne papiery wartościowe) i wzrostu przychodów z rachunkowości zabezpieczeń co częściowo skompensowało negatywny wpływ obniżek stóp procentowych na wynik odsetkowy,

3) spadek kosztów działania o 0,6% r/r, głównie kosztów świadczeń pracowniczych.

W 2020 roku nastąpił wyraźny wzrost skali działania Grupy Kapitałowej Banku:

• suma aktywów osiągnęła poziom blisko 377 mld PLN (+29 mld PLN r/r),

• depozyty Klientów wzrosły do 282 mld PLN (+26 mld PLN r/r).

1.4 Kierunki rozwoju Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

Kim jesteśmy – nasza misja

Strategia PKO Banku Polskiego S.A. na lata 2020-2022

Realizacja Strategii

Kierunki rozwoju PKO Banku Polskiego S.A. wyznacza Strategia na lata 2020-2022 „PKO Bank Przyszłości. Wspieramy rozwój Polski i Polaków” (Strategia), zatwierdzona przez Radę Nadzorczą 17 listopada 2019 roku.

Kim jesteśmy – nasza misja

„Wspieramy rozwój Polski i Polaków”.

Od 100 lat codziennie dostarczamy naszym Klientom rozwiązania finansowe, dlatego rozumiemy potrzeby Polaków i polskich firm.

Konsekwentnie zmieniamy się, inwestujemy w rozwój i odpowiedzialnie wdrażamy nowoczesne technologie, aby umożliwić naszym Klientom wygodne zarządzanie finansami w każdym miejscu i czasie. Jesteśmy dumni z naszej historii i polskich korzeni.

Chcemy nadal mieć pozytywny wpływ na Polskę – ludzi, firmy, kulturę i środowisko. Jako jeden z największych banków w Europie Środkowej i Wschodniej odpowiedzialnie dbamy o interesy akcjonariuszy, Klientów, pracowników i społeczności lokalnych.

Strategia PKO Banku Polskiego S.A. na lata 2020 – 2022

Strategia koncentruje się na czterech filarach, które PKO Bank Polski S.A. zamierza rozwijać i wzmacniać.

1. Dostępny, mobilny i osobisty. Cyfrowy model bankowania, który wykorzystuje zaawansowaną analitykę, aby zapewnić spersonalizowane doświadczenie w codziennym życiu Klientów.

2. Otwarty i innowacyjny. Wykorzystanie możliwości otwartej bankowości, partnerstw strategicznych i rozwiązań chmurowych do zaproponowania Klientom innowacyjnych rozwiązań.

3. Cyfrowy i Sprawny. Zdigitalizowane procesy z minimalnymi wymaganiami manualnej obsługi, bez papieru. Szybki i bezpieczny Bank w chmurze.

4. Kształtujący kompetencje przyszłości. Zmotywowany i zaangażowany zespół z kompetencjami, które są dopasowane do nowych wyzwań biznesowych, pracujący zwinnie, w najnowszych technologiach.

Strategia uwzględnia czynniki niefinansowe (Environmental, social and governance - ESG) dotyczące środowiska, społeczeństwa i ładu korporacyjnego.

PKO Bank Przyszłości:

• jest świadomy wyzwań wynikających ze zmian klimatycznych,

• stopniowo eliminuje działania, które szkodzą środowisku naturalnemu,

• wspiera edukację ekologiczną,

• kieruje się zasadą odpowiedzialności społecznej,

• uwzględnia wpływ swoich działań na społeczeństwo, Klientów, dostawców, pracowników i akcjonariuszy,

• udoskonala ład korporacyjny,

• zapewnia przejrzystość zasad kierowania Bankiem.

Cele finansowe Banku (w ujęciu skonsolidowanym) zdefiniowane na 2022 rok są następujące:

• poziom zysku netto powyżej 5 mld PLN;

• wskaźnik ROE na poziomie 12%;

• wskaźnik C/I na poziomie około 41%;

• koszt ryzyka w przedziale 0,60% - 0,75%;

• zdolność Banku do wypłaty dywidendy.

Realizacja Strategii

Określone w Strategii cele finansowe na 2022 rok pozostają pod silną presją pandemii i zmian w otoczeniu gospodarczym oraz regulacyjnym, m.in. spadku stóp procentowych, ograniczeniu popytu na kredyty, a także ryzyka prawnego walutowych kredytów hipotecznych. Pomimo funkcjonowania w trudniejszym otoczeniu gospodarczym, w 2020 roku PKO Bank Polski SA utrzymywał wysoką dyscyplinę kosztową i efektywność operacyjną, a także silną pozycję kapitałową.

Sprawność Banku w reagowaniu na wyzwania związane z pandemią COVID-19 odzwierciedla tempo i zakres wdrożeń zrealizowanych w 2020 roku w trzech priorytetowych obszarach.

1) Przyspieszenie sprzedaży cyfrowej

• Zdalny Doradca – wdrożenie zdalnego wsparcia przy sprzedaży produktów bankowych dzięki procesom odwróconej wirtualizacji i sprzedaży w „asyście”.

• Konto na „selfie” – wdrożenie w pełni zdalnego procesu otwarcia ROR w aplikacji mobilnej IKO z wykorzystaniem zdalnej weryfikacji tzw. „selfie”.

• Nowa odsłona iPKO - jeden serwis transakcyjny niezależnie od urządzenia, z którego korzysta Klient (responsywny - dostosowany do różnej wielkości ekranu urządzenia).

• Nowy proces pożyczki gotówkowej w IKO - wdrożenie standardowego procesu kredytowego pożyczki gotówkowej w IKO, który jest dostępny dla wszystkich Klientów Banku oraz wdrożenie nowego kanału zdalnej sprzedaży pożyczki gotówkowej Klientom bez relacji z Bankiem.

• Nowe PKO Konto za Zero dla mobilnych - oferta rachunku, której celem jest pozyskanie Klientów w wieku 25-45 lat, którzy korzystają z usług Banku zdalnie.

• Nowe konto firmowe dla start-upów oraz małych i średnich firm - możliwość założenia online (iPKO, IKO), dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej założenie konta i jednoczesna rejestracja firmy w CEIDG jednym wnioskiem.

• Rachunek inwestycyjny w iPKO – możliwość zdalnego otwarcia rachunku dzięki kwalifikowanemu podpisowi elektronicznemu.

• Agregacja rachunków w ramach otwartej bankowości (wdrożenie podglądu rachunków z 7 banków: BNP Paribas, Millennium, Pekao, mBank, Santander, Alior oraz T-Mobile Usługi Bankowe).

• Udostępnienie usług Autenti/wdrożenie „mSzafir” - umożliwienie zdalnego podpisywania dokumentów.

• Karty z funkcją wielowalutową dla przedsiębiorców – możliwość wykonywania płatności w walutach obcych bezpośrednio z rachunku walutowego.

• Rozwój funkcji iPKO biznes, w tym „Superwniosek zdalny” – możliwość składania zdalnych wniosków, które dotyczą m.in. zarządzania gotówką, zamawiania kart, otwierania rachunków pomocniczych, dostępu do kantoru internetowego.

• Rozwiązania kredytowe w związku z koronawirusem – wakacje kredytowe dla Klientów oraz możliwość wnioskowania o pakiety pomocowe za pośrednictwem kanałów zdalnych (w ramach rządowej Tarczy Finansowej).

2) Wzrost przychodów

• Uruchomienie projektu Nowa Prędkość Ubezpieczeń – rozbudowa oferty i modelu sprzedaży ubezpieczeń.

• Umożliwienie zawierania umów ubezpieczenia na życie do kredytu i pożyczki hipotecznej online z wykorzystaniem platformy Autenti.

• Sprzedaż polis komunikacyjnych w iPKO i IKO - oferta polis komunikacyjnych w serwisie internetowym oraz aplikacji mobilnej Banku.

• PKO Inwestomat dla Klientów bankowości osobistej - pozwala na integrację obsługi Klienta w oddziałach oraz w kanale zdalnym.

• Nowe funkcje e-Kantoru - kupno waluty w kantorze internetowym z wykorzystaniem kodu BLIK oraz wymiana walut z rachunków w Banku na złote wprost na konta w innych bankach (z wykorzystaniem PSD2).

• Marketplace platformy samochodowej Automarket – wdrożenie pierwszej w Polsce internetowej platformy do zakupu samochodów.

3) Efektywność operacyjna

• Wykorzystanie sztucznej inteligencji (AI) w procesach i narzędziach bankowych:

– rozwój asystenta głosowego w IKO,

– usprawnienie procesów obsługi i sprzedaży – wdrożenie m.in. informacyjnego bota na infolinii, który wspiera Klientów w trakcie pandemii koronawirusa i narzędzi usprawniających sprzedaż pożyczki gotówkowej,

– wsparcie procesu miękkiej windykacji zobowiązań.

• Wdrożenie ekranów dotykowych w kolejnych oddziałach; udostępnienie nowych funkcji i edukacja Klientów w zakresie kanałów cyfrowych.

• Projekt Droga do chmury (Road2Cloud):

– strategiczne partnerstwo Operatora Chmury Krajowej sp. z o.o. z Microsoft - rozszerzenie oferty Banku o rozwiązania platformy chmurowej, m.in. w zakresie usługi infrastruktury sieciowej, baz danych, analityki, sztucznej inteligencji (AI) i Internetu rzeczy (IoT),

– przeniesienie do „chmury” pierwszych 7 aplikacji bankowych,

– wirtualizacja i zapewnienie elastycznego środowiska pracy w oddziałach,

– automatyzacja środowisk testowych dla inicjatyw prowadzonych w Banku,

– wdrożenie aplikacji Microsoft Teams, która umożliwia komunikację zdalną tysiącom pracowników.

W najbliższych latach PKO Bank Polski S.A. będzie kontynuował drogę cyfrowej transformacji. Skoncentruje się w szczególności na następujących obszarach i działaniach:

• Klientocentryczność - segmentowe podejście do oferty i modelu obsługi, spersonalizowane doświadczenie Klienta i budowanie długoterminowych relacji, dalsze przekształcanie sieci w centrum doradztwa i cyfrowej edukacji dla Klientów.

• Digitalizacja - zapewnienie Klientom omnikanałowego dostępu do produktów i usług bankowych, zwiększenie sprzedaży w kanałach zdalnych, rozwój funkcji i innowacje w bankowości mobilnej IKO, udoskonalanie CRM i narzędzi dla doradców, zintensyfikowanie wykorzystania zaawansowanej analityki danych, projekt „Droga do chmury” (Road2Cloud) i budowa nowoczesnej platformy dla kanałów elektronicznych, w tym jej wysoka dostępność, skalowalność i bezpieczeństwo.

• Autonomiczny Bank – przyspieszenie automatyzacji i robotyzacji procesów, zwiększenie liczby procesów realizowanych od początku do końca w pełni cyfrowo, „lekkie” placówki i efektywny model obsługi, prosta i wygodna oferta oraz komunikacja z Klientami, zwiększenie wykorzystania sztucznej inteligencji w procesach sprzedażowych, obsługowych i wewnątrz organizacji.

Bank będzie również nadal poszukiwał źródeł odbudowy przychodów. Będzie to robił w szczególności wdrażając nowe, innowacyjne usługi i produkty, przy zachowaniu dbałości o dyscyplinę kosztową i efektywność operacyjną (C/I), stabilną i bezpieczną bazę kapitałową (TCR, CET1) oraz optymalny poziom kosztów ryzyka. Pandemia i zmiany w otoczeniu rynkowym będą skutkować rewizją celów finansowych zdefiniowanych na 2022 rok.

1.5 Pozycja rynkowa Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

W 2020 roku Grupa Kapitałowa Banku:

• utrzymała wysokie udziały w rynku kredytowym zarówno pod względem wolumenu, jak i sprzedaży wybranych produktów,

• utrzymała swoją pozycję w rynku oszczędności, zarówno osób prywatnych, jak i podmiotów instytucjonalnych,

• utrzymała pozycję lidera w rynku funduszy inwestycyjnych dla osób fizycznych.

Tabela 2. Udziały rynkowe

	31.12.2020	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2017	31.12.2016	Zmiana 2020/2019
Kredyty:	17,6%	17,9%	17,6%	17,7%	17,8%	-0,3 p.p.
osób prywatnych, w tym:	22,4%	22,8%	22,9%	23,0%	22,8%	-0,4 p.p.
mieszkaniowe	24,9%	25,8%	26,1%	26,1%	25,7%	-0,9 p.p.
złotowe	26,3%	27,6%	28,3%	28,6%	28,6%	-1,3 p.p.
walutowe	20,8%	21,0%	21,0%	21,2%	21,4%	-0,2 p.p.
konsumpcyjne i pozostałe, w tym:	16,5%	16,3%	15,8%	15,9%	15,8%	0,2 p.p.
w rachunku bieżącym	32,7%	32,4%	32,1%	32,0%	32,6%	0,3 p.p.
podmiotów instytucjonalnych	12,6%	13,1%	12,7%	12,8%	12,9%	-0,5 p.p.
Nieskarbowe papiery dłużne (wartość zadłużenia)	30,2%	30,7%	32,4%	29,3%	29,2%	-0,5 p.p.
Kredyty hipoteczne (sprzedaż)	19,7%	25,7%	28,9%	29,6%	31,9%	-6,0 p.p.
Oszczędności ogółem1)	18,3%	18,3%	18,4%	17,3%	16,1%	0,0 p.p.
oszczędności osób fizycznych2)	24,3%	22,6%	22,0%	21,1%	20,7%	1,7 p.p.
Depozyty:	17,3%	17,9%	18,1%	17,9%	17,3%	-0,6 p.p.
osób prywatnych	21,9%	20,8%	20,2%	20,4%	20,7%	1,1 p.p.
podmiotów instytucjonalnych	11,5%	13,8%	15,2%	14,5%	12,4%	-2,3 p.p.
Aktywa TFI - fundusze osób fizycznych	19,2%	19,6%	21,6%	17,1%	14,2%	-0,4 p.p.
Działalność maklerska - obroty na rynku wtórnym3)	11,2%	7,5%	7,7%	14,7%	9,4%	3,7 p.p.
Źródło: NBP, GPW, ZBP, Analizy Online 1) Oszczędności ogółem obejmują depozyty ogółem, aktywa TFI oraz obligacje detaliczne oszczędnościowe. 2) Oszczędności osób fizycznych obejmują depozyty osób fizycznych, fundusze osób fizycznych oraz skarbowe obligacje oszczędnościowe. 3) Z uwzględnieniem w 2017 roku efektu pośrednictwa w sprzedaży akcji Pekao S.A. Po eliminacji tego efektu udział działalności maklerskiej w obrotach na rynku wtórnym wyniósłby 11,2%.

2. Zewnętrzne uwarunkowania działalności

Otoczenie makroekonomiczne

Sytuacja na rynku finansowym

Sytuacja polskiego sektora bankowego

Sytuacja polskiego sektora pozabankowego

Rynek ukraiński

Otoczenie regulacyjno-prawne

Czynniki, które będą miały wpływ na wyniki finansowe Grupy Kapitałowej Banku w 2021 roku

2.1 Otoczenie makroekonomiczne

Czynniki makroekonomiczne, które kształtowały gospodarkę krajową w 2020 roku:

Recesja wywołana wybuchem pandemii i dynamiczne odbicie

W 2020 roku procesy gospodarcze były determinowane przez pandemię i zakres przeciwpandemicznych restrykcji. Wywołany pandemią kryzys sprawił, że po raz pierwszy od transformacji PKB w całym roku spadł (-2,7%). Najsilniejszy spadek PKB nastąpił w II kwartale (o 8,4% r/r, przy dwucyfrowym spadku konsumpcji i inwestycji), w III kwartale nastąpiła dynamiczna odbudowa aktywności (PKB: -1,5% r/r i +7,9% q/q) osiągnięta dzięki zniesieniu restrykcji. Brak istotnych obostrzeń pozwolił na „odmrożenie” popytu konsumpcyjnego (konsumpcja indywidualna wzrosła o 0,4% r/r) oraz przywrócił funkcjonowanie międzynarodowych łańcuchów wartości dodanej, ekspansji polskich eksporterów, która była kontynuowana przez całą drugą połowę 2020 roku, a udział Polski w europejskim handlu systematycznie rósł. Wyraźny wzrost zakażeń koronawirusem w IV kwartale oraz wprowadzone ograniczenia antyepidemiczne doprowadziły do ponownego ograniczenia aktywności gospodarczej, ale w mniejszym stopniu niż miało to miejsce wiosną. PKB spadł o 0,7% q/q i 2,8% r/r. Pod koniec roku widoczny był wyraźny rozdźwięk pomiędzy bardzo dobrą kondycją sektora przemysłowego i wyraźnie gorszą usług. Wywołany przez pandemię kryzys, który wiosną objął prawie całą gospodarkę, pod koniec roku obejmował już swoim zasięgiem wybrane branże, głównie z obszaru usług turystycznych, zakwaterowania, gastronomii i kultury.

Rynek pracy ochroniony przez tarcze

Reakcja rynku pracy na wywołaną przez pandemię recesję została wymiernie ograniczona przez wprowadzoną przez rząd przy współpracy z Narodowym Bankiem Polskim (NBP) Tarczę Antykryzysową oraz Tarczę Finansową PFR. Tarcze m.in. oferowały możliwość kierowania pracowników na postojowe, skrócenia wymiaru pracy (przy dopłacie do wynagrodzenia), a także uzależniały skalę bezzwrotnej pomocy od utrzymania stabilnego zatrudnienia. W efekcie, pomimo znaczącego spadku aktywności gospodarczej, stopa bezrobocia wzrosła tylko nieznacznie i ustabilizowała się na poziomie 6,2% (5,2% na koniec 2019 roku), po silniejszym od wzorca sezonowego wzroście liczby bezrobotnych w okresie wiosennym (o 120 tys. w II kwartale). Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw osiągnęło minimum w czerwcu, gdy było o 3,3% niższe w ujęciu r/r. Dane o zatrudnieniu uwzględniały m.in. wykorzystaną przez pracodawców możliwość czasowego obniżenia wymiaru czasu pracy. W efekcie skala spadku liczby pracujących (a w konsekwencji wzrostu bezrobocia) była dużo mniejsza. W kolejnych miesiącach spadek zatrudnienia był już mniejszy, w grudniu liczba etatów była o 1,0% niższa niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Przyjęta przez firmy strategia utrzymania zatrudnienia pomimo spadku popytu wpłynęła negatywnie na tempo wzrostu wynagrodzeń – przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw rosło w IV kwartale o 5,4% r/r – około 1,5 p.p. wolniej niż przed wybuchem pandemii.

Powolny spadek inflacji

Pomimo bezprecedensowej skali spowolnienia gospodarczego inflacja CPI przez większość roku przekraczała cel NBP i dopiero w grudniu spadła do 2,4% r/r wobec 3,4% r/r na koniec 2019 roku oraz 4,7% osiągniętych w szczytowym okresie w lutym 2020 roku. Inflacja bazowa, po wyłączeniu cen żywności i energii, pięła się prawie przez cały rok do góry i w listopadzie wyniosła 4,3% r/r. W grudniu spadła do 3,7% r/r wobec 3,1% r/r na koniec 2019 roku. Wzrost inflacji bazowej odzwierciedlał podwyżki cen administrowanych oraz wyższe ceny usług, związane m.in. z przenoszeniem na konsumentów kosztów środków ochrony przeciwepidemicznej. Kształt procesów inflacyjnych (uporczywie wysoka inflacja bazowa, pomimo dezinflacyjnego otoczenia, niskich cen paliw i spadających cen żywności) odróżnia Polskę od strefy euro, która w tym samym okresie walczyła z deflacją.

Finanse publiczne w dobrym stanie w przededniu wybuchu pandemii

Krajowe finanse publiczne weszły w kryzys w dobrej kondycji na tle innych państw Unii Europejskiej, a Polska odpowiedziała na jego wybuch jednym z największych bezpośrednich pakietów fiskalnych w Europie, którego wprowadzenie wymusiło w trakcie roku nowelizację ustawy budżetowej (w miejsce zrównoważonego budżetu zaplanowano deficyt na poziomie 109,3 mld PLN). Działania antykryzysowe oraz cykliczny ubytek dochodów podniosły deficyt fiskalny (ESA) w 2020 roku do 6,9% PKB z 0,7% w 2019 roku. W tym kontekście wyniki budżetu państwa (za cały rok) i samorządów pozytywnie zaskoczyły. Według szacunkowych danych deficyt budżetowy wyniósł 85 mld PLN, a nadwyżka samorządów wyniosła 5,6 mld PLN i była o 7,3 mld PLN wyższa niż w 2019 roku (kosztem nakładów majątkowych samorządów, które spadły o 5% r/r). Dług publiczny (ESA) w 2020 roku wyniósł 57,5% PKB.

Antykryzysowe działania banku centralnego

Podczas pandemii, w koordynacji z działaniami fiskalnymi, RPP znacząco obniżyła stopy procentowe. NBP wprowadził też dodatkowe narzędzia wspierające gospodarkę. Stopa referencyjna w trzech ruchach została łącznie obniżona o 140 pb., do nowego historycznego minimum na poziomie 0,1%. Wśród pozostałych narzędzi największy wpływ na gospodarkę miało wprowadzenie możliwości skupu na rynku wtórnym obligacji skarbowych i papierów gwarantowanych przez Skarb Państwa. W ramach programu QE do końca 2020 roku NBP skupił obligacje (Skarbu Państwa, PFR i BGK) o wartości 107 mld PLN (w tym 3,2 mld PLN w IV kwartale). Od czerwca w komunikatach po posiedzeniach RPP pojawiała się ocena, że brak silnej reakcji kursu walutowego na spowodowany przez pandemię kryzys i luzowanie monetarne ogranicza ożywienie gospodarcze. Potwierdzeniem faktu, że NBP preferuje słabszego złotego, były przeprowadzone w drugiej połowie grudnia interwencje walutowe osłabiające złotego (po raz pierwszy od 2010 roku). Według szacunku NBP łącznie podjęte przez bank centralny działania antykryzysowe ograniczyły skalę spadku PKB w 2020 roku, a w 2021 roku skala ich pozytywnego oddziaływania na gospodarkę wzrośnie do 1,1 p.p.

2.2 Sytuacja na rynku finansowym

Rynek stopy procentowej

Rok 2020 przyniósł znaczne obniżenie rentowności polskich obligacji skarbowych, 2-letnich o 99 pb. do 0,05%, a 10-letnich o 88 pb. do 1,24%. Czynnikiem obniżającym rentowności obligacji były antykryzysowe działania banku centralnego opisane w poprzednim punkcie. Spadkowi rentowności obligacji sprzyjał też globalny wzrost płynności systemu finansowego na skutek luzowania polityki pieniężnej przez główne banki centralne świata. Wysokiemu popytowi na obligacje skarbowe w Polsce ze strony krajowych banków sprzyjała konstrukcja tzw. podatku bankowego.

Rynek Walutowy

Rok 2020 przyniósł osłabienie złotego w stosunku do euro. Przecena krajowej waluty była skutkiem globalnego kryzysu gospodarczego, który spowodował przepływ kapitału z rynków wschodzących w kierunku tzw. bezpiecznych przystani. Złotemu nie sprzyjały również obniżki stóp procentowych NBP. Po uwzględnieniu inflacji, która utrzymywała się przez większą część roku powyżej 3%, stopy pozostawały głęboko ujemne w ujęciu realnym. Zniechęcały przez to inwestorów zagranicznych do utrzymywania w swoich portfelach krótkoterminowych aktywów finansowych denominowanych w polskiej walucie, a tym samym ograniczając na nią popyt. Pod koniec roku złoty wykazywał tendencję do aprecjacji za sprawą poprawy nastrojów inwestycyjnych na świecie wraz z poprawą perspektyw światowej i polskiej gospodarki. W efekcie w grudniu NBP zdecydował się na pierwsze od 2010 roku interwencje w celu osłabienia złotego.

Rynek akcji

Główny indeks warszawskiej giełdy – WIG - zakończył rok spadkiem o 1%. Głęboki spadek z I kwartału został całkowicie zniwelowany w dalszej części roku. Po okresie panicznej wyprzedaży, która 12 marca sprowadziła indeks do poziomu o 36% niższego niż na początku roku, inwestorzy dostrzegli, że sytuacja gospodarki i spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW) powinna się z czasem poprawić m.in. dzięki zdecydowanym antykryzysowym działaniom rządów i banków centralnych. Giełdy uzyskały wsparcie szczególnie ze strony polityki pieniężnej. Ekstremalnie niskie stopy procentowe, ujemne po uwzględnieniu inflacji, zniechęcały do utrzymywania środków na lokatach bankowych i w obligacjach, powodując przepływ oszczędności w kierunku bardziej ryzykownych aktywów, w tym akcji. Wyniki poszczególnych branż gospodarki zostały nierównomiernie dotknięte przez pandemię. Sektor finansowy ucierpiał relatywnie silniej, co zostało odzwierciedlone w kursach akcji banków.

2.3 Sytuacja polskiego sektora bankowego

Zysk netto i rentowność

(Obliczenia PKO Banku Polskiego S.A na podstawie ostatnich dostępnych danych KNF.)

Informacja nie uwzględnia straty PKO Banku Polskiego S.A., która powstała w wyniku odzwierciedlenia decyzji Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku z 23 kwietnia 2021 roku dotyczącej zawierania ugód z Klientami.

W 2020 roku wpływ pandemii na sektor bankowy widoczny był w silnym spadku zysku netto (-48% r/r) oraz rentowności kapitałów własnych (ROE obniżyło się do 3,2% z 6,7% w 2019 roku).

Wynik odsetkowy spadł r/r – głównie w efekcie obniżek stóp procentowych RPP. Wynikowi odsetkowemu nie sprzyjały także zaostrzenie polityki kredytowej w bankach oraz pogarszające się nastroje konsumentów, które powodowały osłabienie popytu na kredyt. Spadek wyniku sektora bankowego pogłębiały rezerwy związane z ryzykiem prawnym walutowych kredytów mieszkaniowych oraz rosnące koszty ryzyka. Mimo iż od początku roku nie nastąpiło gwałtowne pogorszenie jakości portfela kredytowego (wzrost udziału kredytów w fazie 3 w portfelu kredytów ogółem o 0,2 p.p.), banki zwiększały poziom odpisów uwzględniając mniej korzystne prognozy makroekonomiczne oraz osłabione możliwości dokładnego przewidywania strat. Na tle pogarszających się wyników sektora bankowego, pozytywnie wyróżniał się wynik prowizyjny. Wzrósł on dzięki zwiększonej transakcyjności klientów (głównie w obszarze działalności maklerskiej i transakcji wymiany walut) oraz w związku ze zmianami w taryfach opłat i prowizji (głównie w segmencie korporacyjnym).

Sytuacja kapitałowa banków była dobra. Łączny współczynnik kapitałowy wyniósł 21%. Pozytywnie na adekwatność kapitałową sektora wpłynęło uchylenie obowiązku stosowania przez banki bufora ryzyka systemowego (3%).

Zmiana wyniku prowizyjnego oraz wyniku na pozostałej działalności biznesowej – szacunek PKO Banku Polskiego S.A. KNF nie koryguje wstecz zmiany sposobu prezentacji wyników dokonywanych w bankach. W 2020 roku dwa banki w sektorze bankowym dokonały reklasyfikacji niektórych pozycji rachunku wyników. Dla zachowania porównywalności, dane za 2019 roku zostały skorygowane.

W grudniu 2020 roku jeden z banków komercyjnych został poddany procesowi przymusowej restrukturyzacji, co powinno pozytywnie wpłynąć na stabilność sektora bankowego.

Rynek kredytów i depozytów

(Na podstawie danych NBP oraz serwisu Analizy Online)

Na koniec 2020 roku roczne tempo wzrostu kredytów ogółem (bez zmian kursu) było ujemne, wynosiło -0,8% (wobec wzrostu o 4,8% na koniec 2019 roku). W przypadku depozytów, roczne tempo wzrostu przyspieszyło do 13,9% wobec 8,2% na koniec 2019 roku, pozostając m.in. pod wpływem silnego tempa wzrostu depozytów bieżących osób prywatnych i depozytów przedsiębiorstw. Wzrostowi depozytów przedsiębiorstw sprzyjały środki z Tarcz Antykryzysowych.

Tempo wzrostu kredytów mieszkaniowych w PLN wyhamowało do 10,1% r/r (12,2% r/r na koniec 2019 roku). Nastąpił spadek kredytów konsumpcyjnych o 2,2% r/r (wobec wzrostu o 8,2% r/r na koniec 2019 roku – bez zmian kursu).

Tempo wzrostu kredytów dla przedsiębiorstw było ujemne (-6,1% r/r – bez zmian kursu wobec 2,6% r/r na koniec 2019 roku) w efekcie korzystania przez przedsiębiorstwa ze środków własnych oraz ogólnego pogorszenia koniunktury gospodarczej i klimatu inwestycyjnego w kraju.

Depozyty osób prywatnych wyhamowały do 8,1% r/r (wobec 9,3% na koniec 2019 roku), przy kontynuowanym wzroście depozytów bieżących (28,6% r/r wobec 15,4% r/r na koniec grudnia 2019 roku) oraz pogłębionym spadku depozytów terminowych (-28,6% r/r wobec - 0,2% r/r na koniec 2019 roku). Na koniec 2020 roku wzrosły aktywa funduszy inwestycyjnych osób fizycznych o 3,6% r/r, natomiast stan gotówki w obiegu był wyższy o 36,9% r/r (10,3% r/r na koniec 2019 roku). Silny wzrost gotówki w obiegu był spowodowany m.in. zachowawczą postawą społeczeństwa dotyczącą dostępu do środków własnych w czasie pandemii oraz niskim oprocentowaniem lokat związanym z niskim poziomem stóp procentowych (w 2020 roku stopa referencyjna została trzykrotnie obniżona do poziomu 0,1%). Wysokie tempo wzrostu utrzymuje się także w depozytach przedsiębiorstw (19,3% r/r wobec 9,7% na koniec 2019 roku).

Sytuacja płynnościowa sektora bankowego pozostała bardzo dobra – relacja kredyty/depozyty zmniejszyła się do 83% na koniec 2020 roku (-11 p.p. r/r).

2.4 Sytuacja polskiego sektora pozabankowego

Rynek funduszy inwestycyjnych

W 2020 roku aktywa w zarządzaniu Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych wzrosły do poziomu 280,8 mld PLN (+4,3% r/r), w tym aktywa osób fizycznych wzrosły do 167,9 mld PLN (+3,6% r/r). Na koniec 2020 roku wartość środków zgromadzonych w funduszach zdefiniowanej daty PPK wyniosła 2,3 mld PLN.

Saldo wpłat i umorzeń ogółem na koniec 2020 roku było nieznacznie dodatnie i wyniosło 0,4 mld PLN, w tym osoby fizyczne wpłaciły netto 0,3 mld PLN. Poziom salda wpłat i umorzeń w 2020 roku był pod silnym wpływem załamania rynku w marcu, w trakcie którego inwestorzy wycofali netto ponad 20,5 mld PLN, oraz wzmożonego popytu na produkty inwestycyjne w kolejnych miesiącach.

Pozytywnie na zainteresowanie inwestorów oddziaływał poziom średnich rocznych stóp zwrotu. W popularnych segmentach bezpiecznych funduszy dłużnych utrzymywał się on na poziomie wielokrotnie przekraczającym oprocentowanie nowych lokat w sektorze bankowym, które zmniejszyło się po decyzjach RPP o obniżce stóp procentowych w okresie marzec-maj 2020 roku.

Rynek otwartych funduszy emerytalnych

W 2020 roku aktywa Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE) spadły o 4% (-6,2 mld PLN) do 148,6 mld PLN. Spadła liczba uczestników OFE (-240 tys. do 15,4 mln).

Rynek OFE pozostawał pod wpływem pogorszenia sytuacji na rynku pracy oraz pogorszenia koniunktury na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (w 2020 roku indeks WIG spadł o 1,4%) na skutek kryzysu wywołanego pandemią COVID-19. W strukturze aktywów OFE nadal dominowały akcje (około 86%).

Rynek Leasingu

(Na podstawie danych Związku Polskiego Leasingu)

W 2020 roku branża leasingowa sfinansowała aktywa o wartości 70,1 mld PLN wobec 78,0 mld PLN w 2019 roku, co oznacza spadek o 10,1% r/r. Spadki dotyczyły większości głównych segmentów i w istotnym stopniu wynikały z sytuacji epidemicznej w kraju.

Najsilniejszy spadek odnotował segment leasingu pojazdów ciężkich (tj. obejmujący samochody ciężarowe powyżej 3,5 tony, ciągniki siodłowe, naczepy/przyczepy, autobusy, statki, samoloty, kolej i pozostałe). Wartość sfinansowanych aktywów w tym segmencie wyniosła 13,9 mld PLN (-25,7% r/r), co stanowiło około 20% łącznego finansowania udzielonego przez firmy leasingowe.

Przedsiębiorcy najczęściej leasingowali pojazdy lekkie (samochody osobowe i ciężarowe do 3,5 tony). Wartość sfinansowanych aktywów w tym segmencie wyniosła 33,3 mld PLN (- 5,7% r/r), co stanowiło około 47% łącznego finansowania udzielonego przez firmy leasingowe.

W segmencie maszyn i urządzeń wartość wyleasingowanych aktywów wyniosła 20,4 mld PLN (-5,0% r/r). Wzrost odnotował jedynie segment nieruchomości +4,1% r/r, przy jego marginalnym udziale w strukturze rynku (1,2%).

Rynek ubezpieczeń

(Obliczenia PKO Bank Polski S.A. na podstawie danych KNF)

W 2020 roku zakłady ubezpieczeń wypracowały zysk netto w wysokości 6,1 mld PLN (-15,7% r/r), przy spadku wyniku technicznego z ubezpieczeń o 1,5% r/r (do 6,1 mld PLN). Na wynik finansowy zakładów ubezpieczeń negatywnie wpłynął spadek wyniku z rewaloryzacji lokat (nietypowe zdarzenie związane z aktualizacją wartości zaangażowania w jednostki podporządkowane), natomiast pozytywnie wpływał spadek kosztów wypłaconych odszkodowań i świadczeń (-2% r/r do 37,9 mld PLN), przy spadku składki przypisanej brutto o 1% r/r (do 63,4 mld PLN r/r).

W segmencie ubezpieczeń na życie składka przypisana brutto spadła o -2,4% r/r (do 20,7 mld PLN). Nastąpił spadek składki w grupie ubezpieczeń związanych m.in. z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi (UFK), którego nie skompensowały wzrosty składek w grupie ubezpieczeń chorobowych i wypadkowych, a także grupie ubezpieczeń na życie. Spadek wypłaconych odszkodowań w segmencie ubezpieczeń na życie wyniósł 5,8% r/r (do 17,3 mld PLN), na co wpływała sytuacja pandemiczna w kraju (m.in. mniejsza liczba zgłaszanych roszczeń na skutek mniejszej liczby zaplanowanych hospitalizacji i operacji chirurgicznych). Koszty działalności ubezpieczeniowej w segmencie ubezpieczeń na życie były stabilne r/r (5,0 mld PLN).

Segment pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych odnotował niski wzrost r/r składki przypisanej brutto o +0,3% (do 42,7 mld PLN), przy także niewielkim wzroście kosztów wypłaconych odszkodowań o 1,3% r/r (do 20,7 mld PLN). Koszty działalności ubezpieczeniowej w segmencie pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych wzrosły o +4,1% (do 10,4 mld PLN).

Rynek faktoringu

W 2020 roku utrzymywał się wysoki popyt na usługi faktoringowe. Obroty firm zrzeszonych w Polskim Związku Faktorów wzrosły o 3,0%, osiągając poziom 290,1 mld PLN, natomiast liczba podmiotów gospodarczych korzystających z usług firm faktoringowych wynosiła 18,4 tys. (+2,6% r/r).

Największym popytem ze strony przedsiębiorców nadal cieszył się faktoring pełny, którego udział w obrotach firm faktoringowych wyniósł około 49%. Udział drugiego największego segmentu rynku, tj. faktoringu niepełnego wyniósł 30%. Z usług faktoringowych nadal najczęściej korzystały przedsiębiorstwa produkcyjne i dystrybucyjne, głównie z branży spożywczej, chemicznej i metalowej.

2.5 Rynek ukraiński

Sytuacja gospodarcza

Procesy gospodarcze na Ukrainie (podobnie jak na całym świecie) zostały w 2020 roku zdeterminowane przez pandemię koronawirusa i następujące po sobie fale wzrostu zarażeń. W rezultacie ukraiński PKB spadł w 2020 roku o 3,8% (wobec +3,6% w 2019 roku).

Spadek odnotowano już w I kwartale (-1,3% r/r), co z jednej strony odzwierciedlało wprowadzenie w marcu kwarantanny, a z drugiej widoczne już przed wybuchem pandemii osłabienie trendu aktywności gospodarczej (tempo wzrostu PKB obniżało się już od połowy 2019 roku). Dołek cyklu koniunkturalnego został odnotowany w II kwartale (-11,1% r/r), a letnie złagodzenie przebiegu pandemii (a tym samym restrykcji) zaowocowało ograniczeniem skali spadku PKB do -3,6% r/r w III kwartale. i -0,6% r/r w IV kwartale

Wybuch pandemii przyniósł dwucyfrowe spadki produkcji przemysłowej w kwietniu i maju, ale już w listopadzie i grudniu odnotowano pierwsze od września 2019 wzrosty w ujęciu rocznym. Sprzedaż detaliczna po zarejestrowaniu głębokiego spadku w kwietniu (-11,6% r/r), który zbiegł się z gwałtownym spowolnieniem nominalnej dynamiki wynagrodzeń do 1,6% r/r, wróciła już we wrześniu na dwucyfrowe poziomy wzrostu, podobnie jak płace, które ponownie szybko rosły.

2020 rok przyniósł ograniczenie importu, za którym, obok spadku zapotrzebowania na surowce i półprodukty, stała deprecjacja hrywny. Jej kurs osłabił się z 23,81 UAH/USD na koniec 2019 roku do 28,34 UAH/USD na koniec 2020 roku. Inflacja CPI wyhamowała do 2,7% r/r z 7,9% średnio w 2019 roku. Jednocześnie końcówka roku przyniosła wzrost presji inflacyjnej za sprawą podwyżek cen regulowanych (woda, gaz, elektryczność).

W celu stymulacji gospodarki Narodowy Bank Ukrainy (NBU) dokonał w pierwszej połowie 2020 roku czterech obniżek stóp (w sumie o 550 pb. do 8,0%). Antykryzysowe działania fiskalne podniosły wydatki budżetowe, wobec czego deficyt sektora publicznego wzrósł do 5,2% PKB z 2,1% w 2019 roku. W połączeniu z osłabieniem hrywny doprowadziło to do wzrostu relacji długu publicznego do PKB do 60,8% na koniec 2020 roku z 50,2% na koniec 2019 roku.

Ukraiński sektor bankowy

Według danych NBU liczba banków, które prowadzą działalność operacyjną na Ukrainie, spadła w grudniu 2020 roku do 74 (wobec 75 w grudniu 2019 roku).

Wartość aktywów ogółem w ukraińskim systemie bankowym w 2020 roku wzrosła do 1,82 bln UAH z 1,49 bln UAH (na koniec 2019 roku). Do 210,6 mld UAH z 200,9 mld UAH wzrosły kapitały własne i na koniec 2020 roku stanowiły one 11,6% sumy bilansowej wobec 13,4% na koniec grudnia 2019 roku. Ukraiński sektor bankowy pozostaje dobrze dokapitalizowany (współczynnik adekwatności kapitałowej sektora na poziomie 22,0% wobec minimum 10%), przy czym zauważalne są różnice między bankami publicznymi (gorzej dokapitalizowane) i prywatnymi. Poprawa adekwatności kapitałowej następuje w wyniku ograniczania wielkości portfela kredytowego i zakupów obligacji skarbowych.

Wolumen kredytów obniżył się (o 45,5 mld UAH do 978,7 mld UAH), przy spadku wartości kredytów walutowych (o 31,4 mld UAH). Za ten spadek odpowiadają w 2/3 klienci zagraniczni (spadek o 21,2 mld UAH), a w 1/3 lokalni kredytobiorcy (spadek o 10,3 mld UAH).

Wartość depozytów wzrosła o 279,0 mld UAH (do 1 370,6 mld UAH). Deprecjacja hrywny przełożyła się na wzrost wartości depozytów walutowych (o 82,0 mld UAH). Depozyty gospodarstw domowych wzrosły o 154,2 mld UAH, a przedsiębiorstw o 115,8 mld UAH. Współczynnik kredyty/depozyty spadł na koniec 2020 roku do 71,4% z 93,8% na koniec 2019 roku i był najniższy co najmniej od 2005 roku (zakres dostępnych danych).

Pogorszyły się wskaźniki: ROA (2,54% w 2020 roku wobec 4,26% w 2019 roku) oraz ROE (19,97% w 2020 roku wobec 33,45% w 2019 roku).

2.6 Otoczenie regulacyjno-prawne

Na sytuację finansową i organizacyjną Grupy PKO Banku Polskiego S.A. oraz podmiotów sektora finansowego istotny wpływ miały nowe rozwiązania prawne i regulacyjne, które weszły w życie w 2020 roku, w tym w szczególności:

Rozwiązanie	Wpływ
Wpływ COVID-19 na otoczenie regulacyjne, Tarcze antykryzysowe i inne działania wspierające
Rozporządzenie Ministra Zdrowia: - z 13 marca 2020 roku w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemiologicznego (Dz. U. z 2020, poz. 433) oraz - z 20 marca 2020 roku w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020, poz. 491 z późn. zm.). Pakiet ustaw dotyczący tzw. Tarczy antykryzysowej, w tym: - ustawy z 31 marca 2020 roku, z 17 września 2020 roku oraz z 9 grudnia 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanym nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020, poz. 568, 1639, 2255), - ustawa z 16 kwietnia 2020 roku o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020, poz. 695), - ustawa z 14 maja 2020 roku o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020, poz. 875), - ustawa z 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. z 2020, poz. 1086), Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 10 listopada 2020 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie udzielania pomocy z instrumentów finansowych w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020 w celu wspierania polskiej gospodarki w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19 (Dz. U. z 2020, poz. 2002).	Ograniczenie funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy, w tym Klientów i kontrahentów Banku oraz spółek Grupy Kapitałowej Banku Spadek wyniku odsetkowego („wakacje kredytowe”) Wzrost wolumenów depozytowych firm Spadek ryzyka kredytowego przedsiębiorców Zmniejszenie lub zmiana obciążeń podatkowych oraz zasad realizacji obowiązków podatkowych
Komunikat KNF z 20 marca 2020 roku w sprawie powierzania przez BGK innym bankom dokonywania oceny zdolności do spłaty zobowiązania oraz analizy ryzyka wypłaty zobowiązania, w odniesieniu do kredytów objętych gwarancją BGK (realizacja jednego z elementów Tarczy Antykryzysowej).	Wzrost zabezpieczeń ryzyka kredytowego
Pakiet szybkich zmian przyjęty przez Komisję Europejską 28 kwietnia 2020 roku (a przez Parlament Europejski 18 czerwca 2020 roku) do Rozporządzenia CRR (tzw. CRR quick fix) w celu ułatwienia kredytowania przez banki gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w Unii Europejskiej i tym samym zmniejszenie znaczącego negatywnego wpływu pandemii koronawirusa na gospodarkę.	Wzrost współczynnika wypłacalności
Ryzyko
#PIN - Pakiet Impulsów Nadzorczych na rzecz Bezpieczeństwa i Rozwoju w obszarze rynku kapitałowego ogłoszony przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego oraz Stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w ramach Pakietu Impulsów Nadzorczych w sprawie finansowania przez banki Klientów korporacyjnych w obliczu pandemii koronawirusa.	Zmniejszenie obciążeń regulacyjnych, przesunięcie terminów sprawozdawczych zachowanie ciągłości ochrony ubezpieczeniowej udzielanej Klientom na podstawie zawartych umów ubezpieczenia
Komunikat Zarządu NBP z 16 marca 2020 roku, w związku z epidemią koronawirusa w Polsce, w którym informuje m. in. o wprowadzeniu operacji zasilających banki w płynność, zakupie obligacji skarbowych na rynku wtórnym, wprowadzeniu kredytu wekslowego dla banków.	Wzrost płynności Banku
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 18 marca 2020 roku uchylające rozporządzenie w sprawie bufora ryzyka systemowego (Dz. U. z 2020, poz. 473).	Spadek minimalnego współczynnika wypłacalności
Decyzje KNF, w których KNF zaleciła utrzymywanie przez Bank funduszy własnych na pokrycie dodatkowego wymogu kapitałowego, w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych na poziomie jednostkowym, w wysokości 0,27 p.p., ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego. (dotychczas 0,40 p.p.) oraz na poziomie Grupy Kapitałowej Banku - w wysokości 0,24 p.p. ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego (dotychczas 0,36 p.p.).	Obniżenie minimalnych wymogów nadzoru w zakresie wartości współczynników kapitałowych
Stopy procentowe
Decyzje RPP z 17 marca 2020 roku, 8 kwietnia 2020 roku i 28 maja 2020 roku, w wyniku których stopa referencyjna NBP została obniżona łącznie o 1,4 p.p., tj. do poziomu 0,10%. Rada podjęła także decyzję o obniżeniu stopy rezerwy obowiązkowej z 3,5% do 0,5%, a także decyzję o obniżeniu oprocentowania środków utrzymywanych w formie rezerwy obowiązkowej z 0,5% do poziomu stopy referencyjnej NBP.	Spadek wyniku odsetkowego
Obciążenia na rzecz bankowego funduszu gwarancyjnego
Uchwały Rady Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) z lutego 2020 roku (15/2020 i 17/2020), które wprowadziły zmianę obciążeń sektora bankowego na rzecz systemu gwarantowania depozytów bankowych i przymusowej restrukturyzacji.	Wzrost kosztów działania, spadek zysku, niższa rentowność
Komunikat z 26 marca 2020 roku BFG, dotyczący działań w zakresie MREL podjętych w odpowiedzi na wydarzenia związane z pandemią COVID-19 (tj. o planowanym zaktualizowaniu wysokości MREL dla banków, ustanowieniu pierwszego wiążącego śródokresowego celu MREL na 1 stycznia 2022 roku i zastosowaniu wydłużonego, docelowego terminu na spełnienie wymogu MREL - wydłużenie o rok do 1 stycznia 2024 roku).	Zmiana wymogów regulacyjnych dotyczących MREL

2.7 Czynniki, które będą miały wpływ na wyniki finansowe Grupy Kapitałowej Banku w 2021 roku

Na działalność Grupy Kapitałowej Banku w 2021 roku istotny wpływ mogą mieć następujące uwarunkowania zewnętrzne:

W gospodarce światowej:

• ryzyko kolejnej fali zakażeń koronawirusem (efekt rozprzestrzeniania się bardziej zakaźnej mutacji wirusa) – jej skutki gospodarcze powinny być jednak mniejsze niż wiosną (efekt dostosowań które nastąpiły w gospodarce i stopniowo rosnącego oddziaływania szczepień),

• proces wychodzenia globalnej gospodarki z głębokiej recesji spowodowanej przez pandemię, w tym krajów które są głównymi rynkami eksportowymi dla przedsiębiorstw w Polsce,

• dalsze ożywienie globalnej wymiany towarowej związanej z odbudową gospodarczą w Chinach oraz wysoką aktywnością inwestycyjną na świecie (m.in. inwestycje ekologiczne, pokłosie fiskalnych programów pomocowych),

• kontynuacja rozpoczętego w Europie, USA i na Bliskim Wschodzie programu szczepień przeciwko COVID-19, który w perspektywie drugiej połowy roku daje nadzieję na powrót do aktywności gospodarczej bez kolejnych lockdownów,

• pozytywne skutki dokonanego w 2020 roku złagodzenia polityki pieniężnej najważniejszych banków centralnych, głównie niestandardowymi narzędziami poprzez programy zakupu aktywów oraz programy wsparcia akcji kredytowej dla sektora niefinansowego, pod koniec roku możliwe przygotowania do stopniowej normalizacji polityki pieniężnej,

• pozytywne skutki ratunkowych działań fiskalnych ogłaszanych przez poszczególne rządy oraz Komisję Europejską, nakierowanych na utrzymanie zatrudnienia, ochronę płynności firm oraz stymulowanie popytu, stopniowe wygasanie działań krajowych,

• ryzyko fali niewypłacalności państw,

• sytuacja polityczno-gospodarcza na Ukrainie.

W gospodarce polskiej:

• szybkie odradzanie się aktywności gospodarczej po obserwowanym w 2020 roku gwałtownym spadku wywołanym przez pandemię, które wspierać będą natura impulsu fiskalnego oraz spadek wymuszonych przez pandemię oszczędności,

• skutki hibernacji rynku pracy w 2020 roku i ewentualne pogorszenie sytuacji po wygaśnięciu mechanizmów z Tarczy Finansowej PFR,

• proces dostosowania gospodarki do rzeczywistości post-pandemicznej – restrukturyzacja zatrudnienia i działalności w branżach najbardziej dotkniętych przez przewlekłe negatywne skutki pandemii. Dzięki ożywieniu popytu na poziomie makro proces ten powinien mieć charakter „kreatywnej destrukcji”, ale przejściowo może wywoływać zaburzenia na lokalnych rynkach pracy,

• prawdopodobna stabilizacja stóp procentowych NBP na rekordowo niskim poziomie, możliwa dalsza aktywność NBP na rynku walutowym w celu ograniczania aprecjacji kursu złotego,

• po spadku na początku 2021 roku prawdopodobny jest wzrost inflacji, która przeciętnie w całym roku ponownie przekroczy 3%,

• odbudowa obrotów handlowych i wymiany walutowej po kryzysowym spadku, przy prawdopodobnie dużo niższych obrotach związanych z turystyką międzynarodową i podróżami (przynajmniej w pierwszej połowie roku) oraz przy wyraźnym ożywieniu eksportu towarów,

• utrzymywanie się wysokiej niepewności (m.in. w kwestii dalszego rozwoju pandemii i jej wpływu na gospodarkę), które prowadzi do awersji do ryzyka oraz podwyższonej zmienności (rynkowej i w trendach ekonomicznych),

• prawdopodobne stopniowe ożywienie aktywności inwestycyjnej związane m.in. z napływem środków z programu odbudowy Unii Europejskiej i inwestycjami ekologicznymi,

• utrzymanie się osłabionego popytu na kredyty, czemu towarzyszy podwyższony wolumen depozytów (efekty działań antykryzysowych).

Nowe rozwiązania regulacyjne:

• dalsze rozwiązania w zakresie Tarcz Antykryzysowych Rządu (w tym: Tarcza Finansowa PFR 2.0),

• projekt ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji oraz niektórych innych ustaw, przenoszący BRRD2 do polskiego porządku prawnego,

• projektowane zmiany rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kryteriów i sposobu przeprowadzania badania i oceny nadzorczej w bankach. Celem projektu jest dokonanie niezbędnych zmian w krajowym porządku prawnym w związku z wejściem w życie regulacji prawnych Unii Europejskiej dotyczących wymogów kapitałowych dla instytucji finansowych, tzw. pakietu CRD V/CRR II,

• potencjalne rozwiązania ustawowe dotyczące przeniesienia środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych (OFE) na indywidualne konta emerytalne lub do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

• potencjalne rozwiązania regulacyjne, które dotyczą walutowych kredytów mieszkaniowych gospodarstw domowych. Dotyczy to zarówno tych wynikających z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 3 października 2019 roku, jak i ewentualnych kolejnych wyroków sądowych, wyznaczających linię interpretacyjną w przypadku stwierdzenia przez sądy krajowe abuzywnych zapisów umów kredytowych.

Nowe rozwiązania podatkowe

1 stycznia 2021 roku weszły w życie przepisy zmieniające ustawy o podatku dochodowym, które m.in. wprowadziły dla podatników o rocznych przychodach ponad 50 mln EUR oraz Podatkowych Grup Kapitałowych obowiązek sporządzenia i zamieszczenia na własnej stronie internetowej informacji z realizowanej strategii podatkowej. Obowiązek trzeba spełnić do końca dwunastego miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego (według komunikatu Ministerstwa Finansów pierwszą informację należy sporządzić za rok 2020).

3. Organizacja Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

Jednostki ujęte w sprawozdaniu finansowym

Najważniejsze zmiany w strukturze Grupy Kapitałowej Banku w 2020 roku

Transakcje z jednostkami powiązanymi

3.1 Jednostki ujęte w sprawozdaniu finansowym

[GRI 102-45] W skład Grupy Kapitałowej Banku na 31 grudnia 2020 roku, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), wchodził PKO Bank Polski S.A. jako jednostka dominująca oraz 38 jednostek (podmiotów) zależnych bezpośrednio lub pośrednio (wszystkich szczebli). Wszystkie jednostki zależne zostały ujęte w skonsolidowanych danych finansowych zgodnie z MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe”.

Wykaz jednostek zależnych bezpośrednio.

W wykazie prezentowany jest udział PKO Banku Polskiego S.A. w kapitale zakładowym spółki, a w przypadku funduszy – udział posiadanych certyfikatów inwestycyjnych funduszu. Wszystkie wykazane jednostki zależne w Skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku (dalej: sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Banku za 2020 rok) ujmowane są metodą pełną.

Pełny wykaz jednostek zależnych Banku oraz jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć prezentowany jest w sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Banku za 2020 rok (nota 1).

3.2 Najważniejsze zmiany w strukturze Grupy Kapitałowej Banku w 2020 roku

W 2020 roku nie było istotnych zmian w strukturze Grupy Kapitałowej.

Nastąpiło połączenie spółek: PKO Leasing Nieruchomości sp. z o.o. jako spółki przejmowanej i PKO Leasing S.A. jako spółki przejmującej oraz ZenCard sp. z o.o. jako spółki przejmowanej i PKO BP Finat sp. z o.o. jako spółki przejmującej.

Zakończono likwidację spółki Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 3 S.K.A. oraz postawiono w stan likwidacji spółkę Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 5 S.K.A. i Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 6 S.K.A.

Na początku lipca 2020 roku, w związku z zamknięciem transakcji sekurytyzacji wierzytelności leasingowych PKO Leasing S.A. prowadzonej we współpracy ze spółką celową ROOF Poland Leasing 2014 DAC, rozpoczęto działania operacyjne związane z likwidacją spółki celowej.

Prowadzono prace w zakresie połączenia odwrotnego spółki „CENTRUM HAFFNERA” sp. z o.o. jako spółki przejmowanej i jej spółki zależnej „Sopot Zdrój” sp. z o.o. jako spółki przejmującej. Połączenie nastąpiło 14 stycznia 2021 roku - w Krajowym Rejestrze Sądowym właściwym dla spółki przejmującej zmiana została zarejestrowana. Po połączeniu NEPTUN - fizan posiada 62 944 udziały spółki „Sopot Zdrój” sp. z o.o., które stanowią 72,98% w kapitale zakładowym spółki i uprawniają do 72,98% głosów na Zgromadzeniu Wspólników.

3.3 Transakcje z jednostkami podporządkowanymi

Zestawienie należności, zobowiązań, przychodów i kosztów z tytułu transakcji PKO Banku Polskiego S.A. z jednostkami podporządkowanymi, w tym zadłużenie kredytowe tych jednostek wobec Banku na 31 grudnia 2020 roku zostało przedstawione w Sprawozdaniu finansowym PKO Banku Polskiego S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2020 roku (nota 48).

4. Sytuacja finansowa Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

Podstawowe wskaźniki finansowe

Skonsolidowany rachunek zysków i strat

Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej

Ewentualne różnice występujące w sumach, udziałach i dynamikach wynikają z zaokrągleń kwot do milionów PLN oraz zaokrągleń udziałów procentowych w prezentowanych strukturach do dwóch miejsc dziesiętnych.

4.1 Podstawowe wskaźniki finansowe

Wyniki Grupy PKO Banku Polskiego S.A. pozwoliły na ukształtowanie się głównych wskaźników efektywności finansowej na poziomach przedstawionych w poniższej tabeli.

Tabela 3. Wskaźniki finansowe Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

	31.12.2020	31.12.2019	Zmiana
ROE netto (wynik finansowy netto/średni stan kapitałów własnych)	-6,0%	10,0%	-16,0 p.p.
ROTE netto (wynik finansowy netto/średni stan kapitałów własnych pomniejszonych o wartości niematerialne)	-6,5%	10,9%	-17,4 p.p.
ROA netto (wynik finansowy netto/średni stan aktywów)	-0,7%	1,2%	-1,9 p.p.
C/I (wskaźnik kosztów do dochodów)	41,0%	41,3%	-0,3 p.p.
Marża odsetkowa (wynik z tyt. odsetek/średni stan aktywów oprocentowanych)	3,03%	3,41%	-0,38 p.p.
Udział ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości	4,4%	4,3%	+0,1 p.p.
Koszt ryzyka kredytowego1)	0,78%	0,46%	+0,32 p.p.
Łączny współczynnik kapitałowy (fundusze własne/łączny wymóg kapitałowy*12,5)	18,18%	19,88%	-1,70 p.p.
Współczynnik kapitału Tier 1 (CET 1)	16,99%	18,61%	-1,62 p.p.
1) Po wyłączeniu wpływu COVID-19 koszt ryzyka kredytowego na 31 grudnia 2020 roku wyniósłby 0,39% (-0,08 p.p. r/r).

4.2 Skonsolidowany rachunek zysków i strat

Wynik z tytułu odsetek

Wynik z prowizji i opłat

Wynik pozostały

Koszty działania

Wynik z tytułu odpisów i utraty wartości

Skonsolidowany wynik netto Grupy PKO Banku Polskiego S.A. uzyskany w 2020 roku wyniósł -2 557 mln PLN i był o 6 588 mln PLN niższy niż w 2019 roku.

Wynik na działalności biznesowej Grupy PKO Banku Polskiego S.A. za 2020 rok wyniósł 14 604 mln PLN i był o 26 mln PLN, tj. o 0,2% wyższy r/r, głównie w efekcie wzrostu wyniku z tytułu odsetek oraz wyniku z tytułu prowizji i opłat, przy spadku wyniku pozostałego.

Tabela 4. Rachunek zysków i strat Grupy PKO Banku Polskiego S.A. (w mln PLN)

	2020	2019	Zmiana (w mln PLN)	Zmiana w %)
Wynik z tytułu odsetek	10 346	10 290	56	0,5%
Wynik z tytułu prowizji i opłat	3 904	3 731	173	4,6%
Wynik pozostały	354	558	-203	-36,5%
Przychody z tytułu dywidend	15	14	1	9,5%
Wynik z operacji finansowych	236	356	-120	-33,7%
Wynik z pozycji wymiany	182	104	78	75,0%
Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto	-79	84	-163	x
Wynik na działalności biznesowej	14 604	14 579	26	0,2%
Koszty działania	-5 983	-6 021	38	-0,6%
Podatek od niektórych instytucji finansowych	-1 055	-1 022	-33	3,2%
Wynik operacyjny netto	7 566	7 536	31	0,4%
Wynik z tytułu odpisów i utraty wartości	-9 277	-1 748	-7 530	5,3x
Udział w zyskach i stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach	16	31	-15	-49,4%
Zysk/strata brutto	-1 696	5 819	-7 515	x
Podatek dochodowy	-865	-1 787	922	-51,6%
Zysk/strata netto (z uwzględnieniem udziałowców niesprawujących kontroli)	-2 561	4 032	-6 593	x
Zyski i straty udziałowców niesprawujących kontroli	-4	1	-5	-503,6%
Zysk/strata netto	-2 557	4 031	-6 588	x

Wynik z tytułu odsetek

Wynik z tytułu odsetek za 2020 rok wyniósł 10 346 mln PLN, tj. o 56 mln PLN więcej niż w poprzednim roku. Wzrost wyniku r/r był spowodowany wzrostem przychodów odsetkowych z tytułu rachunkowości zabezpieczeń i wzrostem przychodów od papierów wartościowych, w efekcie wzrostu wolumenów, jak również spadkiem kosztów odsetkowych od depozytów Klientów. Jednocześnie nastąpił spadek przychodów z tytułu finansowania udzielonego Klientom spowodowany zmianami, które wynikały z decyzji RPP o obniżkach stóp procentowych z pierwszego półrocza 2020 roku.

Przychody odsetkowe wyniosły 11 801 mln PLN i w porównaniu z 2019 rokiem były niższe o 6,6%. Był to głównie efekt:

• spadku przychodów z tytułu finansowania udzielonego Klientom o 1 574 mln PLN r/r – głównie na skutek spadku średniego oprocentowania finansowania udzielonego Klientom o 0,8 p.p. wynikającego ze spadku rynkowych stóp procentowych; spadek został częściowo skompensowany przez wzrost średniego wolumenu finansowania o 10 mld PLN, przy zmianie struktury finansowania (wzrost udziału kredytów mieszkaniowych złotowych kosztem udziału kredytów gospodarczych i mieszkaniowych walutowych),

• wyższych przychodów od papierów wartościowych (+345 mln PLN r/r), głównie w efekcie wzrostu średniego wolumenu o 36 mld PLN; wzrost wolumenu dotyczył przede wszystkim obligacji Skarbu Państwa,

• wyższych przychodów z tytułu rachunkowości zabezpieczeń (+449 mln PLN r/r), w efekcie wzrostu wolumenu transakcji IRS PLN i wzrostu spreadów między oprocentowaniem otrzymywanym a płaconym od transakcji oraz ujęcia wyceny dedesygnowanych transakcji CIRS,

przy czym w celu zachowania porównywalności danych przychody odsetkowe zostały skorygowane: przychody od obligacji nieskarbowych, które w sprawozdaniu finansowym są ujmowane w przychodach od dłużnych papierów wartościowych przeniesiono do przychodów z tytułu finansowania udzielonego Klientom. Przychody odsetkowe w2020 roku zostały pomniejszone o 233 mln PLN w związku z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącym prawa konsumenta do obniżenia kosztu kredytu w przypadku spłaty kredytu przed terminem określonym w umowie kredytowej.

Koszty odsetkowe wyniosły 1 455 mln PLN i w porównaniu z 2019 rokiem były niższe o 892 mln PLN. Niższy poziom kosztów odsetkowych był głównie efektem spadku kosztów bazy depozytowej o 775 mln PLN r/r, który wynikał w szczególności z niższych stóp procentowych w PLN po decyzjach RPP.

Marża odsetkowa zmniejszyła się o 0,38 p.p. r/r i wyniosła 3,03%. Spadek marży wynikał z niższej rentowności aktywów, która była efektem zmian w strukturze aktywów oprocentowanych (wzrósł udział najniżej oprocentowanych papierów wartościowych kosztem głównie udziału najwyżej oprocentowanych należności od Klientów). Dodatkowo na spadek rentowności wpłynął spadek wyniku odsetkowego na skutek niższych stóp rynkowych w Polsce, które przełożyły się w większym stopniu na spadek oprocentowania aktywów niż pasywów. W 2020 roku średnie oprocentowanie kredytów PKO Banku Polskiego S.A. wyniosło 4,0%, a średnie oprocentowanie depozytów ogółem ukształtowało się na poziomie 0,3%. W 2019 roku było to odpowiednio 4,7% i 0,7%.

Wynik z tytułu prowizji i opłat

Wynik z tytułu prowizji i opłat uzyskany w 2020 roku wyniósł 3 904 mln PLN i był o 173 mln PLN wyższy niż w poprzednim roku. Na poziom wyniku prowizyjnego wpływały m.in.:

• wyższy wynik z tytułu marż na transakcjach wymiany walut (+106 mln PLN r/r), w efekcie wzrostu transakcyjności i aktywnego zarządzania poziomem spreadu tabelowego,

• wyższy wynik z tytułu kredytów, ubezpieczeń i leasingu operacyjnego (+73 mln PLN r/r), głównie w efekcie wzrostu prowizji od kredytów gospodarczych i leasingu oraz spadku kosztów powiązanych z udzieleniem kredytów,

• wyższy wynik z tytułu kart (+15 mln PLN r/r), w efekcie większej liczby kart oraz wyższej transakcyjności bezgotówkowej,

• wyższy wynik z tytułu obsługi rachunków bankowych i pozostały (+13 mln PLN r/r), m.in. na skutek wzrostu prowizji za prowadzenie rachunków i przelewy krajowe w segmencie korporacyjnym,

• niższy wynik z tytułu funduszy inwestycyjnych, emerytalnych i działalności maklerskiej (-34 mln PLN r/r), spowodowany głównie odpływem aktywów funduszy w II kwartale, zmianą ich struktury i obniżeniem prowizji za zarządzanie funduszami.

Wynik pozostały

Wynik pozostały uzyskany w 2020 roku wyniósł 354 mln PLN i był o 203 mln PLN niższy niż w roku 2019, m.in. w efekcie:

• niższego wyniku z operacji finansowych (-120 mln PLN r/r) - głównie w efekcie niższego wyniku z wyceny papierów inwestycyjnych Banku oraz wyniku z wbudowanych instrumentów pochodnych,

• niższych o 163 mln PLN r/r pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych netto, m.in. w efekcie:

– ujęcia w 2019 roku zysku na okazyjnym nabyciu spółki Prime Car Management S.A. w wysokości 102 mln PLN,

– częściowego rozwiązania w 2019 roku rezerwy na postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów (58 mln PLN); rezerwa została utworzona w 2018 roku w wysokości 62,5 mln PLN (informacja o utworzeniu rezerwy została opublikowana 27 czerwca 2018 roku w raporcie bieżącym nr 24/2018),

• wyższego wyniku z pozycji wymiany (+78 mln PLN r/r) – głównie w efekcie poprawy wyniku z nieefektywności transakcji zabezpieczających CIRS w rachunkowości zabezpieczeń (spadek zmienności – wysoki ujemny wynik w 2019 roku) oraz wyniku z działalności skarbowej i różnic pozostałych.

Koszty działania

W 2020 roku koszty działania wyniosły 5 984 mln PLN i były niższe o 0,6% r/r. Ich poziom był determinowany w głównej mierze przez:

• spadek o 242 mln PLN, tj. o 7,5% kosztów świadczeń pracowniczych, głównie w efekcie spadku zatrudnienia w 2020 roku o 1 849 etatów w Grupie Kapitałowej Banku, w tym o 1 700 etatów w samym Banku,

• spadek o 94 mln PLN, tj. o 7,0% kosztów rzeczowych, głównie w związku z niższymi wydatkami na:

– promocję i reklamę (o 87 mln PLN), głównie w Banku w efekcie zmiany terminu lub odwołania realizacji przedsięwzięć sponsorskich i wizerunkowych (które wynikały z sytuacji pandemicznej w kraju) oraz przy uwzględnieniu wysokich kosztów poniesionych w 2019 roku, w związku z obchodami 100-lecia Banku,

– pozostałe koszty rzeczowe (o 24 mln PLN), głównie w Grupie Kapitałowej „CENTRUM HAFFNERA” sp. z o.o., spowodowane ograniczeniem działalności hotelu w wyniku obostrzeń związanych z COVID-19,

– przy wyższych wydatkach na informatykę (o 28 mln PLN), głównie w Banku o 21 mln PLN w związku ze wzrostem wydatków na outsourcing,

• wzrost o 159 mln PLN, tj. 31,3% kosztów składek na BFG – koszty BFG wyniosły 668 mln PLN, z czego 350 mln PLN stanowiła składka na obowiązkowy system gwarantowania depozytów. W 2019 roku koszty BFG ukształtowały się na poziomie 509 mln PLN, z czego 161 mln PLN wyniosła składka na obowiązkowy system gwarantowania depozytów,

• wzrost o 88 mln PLN kosztów podatku u źródła od emisji obligacji zagranicznych; wzrost był związany z wystąpieniem w 2019 roku korekty ubruttowienia odsetek za lata 2017-2019 oraz ujęciem 3% podatku od odsetek wypłaconych za okres 2014-2019 w następstwie zmian w regulacjach podatkowych,

• wzrost o 57 mln PLN, tj. o 6,2% amortyzacji, w wyniku wzrostu amortyzacji wartości niematerialnych związanych z informatyzacją Banku oraz amortyzacji budynków i budowli.

Efektywność działania Grupy PKO Banku Polskiego S.A. mierzona wskaźnikiem C/I w ujęciu rocznym ukształtowała się na poziomie 41,0% i poprawiła się o 0,3 p.p. r/r, za sprawą wzrostu wyniku na działalności biznesowej (0,2% r/r), przy niższym poziomie kosztów działania (0,6% r/r).

Wynik z tytułu odpisów i utraty wartości

W 2020 roku wynik z odpisów i utraty wartości łącznie z kosztami ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych wyniósł -9 277 mln PLN i był gorszy o 7 530 mln PLN w stosunku do 2019 roku.

W 2020 roku Bank rozpoznał koszty z tytułu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych w wysokości - 6 552 mln PLN (wzrost o 6 101 mln PLN w porównaniu do 2019 roku).

Ryzyko prawne dotyczy portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych udzielonych gospodarstwom domowym w latach 1999-2012 i jest związane z potencjalnymi roszczeniami Klientów.

Szczegółowy opis kosztów ryzyka prawnego jest zawarty w sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Banku za 2020 rok w części poświęconej kosztom ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych (nota 23).

Wynik z odpisów na ryzyko kredytowe i aktywa niefinansowe w 2020 roku wyniósł -2 725 mln PLN i był gorszy od uzyskanego w 2019 roku o 1 429 mln PLN, głównie na skutek odpisów utworzonych w związku z COVID-19 oraz utraty wartości: akcji Banku Pocztowego S.A., wartości firmy (która powstała w wyniku nabycia Nordea Bank Polska S.A. i PKO Leasing Pro S.A.) i nieruchomości.

Wskaźnik udziału ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości na koniec 2020 roku wyniósł 4,4% (wzrost o 0,1 p.p. w stosunku do 2019 roku).

Koszt ryzyka kredytowego na koniec 2020 roku wyniósł 0,748%, co oznacza pogorszenie 0,31 p.p. w stosunku do roku poprzedniego.

4.3 Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej

Główne pozycje Sprawozdania z sytuacji finansowej

Finansowanie udzielone Klientom

Źródła finansowania działalności

Depozyty Klientów

Finansowanie zewnętrzne

Główne pozycje Sprawozdania z sytuacji finansowej

Suma bilansowa Grupy PKO Banku Polskiego S.A. na koniec 2020 roku wyniosła blisko 377 mld PLN i wzrosła od początku roku o około 29 mld PLN. Tym samym Grupa PKO Banku Polskiego S.A. umocniła pozycję lidera w polskim sektorze bankowym.

Po stronie aktywów Grupa Kapitałowa Banku odnotowała wzrost głównie portfela papierów wartościowych, natomiast w zakresie źródeł finansowania wzrost determinuje głównie przyrost bazy depozytowej.

Finansowanie udzielone Klientom

Na koniec 2020 roku wartość finansowania udzielonego Klientom w Grupie Kapitałowej Banku wyniosła 235,8 mld PLN, co oznacza spadek o 8,3 mld PLN r/r.

Wolumen kredytów bankowości detalicznej i prywatnej spadł o 2,9 mld PLN, głównie na skutek wprowadzonej korekty wartości bilansowej brutto kredytów hipotecznych, zgodnie z MSSF 9 o oczekiwany wpływ potencjalnych ugód z Klientami, przy wzroście kredytów konsumpcyjnych.

W 2020 roku odnotowano także spadek kredytów korporacyjnych (-4,3 mld PLN) oraz kredytów firm i przedsiębiorstw (-1,1 mld PLN) ), co wynikało zarówno z niższego poziomu wykorzystania kredytów obrotowych i w rachunkach bieżących jak i dotworzenia odpisów na kredyty gospodarcze.

W strukturze rodzajowej finansowania udzielonego netto główną pozycję stanowiły kredyty bankowości detalicznej i prywatnej z udziałem na koniec 2020 roku 59,1% .

Źródła finansowania działalności

Grupa PKO Banku Polskiego S.A. finansuje swoją działalność ze źródeł krajowych i zagranicznych, które pochodzą z depozytów (również z rynku międzybankowego), kapitałów własnych i finansowania z rynku hurtowego. Finansowanie z rynku hurtowego obejmuje zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych, zobowiązania podporządkowane oraz otrzymane kredyty i pożyczki od instytucji monetarnych i niemonetarnych. Głównym źródłem finansowania Grupy Kapitałowej Banku pozostają depozyty Klientów, które stanowią ¾ źródeł finansowania.

Dzięki utrzymywaniu optymalnej struktury finansowania, Grupa PKO Banku Polskiego S.A. posiada pełną zdolność do realizacji zamierzeń inwestycyjnych, w tym inwestycji kapitałowych. Aby przeprowadzić inwestycje kapitałowe Grupa Kapitałowa Banku wykorzystuje głównie środki, które pochodzą z kapitałów własnych i emisji papierów wartościowych.

Depozyty klientów

Depozyty Klientów są podstawowym źródłem finansowania aktywów Grupy Kapitałowej Banku. Ich poziom na koniec 2020 roku wyniósł 282,4 mld PLN, co oznacza wzrost o 26,2 mld PLN od początku roku. Do wzrostu bazy depozytowej przyczynił się głównie wzrost depozytów bankowości detalicznej i prywatnej (+22,8 mld PLN) oraz depozytów firm i przedsiębiorstw (+12,2 mld PLN), przy spadku depozytów korporacyjnych (-8,8 mld PLN).

W strukturze rodzajowej depozytów Klientów główną pozycję stanowią depozyty bankowości detalicznej i prywatnej (70,3% na koniec 2020 roku).

Udział depozytów bieżących w strukturze depozytów ogółem wzrósł i wyniósł 81,6% (+11,8 p.p. w stosunku do końca 2019 roku).

Finansowanie zewnętrzne

Poziom długoterminowych źródeł finansowania na koniec 2020 roku wyniósł 37 mld PLN. Na utrzymanie finansowania na niezmienionym poziomie miały wpływ:

• przedterminowy wykup obligacji EMTN Banku o wartości nominalnej 250 mln EUR oraz emisji PKO Finance AB o wartości nominalnej 195,4 mln USD,

• sprzedaż przez PKO Leasing S.A. poza Grupę Kapitałową Banku obligacji o wartości nominalnej 0,64 mld PLN wyemitowanych w ramach programu sekurytyzacji wierzytelności leasingowych w 2019 roku,

• emisja i wykup obligacji przez PKO Leasing S.A. o łącznej wartości nominalnej odpowiednio 1,0 mld PLN i 0,3 mld PLN,

• emisja i wykup obligacji przez PKO Bank Hipoteczny S.A. o łącznej wartości nominalnej odpowiednio 4,2 mld PLN i 3,8 mld PLN,

• spłata zgodnie z harmonogramem rat kredytów otrzymanych od międzynarodowych instytucji finansowych,

• wyższe kursy walutowe EUR (+0,36 PLN) oraz CHF (+0,34 PLN), przy spadku kursu USD (-0,04 PLN).

5. Sytuacja finansowa PKO Banku Polskiego S.A.

Podstawowe wskaźniki finansowe

Rachunek zysków i strat

Koszty reprezentacyjne oraz wydatki na usługi prawne, marketingowe, w zakresie stosunków międzyludzkich i komunikacji społecznej oraz doradztwa związanego z zarządzaniem

Sprawozdanie z sytuacji finansowej

5.1 Podstawowe wskaźniki finansowe

Wyniki osiągnięte przez PKO Bank Polski S.A. w 2020 roku pozwoliły na ukształtowanie się głównych wskaźników efektywności finansowej na poziomach przedstawionych w poniższej tabeli.

Tabela 5. Wskaźniki finansowe PKO Banku Polskiego S.A.

	31.12.2020	31.12.2019	Zmiana
ROE netto (wynik finansowy netto/średni stan kapitałów własnych)	-7,1%	9,8%	-16,9 p.p.
ROTE netto (wynik finansowy netto/średni stan kapitałów własnych pomniejszonych o wartości niematerialne)	-7,6%	10,4%	-18,0 p.p.
ROA netto (wynik finansowy netto/średni stan aktywów)	-0,9%	1,3%	-2,2 p.p.
C/I (wskaźnik kosztów do dochodów)	40,2%	40,8%	-0,6 p.p.
Marża odsetkowa (wynik z tyt. odsetek/średni stan aktywów oprocentowanych)	2,95%	3,39%	-0,44 p.p.
Udział ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości	4,5%	4,4%	+0,1 p.p.
Koszt ryzyka kredytowego1)	0,77%	0,46%	+0,31 p.p.
Łączny współczynnik kapitałowy (fundusze własne/łączny wymóg kapitałowy*12,5)	19,78%	22,21%	-2,43 p.p.
Współczynnik kapitału Tier 1 (CET 1)	18,45%	20,76%	-2,31 p.p.
1) Po wyłączeniu wpływu COVID-19 koszt ryzyka kredytowego na 31 grudnia 2020 roku wyniósłby 0,38% (-0,08 p.p. r/r).

5.2 Rachunek zysków i strat

Wynik z tytułu odsetek

Wynik z prowizji i opłat

Wynik pozostały

Koszty działania

Wynik z tytułu odpisów i utraty wartości

W 2020 roku PKO Bank Polski S.A. wykazał stratę netto w wysokości -2 944 mln PLN (tj. spadek wyniku netto o 6 779 mln PLN). Na wysokość wyniku główny wpływ miało pogorszenie wyniku z tytułu odpisów i utraty wartości, przy wyższym wyniku na działalności biznesowej oraz niższych kosztach działania.

Wynik na działalności biznesowej w 2020 roku wyniósł 12 875 mln PLN i był o 54 mln PLN, tj. 0,4% wyższy od uzyskanego w 2019 roku. Był to głównie efekt wzrostu wyniku z tytułu prowizji i opłat o 273 mln PLN r/r, przy spadku wyniku z tytułu odsetek o 105 mln PLN r/r oraz wyniku pozostałego o 114 mln PLN r/r.

Tabela 6. Rachunek zysków i strat PKO Banku Polskiego S.A. (w mln PLN)

	2020	2019	Zmiana (w mln PLN)	Zmiana (w %)
Wynik z tytułu odsetek	9 184	9 290	-106	-1,1%
Wynik z tytułu prowizji i opłat	3 101	2 828	273	9,6%
Wynik pozostały	590	704	-114	-16,2%
Przychody z tytułu dywidend	332	561	-229	-40,8%
Wynik z operacji finansowych	213	365	-151	-41,5%
Wynik z pozycji wymiany	133	106	27	25,0%
Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto	-88	-328	240	-73,1%
Wynik na działalności biznesowej	12 875	12 822	54	0,4%
Koszty działania	-5 180	-5 237	57	-1,1%
Podatek od niektórych instytucji finansowych	-957	-931	-26	2,8%
Wynik operacyjny netto	6 738	6 654	84	1,3%
Wynik z tytułu odpisów i utraty wartości	-9 004	-1 536	-7 468	5,9x
Zysk/strata brutto	-2 266	5 118	-7 384	x
Podatek dochodowy	-678	-1 283	605	-47,2%
Zysk/strata netto	-2 944	3 835	-6 779	x

Wynik z tytułu odsetek

Wynik z tytułu odsetek za 2020 roku wyniósł 9 184 mln PLN, tj. o 106 mln PLN mniej niż w poprzednim roku. Niższy wynik r/r był determinowany głównie spadkiem przychodów z tytułu finansowania udzielonego Klientom, który wynikał z decyzji RPP o obniżkach stóp procentowych podjętych w pierwszym półroczu 2020 roku. Spadek ten był częściowo skompensowany spadkiem kosztów odsetkowych od depozytów Klientów, wzrostem przychodów od papierów wartościowych, w efekcie wzrostu wolumenów oraz wzrostem przychodów z tytułu rachunkowości zabezpieczeń.

Przychody odsetkowe w 2020 roku wyniosły 10 332 mln PLN i w porównaniu z 2019 rokiem były niższe o 9,0%, w głównej mierze w efekcie:

• spadku przychodów z tytułu finansowania udzielonego Klientom o 1 456 mln PLN r/r – związanego głównie ze spadkiem średniego oprocentowania finansowania udzielonego Klientom o 0,8 p.p., częściowo skompensowanego wzrostem średniego wolumenu należności kredytowych o 10 mld PLN, przy zmianie ich struktury (wzrost udziału kredytów mieszkaniowych złotowych kosztem udziału kredytów mieszkaniowych walutowych),

• wyższych przychodów od papierów wartościowych (+372 mln PLN r/r), głównie w efekcie wzrostu średniego wolumenu o 36 mld PLN, który wynikał przede wszystkim z zakupów obligacji Skarbu Państwa,

• wyższych przychodów z tytułu rachunkowości zabezpieczeń (+252 mln PLN r/r), w efekcie wzrostu wolumenu transakcji IRS PLN i wzrostu spreadów między oprocentowaniem otrzymywanym a płaconym od transakcji oraz ujęcia wyceny dedesygnowanych transakcji CIRS,

Przychody odsetkowe w 2020 roku zostały pomniejszone o 232 mln PLN w związku z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącym prawa konsumenta do obniżenia kosztu kredytu w przypadku spłaty kredytu przed terminem określonym w umowie kredytowej.

Koszty odsetkowe wyniosły 1 148 mln PLN i w porównaniu z 2019 rokiem były niższe o 797 mln PLN. Niższy poziom kosztów odsetkowych był głównie efektem spadku kosztów bazy depozytowej o 751 mln PLN r/r, który wynikał z niższych stóp procentowych w PLN po decyzjach RPP.

Marża odsetkowa zmniejszyła się o 0,44 p.p. r/r i wyniosła 2,95% na koniec 2020 roku. Spadek marży wynikał z niższej rentowności aktywów, która była efektem zmian w strukturze aktywów oprocentowanych (wzrósł udział najniżej oprocentowanych papierów wartościowych kosztem głównie udziału najwyżej oprocentowanych należności od Klientów). Dodatkowo na spadek rentowności wpłynął spadek wyniku odsetkowego na skutek niższych stóp rynkowych w Polsce, które przełożyły się w większym stopniu na spadek oprocentowania aktywów niż pasywów. W 2020 roku średnie oprocentowanie kredytów PKO Banku Polskiego S.A. wyniosło 3,8%, a średnie oprocentowanie depozytów ogółem ukształtowało się na poziomie 0,3%. W 2019 roku było to odpowiednio 4,6% i 0,6%.

Wynik z tytułu prowizji i opłat

Wynik z tytułu prowizji i opłat w 2020 roku wyniósł 3 101 mln PLN i był wyższy w porównaniu do poprzedniego roku o 273 mln PLN. Poziom wyniku był determinowany m.in. przez:

• wyższy wynik z tytułu marż na transakcjach wymiany walut (+106 mln PLN r/r), w efekcie wzrostu transakcyjności i aktywnego zarządzania poziomem spreadu tabelowego,

• wyższy wynik z tytułu funduszy inwestycyjnych i działalności maklerskiej (+101 mln PLN r/r), spowodowany głównie wzrostem wyniku od obrotu giełdowego na rynku akcji oraz z tytułu pełnienia funkcji agenta emisji za sprzedaż obligacji,

• wyższy wynik z tytułu kredytów i ubezpieczeń (+29 mln PLN r/r), głównie w efekcie wzrostu prowizji od kredytów gospodarczych i leasingu oraz spadku kosztów powiązanych z udzieleniem kredytów,

• wyższy wynik z tytułu kart (+15 mln PLN r/r), w efekcie większej liczby kart oraz wyższej transakcyjności bezgotówkowej,

• wyższy wynik z tytułu obsługi rachunków bankowych i pozostały (+22 mln PLN r/r), m.in. na skutek wzrostu prowizji za prowadzenie rachunków i przelewy krajowe w segmencie korporacyjnym.

Wynik pozostały

Uzyskany w 2020 roku wynik pozostały wyniósł 590 mln PLN i był niższy od uzyskanego w 2019 roku o 114 mln PLN, m.in. w efekcie:

• niższych przychodów z tytułu dywidend (-229 mln PLN),

• niższego wyniku z operacji finansowych (-151 mln PLN r/r) - głównie w efekcie niższego wyniku z wyceny papierów inwestycyjnych Banku oraz wyniku z wbudowanych instrumentów pochodnych,

• wyższego wyniku z pozycji wymiany (+27 mln PLN r/r) – głównie tytułem lepszego wyniku z działalności skarbowej i ograniczenia zmienności różnic pozostałych,

• wyższych pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych netto (+240 mln PLN r/r), m.in. w efekcie:

– ujęcia w 2020 roku przychodu w wysokości 24 mln PLN z tytułu zmniejszenia zobowiązania dotyczącego dokapitalizowania spółki zależnej, wobec 274 mln PLN kosztów z ww. tytułu, które zostały ujęte w 2019 roku,

– częściowego rozwiązania w 2019 roku rezerwy na postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów (58 mln PLN), która w 2018 roku została utworzona w wysokości 62,5 mln PLN (informacja o utworzeniu rezerwy została opublikowana 27 czerwca 2018 roku w raporcie bieżącym nr 24/2018),

– ujęcia niższych o 22 mln PLN r/r kosztów zwrotów dla Klientów z tytułu dokonanych przedterminowych spłat kredytów konsumenckich i hipotecznych,

– utworzenia rezerwy na ewentualne postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w kwocie 41 mln PLN.

Koszty działania

W 2020 roku koszty działania wyniosły 5 180 mln PLN i były niższe o 1,1% r/r. Ich poziom był determinowany w głównej mierze przez:

• spadek o 261 mln PLN, tj. o 9,4% kosztów świadczeń pracowniczych, w efekcie spadku zatrudnienia w 2020 roku o 1 700 etatów, głównie w placówkach w segmencie detalicznym o 1 261 etatów,

• spadek o 66 mln PLN, tj. o 5,8% kosztów rzeczowych, głównie w związku z niższymi wydatkami na koszty promocji i reklamy w wyniku wysokich kosztów 2019 roku, związanych z obchodami 100-lecia Banku,

• wzrost o 159 mln PLN, tj. 32,6% składek na Bankowy Fundusz Gwarancyjny,

• wzrost o 88 mln PLN kosztów podatku u źródła od emisji obligacji zagranicznych związany z wystąpieniem w 2019 roku korekty ubruttowienia odsetek za lata 2017-2019 oraz ujęciem 3% podatku od odsetek wypłaconych za okres 2014 ‑ 2019 w następstwie zmian w regulacjach podatkowych,

• wzrost o 33 mln PLN, tj. o 4,0% amortyzacji, w tym głównie amortyzacji wartości niematerialnych związanych z informatyzacją Banku oraz amortyzacji budynków i budowli.

Efektywność działania PKO Banku Polskiego S.A. mierzona wskaźnikiem C/I w ujęciu rocznym ukształtowała się na poziomie 40,2% i poprawiła się o 0,6 p.p. r/r, za sprawą niższych kosztów działania (+1,1% r/r) oraz wyższego wyniku na działalności biznesowej (+0,4% r/r).

Wynik z tytułu odpisów i utraty wartości

W 2020 roku wynik wyniósł -9 004 mln PLN łącznie z kosztami ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych i był mniej korzystny o 7 468 mln PLN w porównaniu do 2019 roku.

W 2020 roku Bank rozpoznał koszty z tytułu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych w wysokości - 6 552 mln PLN (wzrost o 6 101 mln PLN w porównaniu do 2019).

Ryzyko prawne dotyczy portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych udzielonych gospodarstwom domowym w latach 1999-2012 i jest związane z potencjalnymi roszczeniami Klientów.

Wynik z odpisów na ryzyko kredytowe i aktywa niefinansowe w 2020 roku wyniósł -2 451 mln PLN i był wyższy od uzyskanego w 2019 roku o 1 367 mln PLN, głównie na skutek odpisów utworzonych w związku z COVID-19 oraz utraty wartości: akcji Banku Pocztowego S.A., wartości firmy (która powstała w wyniku nabycia Nordea Bank Polska S.A.) i nieruchomości.

Wskaźnik udziału ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości na koniec 2020 roku wyniósł 4,5% (wzrost o 0,1 p.p. w stosunku do 2019 roku).

Koszt ryzyka kredytowego na koniec 2020 roku wyniósł 0,77%, co oznacza pogorszenie 0,31 p.p. w stosunku do roku poprzedniego.

5.3 Sprawozdanie z sytuacji finansowej

Główne pozycje Sprawozdania z sytuacji finansowej

Finansowanie udzielone Klientom

Depozyty Klientów

Finansowanie zewnętrzne

Główne pozycje Sprawozdania z sytuacji finansowej

Suma bilansowa PKO Banku Polskiego S.A. na koniec 2020 roku wyniosła 345 mld PLN i od początku roku wzrosła o 28 mld PLN. W efekcie PKO Bank Polski S.A. umocnił pozycję największej instytucji finansowej w polskim sektorze bankowym.

Po stronie aktywów Bank odnotował wzrost głównie portfela papierów wartościowych, natomiast w zakresie źródeł finansowania wzrost determinuje głównie przyrost bazy depozytowej.

Finansowanie udzielone Klientom

Na koniec 2020 roku finansowanie udzielone Klientom Banku wyniosło 207,0 mld PLN, co oznacza spadek o 7,8 mld PLN r/r.

Wolumen kredytów bankowości detalicznej i prywatnej spadł o 1,8 mld PLN i dotyczył kredytów na nieruchomości, przy niższym poziomie kredytów korporacyjnych (- 4,7 mld PLN) oraz kredytów firm i przedsiębiorstw (-1,1 mld PLN).

W strukturze rodzajowej finansowania udzielonego netto główną pozycję stanowiły kredyty bankowości detalicznej i prywatnej oraz kredyty korporacyjne z udziałem na koniec 2020 roku odpowiednio 54,9% oraz 37,0%.

Depozyty Klientów

Depozyty Klientów są podstawowym źródłem finansowania aktywów Banku. Ich poziom na koniec 2020 roku wyniósł 278,9 mld PLN, co oznacza wzrost o 26,0 mld PLN od początku roku. Do wzrostu bazy depozytowej przyczynił się głównie wzrost depozytów bankowości detalicznej i prywatnej (+23,0 mld PLN) oraz firm i przedsiębiorstw (+12,1 mld PLN), przy spadku depozytów korporacyjnych (-9,1 mld PLN).

W strukturze rodzajowej depozytów Klientów główną pozycję stanowią depozyty bankowości detalicznej i prywatnej (70,3% na koniec 2020 roku).

Udział depozytów bieżących w strukturze depozytów ogółem wzrósł do 82,2% (+11,8 p.p. w stosunku do końca 2019 roku).

Finansowanie zewnętrzne

PKO Bank Polski S.A. od lat jest uczestnikiem rynku emisji dłużnych papierów wartościowych, co pozwala mu na dywersyfikację źródeł finansowania działalności oraz dostosowanie ich do wymogów regulacyjnych w zakresie długoterminowej stabilności finansowej.

W 2020 roku finansowanie zewnętrzne zmniejszyło się o 0,9 mld PLN, na co miały wpływ:

• przedterminowy wykup obligacji EMTN Banku o wartości nominalnej 250 mln EUR,

• spłata zgodnie z harmonogramem rat kredytów otrzymanych od międzynarodowych instytucji finansowych,

• wyższe kursy walutowe EUR (+0,36 PLN) oraz CHF (+0,34 PLN), przy spadku kursu USD (-0,04 PLN).

Szczegółowe informacje o emisjach przeprowadzonych przez PKO Bank Polski S.A. oraz otrzymanych kredytach zostały opisane w nocie 39 Sprawozdania finansowego PKO Banku Polskiego S.A. za rok zakończony 31rudnia 2020 roku.

6. Sprawozdanie o wydatkach reprezentacyjnych, wydatkach na usługi prawne, marketingowe, usługi w zakresie stosunków międzyludzkich (public relations) i komunikacji społecznej oraz na usługi doradztwa związanego z zarządzaniem

Sprawozdanie zostało sporządzone w oparciu o postanowienia § 11 ust. 1 pkt. 10a Statutu PKO Banku Polskiego S.A. oraz zgodnie z art. 17 ust. 6 ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym.

W 2020 roku Bank poniósł koszty w zakresie wydatków reprezentacyjnych, wydatków na usługi prawne, usługi marketingowe, usługi w zakresie stosunków międzyludzkich (public relations) i komunikacji społecznej oraz usługi doradztwa związanego z zarządzaniem w łącznej kwocie 132 mln PLN, co stanowiło 1,05% Wyniku na działalności biznesowej Banku (WNDB).

Tabela 7. Wydatki reprezentacyjne PKO Banku Polskiego S.A., wydatki na usługi prawne, marketingowe, w zakresie stosunków międzyludzkich (public relations) i komunikacji społecznej oraz na usługi doradztwa związanego z zarządzaniem.

Rodzaj wydatku w ramach kosztów administracyjnych Banku	2020 (w mln PLN)	udział w WNDB (%)
Usługi marketingowe - kampanie wizerunkowe, wspierające kreowanie pozytywnego wizerunku Banku (głównie kampania Ekstraklasa i kampania wizerunkowa #zostanwdomu) oraz kampanie reklamowe wspierające sprzedaż oferowanych przez Bank produktów	82	0,65%
Usługi prawne - świadczenie stałej obsługi prawnej, prowadzonej na rzecz Banku na podstawie zawartych z kancelariami prawnymi umów cywilno-prawnych oraz wydatki przeznaczone na doraźną pomoc prawną	31	0,24%
Usługi w zakresie stosunków międzyludzkich (public relations) i komunikacji społecznej - działania z komunikacji wewnętrznej, jak i zewnętrznej dotyczące głównie publikacji prasowych	10	0,08%
Koszty doradztwa związanego z zarządzaniem - usługi doradcze związane z doradztwem biznesowym i finansowym	8	0,07%
Koszty reprezentacyjne - wydatki mające na celu utrzymywanie pozytywnych relacji z klientami, partnerami oraz kontrahentami	1	0,01%
Razem	132	1,05%

7. Kapitały własne i miary adekwatności

Kapitały własne i ich rentowność

Miary adekwatności kapitałowej

Dywidenda

7.1 Kapitały własne

Kapitały własne Grupy PKO Banku Polskiego S.A. zmniejszyły się o 4,0% w ujęciu rocznym.

Tabela 8. Kapitały własne ogółem i łączny współczynnik kapitałowy Grupy PKO Banku Polskiego S.A. (w mln PLN)

	31.12.2020	31.12.2019	Zmiana (w mln PLN)	Zmiana (w %)
Kapitały własne ogółem, w tym:	39 911	41 578	-1 667	-4,0%
Kapitał zakładowy	1 250	1 250	0	0,0%
Kapitał zapasowy	29 519	29 429	90	0,3%
Fundusz ogólnego ryzyka bankowego	1 070	1 070	0	0,0%
Pozostałe kapitały rezerwowe	3 138	3 237	-99	-3,1%
Skumulowane inne dochody całkowite	1 363	469	894	2,9x
Niepodzielony wynik finansowy	6 142	2 101	4 041	2,9x
Wynik okresu bieżącego	-2 557	4 031	-6 588	x
Udziały niekontrolujące	-14	-9	-5	51,2%
Fundusze własne	41 516	42 330	-814	-1,9%
Łączny współczynnik kapitałowy	18,18%	19,88%		-1,70 p.p.

Fundusze własne oraz łączny współczynnik kapitałowy na 31 grudnia 2019 roku uwzględniają korektę związaną ze wstecznym zaliczeniem zysku z 2019 roku. Wpływ tej korekty na fundusze własne, w relacji do wartości publikowanych za 2019 rok, wyniósł 2,9 mld PLN.

7.2 Miary adekwatności kapitałowej

Poziom adekwatności kapitałowej Grupy PKO Banku Polskiego S.A. w 2020 roku utrzymywał się istotnie powyżej limitów nadzorczych.

Na koniec 2020 roku łączny współczynnik kapitałowy Grupy PKO Banku Polskiego S.A. ukształtował się na poziomie 18,18% i w porównaniu do końca 2019 roku spadł o 1,70 p.p., a współczynnik kapitału podstawowego T1 na poziomie 16,99% i spadł o 1,62 p.p.

Spadek współczynników kapitałowych determinowany był spadkiem funduszy własnych o około 0,8 mld PLN przy wymogach kapitałowych wyższych o 1,3 mld PLN.

W 2020 roku nastąpił wzrost wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka operacyjnego o 0,8 mld PL, który był w głównej mierze konsekwencją rosnących kosztów ryzyka prawnego dotyczącego portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych. Z uwagi na kwartalne przesunięcie danych uwzględnianych w metodzie AMA, w wymogu na koniec 2020 roku uwzględniony jest poziom kosztów z 3 kwartału 2020 roku. Począwszy od 2021 roku rezerwy pomniejszające wartość bilansową brutto kredytów (tj. straty powiązane z ryzykiem kredytowym) Grupa Kapitałowa Banku będzie uwzględniała w metodzie AMA w stałej wartości z 3 kwartału 2020 roku.

Wzrost wymogu na ryzyko rynkowe spowodowany jest przede wszystkim wystąpieniem wymogu z tytułu ryzyka walutowego w wysokości 1,2 mld PLN, będącego skutkiem dotworzenia odpisów na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi. Pozycja walutowa została ograniczona w pierwszym półroczu 2021 roku.

Na spadek funduszy główny wpływ miało uwzględnienie straty netto Grupy Kapitałowej Banku za 2020 rok w kwocie 2,6 mld PLN. Strata ta została częściowo zrekompensowana przez wzrost wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite oraz wzrost wpływu na fundusze własne korekty MSSF 9.

Na poziom współczynników kapitałowych na koniec 2020 roku wpływ miało również zastosowanie przepisów łagodzących wpływ pandemii COVID-19 (wyłączenie wpływu na kapitał Tier 1 kwoty odpisów utworzonych od 1 stycznia 2020 roku oraz zmniejszenie wartości niematerialnych dotyczących oprogramowania pomniejszających fundusz własne), co skutkowało m.in. wzrostem funduszy własnych o około +1,6 mld PLN i wpłynęło na wzrost łącznego współczynnika kapitałowego o około 89 pb. oraz współczynnika kapitału podstawowego T1 o około 89 pb.

Na 31 grudnia 2020 roku w stosunku do 31 grudnia 2019 roku łączny współczynnik kapitałowy PKO Banku Polskiego S.A. spadł o 2,43 p.p. do poziomu 19,78%, a współczynnik kapitału podstawowego T1 o 2,31 p.p. do poziomu 18,45%. Spadek współczynników kapitałowych wynika głównie ze spadku funduszy własnych w wyniku akumulacji straty netto Banku osiągniętej w 2020 roku przy wyższych wymogach kapitałowych na ryzyko rynkowe (dotyczy wymogu z tytułu ryzyka walutowego w wysokości 1,2 mld PLN na koniec 2020 roku) oraz wyższych wymogach kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego (0,8 mld PLN na koniec 2020 roku), na skutek kosztów poniesionych z tytułu ryzyka prawnego.

Z uwagi na kwartalne przesunięcie danych uwzględnianych w metodzie AMA, w wymogu na koniec 2020 roku uwzględniony jest poziom kosztów z 3 kwartału 2020 roku. Począwszy od 2021 roku rezerwy pomniejszające wartość bilansową brutto kredytów (tj. straty powiązane z ryzykiem kredytowym) Bank będzie uwzględniał w metodzie AMA w stałej wartości z 3 kwartału 2020 roku.

7.3 Dywidenda

26 sierpnia 2020 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku podjęło uchwałę o zatrzymaniu całości zysku netto osiągniętego przez Bank w latach poprzednich:

• w odniesieniu do zysku za rok 2019 - przeznaczenie na kapitał rezerwowy kwoty 2 155 113 PLN oraz pozostawienie jako niepodzielonej kwoty 3 832 348 976 PLN,

• pozostawienie wciąż niepodzielonego zysku z lat wcześniejszych w kwocie 1 667 651 024 PLN.

Uchwała była zgodna z zaleceniem Komisji Nadzoru Finansowego przekazanym do Banku 26 marca 2020 roku.

Polityka dywidendy

Polityka dywidendowa Banku oraz Grupy Kapitałowej Banku w 2020 roku była określona w „Zasadach zarządzania adekwatnością kapitałową i kapitałem własnym w PKO Banku Polskim S.A. oraz w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A.”. W marcu 2021 roku Rada Nadzorcza Banku przyjęła nową „Politykę dywidendową PKO Banku Polskiego S.A. i Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A.”.

Polityka dywidendowa zakłada intencję stabilnego realizowania przez Bank w długim terminie wypłat dywidendy, z zachowaniem zasady ostrożnego zarządzania Bankiem i Grupą Kapitałową Banku zgodnie z wymogami przepisów prawa oraz stanowisk KNF w sprawie założeń polityki dywidendowej banków komercyjnych. Celem polityki dywidendowej jest optymalne kształtowanie struktury kapitałowej Banku i Grupy Kapitałowej Banku z uwzględnieniem zwrotu z kapitału i jego kosztu oraz potrzeb kapitałowych związanych z rozwojem, przy jednoczesnej konieczności zapewnienia odpowiedniego poziomu współczynników adekwatności kapitałowej.

Bank ma możliwość (uwzględniając stanowisko KNF) wypłacenia dywidendy w przypadku posiadania nadwyżek funduszy własnych powyżej minimalnych wskaźników adekwatności kapitałowej określonych w art. 92 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/201 (Rozporządzenie CRR) z uwzględnieniem Rozporządzenia Ministra Finansów z 18 marca 2020 roku uchylającego rozporządzenie w sprawie bufora ryzyka systemowego, art. 55 ust. 4 ustawy z 5 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym oraz art. 138 ust. 1 pkt 2a ustawy Prawa bankowego.

Według przyjętej 18 marca 2021 roku Polityki dywidendowej dodatkowym narzędziem redystrybucji kapitałów jest skup akcji własnych w celu ich umorzenia, przy czym skup akcji może być realizowany w sytuacji, gdy wartość księgowa akcji jest wyższa niż ich aktualna cena rynkowa, po uzyskaniu wymaganej zgody KNF

Zalecenia KNF w zakresie wypłaty dywidendy w 2021 roku

16 grudnia 2020 roku KNF przyjęła stanowisko w sprawie polityki dywidendowej banków komercyjnych w 2021 roku. Biorąc pod uwagę:

• istotną niepewność co do dalszego rozwoju wydarzeń związanych z pandemią COVID-19,

• przejściowy charakter rozwiązań wykorzystywanych przez banki do poprawy sytuacji kapitałowej w okresie pandemii,

• utrzymujące się ostrożne stanowiska nadzorcze w Unii Europejskiej w zakresie ograniczeń dywidendowych oraz innych form obniżania zasobów kapitałowych,

• zmianę wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego wydłużającą moratoria

KNF uznała za konieczne wstrzymanie wypłaty dywidendy przez banki komercyjne w pierwszym półroczu 2021 roku oraz niepodejmowanie innych działań, w szczególności pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem bazy kapitałowej bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru. Dotyczy to ewentualnych wypłat dywidendy z niepodzielonego zysku lat ubiegłych oraz wykupu akcji własnych. Komisja oczekuje, że ewentualna realizacja takich operacji każdorazowo poprzedzona będzie uprzednią konsultacją z organem nadzoru i uzależniona od ich pozytywnego wyniku.

Stanowisko KNF w sprawie polityki dywidendowej banków komercyjnych w drugiej połowie 2021 roku będzie przedstawione odrębnie po dokonaniu analizy sytuacji finansowej sektora bankowego w pierwszym półroczu.

PKO Bank Polski S.A. 14 stycznia 2021 roku otrzymał indywidualne zalecenie KNF, w którym KNF zaleciła Bankowi:

• wstrzymanie wypłaty dywidendy w pierwszym półroczu 2021 roku (w tym także niepodzielonego zysku z lat ubiegłych),

• niepodejmowanie w pierwszym półroczu 2021 roku, bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru, innych działań pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem bazy kapitałowej, w tym wykupów akcji własnych.

Zarząd Banku oraz Rada Nadzorcza Banku podjęły uchwały, iż w granicach swoich kompetencji będą sprawowały nadzór nad realizacją powyższego zalecenia KNF.

Zgodnie z art. 395 § 2 pkt 2 Kodeksu spółek handlowych decyzja dotycząca podziału zysku pozostaje w kompetencjach Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku.

8. Działalność Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

Działalność związana z pandemią COVID-19

Segmenty działalności Grupy Kapitałowej Banku

Projekty informatyczne i pozostałe usługi

Sieć dystrybucji i kanały dostępu

Obszar operacji

Źródła finansowania działalności

Współpraca międzynarodowa

Działalność wybranych spółek Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

Nagrody i wyróżnienia przyznane Grupie PKO Banku Polskiego S.A.

8.1 Działalność związana z pandemią COVID-19

Od początku pandemii COVID-19 Grupa Kapitałowa Banku wspiera Polaków i włącza się w działania zapobiegające rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Głównym ich celem jest zapewnienie bezpieczeństwa Klientom i pracownikom Banku, a także wsparcie społeczności lokalnych, szpitali i personelu medycznego.

Działania na rzecz społeczności

W zakresie wsparcia społeczności Grupa Kapitałowa Banku.:

• przekazała darowizny pieniężne o łącznej wartości ponad 6 mln PLN szpitalom, w tym jednoimiennym i laboratoriom, pomagając w zakupie sprzętu medycznego i środków ochrony,

• przekazała darowizny rzeczowe szpitalom, placówkom medycznym, domom pomocy społecznej i domom dziecka w całej Polsce, w tym m.in. 360 tys. sztuk maseczek ochronnych, prawie 10 tys. sztuk kombinezonów ochronnych, 142 samochody na potrzeby szpitali, Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS) oraz Wojsk Obrony Terytorialnej,

• na mocy porozumienia Fundacji PKO Banku Polskiego i Warsaw Genomics kupiła, zgodne z wytycznymi Ministerstwa Zdrowia, testy diagnostyczne w kierunku SARS-CoV-2 i zleciła ich wykonanie; dodatkowo Fundacja udostępniła swój numer konta na rzecz koalicji pracodawców, a z pozyskanych od firm i osób fizycznych środków, sfinansowała kolejną pulę testów diagnostycznych,

• podjęła współpracę z instytucjami rządowymi, w tym:

– współtworzyła system wniosków w ramach Tarczy Antykryzysowej,

– pracownicy Banku wsparli infolinie i rozwój systemów IT GIS oraz Ministerstwo Rozwoju w zakresie Tarczy Antykryzysowej,

– spółka Operator Chmury Krajowej sp. z o.o (współkontrolowana przez PKO Bank Polski S.A.) przygotowała rozwiązanie, dzięki któremu pacjenci mogą korzystać z konsultacji wideo udzielanych przez pracowników medycznych bez wychodzenia z domu,

• wsparła organizowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych konwoje humanitarne do Kazachstanu, Uzbekistanu i na Ukrainę (Fundacja PKO Banku Polskiego),

• wyposażyła swoje oddziały w środki ochrony osobistej, by zabezpieczyć pracowników oraz Klientów w oddziałach,

• podjęła działania edukacyjne aby zachęcić Klientów do korzystania z kanałów zdalnych,

• prowadziła akcję „Oddaj osocze – pomóż w walce z COVID-19” aby zachęcić pracowników PKO Banku Polskiego S.A do oddania osocza.

Instytucjonalne zaangażowanie w walkę z COVID-19 uzupełniały działania wolontariuszy – pracowników Grupy Kapitałowej Banku.

Łączna wartość pomocy, której udzielił PKO Bank Polski S.A. i jego polskie podmioty zależne wyniosła ponad 23 mln PLN (bez kosztów zakupu materiałów ochronnych dla pracowników i Klientów).

Ponadto KREDOBANK S.A. wsparł społeczność Ukrainy. Spółka z Grupy Kapitałowej Banku przekazała m.in. szpitalom obwodu lwowskiego darowizny na zakup sprzętu medycznego i środków ochrony.

Za walkę z pandemią COVID-19, ratowanie polskiej gospodarki i służby zdrowia PKO Bank Polski S.A. został wyróżniony w IV edycji Nagród Gospodarczych Polskiego Radia w kategorii Filantrop Polski oraz rankingu Rzeczpospolitej „Najważniejsze firmy dla Polski”.

Działania na rzecz Klientów

Grupa Kapitałowa Banku wspiera Klientów w czasie pandemii COVID-19.

W 2020 roku Grupa Kapitałowa Banku oferowała specjalne rozwiązania, które pomagały Klientom zachować płynność finansową (np. okresowe zmniejszenie obciążeń finansowych oraz udogodnienia przy przedłużaniu lub podpisywaniu umów). Zakres pomocy zmieniał się i był dostosowywany do sytuacji pandemicznej, ograniczeń w aktywności gospodarczej oraz uwzględniał wytyczne regulatorów. Działania PKO Bank Polskiego S.A. i jego spółek zależnych z siedzibą w Polsce są zgodne z wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB).

• Bank, PKO Bank Hipoteczny S.A., PKO Leasing S.A. i Prime Car Management S.A umożliwiły kredytobiorcom i leasingobiorcom, na ich wniosek, zawieszenie lub przedłużenie płatności rat (kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych lub odsetkowych - w zależności od formy finansowania) maksymalnie na 6 miesięcy. Oferowały odpowiednio:

– Klientom indywidualnym, którzy mieli kredyty mieszkaniowe, kredyty i pożyczki zabezpieczone hipotecznie - zawieszenie spłaty rat, a Klientom indywidualnym, którzy mieli pożyczki gotówkowe lub umowy leasingowe - zawieszenie spłaty rat z możliwością wydłużenia okresu kredytowania,

– firmom, przedsiębiorstwom i Klientom korporacyjnymi (w tym jednostkom samorządu terytorialnego oraz jednostkom szczebla rządowego) - zawieszenie spłaty rat z możliwością wydłużenia okresu kredytowania (dotyczyło to m.in.: kredytów obrotowych, w rachunku bieżącym, inwestycyjnych i inwestorskich, umów leasingowych).

• Grupa Kapitałowa Banku uprościła ubieganie się o zawieszenie spłaty i wdrożyła wygodniejszy, zdalny proces zawierania aneksów.

• W ramach finansowania firm, przedsiębiorstw oraz podmiotów korporacyjnych, Bank wprowadził uproszczone zasady przedłużenia wybranych produktów odnawialnych, wewnętrznych limitów klientowskich i umów restrukturyzacyjnych. Klienci mogli skorzystać z przedłużenia o maksymalnie 6 miesięcy lub odnowienia na umowny okres kredytowania. Uproszczone zasady obejmowały m.in. automatyczny lub uproszczony tryb podejmowania decyzji. Bank proponował Klientowi przedłużenie lub odnowienie, Klient mógł też sam złożyć odpowiedni wniosek.

• KREDOBANK S.A. stosował programy ulg kredytowych. Na wniosek Klienta KREDOBANK S.A. mógł zawiesić część lub całość rat lub rat kapitałowych na maksymalnie 3 miesiące. KREDOBANK S.A. wdrożył też szybkie ścieżki decyzyjne dla odnowień linii kredytowych.

• Bank umożliwił Klientom indywidualnym czasowe zawieszenie spłaty kart kredytowych. Firmy i przedsiębiorstwa mogły czasowo zawiesić spłatę kart kredytowych typu Biznes. Spółki z Grupy Kapitałowej Banku umożliwiły wcześniejszy zwrot pojazdu na preferencyjnych warunkach w ramach umów leasingowych i abonamentowych (spółki z Grupy Kapitałowej Prime Car Management S.A.) oraz wprowadziły udogodnienia w płatnościach faktoringowych (PKO Faktoring S.A.).

Wnioski dotyczące spłat kredytów w Banku oraz PKO Banku Hipotecznym S.A. mogły być składane do 30 września 2020 roku.

Bank uwzględnił skutki drugiej fali pandemii i związanych z nią restrykcji i pod koniec 2020 roku rozpoczął przygotowania do wznowienia narzędzi pomocowych. W szczególności chodziło o wsparcie grup kredytobiorców najbardziej dotkniętych przez COVID-19.

W 2020 roku Klienci Grupy Kapitałowej Banku mogli korzystać z moratoriów ustawowych, w tym w szczególności:

• Klienci Banku i PKO Banku Hipotecznego S.A., którzy po 13 marca 2020 roku utracili pracę lub inne główne źródło dochodu, mogli od 24 czerwca 2020 roku zawiesić maksymalnie na 3 miesiące wykonanie umowy kredytów hipotecznych oraz kredytów konsumenckich. W okresie zawieszenia umowy banki nie naliczały odsetek, ani nie pobierały innych opłat związanych z realizacją umowy, oprócz rat składek ubezpieczeniowych,

• Klienci Banku, którzy posiadali preferencyjny kredyt studencki, który był w okresie spłaty, mogli od 30 lipca 2020 roku, bez dodatkowych opłat, zawiesić spłatę kredytu wraz z odsetkami. Spłatę można było zawiesić maksymalnie na 6 miesięcy z jednoczesnym wydłużeniem okresu spłaty kredytu. Odsetki należne w okresie zawieszenia spłaty pokrywał w całości Fundusz Kredytów Studenckich.

W 2020 roku w sumie z moratoriów dobrowolnych i ustawowych dotyczących kredytów i zaliczek, zgodnych z wytycznymi EUNB, skorzystało ponad 206 tys. Klientów Grupy Kapitałowej Banku, a łączna wartość bilansowa brutto kredytów i zaliczek objętych moratoriami wyniosła 32,7 mld PLN. Na koniec 2020 roku wartość bilansowa brutto czynnych moratoriów wynosiła 3,0 mld PLN.

Szczegółowe dane dotyczące wartości udzielonych moratoriów znajdują się w sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Banku za 2020 rok – w nocie 62.

Klienci Grupy Kapitałowej Banku mogli również korzystać z narzędzi pomocowych wprowadzonych w ramach tarcz antykryzysowych oraz oferowanych przez BGK i PFR:

• Klienci Banku (mikro oraz małe i średnie przedsiębiorstwa) mogli skorzystać z gwarancji zabezpieczającej spłaty kredytu lub pożyczki w ramach portfelowej linii gwarancyjnej de minimis z BGK. Od marca 2020 roku gwarancja była oferowana w wyższej kwocie i na korzystniejszych warunkach. Dodatkowo w grudniu 2020 roku Bank zawarł z BGK aneks do umowy. Dzięki aneksowi Klienci mogą skorzystać z tego zabezpieczenia także dla kredytów w walutach obcych. Łączna wartość gwarancji de minimis udzielonych w 2020 roku Klientom Banku wyniosła 4,2 mld PLN.

• Klienci Banku mogli skorzystać z Funduszu Gwarancji Płynnościowych BGK utworzonego na pomoc dla średnich i dużych przedsiębiorstw dotkniętych skutkami pandemii. Bank inicjował zmiany warunków gwarancji na korzystniejsze. Wprowadzono możliwość obejmowania gwarancją kredytów walutowych oraz zniesiono minimalną kwotę jednostkowej gwarancji. Bank zawarł porozumienie o współpracy w zakresie udzielania gwarancji spłaty kredytów udostępnianych w ramach finansowania konsorcjalnego. W grudniu 2020 roku podpisał aneks do umowy o wydłużeniu możliwości korzystania z instrumentów gwarancyjnych do 30 czerwca 2021 roku. Łączna wartość gwarancji udzielonych Klientom Banku w 2020 roku wyniosła 2,1 mld PLN (z 18 mld PLN kwoty do udostępnienia).

• Do końca lipca 2020 roku Klienci Banku mogli wnioskować w serwisach transakcyjnych Banku o subwencję finansową z Tarczy Finansowej PFR 1.0. przeznaczonej dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Za pośrednictwem Banku około 67 tys. przedsiębiorstw, zatrudniających 0,5 mln pracowników otrzymało środki o łącznej wartości 10,5 mld PLN. Bank miał największy udział w dystrybucji tej formy pomocy.

• Od czerwca 2020 roku przedsiębiorcy mogli składać bezpośrednio w PFR wnioski o preferencyjnie oprocentowane pożyczki płynnościowe i pożyczki preferencyjne w ramach Tarczy Finansowej PFR 1.0 przeznaczonej dla dużych firm. Łączna wartość obu instrumentów finansowych to 17,5 mld PLN. Bank jako jedyny obsługuje te pożyczki. Rolą Banku jest m.in.: prowadzenie rachunków do wypłaty środków przyznanych w ramach programu, rejestracja i monitoring pożyczki oraz zabezpieczeń, obsługa operacyjna. Wnioski można składać do 30 kwietnia 2021 roku.

• Przedsiębiorcy mogli składać w Banku wnioski o dopłaty do oprocentowania kredytów obrotowych. Wsparcie jest przeznaczone dla przedsiębiorstw, które w związku z sytuacją gospodarczą wywołaną pandemią COVID-19 utraciły płynność finansową lub są tym zagrożone. Jeden przedsiębiorca może skorzystać z dopłaty tylko dla jednego kredytu obrotowego – nowego lub już zaciągniętego. BGK pokrywa część odsetek kredytu maksymalnie przez 12 miesięcy. Przedsiębiorcy mogli się ubiegać się o wsparcie do końca 2020 roku lub do wyczerpania puli środków, która wynosi 565 milionów PLN dla wszystkich banków współpracujących z BGK. W lutym 2021 roku Bank podpisał aneks do umowy z BGK wydłużający program dopłat do 30 czerwca 2021 roku.

• PKO Faktoring S.A., jako jeden z pierwszych faktorów w Polsce, zawarł umowę portfelowej linii gwarancyjnej z BGK. Zgodnie z umową spółka od września 2020 roku oferuje swoim Klientom możliwość zabezpieczenia do 80% wartości limitu faktoringowego przyznanego w ramach faktoringu niepełnego lub odwrotnego. Maksymalna kwota gwarancji, jaką PKO Faktoring S.A. może udzielić na podstawie linii gwarancyjnej, wynosi 200 mln PLN. Do 31 grudnia 2020 roku łączna wartość gwarancji udzielonych Klientom spółki wyniosła 135 mln PLN. Możliwość zawarcia umowy z gwarancją BGK oferowana jest do 30 czerwca 2021 roku.

• Małe i średnie przedsiębiorstwa, Klienci PKO Leasing S.A. i Banku mogą od października 2020 roku skorzystać z leasingu zwrotnego płynnościowego z gwarancją Cosme-Covid, udzieloną przez Europejski Fundusz Inwestycyjny. Oferta jest skierowana do właścicieli samochodów osobowych lub dostawczych do 3,5 tony (o wartości do 150 tys. PLN), którzy mają aktywną umowę leasingową lub konto firmowe w Banku przez minimum 6 miesięcy. W ramach leasingu Klienci mogą odzyskać środki wydane na zakup pojazdu i jednocześnie dalej go użytkować. Leasingodawca finansuje wartość przedmiotu do 80% wartości z jego wyceny. Oferta jest ważna do 30 czerwca 2021 roku lub wyczerpania łącznej wartości gwarancji (500 mln PLN).

• PKO Leasing S.A. w listopadzie 2020 roku podpisał porozumienie o współpracy ze spółką ARP Leasing sp. z o.o., która należy do Agencji Rozwoju Przemysłu S.A.. Porozumienie dotyczy zasad refinansowania przez ARP Leasing sp. z o.o. umów leasingowych dla przedsiębiorstw z branży transportowej i autokarowej, które są dotknięte skutkami pandemii COVID-19. Małe i średnie przedsiębiorstwa mogą skorzystać z maksymalnie 12 miesięcznej karencji w spłacie zobowiązań z tytułu zawartych umów leasingu. Porozumienie jest bezterminowe, a pierwsze wnioski zostały rozpatrzone w listopadzie 2020 roku.

• Klienci Banku w I kwartale 2021 roku mogli składać wnioski o subwencje z Tarczy Finansowej PFR 2.0 w serwisach internetowych iPKO i iPKO biznes. Tarcza Finansowa PFR 2.0 była przeznaczona dla mikro, małych i średnich firm z 54 branż, które musiały ograniczyć działalność gospodarczą w związku z sytuacją epidemiologiczną związaną z COVID-19.

PKO Bank Polski S.A. zakupił obligacje finansujące tarcze antykryzysowe PFR i narzędzia pomocowe BGK. Przedstawiciele Banku brali udział w procesie tworzenia wielu systemowych rozwiązań wsparcia kredytobiorców.

Działania na rzecz pracowników

W 2020 roku Bank prowadził działania aby zapewnić bezpieczeństwo pracownikom:

• wyposażył pracowników w niezbędne środki ochronne m.in. żele i płyny dezynfekcyjne, maseczki, rękawiczki oraz przyłbice ochronne, oraz wprowadził procedury bezpieczeństwa w oddziałach, które uwzględniają m.in. ruch Klientów i dezynfekcję stanowisk obsługi,

• zabezpieczył stanowiska doradców specjalnymi plastikowymi osłonami, zapewnił sprzątanie oddziałów z użyciem preparatów dezynfekujących i w razie potrzeby ozonowanie,

• wdrożył różne systemy pracy (zdalnej, stacjonarnej, rotacyjnej), dostosowywał je do warunków epidemicznych i poddał specjalnej ochronie pracowników szczególnie zagrożonych ze względów zdrowotnych,

• przekazał pracownikom do dyspozycji samochody służbowe do dojazdów praca-dom, umożliwił parkowanie samochodu na parkingach lub miejscach przypisanych do Banku i uruchomił refundację opłat za parkowanie samochodów prywatnych pod miejscem pracy w czasie szczególnych obostrzeń,

• dostosował model opieki medycznej dla pracowników i umożliwił stały dostęp do porad telemedycznych oraz wsparcia psychologicznego i szczepienia przeciw grypie,

• uruchomił specjalną kampanię informacyjną na temat pandemii dla pracowników,

• udostępnił na wewnętrznym portalu materiały ułatwiające pracę zdalną, zestawy dobrych praktyk i wskazówek organizacji pracy,

• udostępnił około 13 tysiącom pracowników licencje do narzędzia komunikacji Microsoft Teams,

• wdrożył digitalizację dokumentacji pracowników,

• uruchomił i rozwijał ofertę zdalnych działań rozwojowych,

• systematycznie realizował badania typu pulse check i na bieżąco zbierał informacje od pracowników na temat ich samopoczucia, pracy w trybie zdalnym, obszarów wymagających wsparcia,

• udostępnił rozwiązanie #CzasNaFeedback wspierające zespoły w budowaniu zaangażowania i otwartych relacji w przekazywaniu informacji zwrotnej.

W 2020 roku wydatki Banku na rzecz pracowników związane z funkcjonowaniem w czasie pandemii i łagodzeniem jej skutków wyniosły 75,7 mln PLN.

Pozostałe podmioty Grupy Kapitałowej Banku podejmowały podobne działania dostosowane do charakteru działalności i struktury zatrudnienia. Działania te skupiały się głównie na realizacji zadań w różnych systemach pracy i utrzymaniu zasad zachowania dystansu, zapewnieniu odpowiedniego modelu opieki medycznej, udostępnieniu sprzętu i różnych narzędzi do komunikacji.

W 2020 roku łączne wydatki na rzecz pracowników związane z funkcjonowaniem w czasie pandemii wyniosły w podmiotach zależnych Banku 7,1 mln PLN.

8.2 Segmenty działalności Grupy Kapitałowej Banku

Segment detaliczny

Segment korporacyjny i inwestycyjny

Grupa PKO Banku Polskiego S.A. prowadzi działalność biznesową w ramach segmentów dopasowanych pod względem produktów i usług do poszczególnych grup Klientów. Sposób podziału obszarów biznesowych jest spójny z modelem zarządzania sprzedażą i kompleksową ofertą produktową. Obecnie Grupa Kapitałowa Banku prowadzi swoją działalność biznesową w ramach segmentu detalicznego oraz segmentu korporacyjnego i inwestycyjnego.

W opisach segmentów działalności prezentujemy dane zarządcze Banku; ewentualne różnice w sumach, udziałach i dynamikach wynikają z zaokrągleń.

8.2.1 Segment detaliczny

Oferta Grupy PKO Banku Polskiego S.A. dla osób prywatnych obejmuje szeroką gamę produktów kredytowych, depozytowych i ubezpieczeniowych oraz usług świadczonych w ramach bankowości elektronicznej.

W 2020 roku w segmencie detalicznym Grupa PKO Banku Polskiego S.A. budowała silne i długookresowe relacje z Klientami i wspierała ich w okresie pandemii m.in. udostępniając maksymalną liczbę procesów zdalnych. Koncentrowała się na rozwoju narzędzi i kanałów dostępu, aby Klienci mogli wygodnie zarządzać finansami w każdym miejscu i czasie.

Osoby fizyczne mogą korzystać z kredytów konsumpcyjnych w formie pożyczki gotówkowej, hipotecznej, kredytów odnawialnych i kart kredytowych oraz kredytów mieszkaniowych. Dla firm i przedsiębiorstw są dostępne kredyty inwestycyjne i inwestorskie, kredyty obrotowe, leasing i faktoring.

Oferta depozytowa i inwestycyjna obejmuje m.in. produkty regularnego oszczędzania, lokaty terminowe, produkty inwestycyjne PKO TFI S.A. i oszczędnościowe obligacje skarbowe.

Grupa Kapitałowa Banku kieruje do wszystkich Klientów segmentu detalicznego usługi ubezpieczeniowe zarówno powiązane jak i niepowiązane bezpośrednio z produktami bankowymi. Ubezpieczenia związane z produktami bankowymi oferowane są w powiązaniu m.in. do kredytów konsumpcyjnych i hipotecznych, rachunków ROR oraz kart bankowych. Oferta ubezpieczeń niezależnych od produktów bankowych zawiera m.in. ubezpieczenia na życie, nieruchomości, podróżne, komunikacyjne, polisę onkologiczną OnkoPlan i ubezpieczenia przedmiotów leasingu.

Klienci segmentu

Segment Detaliczny na koniec 2020 roku obsługiwał blisko 11 mln Klientów, w tym:

• blisko 10,5 mln osób fizycznych, w tym 16,3 tys. Klientów Bankowości Prywatnej,

• ponad 0,5 mln firm i przedsiębiorstw.

Od początku 2020 roku liczba Klientów obsługiwanych w segmencie detalicznym zwiększyła się o blisko 72 tys.

Wolumeny biznesowe

Na koniec 2020 roku:

• łączne finansowanie Klientów segmentu detalicznego wynosiło blisko 177 mld PLN i w 2020 roku zmniejszyło się o ponad 3,1 mld PLN (tj. o 1,7%). Przyczynił się do tego głównie spadek portfela kredytów bankowości hipotecznej walutowej (-6,0 mld PLN).

• oszczędności segmentu detalicznego wynosiły blisko 312 mld PLN i w 2020 roku zwiększyły się o 48,7 mld PLN (tj. o 18,5%). Przyczynił się do tego wzrost poziomu depozytów bankowości detalicznej i prywatnej (o 13,2%), oszczędnościowych obligacji skarbowych (o 50,5%) i depozytów firm i przedsiębiorstw (o 40,1%).

Grupa Kapitałowa Banku umocniła pozycję lidera na rynku pod względem liczby prowadzonych rachunków bieżących (ROR). Liczba ta wyniosła blisko 8,3 mln sztuk i wzrosła w skali roku o 245 tys. sztuk. Obejmuje to wszystkie czynne rachunki, które stanowią potencjał do wzrostu współpracy z Klientem.

W 2020 roku Grupa Kapitałowa Banku sprzedała blisko 284 mln sztuk oszczędnościowych obligacji skarbowych (tj. o 64% więcej niż w 2019 roku), a stan zadłużenia z tytułu oszczędnościowych obligacji skarbowych wyemitowanych na rynek krajowy wyniósł (według wartości nominalnej) 40 mld PLN i był o 13,4 mld PLN wyższy od stanu na koniec 2019 roku.

Grupa Kapitałowa Banku oferuje Klientom bankowości detalicznej i prywatnej 57 funduszy i subfunduszy osób fizycznych. Zgromadzono w nich aktywa o łącznej wartości 32,2 mld PLN (według serwisu Analizy Online).

Działania podjęte w 2020 roku

W 2020 roku Grupa PKO Banku Polskiego S.A.:

• w zakresie kredytów mieszkaniowych:

– udzieliła kredytów osobom fizycznym na łączną kwotę 11,7 mld PLN, co pozwoliło utrzymać 1. pozycję na rynku z udziałem 19,7% w całym 2020 roku,

– do 31 grudnia 2020 roku przedłużyła obowiązywanie oferty, która wspiera kredytobiorców posiadających kredyty hipoteczne w CHF i ogranicza negatywne skutki zmiany kursu tej waluty,

– umożliwiła aneksowanie umów w zakresie zmiany oprocentowania ze zmiennego na stałe przez 5 lat dla kredytu hipotecznego MIX oraz pożyczki hipotecznej,

– oferowała opcję „zielonej hipoteki”, dzięki której Klienci mogą otrzymać niższą marżę, na podstawie świadectwa charakterystyki energetycznej dla nieruchomości, która jest zabezpieczeniem kredytu,

• w zakresie kredytów konsumpcyjnych:

– wprowadziła nowe pakiety ubezpieczeń do pożyczki gotówkowej dla umów wysokokwotowych (powyżej 100 tys. PLN netto wnioskowanej kwoty),

– zwiększyła maksymalną dostępną kwotę pożyczki dla Klienta segmentu podstawowego do 200 tys. PLN,

– udostępniła możliwość indywidualizacji ceny pożyczki gotówkowej,

– udostępniła nową ofertę Ekopożyczki na zakup paneli fotowoltaicznych (słonecznych) oraz innych urządzeń i pojazdów ekologicznych, dostępną bez konieczności posiadania konta w Banku,

– uruchomiła w oddziałach Banku nową ofertę konsolidacji zewnętrznej z elastyczną ceną,

– usprawniła proces zdalnej sprzedaży z udziałem doradców,

• w zakresie kredytów dla firm i przedsiębiorstw:

– wdrożyła nową ofertę specjalną na finansowanie urządzeń fotowoltaicznych dla przedsiębiorców, którzy są Klientami Grupy Kapitałowej Banku,

– we współpracy z Operatorem Chmury Krajowej sp. z o.o. pilotażowo udostępniła Klientom firmowym i przedsiębiorstwom, usługę Dysku w chmurze. Usługa umożliwia przechowywanie plików na internetowym dysku (o pojemności 100 GB), dzięki czemu użytkownik ma do nich nieograniczony dostęp online z komputera, smartfona lub tabletu, przy zachowaniu pełnej prywatności i bezpieczeństwa oraz intuicyjnej obsługi,

– wprowadziła nowe usługi, m.in.: automatyzację i cyfryzację wniosku o udzielenie gwarancji de minimis BGK w kanałach zdalnych, mechanizm wielopodpisu do autoryzacji dokumentów kodem SMS, bramkę płatniczą z eService, dzięki której Klienci mogą oferować płatność kartami, kodem BLIK, przelewy pay-by-link i wirtualny portfel,

• w zakresie oferty transakcyjnej i oszczędnościowej:

– wprowadziła do oferty Nowe PKO Konto za Zero dla Klientów, którzy korzystają intensywnie z konta, płacą telefonem lub kartą i chcą korzystać z nowych technologii. W ramach konta są darmowe usługi: prowadzenie rachunku, wypłaty kodem BLIK ze wszystkich bankomatów w Polsce i kartą ze wszystkich bankomatów za granicą, oraz wielowalutowa karta debetowa, darmowa przy 5 transakcjach bezgotówkowych w miesiącu,

– od listopada 2020 roku udostępniła nową ofertę kont firmowych wraz z kartami debetowymi wielowalutowymi. Karty są wydawane do rachunków w 22 walutach. Nowa oferta promuje Klientów aktywnych, którzy wybierają PKO Bank Polski S.A. na głównego partnera finansowego oraz w pełni zastępuje dotychczasową ofertę rachunków biznesowych,

– dostosowała ofertę produktową do aktualnych warunków rynkowych wynikających m.in. z decyzji RPP o obniżeniu stóp procentowych, w tym m.in. zoptymalizowała ofertę produktów depozytowych dla firm i przedsiębiorstw - wycofała lokaty standardowe, lokaty negocjowane i depozyty automatyczne,

• w zakresie oferty inwestycyjnej:

– udostępniła Klientom Bankowości Osobistej usługę doradztwa inwestycyjnego świadczoną przez doradców,

• w zakresie oferty ubezpieczeniowej:

– dla uczestników Pracowniczych Planów Kapitałowych oraz Pracowniczych Programów Emerytalnych prowadzonych przez PKO TFI S.A. wprowadziła system zniżek w ubezpieczeniu OnkoPlan i Bezpieczny Plan (10%) oraz system zniżek przy zakupie w serwisie internetowym iPKO ubezpieczeń Moje Podróże24 i Mój Dom24 (odpowiednio 20% i 30%),

– udostępniła ofertę ubezpieczeń PKO Ubezpieczenia Dziecka.

8.2.2 Segment korporacyjny i inwestycyjny

Klienci segmentu

Segment Korporacyjny i Inwestycyjny na koniec 2020 roku obsługiwał ponad 16,5 tys. Klientów, w tym:

• 8,6 tys. Klientów korporacyjnych,

• 1,3 tys. Klientów strategicznych,

• blisko 5,2 tys. jednostek samorządowych i instytucji rządowych szczebla centralnego wraz z jednostkami okołobudżetowymi i powiązanymi,

• blisko 1,1 tys. Klientów zagranicznych,

• ponad 0,3 tys. Klientów finansowych.

Od początku 2020 roku liczba Klientów obsługiwanych w tym segmencie zwiększyła się o ponad 0,6 tys. Bank utrzymuje pozycję lidera na rynku obsługi największych samorządów: obsługuje budżety 9 województw oraz 9 miast wojewódzkich. Systematycznie umacnia pozycję lidera w finansowaniu polskiej gospodarki zarówno samodzielnie, jak i jako znaczący uczestnik konsorcjów bankowych z udziałem adekwatnym do zajmowanej pozycji rynkowej.

W ramach oferty usług świadczonych przez podmioty zależne Banku Klienci segmentu korporacyjnego mogą korzystać z produktów i usług leasingowych oraz faktoringowych. W formie leasingu finansowany jest każdy środek trwały, w zależności od potrzeb Klientów. Poza standardowymi produktami w ofercie znajdują się również usługi wynajmu floty samochodowej oraz współpracy z dostawcami.

Wolumeny biznesowe

Bank wspiera polską gospodarkę i uczestniczy w finansowaniu strategicznych przedsięwzięć inwestycyjnych, a także lokalnych inwestycji samorządowych. Finansowanie przybiera formę kredytów konsorcjalnych i bilateralnych lub emisji papierów wartościowych.

Na koniec 2020 roku łączne finansowanie Klientów segmentu korporacyjnego, z uwzględnieniem kredytów, wyemitowanych obligacji oraz należności leasingowych wyniosło 71 mld PLN i od początku roku zmniejszyło się o 2,6 mld PLN (tj. o 3,5%).

Bank prowadzi rachunki papierów wartościowych na rzecz Klientów i obsługuje transakcje na rynku krajowym i zagranicznym, a także pełni funkcję depozytariusza dla funduszy emerytalnych i inwestycyjnych.

Grupa PKO Banku Polskiego S.A. oferuje swoim Klientom szeroki dostęp do funduszy na finansowanie skomplikowanych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz usługi doradców skoncentrowanych na doborze optymalnej formy finansowania i warunków spłaty.

Poziom oszczędności Klientów segmentu korporacyjnego na 31 grudnia 2020 roku wyniósł 46 mld PLN i obniżył się w ciągu roku o ponad 4,3 mld PLN, głównie w wyniku spadku depozytów bieżących i terminowych sektora największych Klientów. Spadek częściowo został zrekompensowany ulokowaniem ponad 4,5 mld PLN w obligacjach wyemitowanych przez spółki z Grupy Kapitałowej Banku.

Działania podjęte w 2020 roku

W 2020 roku Grupa PKO Banku Polskiego S.A.:

• w zakresie obsługi Klientów oraz bankowości transakcyjnej:

– wdrożyła zmiany regulacyjne i funkcjonalne, które umożliwiają otwieranie i zamykanie rachunków subwencji do obsługi finansowania przez PFR programów dla „Dużych Firm” oraz „Mikro, Małych i Średnich Firm”,

– wdrożyła zmiany regulacyjne umożliwiające podpisywanie dokumentów udostępnianych w ramach produktów Cash Management dla Klientów segmentu korporacyjnego z wykorzystaniem kwalifikowanego podpisu elektronicznego,

– dostosowała ofertę produktową do aktualnych warunków rynkowych wynikających m.in. z decyzji RPP o obniżeniu stóp procentowych, w tym zoptymalizowała ofertę produktów depozytowych i wycofała depozyty o charakterze terminowym,

– wprowadziła nowe Wpłatomaty umieszczone w lokalizacji Klienta, przyjmujące wpłaty w walucie PLN, EUR, z księgowaniem wpłat online,

– zautomatyzowała usługę SEPA Card Clearing oraz wdrożyła księgowanie zbiorcze dla usługi SEPA Direct Debit na potrzeby oddziału w Niemczech,

• w zakresie finansowania i obsługi bankowej podmiotów publicznych zawarła:

– umowy na kompleksową obsługę budżetu Krakowa, Katowic i Rzeszowa,

– 143 umowy emisji obligacji komunalnych o łącznej wartości 1,55 mld PLN,

• w zakresie finansowania Klientów segmentu korporacyjnego w formie konsorcjów bankowych oraz organizacji emisji obligacji zawarła:

– 21 umów kredytu w formie konsorcjum bankowego w łącznej wysokości 24,5 mld PLN, 3,8 mld EUR i 0,7 mld USD, w których udział Banku wyniósł łącznie 4,7 mld PLN, 0,4 mld EUR i 0,1 mld USD,

– 2 umowy dotyczące organizacji emisji obligacji korporacyjnych bez gwarancji zamknięcia emisji w łącznej wartości 2,0 mld PLN,

• w zakresie działalności maklerskiej (prowadzonej przez Biuro Maklerskie Banku):

– jako agent współoferujący i współprowadzący księgę popytu przeprowadziła transakcję pierwszej oferty publicznej spółki Allegro.eu S.A. o wartości około 10,6 mld PLN,

– jako podmiot pośredniczący zrealizowała wezwanie do zapisywania się na sprzedaż akcji spółki Energa S.A., ogłoszone przez PKN ORLEN S.A. o łącznej wartości blisko 3,2 mld PLN,

– jako globalny koordynator i współprowadzący księgę popytu zrealizowała na rynku pierwotnym transakcję w trybie ABB dotyczącą akcji spółki CCC S.A. o wartości około 506,9 mln PLN oraz transakcję w trybie ABB dotyczącą akcji spółki X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. o wartości około 111 mln PLN,

– na rzecz spółki Ghelamco Invest sp. z o.o., w ramach działalności na rynku dłużnych papierów wartościowych, zrealizowała łącznie transakcje emisji obligacji o wartości około 350 mln PLN,

– prowadziła blisko 135 tys. rachunków papierów wartościowych i rachunków pieniężnych oraz ponad 252,8 tys. rachunków rejestrowych - pod względem liczby rachunków papierów wartościowych (według danych Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych) Biuro Maklerskie Banku zajęło 3. pozycję spośród 36 uczestników rynku,

– prowadziła obsługę jednostek uczestnictwa w 432 funduszach i subfunduszach zarządzanych przez 11 Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych.

Grupa Kapitałowa Banku wspierała Klientów poprzez udostępnianie środków z pomocowych programów rządowych oferowanych w ramach tarcz antykryzysowych, w tym przez PFR i BGK. Szczegółowe informacje w rozdziale 8.1.

8.3 Projekty informatyczne i pozostałe usługi

Nowe funkcje oraz usługi oferowane zdalnie

Nowe technologie

Nowe funkcje oraz usługi oferowane zdalnie

Asystent Głosowy w IKO – „Talk2IKO”

1720379 Asystent głosowy pojawił się w aplikacji mobilnej IKO w maju 2020 roku. Od połowy sierpnia mogą z niego korzystać wszyscy użytkownicy, zarówno smartfonów z systemem Android, jak i iOS.

Przy jego pomocy można m.in.: zlecić przelew zwykły do odbiorcy zdefiniowanego lub na numer konta, wykonać przelew na telefon, sprawdzić stan konta, przeszukać historię konta, doładować telefon, zapłacić przy pomocy kodu BLIK.

Asystent wykorzystuje zaawansowaną analitykę i algorytmy sztucznej inteligencji, aby zrozumieć wypowiedź Klienta i odpowiedzieć na nią. System rozumie język naturalny i nie narzuca sposobu komunikacji.

Do końca 2020 roku asystent przeprowadził 330 tys. rozmów z Klientami. Klienci przetransferowali za jego pośrednictwem 1,9 mln PLN.

Koronabot

W II kwartale 2020 roku PKO Bank Polski S.A wdrożył na infolinii Banku voicebota. Bot pomaga znaleźć odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o wpływ koronawirusa na działanie Banku, np.: o wniosek o zawieszenie spłaty kredytu, godziny otwarcia placówek, przygotowanie Banku na zagrożenie epidemiczne, korzystanie z bankomatów, zamawianie kart i zmianę limitów, tworzenie profilu zaufanego, zmianę danych osobowych, godziny realizacji przelewów, odzyskiwanie dostępu do systemów.

Wideodoradca

PKO Bank Polski S.A. we współpracy z Operatorem Chmury Krajowej sp. z o.o. i Google wdrożył usługę wideodoradcy dla Klientów. Wykorzystana w tym projekcie technologia chmurowa umożliwia zachowanie ciągłości relacji z doradcą bankowym, niezależnie od okoliczności zewnętrznych.

Podpis elektroniczny Autenti

PKO Bank Polski S.A., przy współpracy z Autenti sp. z o.o., uruchomił usługę podpisu elektronicznego przy kontaktach pomiędzy Bankiem a Klientem. Autenti sp. z o.o. jako zaufana trzecia strona umożliwia weryfikację podpisów elektronicznych i pieczęci elektronicznych. Dodatkowo Autenti pozwala spełnić prawny wymóg utrwalenia dokumentu w sposób umożliwiający zachowanie i odtworzenie go w niezmienionej postaci, a także zapoznanie się z jego treścią (trwały nośnik). Każdy podpisany dokument jest potwierdzony Certyfikatem Autenti, który zapewnia autentyczność pochodzenia oraz integralności dokumentu.

Automarket

PKO Bank Polski S.A., wspólnie z PKO Leasing S.A. i Prime Car Management S.A., uruchomił platformę Automarket.pl, która zapewnia bezpieczny zakup nowych i używanych samochodów z udokumentowanym przebiegiem. Wszystkie auta są gruntownie sprawdzone pod względem technicznym. Klient ma do dyspozycji różne formy finansowania zakupu, a pojazd może być nawet dostarczony pod dom.

Na koniec 2020 roku na platformie dostępnych było około 1 600 ogłoszeń. Od startu do 31 grudnia 2020 roku Automarket został odwiedzony ponad 3 mln razy przez 1,4 mln użytkowników, którzy złożyli ponad 15 tys. zapytań na pojazdy wystawione na platformie.

Finansowanie Faktur

Bank wspólnie z PKO Faktoring S.A. udostępnił usługę faktoringu z poziomu serwisu transakcyjnego iPKO (aktywacja usługi oraz przekazanie faktury do finansowania odbywają się zdalnie, bez wizyty w oddziale Banku). „Finansowanie Faktur” to produkt dla małych i średnich przedsiębiorstw, w ramach którego Klient może podpisać umowę i sfinansować do 100% wartości faktury całkowicie online - PKO Faktoring S.A. płaci do wystawcy faktury przed jej terminem płatności i potrąca jedynie prowizję za usługę, a pieniądze znajdą się na koncie firmowym wystawcy faktury tego samego dnia. Do końca 2020 roku z tej formy finansowania skorzystały 824 podmioty, a wartość sfinansowanych faktur wyniosła 5 mln PLN.

e-Kantor

Klienci Banku mogą sprzedać walutę w kantorze PKO Banku Polskiego S.A., w serwisie iPKO i natychmiast przesłać złotówki bezpośrednio na swoje konta w innych bankach. Usługa jest bezpłatna, aby z niej skorzystać trzeba podpiąć w aplikacji mobilnej IKO konto osobiste prowadzone w innym banku 1734097 .

Kantor online to proste i intuicyjne narzędzie, które umożliwia szybką i bezpieczną wymianę walut online. Kantor obsługuje 10 obcych walut - EUR, GBP, USD, CHF, DKK, NOK, SEK, CZK, HRK, HUF.

Kantor to jeden z elementów pakietu walutowego 3w1. Oprócz niego w skład pakietu wchodzą konto walutowe i karta wielowalutowa. Kantor jest dostępny w aplikacji mobilnej IKO i serwisie internetowym iPKO, 24 godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu.

Można w nim m.in. śledzić wykresy walutowe online, korzystać z powiadomień/alertów SMS i push w momencie, gdy kurs waluty osiągnie wyznaczony poziom, zlecić automatyczną wymianę waluty, gdy jej kurs osiągnie wymaganą wartość oraz ustawić stałe zlecenie, dzięki czemu Bank dokona wymiany waluty we wskazany dzień. Klienci, którzy mają konta w innych bankach mogą też kupić walutę w kantorze PKO Banku Polskiego S.A. płacąc kodem BLIK. Za transakcje w kantorze nie ma dodatkowych opłat.

Od początku istnienia kantoru, czyli od stycznia 2018 roku, zawarto 7,5 mln transakcji.

Inwestomat

W listopadzie 2019 roku PKO Bank Polski S.A. jako pierwszy wprowadził na rynek innowacyjną usługę doradztwa inwestycyjnego w oparciu o pełną automatyzację procesów zakupowych w kanałach zdalnych. Inwestomat wyróżnia intuicyjność obsługi i prostota komunikacji z Klientem. Usługa pomaga też zrozumieć trudne pojęcia oraz ryzyka związane z inwestowaniem. Inwestomat wskazuje możliwe scenariusze rozwoju rynku i przedstawia rekomendowany produkt, w prosty sposób wskazuje jak wybrać odpowiednie fundusze, które mogą pomóc Klientom osiągnąć cel. Propozycja uwzględnia poziom akceptacji ryzyka oraz oczekiwaną stopę zysku i czas trwania inwestycji. Klienci poprzez Inwestomat mogą inwestować swoje środki już od 100 PLN.

W 2020 roku wprowadzono nowe funkcjonalności: doradca inwestycyjny online oraz możliwość skorzystania z pakietu emerytalnego PKO TFI S.A.

Klienci Bankowości Osobistej mają dostęp do usługi poprzez iPKO i u swojego doradcy w oddziale. W efekcie Klienci korzystający z Inwestomatu ulokowali w funduszach zarządzanych przez PKO TFI S.A. już ponad 1 mld PLN. PKO Bank Polski S.A. jest pierwszym bankiem, który oferuje doradztwo inwestycyjne w ramach zintegrowanej obsługi Klienta w oddziałach oraz w kanale zdalnym tak szerokiemu gronu odbiorców.

Bank oferował także, wprowadzone w 2019 roku, e-usługi: e-Księgowość, e-Prawnik, e-Windykacja, e-Tożsamość.

nowe technologie

PKO Bank Polski S.A., zainicjował w 2018 roku powstanie spółki Operator Chmury Krajowej sp. z o.o., którą rozwija wspólnie z drugim udziałowcem Polskim Funduszem Rozwoju S.A. Partnerstwa strategiczne, jakie zawarła spółka z Google i Microsoft, umożliwiają Bankowi kompleksowe przejście z tradycyjnego model IT na świadczenie własnych usług poprzez rozwiązania chmurowe. PKO Bank Polski S.A. planuje docelowo funkcjonować w hybrydowej chmurze obliczeniowej.

W 2020 roku Bank wprowadzał usługi, które funkcjonują w oparciu o chmurę obliczeniową.

Wdrożenie trwałego nośnika 2.0

PKO Bank Polski S.A. wdrożył trwały nośnik 2.0. Dzięki rozbudowie infrastruktury technologicznej wykorzystywanej do wcześniejszej wersji trwałego nośnika, możliwe będzie dostarczanie na nim, obok dokumentów publicznych (takich jak cenniki, regulaminy usług) dokumentów prywatnych przypisanych konkretnym osobom. Trwały nośnik już jest wykorzystany do udostępnienia zestawień transakcji płatniczych dla kart kredytowych, a w kolejnych etapach będzie służył do przekazywania dokumentacji związanej z pożyczkami gotówkowymi.

Trwały nośnik 2.0 powstał przy współpracy PKO Banku Polskiego S.A, Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. Operatora Chmury Krajowej sp. z o.o. oraz firm technologicznych. Wypracowane rozwiązanie bazuje na połączeniu technologii blockchain oraz macierzy WORM. Spełnia najwyższe standardy bezpieczeństwa danych.

Stanowisko przyszłości – stanowisko pracy oparte o model VDA

PKO Bank Polski S.A. uruchomił nowoczesną usługę wirtualnych aplikacji i terminala – VDA, która bazuje na chmurze obliczeniowej udostępnionej przez Operatora Chmury Krajowej sp. z o.o. W ramach usługi wyróżnia się:

• dysk w chmurze, gdzie składowane są wszystkie dane, które obecnie pracownicy mają na komputerach stacjonarnych – do końca 2020 roku dla blisko 9 tys. użytkowników dane zostały zmigrowane do centralnego repozytorium,

• pocztę bez limitu - usługę skarbca, czyli automatycznej archiwizacji poczty do chmury, którą posiadają już wszyscy pracownicy Banku,

• wirtualną stację roboczą/terminal zamiast komputera - w sieci oddziałów PKO Banku Polskiego S.A. komputery stacjonarne zostały wymienione na terminale z dostępem do usług chmurowych; w sumie w ramach wdrożenia do końca 2020 roku zostało zainstalowanych 8 888 terminali stacjonarnych oraz 3 246 mobilnych terminali.

Microsoft Teams

W związku z przejściem na zdalny model pracy, PKO Bank Polski S.A. uruchomił Microsoft Teams – usługę internetową opartą na chmurze, która zawiera zestaw narzędzi i usług służących współpracy zespołowej. Oprogramowanie Microsoft Teams udostępniane jest jako usługa w chmurze obliczeniowej Azure, w ramach usługi Microsoft 365. Na koniec 2020 roku Microsoft Teams, zintegrowane z narzędziami wspierającymi pracę zdalną, było wykorzystywane przez ponad 13 tys. pracowników Banku.

Nagrywanie rozmów doradców

PKO Bank Polski S.A. uruchomił chmurowe nagrywanie rozmów doradców. Usługa jest przeznaczona dla doradców obszaru detalicznego i umożliwia przechowywanie rozmów z Klientami Banku nagrywanych z dowolnego urządzenia, np. laptopa czy telefonu komórkowego. Wykorzystywana jest do zdalnej obsługi Klienta, gdy spotkania w placówkach Banku są niemożliwe.

8.4 Sieć dystrybucji i kanały dostępu

Bankowość mobilna IKO

Bankowość internetowa iPKO

Contact Center PKO Banku Polskiego S.A.

Sieć oddziałów i agencji

Centrum Bankowości Prywatnej

Centrum Bankowości Przedsiębiorstw

Bankowość mobilna IKO

PKO Bank Polski S.A. dostarcza swoim Klientom nowoczesne rozwiązania technologiczne, które dają pełny, prosty, funkcjonalny i jednocześnie bezpieczny dostęp do usług bankowych w telefonie. Cyfrową bankowość w PKO Banku Polskim S.A. mocno wspiera aplikacja mobilna IKO, która dwa lata z rzędu, dzięki wysokim ocenom użytkowników, została uznana za najlepszą bankową aplikację mobilną na świecie. Aplikacja IKO wygrała także w kategorii Nagroda Specjalna Internautów w ostatniej edycji konkursu Mobile Trends Awards. Zebrała ponad 17 tys. wskazań.

Liczba aktywnych aplikacji IKO przekroczyła już 5 mln. Tylko w 2020 roku użytkownicy logowali się do niej 1 mld 150 mln razy, a w sumie od momentu uruchomienia IKO w marcu 2013 roku do końca 2020 roku było już ponad 2,9 mld logowań. IKO jest najpopularniejszą aplikacją bankową w Polsce, z największą liczbą recenzji w sklepach mobilnych (620 tys.) oraz bardzo wysoką średnią oceną wynoszącą 4,8 na 5.

Najmłodszym Klientom, poniżej 13 roku życia, PKO Bank Polski S.A. umożliwia dostęp do konta w postaci aplikacji mobilnej PKO Junior.

W 2020 roku aplikacja IKO została rozszerzona o:

• otwieranie konta w oparciu o zdalną weryfikację - Klient może założyć konto PKO Konto za Zero, PKO Konto dla Młodych lub PKO bez Granic online bez wychodzenia z domu, a weryfikacja tożsamości odbywa się na podstawie zdjęcia dowodu osobistego i „selfie”,

• open banking, który umożliwia podpięcie swojego konta z innego banku - dzięki temu w aplikacji IKO widoczne są dane o stanie tych kont. Obecnie można podłączyć konta z: Inteligo, Santander Banku, Alior Banku, Banku Pekao, mBanku, BNP Paribas, Banku Millennium, ING Banku Śląskiego,

• otwarcie firmy w CEIDG z jednoczesnym otwarciem konta firmowego w Banku,

• możliwość ubezpieczenia dziecka w wieku do 20 lat, które na stałe mieszka na terenie Polski; ochrona udzielana jest przez spółkę PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.,

• płatności za autostrady - Klienci po podaniu danych swojego pojazdu mogą płacić za przejazd autostradą ze swojego konta w Banku,

• możliwość zakupu kart podarunkowych do popularnych platform: Allegro, Google Play, PlayStation, Xbox, Spotify, Netflix, CDA Premium, Nintendo, Microsoft.

Aplikacja umożliwia automatyczne uwierzytelnienie przy wykonywaniu połączenia na infolinię PKO Banku Polskiego S.A. oraz odzyskanie i zmianę hasła do serwisu internetowego iPKO i do serwisu telefonicznego.

Bankowość internetowa iPKO

Klienci Banku w ramach usług bankowości elektronicznej mogą korzystać z serwisów iPKO i iPKO biznes. Te usługi zapewniają Klientom dostęp do informacji o rachunkach i produktach oraz wykonywanie transakcji przez Internet.

Serwis iPKO

Bank systematycznie promuje wśród Klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorstw korzystanie z serwisu bankowości internetowej iPKO czyli zdalne, samodzielne zarządzanie kontem i produktami bankowymi oraz usługami dodanymi. Pozwala to Klientom na szybki, bezpieczny i łatwy dostęp do swoich finansów (w tym również powierzonych niektórym spółkom z Grupy Kapitałowej Banku). Opłaty za korzystanie z usług bankowych w iPKO są niższe niż prowizje i opłaty za operacje w tradycyjnych kanałach kontaktu z Bankiem.

W 2020 roku PKO Bank Polski S.A. ułatwiał korzystanie z usług bankowych wprowadzając w iPKO m.in. następujące nowości:

• możliwość dodawania dokumentów do wniosku składanego w kanale zdalnym o pożyczkę gotówkową, limit odnawialny czy kartę kredytową,

• podpisywanie umów zdalnie przez Klienta dla ofert procedowanych przez doradcę w oddziale w ramach prelimitów kredytowych z udziałem Fabryki Ofert; umowa jest automatycznie wystawiona do podpisania przez Klienta w kanale iPKO,

• udostępnienie nowych dyspozycji dla Klientów firmowych – uruchomienie oraz wcześniejsza spłata kredytu, nadanie lub odwołanie pełnomocnictwa do rachunków firmowych, zamknięcie rachunku pomocniczego, rezygnacja z dopuszczalnego salda debetowego, czy złożenie wniosku o rejestrację firmy w CEIDG wraz z kontem firmowym,

• możliwość aktywowania bonu turystycznego,

• funkcję „Moje aktywa”, dzięki której Klienci mają dostęp do przejrzystego zestawienia wszystkich aktywów finansowych (m.in. lokat, obligacji, funduszy) w jednym miejscu,

• umożliwienie korzystania z iPKO Klientom, którzy nie mają w Banku konta, ale mają Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) albo Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) w PKO TFI S.A. lub pożyczkę gotówkową w Banku,

• sprawdzenie stanu rejestrów PPK i PPE, które są prowadzone przez PKO TFI S.A. oraz historii transakcji na tych rejestrach,

• informację o szacunkowej łącznej kwocie przelewu w walucie rachunku, z którego jest przelew przed autoryzacją transakcji. Informacja zawiera wszelkie opłaty transakcyjne i opłaty za przewalutowanie.

Wprowadzony został nowy wygląd strony głównej serwisu iPKO oraz stron logowania do usług e-Tożsamości i Platformy Usług Elektronicznych ZUS.

Serwis iPKO biznes

System bankowości elektronicznej iPKO biznes jest przeznaczony dla wszystkich Klientów instytucjonalnych, którzy oczekują internetowego i mobilnego dostępu do standardowych produktów oraz specjalistycznych usług bankowych.

W 2020 roku PKO Bank Polski S.A. udostępnił użytkownikom iPKO biznes nowości, w tym.:

• moduł rachunków wirtualnych oraz możliwość zlecania transakcji z rachunków wirtualnych,

• digitalizację wniosków dotyczących m.in. zamawiania kart oraz bezpiecznych kopert, aktywacji modułów oraz przesyłania e-Dokumentów poprzez iPKO biznes,

• moduł kartowy, który pozwala na bieżącą kontrolę historii transakcji, dostępnych środków i limitów na karcie firmowej; aplikacja umożliwia również nadanie/zmianę PIN, aktywację oraz zastrzeżenie karty.

Bank rozbudował też istniejące funkcje - wyciągi, raporty, białe listy kontrahentów i uprościł składanie przelewów zagranicznych.

Klienci Banku mogli także poprzez iPKO i iPKO biznes złożyć wnioski (i odwołania) o subwencje z Tarczy Finansowej PFR przeznaczonej dla mikro, małych i średnich firm.

Contact Center PKO Banku Polskiego S.A.

Istotne znaczenie w obsłudze Klientów segmentu detalicznego ma Contact Center PKO Banku Polskiego S.A. Celem działalności tej jednostki jest prowadzenie sprzedaży produktów Banku w trakcie rozmów przychodzących i wychodzących oraz zapewnienie sprawnej i efektywnej obsługi Klientów przez telefon i Internet.

Na infolinii PKO Banku Polskiego S.A. pracuje kilkuset konsultantów, którzy pozostają do dyspozycji Klientów 24 godziny na dobę. Konsultanci nie tylko obsługują połączenia telefoniczne, ale również odpowiadają na pytania i wnioski Klientów w formie elektronicznej – maile, zgłoszenia przez stronę internetową. Klienci mogą też wysyłać wiadomości w serwisie transakcyjnym iPKO lub Inteligo.

Od 2019 roku w ramach robotyzacji procesu obsługi Klienta, konsultanci w Contact Center korzystają ze wsparcia robota, który podczas rozmowy prezentuje odpowiedzi na pytania weryfikacyjne. To skraca czas rozmowy konsultanta z Klientem nawet o 20 sekund.

Z uwagi na zwiększoną aktywność Klientów korzystających z kanałów zdalnych liczba połączeń przychodzących do Contact Center zwiększyła się o 17,8%, a e-maili o 72,8%.

Sieć oddziałów i agencji

PKO Bank Polski SA w trosce o wygodny dostęp do produktów i usług oddaje do dyspozycji swoich Klientów szeroką sieć oddziałów detalicznych i agencji, biur bankowości prywatnej, oddziałów korporacyjnych, a także oddziałów, które mają siedziby poza granicami kraju. Optymalizacja sieci oddziałów odbywa się w sposób ciągły, a decyzja o funkcjonowaniu oddziału na danym mikrorynku podejmowana jest w oparciu o przesłanki ekonomiczne, z uwzględnieniem potencjału rozwoju danego mikrorynku (oddziały detaliczne) oraz optymalizacji pokrycia obszarów biznesowych (oddziały korporacyjne).

Na koniec 2020 roku sieć placówek PKO Banku Polskiego S.A. obejmowała:

• 943 oddziały detaliczne skupione w 10 oddziałach regionalnych, 8 biur bankowości prywatnej i 11 biur bankowości przedsiębiorstw,

• 23 regionalne centra korporacyjne (RCK) skupione w 7 regionalnych oddziałach korporacyjnych oraz oddziały w Republice Federalnej Niemiec i w Republice Czeskiej.

W stosunku do stanu na koniec 2019 roku liczba placówek detalicznych ogółem zmniejszyła się o 101 jednostek, w tym o 100 oddziałów detalicznych, a liczba placówek korporacyjnych o 10 RCK.

Koszty likwidacji oddziałów w 2020 roku wyniosły 5,5 mln PLN. Są to głównie koszty dostosowania nieruchomości do stanu pierwotnego oraz koszty rekompensat, które wynikają z zawartych porozumień z właścicielami nieruchomości. Koszty rekompensat nie powodują zwiększenia wartości umów najmu, wpływają jedynie na zmiany terminów obciążenia wyniku Banku w związku z przyspieszeniem zapłaty czynszów.

Spadek liczby oddziałów to m.in. efekt transformacji cyfrowej, która jest jednym z kluczowych elementów konsekwentnie realizowanej strategii rozwoju PKO Banku Polskiego S.A. Transformacja cyfrowa wspiera przechodzenie Klientów do zdalnych kanałów obsługi i jednocześnie realizuje założenia rządowego projektu „Od papierowej do cyfrowej Polski".

Tabela 9. Dane operacyjne segmentu detalicznego i korporacyjnego*

	2020	2019	2018	2017	2016
Liczba placówek w segmencie detalicznym:	972	1 073	1 113	1 153	1 198
regionalne oddziały detaliczne	10	11	11	11	11
oddziały detaliczne	943	1 043	1 083	1 132	1 179
biura bankowości prywatnej	8	8	8	8	8
biura bankowości przedsiębiorstw	11	11	11	2	0
Liczba placówek w segmencie korporacyjnym i inwestycyjnym:	32	42	42	41	40
regionalne oddziały korporacyjne	7	7	7	7	7
regionalne centra korporacyjne	23	33	33	32	32
oddziały zagraniczne	2	2	2	2	1
Liczba bankomatów	3 022	3 080	3 133	3 190	3 206
Liczba agencji	492	538	577	745	837

* W 2020 roku Bank utworzył Oddział Korporacyjny w Republice Słowackiej, który rozpoczął działalność operacyjną w marcu 2021 roku – oddział nie został uwzględniony w powyższej tabeli.

Uzupełnienie sieci oddziałów i bankomatów stanowi sieć agencji. Na koniec 2020 roku PKO Bank Polski S.A. współpracował z 492 agencjami.

Bank systematycznie poprawia warunki obsługi Klientów w oddziałach w ramach tzw. Nowego Formatu Oddziałów (NFO). Jego założeniem jest tworzenie modelu przyjaznej Klientom i pracownikom Banku, nowoczesnej placówki bankowej. Nowy standard wspierają nowe technologie – strefa Wi-Fi, kasy samoobsługowe, możliwość doładowania telefonów komórkowych, monitory LCD, tablety, autoryzacja wybranych dyspozycji Klientów przez SMS. Wszystkie te technologie zdecydowanie wspierają edukację i zmianę przyzwyczajeń Klientów.

Centrum Bankowości Prywatnej

PKO Bank Polski S.A. konsekwentnie rozwija Bankowość Prywatną i umożliwia Klientom dostęp do szerokiej oferty produktów i instrumentów finansowych.

Biura Bankowości Prywatnej obsługują Klientów w największych miastach w Polsce: Warszawie, Gdańsku, Krakowie, Katowicach, Poznaniu, Wrocławiu, Łodzi, Szczecinie, Bydgoszczy (placówka funkcjonuje w ramach Biura Bankowości Prywatnej w Szczecinie) oraz Białymstoku i Lublinie (placówki funkcjonujące w ramach Biura Bankowości Prywatnej w Warszawie). Na koniec 2020 roku Centrum Bankowości Prywatnej zarządzało portfelem aktywów o wartości blisko 45 mld PLN. Na przestrzeni 2020 roku liczba Klientów obsługiwanych w Centrum Bankowości Prywatnej wzrosła o ponad 6% i wyniosła 16,3 tys. na koniec roku.

Centrum Bankowości Przedsiębiorstw

Centrum Bankowości Przedsiębiorstw PKO Banku Polskiego S.A. to optymalne środowisko stworzone do rozwoju przedsiębiorstw o przychodach rocznych od 5 mln PLN do 30 mln PLN oraz podobnych potrzebach produktowych i serwisowych. W 2020 roku liczba Klientów obsługiwanych w Centrum Bankowości Przedsiębiorstw wzrosła o blisko 13% i wyniosła 13,4 tys. na koniec roku.

Wyodrębnienie Centrum Bankowości Przedsiębiorstw pozwala budować wizerunek PKO Banku Polskiego S.A. jako solidnego partnera w biznesie dla polskich firm, dzięki:

• zespołowi obsługi,

• utworzeniu wyspecjalizowanej grupy blisko 150 doradców mobilnych, którzy współpracują bezpośrednio z analitykami kredytowymi,

• zwiększeniu poziomu kompetencji kredytowych doradców, lepszemu dopasowaniu oferty produktowej i cenowej do potrzeb Klienta oraz skróceniu czasu oczekiwania na decyzję kredytową dzięki usprawnieniom w procesie kredytowym,

• ograniczeniu dokumentacji papierowej w relacji z Bankiem, zdalnej komunikacji i automatyzacji procesów z wykorzystaniem iPKO biznes.

8.5 Obszar operacji

W warunkach pandemii w 2020 roku, PKO Bank Polski S.A. wykazał się wysoką sprawnością operacyjną oraz efektywnością kosztową, w zakresie zarówno rozliczeń, obsługi Klientów oraz obrotu gotówkowego.

W trosce o zdrowie i bezpieczeństwo zdrowotne pracowników i Klientów, Bank wprowadził w marcu 2020 roku we wszystkich zespołach operacyjnych możliwość pracy zdalnej. Dodatkowo aby usprawnić pracę oraz optymalizować koszty wdrożono o 81% r/r więcej zrobotyzowanych procesów w technologii RPA (Robotic Process Automation). W efekcie liczba zadań zrealizowanych przez roboty wzrosła sześciokrotnie. W 2020 roku udostępniono Klientom w serwisie transakcyjnych iPKO kolejne dyspozycje, które do tej pory można było składać w placówkach oraz poprzez Contact Center.

Przyjęty w Banku model zarządzania gotówką jest bardzo efektywny. W okresie pandemii Bank zapewnił Klientom wysoką dostępność gotówki w urządzeniach i oddziałach. Bank wspierał też cały sektor bankowy w zakresie dostaw brakujących walut. Pomimo znaczącego (34,8% r/r) wzrostu poziomu gotówki w obiegu, w Banku średni poziom gotówki w kasie był niższy o 13,4%.

Ze względu na sytuację epidemiologiczną Bank wspierał działania na rzecz Klientów i obywateli w ramach działań rządowych. W ramach wsparcia Tarczy Finansowej PFR dla mikro, małych i średnich firm służby backoffice przygotowywały procesy, wspierały telefonicznie Klientów Banku starających się o subwencję, weryfikowały dokumenty uprawniające do uzyskania subwencji.

W ramach odpowiedzialności społecznej pracownicy Banku wspierali obsługę infolinii rządowych, Narodowego Funduszu Zdrowia i Głównego Inspektoratu Sanitarnego oraz aktywnie wspierali te instytucje w szybkim przygotowaniu procesów obsługi pacjentów w sprawach związanych z COVID-19.

8.6 Współpraca międzynarodowa

Grupa Kapitałowa Banku pozyskuje środki z zagranicznych rynków finansowych m.in. poprzez kredyty od międzynarodowych instytucji finansowych (m.in. z Banku Rozwoju Rady Europy i Europejskiego Banku Inwestycyjnego) oraz uczestniczy w programach gwarancyjnych (m.in. Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego). Szczegółowa informacja o kredytach otrzymanych w ramach współpracy międzynarodowej znajduje się w nocie 41 sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Banku za 2020 rok.

PKO Leasing S.A. współpracuje z międzynarodowymi bankami rozwoju, dzięki czemu może zaoferować preferencyjną ofertę dla małych i średnich przedsiębiorstw. Kredyty pozyskane na ten cel w ubiegłych latach pochodziły z Banku Rozwoju Rady Europy i Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Ponadto PKO Leasing S.A. bierze udział w programach gwarancji portfelowych Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Programy te, COSME i InnovFin, poszerzono w 2020 roku m.in. o specjalną edycję COVID, która pozwala finansować kapitał obrotowy przedsiębiorstw. Dzięki tej zewnętrznej ochronie portfela PKO Leasing S.A. może udzielać leasingów i pożyczek przedsiębiorstwom o niższym poziomie zdolności kredytowej, bez ryzyka pogorszenia jakości swojego portfela.

Spółki ubezpieczeniowe z Grupy Kapitałowej Banku - PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A i PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. – współpracują z reasekuratorami na rynku międzynarodowym.

8.7 Działalność wybranych spółek zależnych

Na działalność i wyniki finansowe spółek z Grupy Kapitałowej Banku miała wpływ pandemia COVID-19. Bezpośrednim efektem była przede wszystkim niższa sprzedaż i odpływ lub spadek wartości aktywów Klientów. W przypadku podmiotów bankowych i leasingowych skutkiem były większe odpisy aktualizujące, które wynikały z przewidywanego pogorszenia sytuacji finansowej Klientów.

Większość spółek (w tym wszystkie istotne, świadczące usługi finansowe) w całym okresie 2020 roku zachowała ciągłość operacyjną oraz płynność finansową.

Charakterystyka wybranych spółek Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

Prezentowane w opisie wyniki finansowe pochodzą ze sprawozdań finansowych poszczególnych spółek sporządzonych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (w przypadku Grupy Kapitałowej KREDOBANK S.A. – według zasad obowiązujących w Grupie PKO Banku Polskiego S.A.), a w przypadku spółek ubezpieczeniowych - zgodnie z Polskimi Standardami Rachunkowości.

PKO Bank Hipoteczny S.A.

PKO Bank Hipoteczny S.A. jest liderem polskiego rynku banków hipotecznych pod względem sumy aktywów i portfela kredytów hipotecznych. Spółka jest też największym w Polsce emitentem hipotecznych listów zastawnych.

PKO Bank Hipoteczny S.A. specjalizuje się w udzielaniu mieszkaniowych kredytów hipotecznych dla Klientów indywidualnych i nabywa wierzytelności z tytułu takich kredytów od PKO Banku Polskiego S.A. Spółka emituje listy zastawne, które stanowią jedno z głównych źródeł długoterminowego finansowania kredytów zabezpieczonych nieruchomościami w Grupie PKO Banku Polskiego S.A.

PKO Bank Hipoteczny S.A. osiągnął w 2020 roku zysk netto w wysokości 81,5 mln PLN (vs. 89,2 mln PLN w 2019 roku). Łączna wartość portfela kredytowego brutto PKO Banku Hipotecznego S.A. na koniec 2020 roku wynosiła 25 mld PLN, w tym 12,7 mld PLN stanowiły kredyty mieszkaniowe zabezpieczone hipotecznie nabyte od PKO Banku Polskiego S.A.

Na koniec 2020 roku łączna wartość wyemitowanych przez PKO Bank Hipoteczny S.A. i pozostających w obrocie listów zastawnych wynosiła według wartości nominalnej 17,2 mld PLN. W tym 500 mln PLN stanowiły zielone listy zastawne. W 2020 roku spółka wykupiła listy zastawne o wartości nominalnej 30 mln PLN, nie przeprowadzała nowych emisji.

Emisje krajowe listów zastawnych są notowane na rynku równoległym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie i BondSpot, a emisje zagranicznych listów zastawnych na giełdzie w Luxemburgu i w Warszawie (rynek równoległy Giełdy Papierów Wartościowych).

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Podstawowym przedmiotem działalności spółki jest tworzenie i zarządzanie funduszami inwestycyjnymi. Spółka oferuje również specjalistyczne programy inwestycyjne oraz prowadzi pracownicze programy emerytalne (PPE) i pracownicze plany kapitałowe (PPK).

W 2020 roku spółka wypracowała zysk netto w wysokości 194,5 mln PLN (w 2019 roku zysk netto wynosił 291,1 mln PLN).

Wartość aktywów netto funduszy zarządzanych przez spółkę wynosiła na koniec 2020 roku 33,8 mld PLN, co oznacza spadek aktywów o 0,25% w stosunku do stanu na koniec 2019 roku.

PKO TFI S.A. plasuje się na 2. miejscu pod względem wartości aktywów netto z ponad 12% udziałem w rynku funduszy inwestycyjnych oraz na 1. miejscu z udziałem 19,2% w zarządzanych aktywach funduszy osób fizycznych*.

Według stanu na 31 grudnia 2020 roku PKO TFI S.A. zarządzało 72 funduszami i subfunduszami inwestycyjnymi.

W 2020 roku spółka wprowadziła do oferty: Subfundusz Obligacji Samorządowych, Subfundusz Zabezpieczenia Emerytalnego 2070 oraz Subfundusz PKO Gamma Plus.

PKO TFI S.A. kontynuowała pozyskiwanie firm do PPK. Na koniec 2020 roku była liderem na polskim rynku pod względem wielkości zarządzanych aktywów i miała udział ponad 34% w całości aktywów rynku PPK.

* Źródło: Analizy Online z marca 2021 roku.

PKO BP BANKOWY PTE S.A.

Spółka zarządza PKO BP Bankowym Otwartym Funduszem Emerytalnym oraz PKO Dobrowolnym Funduszem Emerytalnym, w ramach którego oferowane jest Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) i Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE).

W 2020 roku spółka odnotowała stratę netto w wysokości 32,6 mln PLN (vs. 8,6 mln PLN zysku netto w 2019 roku). Strata spowodowana jest utworzeniem odpisu z tytułu nieodzyskiwalnych kosztów akwizycji oraz prawa do zarządzania nabytym funduszem.

Wyniki dotyczące Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE)*:

Na koniec 2020 roku wartość aktywów netto PKO BP Bankowego OFE zarządzanego przez PKO BP BANKOWY PTE S.A. wynosiła 6,5 mld PLN, co oznacza spadek o 5,5%, w stosunku do stanu na koniec 2019 roku.

Do PKO Bankowy OFE na koniec grudnia 2020 roku należało 889,8 tys. członków (901,4 tys. na koniec 2019 roku).

PKO BP Bankowy OFE zajmuje na rynku funduszy emerytalnych 9. miejsce pod względem wartości aktywów netto OFE oraz 9. miejsce pod względem liczby członków OFE*.

* Źródło: www.knf.gov.pl

Grupa Kapitałowa PKO Leasing S.A.

Grupa Kapitałowa PKO Leasing S.A. (tj. PKO Leasing S.A. oraz jej spółki zależne) oferuje usługi finansowe w zakresie leasingu i faktoringu oraz świadczy usługi agenta ubezpieczeniowego, zarządzania flotą i wynajmu pojazdów.

Grupa Kapitałowa PKO Leasing S.A. w 2020 roku wypracowała zysk netto w wysokości 155,2 mln PLN. Zysk netto za 2019 rok wynosił 282 mln PLN, przy czym uwzględniał on rozliczenie transakcji nabycia Prime Car Management S.A. (PCM) w wysokości 101,9 mln PLN.

PKO Leasing S.A. wraz z podmiotami zależnymi oferuje usługi w zakresie leasingu oraz pożyczek. Klienci mogą w ten sposób sfinansować aktywa trwałe, m.in. samochody osobowe, dostawcze, pojazdy ciężarowe, maszyny, urządzenia, linie technologiczne, sprzęt medyczny, sprzęt oraz oprogramowanie IT.

Na 31 grudnia 2020 roku wartość bilansowa należności od Klientów z tytułu leasingu i pożyczek (wymagalnych i niewymagalnych) oraz wartość bilansowa środków trwałych w leasingu operacyjnym Grupy Kapitałowej PKO Leasing S.A. wyniosła łącznie 19,6 mld PLN.

Grupa Kapitałowa PKO Leasing S.A. jest liderem polskiego rynku leasingu pod względem wolumenu sprzedaży i ma udział rynkowy na poziomie 12,4% według danych za 2020 rok. Celem strategii spółki jest umocnienie pozycji lidera na rynku leasingu oraz wynajmu długoterminowego poprzez wzrost udziałów rynkowych.

PKO Faktoring S.A. świadczy usługi faktoringu krajowego i eksportowego z przejęciem ryzyka i bez przejęcia ryzyka, faktoringu odwrotnego oraz usługę programu faktoringowego da dostawców.

W 2020 roku wartość obrotów faktoringowych wyniosła 18,6 mld PLN (w 2019 roku 20,7 mld PLN). Spółka na 31 grudnia 2020 roku zajmowała 8. miejsce (według obrotu) wśród firm faktoringowych zrzeszonych w Polskim Związku Faktorów z udziałem w rynku w wysokości 6,4%.

Grupa Kapitałowa PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

Grupa Kapitałowa PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. w 2020 roku wypracowała zysk netto w wysokości 45,1 mln PLN (zysk netto grupy w 2019 roku wynosił 30,5 mln PLN).

Przedmiotem działalności PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. są ubezpieczenia na życie (I dział ubezpieczeń). Spółka ma w ofercie produkty samodzielne, jak również uzupełniające produkty PKO Banku Polskiego S.A.

W 2020 roku spółka wprowadziła do oferty ubezpieczenia na życie dla pożyczkobiorców Banku „Ochrona dla Ciebie” i „Ochrona dla Ciebie+”. Spółka zmodyfikowała również ubezpieczenie na życie ze składką miesięczną dla Klientów Banku i PKO Banku Hipotecznego S.A., którzy zawarli umowy kredytu lub pożyczki zabezpieczone hipoteką.

Wartość składek przypisanych brutto z tytułu zawartych przez spółkę umów ubezpieczenia w 2020 roku wyniosła 318,9 mln PLN. Spółka na koniec 2020 roku ubezpieczała 994 tys. osób (1 012 tys. osób na koniec 2019 roku).

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

Spółka w 2020 roku osiągnęła zysk netto w wysokości 56,0 mln PLN (vs. 57,0 mln PLN w 2019 roku).

Przedmiotem działalności PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. są pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe (II dział ubezpieczeń). Spółka koncentruje się na ubezpieczaniu ryzyka utraty dochodu, następstw nieszczęśliwych wypadków i choroby oraz ubezpieczaniu nieruchomości dla pożyczkobiorców i osób zaciągających kredyty hipoteczne. Od 2019 roku w swojej ofercie posiada ubezpieczenia komunikacyjne.

W 2020 roku spółka wprowadziła do oferty ubezpieczenie dla pożyczkobiorców PKO Banku Polskiego S.A. „Ochrona dla Ciebie” na wypadek utraty źródła dochodu, poważnego zachorowania i pobytu w szpitalu w następstwie nieszczęśliwego wypadku. Drugie nowe ubezpieczenie to PKO Ubezpieczenie dziecka - ubezpieczenie NNW dla dzieci w wieku do 20 roku życia, które zapewnia specjalistyczne wsparcie medyczne w przypadku zajścia urazu (m.in. badania, konsultacje, zabiegi, rehabilitacje, korepetycje).

Wartość składek przypisanych brutto z tytułu zawartych przez spółkę umów ubezpieczenia w 2020 roku wyniosła 517,9 mln PLN. Spółka na koniec 2020 roku ubezpieczała 1 060 tys. osób (1 003 tys. osób na koniec 2019 roku).

Grupa Kapitałowa KREDOBANK S.A.

Grupę Kapitałową KREDOBANK S.A. tworzą KREDOBANK S.A. i jego spółka zależna Finansowa Kompania „Idea Kapitał” sp. z o.o.

KREDOBANK S.A. jest bankiem uniwersalnym, ukierunkowanym na obsługę klientów detalicznych oraz małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność głównie w zachodniej części Ukrainy i w Kijowie. Jednocześnie KREDOBANK S.A. dąży do pozyskania klientów korporacyjnych o wysokiej wiarygodności kredytowej.

W 2020 roku Grupa Kapitałowa KREDOBANK S.A. wypracowała zysk netto w wysokości 523 mln UAH (75 mln PLN). W 2019 roku zysk netto Grupy Kapitałowej KREDOBANK S.A. wynosił 606,5 mln UAH (91 mln PLN).

Portfel kredytowy Grupy KREDOBANK S.A. (brutto) w 2020 roku zwiększył się 1 780 mln UAH, tj. o 14,4% i wynosił 14 165 mln UAH (1 878 mln PLN). Wzrost wartości portfela kredytowego w UAH jest głównie wynikiem sprzedaży nowych kredytów.

Depozyty terminowe Klientów Grupy KREDOBANK S.A. w 2020 roku zwiększyły się o 24 mln UAH, tj. o 0,4% i wynosiły 6 503 mln UAH (862 mln PLN).

Według stanu na 31 grudnia 2020 roku sieć placówek KREDOBANK S.A. obejmowała Centralę we Lwowie oraz 82 oddziały w 22 z 24 obwodów Ukrainy. W 2020 roku utworzono 4 oddziały, zmieniono lokalizację 3 oddziałów oraz zamknięto 8 oddziałów.

PKO BP Finat sp. z o.o.

PKO BP Finat sp. z o.o. świadczy kompleksowe usługi firmom z sektora finansowego, m.in. w zakresie rozwiązań technologicznych, usług agenta transferowego, księgowości funduszy i spółek oraz outsourcingu kompetencyjnego specjalistów IT, zespołów projektowych i procesów informatycznych.

Oferuje także narzędzia marketingowe oparte na innowacyjnych technologiach oraz prowadzi System Ewidencji Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK).

PKO BP Finat sp. z o.o. w 2020 roku osiągnęła zysk netto w wysokości 35,3 mln PLN (vs. 38,0 mln PLN w 2019 roku).

8.8 Nagrody i wyróżnienia przyznane Grupie PKO Banku Polskiego S.A.

W 2020 roku Grupa PKO Banku Polskiego S.A. otrzymała liczne nagrody i wyróżnienia Poniżej prezentujemy najważniejsze z nich.

Dynamiczny rozwój i doskonałe wyniki finansowe
Bank of the Year 2020	PKO Bank Polski S.A., po raz szósty, został laureatem nagrody „Bank of the Year in Poland”. To prestiżowe wyróżnienie w branży finansowej potwierdza celność obranego przez Bank kierunku rozwoju - cyfrową transformację. Konkurs „Bank of the Year” organizowany jest przez miesięcznik „The Banker” należący do „Financial Times”. Magazyn analizuje wyniki finansowe banków, strategie ich rozwoju oraz zrealizowane w danym roku projekty w kontekście sytuacji sektora finansowego danego kraju.
Gwiazdy Bankowości	W 6. edycji rankingu Gwiazdy Bankowości PKO Bank Polski S.A. aż cztery razy zajął miejsce na podium. Został doceniony w kategoriach: „Gwiazda stabilności”, „Gwiazda wzrostu” i „Gwiazda efektywności” oraz głównej – za całokształt działalności. Na pozycję Banku w zestawieniu wpłynęły wyniki finansowe za 2019 rok. Pod uwagę brane były również ocena Klientów i wdrożone innowacje. Ranking Gwiazdy Bankowości organizuje „Dziennik Gazeta Prawna” przy merytorycznym wsparciu PwC.
Lider nowoczesnych technologii
The Heart Corporate Innovation Awards 2019	W 3. edycji konkursu The Heart Corporate Innovation Awards PKO Bank Polski S.A. zdobył nagrodę w kategorii New Digital Venture za powołanie spółki technologicznej Operator Chmury Krajowej sp. z o.o. Realizuje ona koncepcję multi cloud, wspiera transformację architektury IT, migrację danych i narzędzi do środowiska chmurowego. Kapitula konkursu doceniła również bankowy zespół Let’s Fintech oraz przejęcie startapu Masterlease przez PKO Leasing S.A. The Heart Corporate Innovation Awards to konkurs dla przedsiębiorstw, które współpracują z ekosystemem startupów, rozwijają innowacyjne rozwiązania i tworzą nowe trendy na rynku.
Mobile Trends Award	W 9. edycji konkursu Mobile Trends Awards aplikacja mobilna IKO PKO Banku Polskiego S.A. zdobyła dwie narody. W kategorii „bankowość mobilna” została doceniona m.in. za innowacyjność oraz rozwiązania przyjazne użytkownikom. Ponadto, w internetowym plebiscycie zebrała najwięcej głosów i wygrała nagrodę specjalną. Organizatorem konkursu jest ClickMaster Polska. Laureatów wskazuje kapituła konkursowa, w której skład wchodzą eksperci związani z branżą mobile, a także biorący udział w głosowaniu internauci.
Najlepsze produkty i usługi, CSR
Najlepsza Bankowość Prywatna	Bankowość Prywatna PKO Banku Polskiego S.A. w dorocznym rankingu miesięcznika „Forbes” otrzymała najwyższą ocenę – 5 gwiazdek. Wynik świadczy o tym, że klienci doceniają komfortowy model obsługi oraz produkty i usługi oferowane przez Bank i spółki z Grupy Kapitałowej Banku. Ranking potwierdza, że Bank utrzymuje wiodącą pozycję w kolejnym obszarze biznesowym na rynku usług finansowych.
Złoty Bankier 2020	W rankingu Złoty Bankier 2020 PKO Bank Polski S.A. aż sześć razy zajął miejsce na podium. Wysoki poziom obsługi w oddziale a także ergonomia aplikacji mobilnej IKO i serwisu transakcyjnego iPKO - najlepsze na tle wszystkich analizowanych banków – dały mu trzecie miejsce w badaniu wielokanałowej jakości obsługi. We wszystkich trzech kategoriach plebiscytu internauci przyznali Bankowi drugie miejsca. Docenili: spot „Młodym dużo się wydaje”, 5. PKO Bieg Charytatywny i aktywność Banku w mediach społecznościowych. Z kolei eksperci branżowi, na podstawie porównania cenowych i niecenowych parametrów ofert produktowych, przyznali PKO Bankowi Polskiemu S.A. trzy trzecie miejsca: dwa w kategoriach: konto osobiste (PKO Konto dla Młodych, PKO Konto bez Granic i PKO Konto za Zero) oraz w kategorii kredyt hipoteczny za „Własny Kąt hipoteczny”.
Najlepsza Jakość Obsługi Bezpośredniej	PKO Bank Polski S.A. zwyciężył w pierwszym etapie badania obsługi Klienta w placówce, realizowanego w ramach projektu Instytucja Roku 2021. Aż 10 jego placówek, czyli najwięcej spośród uczestniczących w badaniu banków, przeszło do kolejnego etapu rywalizacji o tytuł Najlepszej Placówki Bankowej w Polsce. Pod względem obsługi nowego Klienta zainteresowanego otwarciem konta osobistego PKO Bank Polski S.A. wypadł najlepiej spośród 14. sprawdzanych banków. Na dobrą ocenę wpłynęła nie tylko jakość pracy doradców, ale też organizacja obsługi w oddziałach i dostosowanie ich wyposażenia do sytuacji wywołanej przez wirus SARS-CoV-2.
Rankingi „Newsweeka” i „Forbesa”	PKO Bank Polski S.A. został wiceliderem kategorii Bankowość tradycyjna w rankingu Przyjazny Bank „Newsweeka”. Był też drugi w zestawieniu „Forbesa” na najlepszy bank dla firm. Został doceniony za jakość oferowanych usług, wysokie standardy obsługi klientów, wiedzę, zaangażowanie i kompetencje doradców oraz ich aktywność sprzedażową. Rankingi „Newsweeka” i „Forbesa” bazują na badaniu Kantar Polska, realizowanym metodą tajemniczego klienta.
Biały Listek CSR	W IX edycji rankingu Listki CSR „Polityki” PKO Bank Polski S.A. otrzymał Biały Listek. Został doceniony za prowadzenie biznesu w sposób odpowiedzialny, wspieranie zrównoważonego rozwoju i zaangażowanie społeczne. Podstawą przyznania nagrody była analiza, m.in. zasad ładu korporacyjnego, zachowań wobec pracowników, podejścia do ochrony środowiska, dbałości o Klienta, uczciwości biznesowej i aktywności w obszarze społecznym. Ranking Listki CSR „Polityki” przygotowywany jest we współpracy z firmą doradczą Deloitte oraz Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
marka
Marka Godna Zaufania	Przedsiębiorcy uczestniczący w badaniu „My Company Polska” przyznali PKO Bankowi Polskiemu S.A. tytuł Marki Godnej Zaufania w kategorii kredyty i pożyczki dla firm. Celem badania jest wskazanie marek, produktów i usług skierowanych do przedstawicieli biznesu i cieszących się ich zaufaniem. W badaniu udział wzięło prawie 20 tys. respondentów. Prezesi i kadra kierownicza przedsiębiorstw wskazywali konkretne marki, opierając się na własnych preferencjach, wiedzy i doświadczeniu.
Top Marka 2020	W 13. edycji rankingu Top Marka realizowanego przez magazyn Press i Press-Service Monitoring Mediów PKO Bank Polski S.A. zajął pierwsze miejsce w kategorii banki i utrzymał pozycję najsilniejszego medialnie brandu w tej branży. W zestawieniu ogólnym, obejmującym 500 marek, znalazł się na 3. miejscu. Ranking powstał na podstawie badania, w ramach którego od 1 lipca 2019 roku do 30 czerwca 2020 roku przeanalizowano ponad 500 tys. publikacji dotyczących PKO Banku Polskiego S.A. Niemal 60% z nich pojawiło się w social mediach, a ponad 37% na portalach internetowych.
PKO Bank Polski S.A. liderem wśród pracodawców
PKO Bank Polski S.A. wśród TOP Employers 2020	PKO Bank Polski S.A. otrzymał certyfikat i prestiżowy tytuł Top Employer Polska 2020. Tym samym potwierdził, że oferowane przez Bank warunki pracy oraz rozwiązania, które wspierają ciągły rozwój i budowanie zaangażowania pracowników należą do najlepszych na rynku. Certyfikat jest przyznawany na podstawie niezależnego badania Top Employers Institute, które dotyczy jakości zarządzania zasobami ludzkimi wśród polskich pracodawców. Top Employers Institute wyróżnia pracodawców dokonując ich oceny i certyfikacji w zakresie strategii, polityki personalnej, monitorowania jej efektów i działań na rzecz rozwoju pracowników.
Atrakcyjny Pracodawca Universum	PKO Bank Polski S.A. znalazł się w Top 10 rankingu najatrakcyjniejszych pracodawców według studentów kierunków biznesowych i prawniczych, przygotowanym przez Universum Poland. PKO Bank Polski S.A., ze względu na skalę biznesu, rozwój nowoczesnych technologii i najwyższe w sektorze zyski jest jedynym bankiem komercyjnym na liście Top 10 w kategoriach biznes i prawo. W Polsce ranking Universum Most Attractive Employers 2020 powstał na podstawie opinii ponad 16 tys. studentów z 71 uczelni wyższych i 112 kierunków studiów. Respondenci pytani byli o preferencje dotyczące kariery zawodowej i oczekiwań względem pracodawców.
Najlepsi specjaliści na rynku
BrandMe CEO	Zbigniew Jagiełło, Prezes Zarządu PKO Banku Polskiego S.A. został laureatem III edycji plebiscytu BrandMe CEO, który został zorganizowany pod hasłem „Lider w czasach (wymuszonej) transformacji”. Kapituła doceniała m.in.: styl i strategię zarządzania oraz ich efekty, przestrzegane wartości i odwagę Prezesa Banku w podejmowaniu ryzyka i dokonywaniu nieoczywistych wyborów. Plebiscyt BrandMe CEO organizuje magazyn „Forbes”. Jego celem jest wyróżnienie najwyższej klasy menedżerów, z pasją realizujących swoją misję.
Wizjoner Rynku 2020	W XV edycji rankingu IT@Bank Zbigniew Jagiełło, Prezes Zarządu PKO Banku Polskiego S.A. został uhonorowany nagrodą Wizjoner Rynku 2020. Kapituła doceniła jego zaangażowanie w transformację Banku, z organizacji finansowej w instytucję technologiczną z licencją bankową. Ranking IT@Bank jest inicjatywą redakcji „Miesięcznika Finansowego BANK”. Jego celem jest wyróżnienie osób, rozwiązań technologicznych i firm związanych z sektorem finansowym, które czynią go coraz bardziej innowacyjnym.
Złoty Herold	Adam Marciniak, Wiceprezes Zarządu PKO Banku Polskiego S.A. otrzymał nagrodę Złotego Herolda. W ten sposób Rada Programowa XXVI Forum Teleinformatyki doceniła jego wieloletnią aktywność i zaangażowanie w obszarze wdrażania i rozwoju technologii teleinformatycznych wspierających budowę e-państwa. Nagrodę otrzymał także PKO Bank Polski S.A. za udział w tworzeniu nowoczesnego państwa opartego na powszechnym wykorzystywaniu technologii teleinformatycznych. Bank kreuje i na dużą skalę udostępnia zaawansowane rozwiązania informatyczne, wykorzystywane nie tylko w sektorze finansowym, lecz także w administracji publicznej.
Nagrody otrzymane przez biuro maklerskie i spółki grupy kapitałowej banku
Byki i Niedźwiedzie oraz Złoty Portfel	W 26. edycji nagród Gazety Giełdy i Inwestorów „Parkiet” spółka PKO TFI S.A. zdobyła dwie statuetki. Byka i Niedźwiedzia w kategorii Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) oraz Złoty Portfel za fundusz „PKO Akcji Rynku Złota”. O wygranej PKO TFI S.A. w kategorii PPK zdecydowała liczba Klientów pozyskanych do programu PPK i wartość zgromadzonych w programie aktywów. Z kolei oferowanemu przez PKO TFI S.A. funduszowi „PKO Akcji Rynku Złota” zwycięstwo przyniosła wysoka stopa zwrotu równa 55,2% w 2019 roku.
Broker Roku	Biuro Maklerskie Banku zostało uhonorowane statuetką Broker Roku 2019 – najważniejszą nagrodą GPW. Otrzymało ją za najwyższą wartość obrotu w transakcjach sesyjnych i pakietowych na akcjach z Głównego Rynku oraz NewConnect, obligacjach skarbowych i nieskarbowych z rynku regulowanego oraz ASO GPW i BondSpot, a także za wspomaganie płynności na największej liczbie klas aktywów notowanych na GPW . Biuro Maklerskie Banku zdobyło także nagrody za najwyższy udział w obrotach obligacjami na rynku Catalyst oraz największą liczbę abonentów danych giełdowych czasu rzeczywistego. Biuro Maklerskie Banku po raz trzeci z rzędu zostało wybrane Brokerem Roku.

9. Zarządzanie ryzykiem

Zasady zarządzania ryzykiem

Charakterystyka polityki kredytowej Banku

Kompleksowe testy warunków skrajnych

Adekwatność kapitałowa

9.1 Zasady zarządzania ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem jest jednym z kluczowych procesów wewnętrznych zarówno w PKO Banku Polskim S.A, jak i w pozostałych podmiotach Grupy PKO Banku Polskiego S.A. Celem systemu zarządzania ryzykiem jest zapewnienie rentowności działalności biznesowej, przy jednoczesnej kontroli poziomu ryzyka i jego utrzymaniu w ramach systemu limitów i przyjętej przez Bank i Grupę Kapitałową Banku tolerancji na ryzyko w zmieniającym się otoczeniu makroekonomicznym i prawnym.

Nadrzędnym priorytetem jest zapewnienie odpowiedniego zarządzania wszystkimi rodzajami ryzyka związanymi z prowadzoną działalnością. W ramach systemu zarządzania ryzykiem Grupa PKO Banku Polskiego S.A. identyfikuje, mierzy i ocenia ryzyko, kontroluje, prognozuje i monitoruje ryzyko, raportuje oraz prowadzi działania zarządcze.

System zarządzania ryzykiem obejmuje:

• strukturę organizacyjną, podział zadań i odpowiedzialności,

• system regulacji wewnętrznych,

• narzędzia, w tym bazy informacyjne.

Zarządzanie ryzykiem w Grupie Kapitałowej Banku opiera się w szczególności na następujących zasadach:

• Grupa Kapitałowa Banku zarządza wszystkimi zidentyfikowanymi rodzajami ryzyka,

• proces zarządzania ryzykiem jest odpowiedni do skali działalności oraz do istotności, skali i złożoności danego ryzyka i jest na bieżąco dostosowywany do nowych czynników i źródeł ryzyka,

• metody zarządzania ryzykiem (w szczególności modele i ich założenia) oraz systemy pomiaru lub oceny ryzyka są dostosowane do skali i złożoności ryzyka, aktualnie prowadzonej i planowanej działalności Grupy Kapitałowej Banku i otoczenia, w którym Grupa Kapitałowa Banku działa oraz okresowo weryfikowane i walidowane,

• zachowana jest niezależność organizacyjna obszaru zarządzania ryzykiem od działalności biznesowej,

• zarządzanie ryzykiem jest zintegrowane z systemami planistycznymi i kontrolingowymi,

• poziom ryzyka jest na bieżąco monitorowany i kontrolowany,

• proces zarządzania ryzykiem wspiera realizację strategii Banku przy zachowaniu zgodności ze strategią zarządzania ryzykiem, w szczególności w zakresie poziomu tolerancji na ryzyko.

Regularnie, co najmniej w cyklu rocznym, Bank przeprowadza ocenę istotności wszystkich zidentyfikowanych ryzyk. Część z nich ma istotny wpływ na dochodowość i kapitał niezbędny do ich pokrycia. Na ryzyka uznane za istotne szacuje się kapitał wewnętrzny. W Grupie Kapitałowej Banku istotne są wszystkie ryzyka określone jako istotne w PKO Banku Polskim S.A..

W 2020 roku katalog rodzajów ryzyka uznanych za istotne w Banku nie został rozszerzony.

Poniżej wykaz wszystkich rodzajów ryzyka uznanych w PKO Banku Polskim S.A. za istotne.

• ryzyko kredytowe - ryzyko poniesienia straty w wyniku niewywiązania się Klienta z zobowiązań wobec Grupy Kapitałowej Banku lub ryzyko spadku wartości ekonomicznej wierzytelności Grupy Kapitałowej Banku, gdy pogorszy się zdolność Klienta do obsługi zobowiązań.

• ryzyko walutowe - ryzyko poniesienia straty przy zmianie kursów walutowych, generowane przez utrzymywanie otwartych pozycji w poszczególnych walutach.

• ryzyko stopy procentowej - ryzyko poniesienia straty na pozycjach bilansowych i pozabilansowych Grupy Kapitałowej Banku wrażliwych na zmiany stóp procentowych, przy zmianie stóp procentowych na rynku.

• ryzyko płynności - ryzyko braku możliwości terminowego wywiązania się z zobowiązań ze względu na brak płynnych środków; w ramach ryzyka płynności wyróżnia się ryzyko finansowania.

• ryzyko operacyjne - ryzyko powstania straty, która wynika z niedostosowania lub zawodności wewnętrznych procesów, ludzi i systemów lub zdarzeń zewnętrznych. To ryzyko uwzględnia ryzyko prawne, czyli ryzyko poniesienia straty w wyniku nieznajomości, niezrozumienia i niestosowania norm prawnych oraz standardów rachunkowości, niemożności wyegzekwowania postanowień umów, niekorzystnych interpretacji lub rozstrzygnięć sądów albo organów administracji publicznej. Ryzyko operacyjne nie obejmuje ryzyka utraty reputacji i ryzyka biznesowego.

• ryzyko walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych - ryzyko poniesienia straty, gdy Klient nie wywiąże się z zobowiązań wobec Banku z tytułu walutowego kredytu hipotecznego.

• ryzyko biznesowe (strategiczne) - ryzyko nieosiągnięcia założonych celów finansowych, w tym poniesienia strat, które wynika z niekorzystnych zmian w otoczeniu biznesowym, niekorzystnych decyzji, nieprawidłowego wdrożenia decyzji lub braku odpowiednich działań w odpowiedzi na zmiany w otoczeniu biznesowym.

• ryzyko zmian makroekonomicznych - ryzyko pogorszenia sytuacji finansowej Grupy Kapitałowej Banku w wyniku niekorzystnej zmiany warunków makroekonomicznych.

• ryzyko modeli - ryzyko poniesienia strat w wyniku błędnych decyzji biznesowych podejmowanych na podstawie modeli.

Szczegółowy opis zasad zarządzania istotnymi rodzajami ryzyka, w tym technik ograniczania ryzyka, stosowanych zabezpieczeń oraz polityki w zakresie rachunkowości zabezpieczeń zawarty jest w sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Banku za 2020 rok (w części poświęconej celom i zasadom zarządzania ryzykiem oraz w nocie 29 dotyczącej rachunkowości zabezpieczeń) oraz w raporcie Adekwatność kapitałowa oraz inne informacje podlegające ogłaszaniu Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. według stanu na 31 grudnia 2020 roku.

Specyficzne działania w zakresie zarządzania ryzykiem w Grupie Kapitałowej Banku podjęte w 2020 roku

PKO Bank Polski S.A. na bieżąco monitoruje sytuację Klientów oraz dostosowuje politykę kredytową, aby minimalizować skutki COVID-19 dla Klientów i zabezpieczyć dobrą jakość portfela kredytowego Banku.

W 2020 roku Bank:

• rozwijał narzędzia i techniki zarządzania ryzykiem kredytowym, m.in.:

– wdrożył nowe narzędzie do oceny jakości pracy oddziałów, które bazuje na jakości portfela kredytowego, wynikach audytów i weryfikacji jakości procesów,

– wdrożył Rating Stabilności, zgodnie z którym ocena Klienta indywidualnego jest dokonywana na podstawie dziennych danych behawioralnych,

– digitalizował procesy kredytowe,

– kalibrował modele ryzyka kredytowego, w tym w związku z pandemią COVID-19,

– w związku z nowym czynnikiem ryzyka kredytowego COVID-19 zwiększył częstotliwość monitorowania i na bieżąco dostosowywał politykę kredytową,

• wprowadził specjalne rozwiązania w procesach kredytowych w związku z COVID-19, w szczególności uproszczenie procesu oceny ryzyka (automatyczne lub półautomatyczne przedłużenie/zawieszenie spłaty kredytów); w III kwartale 2020 roku te rozwiązania były stopniowo wygaszane,

• utrzymywał bezpieczny poziom płynności, który umożliwia szybką i skuteczną reakcję na potencjalne zagrożenia,

• w zakresie ryzyka stopy procentowej zawierał transakcje zabezpieczające IRS oraz kształtował odpowiednio strukturę aktywów i pasywów,

• w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym kładł nacisk na przeciwdziałanie zagrożeniom, które wynikały z pandemii, w szczególności:

– powołał Sztab Kryzysowy, który na bieżąco koordynował całość działań Grupy Kapitałowej Banku w okresie pandemii COVID-19, aby zapewnić bezpieczeństwo Klientom i pracownikom oraz ciągłość działania procesów biznesowych,

– na bieżąco identyfikował zagrożenia związane z COVID-19, które były cyklicznie monitorowane i raportowane do Komitetu Ryzyka Operacyjnego,

– podejmował działania, które ograniczają zidentyfikowane zagrożenia, w tym w szczególności w zakresie trybu i warunków pracy, zapewnienia odpowiedniej wydajności infrastruktury IT oraz jej bezpieczeństwa. Wdrożył: nowe metody monitorowania cyberbezpieczeństwa nakierunkowane na zagrożenia wynikające z pracy w trybie zdalnym, przegląd istniejących zabezpieczeń mający na celu dostosowanie do nowych realiów, testy penetracyjnie związane z pracą zdalną, cykliczne skanowania podatności stacji podłączonych poprzez VPN wraz z analizą wpływu podatności na utrzymanie akceptowalnego poziomu bezpieczeństwa,

• cyklicznie przeprowadzał akcje edukacyjne dla Klientów i pracowników w zakresie cyberbezpieczeństwa, które jest szczególnie ważne w związku z rosnącym wykorzystaniem kanałów zdalnych w procesach obsługi Klientów.

9.2 Charakterystyka polityki kredytowej Banku

Na politykę kredytową Banku oraz Grupy Kapitałowej Banku składa się zbiór zasad i wytycznych zawartych w regulacjach i procedurach kredytowych. Łącznie tworzą one proces zarządzania ryzykiem kredytowym.

Zarządzenie ryzykiem kredytowym Banku uwzględnia czynniki zewnętrzne, w tym zgodność z regulacjami zewnętrznymi oraz rekomendacjami i zaleceniami organów nadzoru i kontroli oraz czynniki wewnętrzne, w tym w szczególności poziom limitów strategicznych i poziom parametrów ryzyka kredytowego.

Priorytetem zarządzania ryzykiem jest zrównoważona relacja ryzyka i założonego poziomu rentowności, w ramach określonych limitów apetytu na ryzyko. Ryzyko jest mierzone kompleksowo dzięki wykorzystaniu szerokiego wachlarza jakościowych i ilościowych metod wspomaganych przez odpowiednie systemy informatyczne oraz narzędzia analityczne.

Model zarządzania ryzykiem kredytowym jest dostosowany do aktualnej działalności biznesowej i uwarunkowań rynkowych w poszczególnych segmentach klientowskich.

Ocena ryzyka kredytowego ekspozycji jest oddzielona od funkcji sprzedaży dzięki właściwej strukturze organizacyjnej, niezależności budowy i walidacji narzędzi wspierających ocenę ryzyka kredytowego oraz niezależność decyzji akceptujących odstępstwa od wskazań tych narzędzi.

Warunki finansowania oferowane Klientowi zależą od oceny poziomu ryzyka kredytowego danego Klienta. Elementem oceny ryzyka kredytowego Klientów korporacyjnych jest szacowanie ryzyk ESG, które pozwala wskazywać projekty niespełniające rosnących wymogów środowiskowych, kwestii społecznych i ładu korporacyjnego.

Podmioty zależne Banku, w których występuje istotny poziom ryzyka kredytowego zarządzają ryzykiem kredytowym indywidualnie. Ich metody oceny i pomiaru ryzyka kredytowego są dostosowane do metod stosowanych w PKO Banku Polskim S.A. Uwzględniają specyfikę działalności podmiotu.

W 2020 roku Bank kontynuował politykę kredytową starając się ograniczyć negatywne skutki niekorzystnej sytuacji rynkowej i gospodarczej. Celem było zachowanie oczekiwanego poziomu dochodowości i wartości portfela kredytowego. Jednocześnie Bank wdrożył do korporacyjnego procesu kredytowego ocenę ryzyk ESG, aby wspierać finansowanie projektów zrównoważonych środowiskowo i odpowiedzialnych społecznie.

9.3 Kompleksowe testy warunków skrajnych

Kompleksowe Testy Warunków Skrajnych (KTWS) pozwalają określić wrażliwość miar adekwatności kapitanowej i wyników Grupy Kapitałowej Banku na negatywne scenariusze zmian w otoczeniu i funkcjonowaniu Grupy Kapitałowej Banku. Testy są przeprowadzane łącznie dla ryzyka kredytowego i ryzyka koncentracji, ryzyka rynkowego, ryzyka płynności, ryzyka operacyjnego, ryzyka biznesowego, ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej oraz ryzyka braku adekwatności kapitałowej.

Wyliczenia w ramach KTWS wykorzystują wewnętrzne modele Banku, z uwzględnieniem przyjętych założeń makroekonomicznych.

Kompleksowe testy warunków skrajnych obejmują testy cykliczne i testy nadzorcze. Testy cykliczne są przeprowadzane raz w roku i są wykorzystywane do oceny ryzyka zmian makroekonomicznych oraz na potrzeby przygotowania planów naprawy. Testy nadzorcze są przeprowadzane na wniosek zewnętrznych organów nadzorczych, zgodnie z założeniami tych organów.

Odwrotne testy warunków skrajnych (OTWS) uzupełniają wyniki kompleksowych testów warunków skrajnych. Ich celem jest ocena odporności Banku na zmiany makroekonomiczne. OTWS mają formę analizy wrażliwości i polegają na sformułowaniu potencjalnych, negatywnych scenariuszy, a następnie znalezieniu zdarzeń, które przyczyniają się do ich materializacji.

W 2020 roku Bank przeprowadził testy cykliczne, testy nadzorcze oraz odwrotne testy warunków skrajnych.

W ramach przeprowadzonych testów cyklicznych Bank przeanalizował:

• scenariusz bazowy, który wynikał z opracowanych prognoz, planów finansowych i Strategii Banku oraz

• scenariusz stresowy skonstruowany w oparciu o wytyczne KNF.

W ramach wykonanych testów nadzorczych Bank przeanalizował dwa scenariusze:

• scenariusz referencyjny, który bazował na opracowanej przez NBP centralnej ścieżce projekcji makroekonomicznej z „Raportu o inflacji lipiec 2020 r.”,

• scenariusz szokowy, który zakładał istotne pogorszenie perspektyw gospodarczych w Polsce i na świecie w wyniku silnego wzrostu liczby zakażeń wirusem COVID-19.

Oba rodzaje przeprowadzonych w 2020 roku testów warunków skrajnych wykazały silną odporność kapitałową PKO Banku Polskiego S.A. oraz Grupy Kapitałowej Banku na ewentualne niekorzystne zmiany otoczenia makroekonomicznego.

9.4 Adekwatność kapitałowa

Adekwatność kapitałowa oznacza, że:

• poziom ryzyka podejmowanego przez Grupę Kapitałową Banku przy rozwijaniu działalności biznesowej może zostać pokryty posiadanym kapitałem,

• poziom i struktura jego kapitału są adekwatne do wymogów nadzorczych, określonego poziomu tolerancji na ryzyko oraz przyjętego horyzontu czasowego.

Proces zarządzania adekwatnością kapitałową obejmuje w szczególności:

• przestrzeganie regulacji organów nadzoru i kontroli,

• przestrzeganie określonego w Banku oraz Grupie Kapitałowej Banku poziomu tolerancji na ryzyko,

• proces planowania kapitałowego, w tym politykę dotyczącą źródeł pozyskiwania kapitału.

Celem zarządzania adekwatnością kapitałową jest utrzymywanie, w sposób ciągły, funduszy własnych na poziomie adekwatnym do skali oraz profilu ryzyka działalności Grupy Kapitałowej Banku.

Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego S.A. utrzymała w 2020 roku bezpieczną bazę kapitałową, powyżej limitów nadzorczych i regulacyjnych.

Szczegółowy opis zarządzania adekwatnością kapitałową jest zawarty w sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Banku za 2020 rok w części poświęconej adekwatności kapitałowej (nota 70) oraz w raporcie Adekwatność kapitałowa oraz inne informacje podlegające ogłaszaniu Grupy Kapitałowej Banku Polskiego S.A. według stanu na 31 grudnia 2020 roku.

10. Świadczenia na rzecz osób nadzorujących i zarządzających

Zasady wynagradzania członków Zarządu Banku

Zmienne składniki wynagrodzeń członków zarządu i kluczowych menedżerów o wysokim wpływie na profil ryzyka Banku

Informacja o przysługujących poszczególnym członkom Zarządu i kluczowym menedżerom pozafinansowych składnikach wynagrodzenia

Zasady wynagradzania członków Rady Nadzorczej Banku

Umowy zawarte między Bankiem a osobami zarządzającymi

Zobowiązania wynikające z emerytur dla byłych osób nadzorujących i zarządzających

10.1 Zasady wynagradzania członków Zarządu Banku

System wynagradzania członków Zarządu Banku reguluje:

a) Polityka wynagrodzeń członków Rady Nadzorczej oraz Zarządu Banku, przyjęta uchwałą nr 35/2020 Zwyczajnego Walnego Zgromadzania Banku z 26 sierpnia 2020 roku,

b) Polityka wynagradzania pracowników Banku i Grupy Kapitałowej PKO BP S.A., zatwierdzona uchwałą nr 41/2020 Rady Nadzorczej Banku z 21 maja 2020 roku,

c) Zasady zatrudnienia i wynagradzania członków Zarządu Banku, przyjęte przez Radę Nadzorczą Banku w 2017 roku i zmienione uchwałami Rady Nadzorczej Banku z 12 sierpnia 2019 roku (nr 71/2019) oraz z 25 czerwca 2020 roku (nr 65/2020); zasady realizują postanowienia ustawy z 9 czerwca 2016 roku o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz. U. 2016, poz. 1202 z późn. zm.).

Na ich podstawie członkom Zarządu Banku przysługują:

• wynagrodzenie stałe w wysokości określonej w uchwale Rady Nadzorczej Banku odrębnie dla Prezesa Zarządu, członka Zarządu do spraw ryzyka zastępującego Prezesa Zarządu i pozostałych członków Zarządu,

• wynagrodzenie zmienne – wynagrodzenie dodatkowe przyznawane i wypłacane po zakończeniu okresu premiowania w szczególności z tytułu: premii, nagród za szczególne osiągnięcia w pracy, odpraw związanych z rozwiązaniem umowy (z wyłączeniem wynagrodzenia stałego i świadczeń przyznawanych na podstawie obowiązujących przepisów prawa).

Wynagrodzenie stałe określone jest kwotowo w umowie o świadczenie usług i nie może być wyższe niż:

• w przypadku Prezesa Zarządu: 15-krotność

• w przypadku członka Zarządu do spraw ryzyka zastępującego Prezesa Zarządu: 14,5-krotność

• w przypadku pozostałych członków Zarządu: 14-krotność

podstawy wymiaru określonej w ustawie z 9 czerwca 2016 roku o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.

Świadczenia dla członków Zarządu PKO Banku Polskiego S.A. otrzymane i należne od PKO Banku Polskiego S.A.

Tabela 10. Świadczenia dla członków Zarządu Banku wypłacone przez PKO Bank Polski S.A. (w tys. PLN)

	Wynagrodzenie stałe wypłacone w 2020	Wynagrodzenie zmienne za lata 2015-2019 wypłacone w 2020		Inne świadczenia*	Łączna wartość wypłaconego wynagrodzenia i przekazanych świadczeń w 2020
	Wynagrodzenie stałe wypłacone w 2020	Świadczenia w formie gotówkowej	Płatności na bazie akcji rozliczane w środkach pieniężnych	Inne świadczenia*
Zbigniew Jagiełło	793	388	632	63	1 876
Rafał Antczak	740	172	187	39	1 138
Rafał Kozłowski	740	159	204	39	1 142
Maks Kraczkowski	740	263	317	46	1 366
Mieczysław Król	740	266	329	47	1 382
Adam Marciniak	740	171	216	39	1 166
Piotr Mazur	766	316	496	55	1 633
Jakub Papierski	740	303	477	53	1 573
Jan Emeryk Rościszewski	740	255	313	46	1 354
Zarząd Banku	6 739	2 293	3 171	427	12 630
Członkowie Zarządu, którzy przestali pełnić swoje funkcje w poprzednich latach	-	281	729	28	1 038
Razem	6 739	2 574	3 900	455	13 668

* Wpłaty na Pracowniczy Program Emerytalny (PPE).

	Wynagrodzenie stałe wypłacone w 2019	Wynagrodzenie zmienne za lata 2014-2018 wypłacone w 2019*		Inne świadczenia**		Łączna wartość wypłaconego wynagrodzenia i przekazanych świadczeń w 2019
		Świadczenia w formie gotówkowej	Płatności na bazie akcji rozliczane w środkach pieniężnych
Zbigniew Jagiełło	793	914	753		22		2 482
Rafał Antczak	705	287	101		2		1 095
Rafał Kozłowski	705	206	-		2		913
Maks Kraczkowski	705	617	370		-		1 692
Mieczysław Król	705	618	369		5		1 697
Adam Marciniak	705	269	53		2		1 029
Piotr Mazur	749	754	584		14		2 101
Jakub Papierski	705	730	586		16		2 037
Jan Emeryk Rościszewski	705	598	350		5		1 658
Zarząd Banku	6 477	4 993	3 166		68		14 704
Członkowie Zarządu, którzy przestali pełnić swoje funkcje w poprzednich latach	-	1 161	1 333		46		2 540
Razem	6 477	6 154	4 499		114		17 244

* Wynagrodzenie członków Zarządu Banku w 2019 roku zgodnie z uchwałą Rady Nadzorczej, uwzględnia wypłatę wynagrodzenia zmiennego nieodroczonego (gotówkowego i w formie instrumentu) za rok 2017, która według standardowego harmonogramu wypłat wynagrodzeń zmiennych wynikającego z zasad wynagradzania członków Zarządu Banku (część gotówkowa), powinna zostać wypłacona w 2018 roku.

** Wpłaty na PPE (wpłacone od grudnia 2019 roku).

Wartości wykazane w powyższej tabeli nie uwzględniają zwrotów nadpłaconych składek ZUS, które w sprawozdaniu opublikowanym za 2019 rok były wykazywane w kolumnie „inne otrzymane w 2019” w ramach świadczeń w formie gotówkowej.

Tabela 11. Świadczenia dla członków Zarządu Banku należne od PKO Banku Polskiego S.A. zatwierdzone do wypłaty (w tys. PLN)

	Wynagrodzenie zmienne za lata 2016-2019 zatwierdzone do wypłaty na 31.12.2020	Wynagrodzenie zmienne za lata 2015-2018 zatwierdzone do wypłaty na 31.12.2019
Zbigniew Jagiełło	-	632
Rafał Antczak	-	187
Rafał Kozłowski	-	204
Maks Kraczkowski	-	317
Mieczysław Król	-	329
Adam Marciniak	-	216
Piotr Mazur	-	496
Jakub Papierski	-	477
Jan Emeryk Rościszewski	-	313
Zarząd Banku	-	3 171
Członkowie Zarządu, którzy przestali pełnić swoje funkcje w poprzednich latach	-	729
Razem	-	3 900

* Różnica w kwocie wynagrodzenia zmiennego w stosunku do kwoty opublikowanej w sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2019 rok wynika ze zmiany zaokrągleń.

Tabela 12. Wynagrodzenie członków Zarządu Banku otrzymane od jednostek powiązanych (w tys. PLN)

	2020	2019
Rafał Kozłowski*	188	453
Jan Emeryk Rościszewski	29	85
Razem	217	538

* Prezentowane wartości obejmują m.in. wynagrodzenie zmienne, odpowiednio za lata 2016-2017 i 2015-2017, wypłacone z tytułu pełnienia funkcji Prezesa Zarządu PKO Banku Hipotecznego S.A.

10.2 Zmienne składniki wynagrodzeń członków Zarządu Banku i kluczowych menedżerów o wysokim wpływie na profil ryzyka Banku

Bank na bieżąco aktualizuje zasady ustalania zmiennych składników wynagrodzeń. Robi to zgodnie z wymogami dyrektywy CRD IV i Rozporządzenia delegowanego nr 604/2014, które uzupełnia dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych w zakresie kryteriów jakościowych i właściwych kryteriów ilościowych ustalania kategorii pracowników, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka instytucji z 4 marca 2014 roku.

Podstawą przyznania zmiennych składników wynagrodzeń są przede wszystkim cele premiowe nadawane w ramach zarządzania przez cele - Management by Objectives (MbO).

Nadawane cele mają zagwarantować uwzględnienie ryzyka związanego z działalnością Banku. Ryzyko jest uwzględniane zarówno poprzez ustalenie odpowiednich, wrażliwych na ryzyko kryteriów oceny efektywności pracy, jak i redukcję lub brak wynagrodzenia zmiennego w przypadku pogorszonych wyników finansowych, straty lub pogorszenia innych wskaźników.

Zmienne składniki wynagrodzeń za dany okres premiowania (rok kalendarzowy) przyznawane są po rozliczeniu celów premiowych zgodnie z poniższą tabelą.

Tabela 13. Formy wynagrodzenia zmiennego

Wartość wynagrodzenia zmiennego (brutto)	Nieodroczone wynagrodzenie zmienne	Odroczone wynagrodzenie zmienne
Wartość wynagrodzenia zmiennego (brutto)	50% gotówka / 50% akcje fantomowe	50% gotówka / 50% akcje fantomowe
Do 700 000 PLN (włącznie)	60% wartości bazowej wynagrodzenia zmiennego	40% wartości bazowej wynagrodzenia zmiennego
Do 700 000 PLN (włącznie)	- w pierwszym roku po okresie oceny	- w równych ratach w kolejnych latach po pierwszym roku po okresie oceny
Powyżej 700 000 PLN	420 000 PLN plus 40% z nadwyżki ponad 700 000 PLN	280 000 PLN plus 60% z nadwyżki ponad 700 000 PLN

Okres odroczenia, na jaki przyznawane są akcje fantomowe, wynosi w ujęciu kalendarzowym 5 lat.

Każdy z naliczonych składników wynagrodzenia zmiennego może zostać obniżony w następstwie:

• naruszenia obowiązków, które wynikają z umowy,

• uchybień w przestrzeganiu przepisów prawa lub standardów obsługi Klientów,

• nieprawidłowego wykonywania wyznaczonych zadań służbowych,

• zachowań w stosunku do innych pracowników, które naruszają zasady współżycia społecznego.

Kwota premii:

• członka Zarządu (CZB) może zostać skorygowana na minus lub na plus o określony wskaźnik, w zależności od osiągniętych wyników Banku określonych w rocznej Nocie Banku (zestaw kluczowych wskaźników zarządczych określonych na dany rok kalendarzowy),

• MRT (Material Risk Takers) nie będącego członkiem Zarządu może zostać skorygowana na plus o określony wskaźnik w zależności od wyników Banku określonych w rocznej Nocie Banku.

Możliwe jest zastosowanie (odpowiednio przez Radę Nadzorczą Banku lub Zarząd Banku) rozwiązania typu malus, które obniża wielkość należnego wynagrodzenia zmiennego odroczonego w kolejnych okresach rozliczeniowych. Jest to możliwe w przypadku:

• znacznego pogorszenia wyników Banku,

• znaczącej negatywnej zmiany w kapitale własnym,

• naruszenia przez MRT przepisu prawa lub popełnienia przezeń istotnych błędów,

• korekty realizacji i stopnia realizacji wyników lub celów MRT,

• pogorszenia wyników obszarów nadzorowanych lub kierowanych przez wyżej wymienione osoby,

• przyznania wynagrodzenia zmiennego na podstawie nieprawidłowych, wprowadzających w błąd informacji lub w wyniku oszustwa MRT.

Polityka wynagrodzeń członków Rady Nadzorczej i Zarządu Banku nie przewiduje obowiązku zwrotu przyznanego i już wypłaconego wynagrodzenia zmiennego. Polityka ta uprawnia Radę Nadzorczą do przyjmowania dodatkowych postanowień m.in. w zakresie żądania zwrotu przez Bank wynagrodzenia zmiennego (clawback). W latach 2019-2020 takie żądanie nie wystąpiło.

Material Risk Takers (za wyłączeniem członków Zarządu Banku) mogą korzystać z finansowanej przez Bank opieki medycznej, funduszu świadczeń socjalnych. Material Risk Takers (włącznie z członkami Zarządu Banku) mogą korzystać z PPE.

W przypadku przyznania odprawy związanej z odwołaniem z funkcji (innej niż wynikająca z powszechnie obowiązujących przepisów prawa) jej wysokość odzwierciedla ocenę pracy w ciągu ostatnich trzech lat zatrudnienia. Maksymalną wysokość odpraw określają wewnętrzne przepisy Banku.

Odprawa przysługuje członkowi Zarządu pod warunkiem pełnienia funkcji członka Zarządu Banku przez okres co najmniej dwunastu miesięcy przed rozwiązaniem umowy. Odprawa MRT może być przyznana pod warunkiem zatrudnienia na stanowisku MRT przez okres co najmniej dwunastu miesięcy przed rozwiązaniem umowy o pracę.

Członkowie Zarządu i wybrani MRT objęci są ponadto umowami o zakazie konkurencji, które z tytułu powstrzymywania się przed zatrudnieniem w firmie konkurencyjnej po zakończeniu zatrudnienia w Banku, przewidują wypłaty odszkodowań – maksymalnie przez okres sześciu miesięcy, w wysokości do 100% wynagrodzenia stałego wynikającego z umowy.

Bank w pierwszej połowie 2020 roku wprowadził zmiany Zasad zatrudniania i wynagradzania członków Zarządu Banku, Polityki wynagradzania pracowników Banku i Grupy Kapitałowej PKO BP S.A. oraz Zasad wynagradzania pracowników Banku, których działalność ma istotny wpływ na profil ryzyka Banku - Material Risk Takers w Banku. Bank zrobił to w związku z komunikatami Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB) z 31 marca 2020 roku oraz Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) z 17 kwietnia 2020 roku dotyczącymi oczekiwanych działań banków oraz zakładów ubezpieczeń w odpowiedzi na wybuch pandemii, w tym odnoszącymi się do wypłaty zmiennych składników wynagradzania.

W szczególności zmieniono Politykę wynagradzania pracowników Banku i Grupy Kapitałowej PKO BP S.A. Gdy zajdą nadzwyczajne i nieprzewidziane okoliczności wymagające zastosowania konserwatywnego podejścia do wynagrodzenia zmiennego, można czasowo:

a) zmienić proporcję wynagrodzeń zmiennych odroczonych i nieodroczonych na rzecz zwiększenia części wynagrodzenia zmiennego odroczonego,

b) przedłużyć okresy odroczeń wypłat wynagrodzeń zmiennych oraz przedłużyć terminy, z których:

• wartość bazowa wynagrodzenia zmiennego jest przeliczana na wartość instrumentów finansowych,

• wartość instrumentów finansowych będzie stanowiła podstawę przeliczenia instrumentu finansowego na gotówkę do wypłaty,

c) zmienić proporcję między wynagrodzeniem zmiennym w formie gotówkowej i w formie instrumentu finansowego na rzecz zwiększenia części wynagrodzenia zmiennego w formie instrumentu finansowego.

W maju 2020 roku Zarząd Banku podjął uchwałę w sprawie wypłat w 2020 roku zmiennych składników wynagrodzenia przyznanych Material Risk Takers w Banku. W czerwcu 2020 roku Rada Nadzorcza Banku podjęła uchwałę w sprawie zatwierdzenia wysokości wypłat zmiennych składników wynagrodzeń członkom Zarządu Banku w 2020 roku. Uchwały Zarządu i Rady Nadzorczej (w związku z ogłoszeniem stanu epidemii COVID-19 w kraju oraz wymienionymi wyżej komunikatami EUNB i UKNF) przesądziły o zmianach proporcji oraz terminów wypłat wynagrodzeń zmiennych.

Tabela 14. Zmiany proporcji oraz terminów wypłat wynagrodzeń zmiennych.

Wyszczególnienie	Wartość wynikająca z przepisów wewnętrznych			Wartość wynikająca z nadzwyczajnych uchwał podjętych w 2020 roku tj. odpowiednio:
Proporcja między wynagrodzeniem zmiennym nieodroczonym i odroczonym za 2019 rok	Nieodroczone 60%*			Nieodroczone 40%
	Odroczone 40%*			Odroczone 60%
Proporcja między wynagrodzeniem zmiennym za 2019 rok w formie gotówkowej / w formie instrumentu finansowego	Gotówka 50%			Gotówka 40%
	Instrument finansowy 50%			Instrument finansowy 60%
Termin wypłaty kwoty wynikającej z przeliczenia akcji fantomowych na wartość pieniężną dla wynagrodzenia nieodroczonego za rok 2019 w formie instrumentu finansowego	CZB	2 stycznia 2021 roku		CZB		1 lipca 2021 roku
	MRT	15 listopada 2020 roku		MRT		31 maja 2021 roku
Termin wypłat wynagrodzeń zmiennych odroczonych, w odniesieniu do niewypłaconych rat za lata 2016-2019	CZB	gotówka	1 lipca		CZB		gotówka	1 lipca (bez zmian)
		Instrument finansowy	2 stycznia				Instrument finansowy	1 lipca
	MRT	gotówka	30 kwietnia		MRT		gotówka	31 maja
		Instrument finansowy	15 listopada				Instrument finansowy	31 maja kolejnego roku

* Zgodnie z przepisami wewnętrznymi do kwoty 700 000 PLN proporcja wynosi 60% do 40%, a ponad tę kwotę 40% do 60%.

10.3 Informacja o przysługujących poszczególnym członkom Zarządu Banku i kluczowym menedżerom pozafinansowych składnikach wynagrodzenia

Od 1 lipca 2017 roku zasady zatrudnienia i wynagradzania członków Zarządu Banku zostały dostosowane do przepisów ustawy z 9 czerwca 2016 roku o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz. U. z 2016 poz. 1202 z późn. zm.). Po zmianie członkom Zarządu nie przysługuje prawo do pozafinansowych składników wynagrodzenia.

10.4 Zasady wynagradzania członków Rady Nadzorczej Banku

Miesięczne wynagrodzenie członków Rady Nadzorczej Banku określa Polityka wynagrodzeń członków Rady Nadzorczej oraz Zarządu Banku. Miesięczne wynagrodzenie członków Rady Nadzorczej jest ustalone jako iloczyn podstawy wymiaru, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 11 ustawy z 9 czerwca 2016 roku o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, oraz mnożnika:

• dla Przewodniczącego Rady Nadzorczej – 2,75,

• dla Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej – 2,5,

• dla Sekretarza Rady Nadzorczej – 2,25,

• dla pozostałych członków Rady Nadzorczej – 2.

Wynagrodzenie zostaje podwyższone o 10% w przypadku, gdy członek Rady Nadzorczej uczestniczy w co najmniej jednym stałym komitecie Rady Nadzorczej.

Członkowi Rady Nadzorczej, niezależnie od wynagrodzenia, przysługuje zwrot kosztów poniesionych w związku z wykonywaniem funkcji. Dotyczy to w szczególności kosztów przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca posiedzenia Rady Nadzorczej i z powrotem, kosztów zakwaterowania i wyżywienia.

Wynagrodzenia członków Rady Nadzorczej otrzymane od PKO Banku Polskiego S.A.

Tabela 15. Wynagrodzenia członków Rady Nadzorczej otrzymane od PKO Banku Polskiego S.A. (w tys. PLN)

	Wynagrodzenie stałe wypłacone w 2020 roku	Wynagrodzenie stałe wypłacone w 2019 roku*
Mariusz Andrzejewski	115	116
Mirosław Barszcz	86	116
Adam Budnikowski	86	116
Grzegorz Chłopek	30	-
Grażyna Ciurzyńska**	139	145
Dariusz Górski	19	65
Zbigniew Hajłasz	137	131
Marcin Izdebski	38	-
Wojciech Jasiński	115	116
Andrzej Kisielewicz	115	116
Rafał Kos	30	-
Elżbieta Mączyńska - Ziemacka	86	116
Krzysztof Michalski	115	23
Janusz Ostaszewski	-	50
Piotr Sadownik	147	160
Razem	1 258	1 270

* W stosunku do danych opublikowanych w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2019 rok, zmianie uległ sposób prezentacji wynagrodzeń Rady Nadzorczej. W sprawozdaniu za 2019 rok prezentowane były wynagrodzenia otrzymane za rok sprawozdawczy, a w obecnym sprawozdaniu prezentowane są wynagrodzenia otrzymane w roku sprawozdawczym.

** Inne świadczenia nieuwzględnione w wynagrodzeniu stałym: użytkowanie samochodu służbowego do celów prywatnych, w tym w 2020 roku w kwocie 17 tys. PLN i w 2019 roku w kwocie 19 tys. PLN..

10.5 Umowy zawarte między Bankiem a osobami zarządzającymi

W 2020 roku każdy z członków Zarządu Banku miał zawartą z Bankiem umowę o świadczenie usługi zarządzania. Umowy określają m.in. warunki wynagradzania i zakazu konkurencji.

10.6 Zobowiązania wynikające z emerytur dla byłych osób nadzorujących i zarządzających

W 2020 roku nie wystąpiły zobowiązania wynikające z emerytur i świadczeń o podobnym charakterze dla byłych osób zarządzających, nadzorujących albo byłych członków organów administrujących oraz zobowiązania zaciągnięte w związku z tymi emeryturami (w rozumieniu przepisów § 70 ust. 7 pkt. 18 Rozporządzenia Ministra Finansów z 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. z 2018, poz. 757 z późn. zm.).

11. Ład korporacyjny

Informacje dla inwestorów

Oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego

Akcje PKO Banku Polskiego S.A. i podmiotów powiązanych będące w posiadaniu władz Banku

Polityka różnorodności

11.1 Informacje dla inwestorów

Kapitał zakładowy i akcjonariat PKO Banku Polskiego S.A.

Notowania akcji PKO Banku Polskiego S.A. na GPW

Ograniczenia dotyczące akcji PKO Banku Polskiego S.A.

Ratingi

Relacje inwestorskie

11.1.1 Kapitał zakładowy i akcjonariat PKO Banku Polskiego S.A.

Na 31 grudnia 2020 roku kapitał zakładowy PKO Banku Polskiego S.A. wynosił 1 250 000 000 PLN. Składało się na niego 1 250 000 000 akcji o wartości nominalnej 1 PLN każda. Strukturę kapitału zakładowego Banku przedstawia tabela 16 poniżej. Akcje są w pełni opłacone. W stosunku do stanu na koniec 2019 roku nie było zmian w wysokości kapitału zakładowego Banku. Wyemitowane akcje Banku nie są uprzywilejowane.

Tabela 16. Struktura kapitału zakładowego PKO Banku Polskiego S.A.

Seria	Rodzaj akcji	Liczba akcji	Wartość nominalna 1 akcji	Wartość nominalna serii (PLN)
Seria A	akcje zwykłe imienne	312 500 000	1 PLN	312 500 000
Seria A	akcje zwykłe na okaziciela	197 500 000	1 PLN	197 500 000
Seria B	akcje zwykłe na okaziciela	105 000 000	1 PLN	105 000 000
Seria C	akcje zwykłe na okaziciela	385 000 000	1 PLN	385 000 000
Seria D	akcje zwykłe na okaziciela	250 000 000	1 PLN	250 000 000
		1 250 000 000		1 250 000 000

Zgodnie z wiedzą PKO Banku Polskiego S.A. akcjonariuszami, którzy posiadają bezpośrednio lub pośrednio znaczne pakiety akcji (co najmniej 5%) na 31 grudnia 2020 roku były trzy podmioty: Skarb Państwa, Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny oraz Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny.

Tabela 17. Struktura akcjonariatu PKO Banku Polskiego S.A.

	Stan na 31.12.2020			Stan na 31.12.2019		Zmiana udziału w liczbie głosów na WZ
	Liczba akcji	Udział w liczbie głosów na WZ i w kapitale zakładowym	Liczba akcji		Udział w liczbie głosów na WZ i w kapitale zakładowym	Zmiana udziału w liczbie głosów na WZ
Skarb Państwa	367 918 980	29,43%	367 918 980		29,43%	-
Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny1)	107 198 023	8,58%	94 500 000		7,56%	1,02 p.p.
Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny1)	93 610 319	7,49%	88 010 319		7,04%	0,45 p.p.
Pozostali akcjonariusze2)	681 272 678	54,50%	699 570 701		55,97%	-1,47 p.p.
Ogółem	1 250 000 000	100,00%	1 250 000 000		100,00%

1) Wyliczenia według stanów posiadania akcji na koniec danego roku publikowanych przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne w informacjach rocznych o strukturze aktywów funduszy i kursu z Ceduły Giełdowej.

2) W tym Bank Gospodarstwa Krajowego, który na 31 grudnia 2020 roku i na 31 grudnia 2019 roku posiadał 24 487 297 akcji, co stanowi 1,96% udziału w liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu.

Nie są Bankowi znane umowy zawarte w 2020 roku, w wyniku których mogłyby w przyszłości nastąpić zmiany w proporcjach posiadanych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy i obligatariuszy.

11.1.2 Notowania akcji PKO Banku Polskiego S.A. na GPW w Warszawie

W 2020 roku kurs akcji PKO Banku Polskiego S.A. spadł o 17% i na koniec 2020 roku wyniósł 28,72 PLN, podczas gdy indeksy WIG20 oraz WIG Banki spadły odpowiednio o 8% oraz o 30%.

Główny spadek notowań miał miejsce w marcu 2020 roku. Powodem przeceny akcji Banku były obniżone perspektywy zysków w wyniku pandemii. W efekcie inwestorzy spodziewali się wzrostu kosztu ryzyka i spadku marży odsetkowej. Dodatkowym czynnikiem, który wpływał na spadek kursu był wzrost ryzyka prawnego walutowych kredytów hipotecznych oraz rekomendacja KNF w zakresie wstrzymania wypłaty dywidendy dla akcjonariuszy.

Pojawienie się pozytywnych informacji o szczepionkach na COVID-19 poprawiło wycenę Banku pod koniec roku poprzez przyspieszenie oczekiwań na mocne odbicie gospodarcze w Polsce i na świecie. Pozytywny wpływ na kurs miała również przedstawiona w grudniu 2020 roku propozycja KNF rozwiązania sprawy walutowych kredytów hipotecznych poprzez dobrowolne ugody z klientami.

Na koniec 2020 roku PKO Bank Polski S.A. był drugą największą spółką notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Na koniec ostatniej sesji 2020 roku inwestorzy wyceniali jej wartość na prawie 36 mld PLN.

Kurs akcji PKO Banku Polskiego S.A. i kapitalizacja na tle banków konkurencyjnych

11.1.3 Ograniczenia dotyczące akcji PKO Banku Polskiego S.A.

Ze wszystkich akcji PKO Banku Polskiego S.A. wynikają te same prawa i obowiązki. Żadna z akcji nie jest uprzywilejowana, w szczególności w zakresie prawa głosu (z 1 akcji wynika 1 głos) czy dywidendy. Statut PKO Banku Polskiego S.A. ogranicza prawa głosu, które przysługują akcjonariuszom dysponującym powyżej 10% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu i zakazuje wykonywania więcej niż 10% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu przez takich akcjonariuszy. Powyższe ograniczenie nie dotyczy:

– akcjonariuszy, którzy w dniu powzięcia uchwały Walnego Zgromadzenia wprowadzającej ograniczenie prawa głosu byli uprawnieni z akcji reprezentujących więcej niż 10% ogólnej liczby głosów istniejących w PKO Banku Polskim S.A. (tj. Skarb Państwa i BGK),

– akcjonariuszy, którzy są uprawnieni z akcji imiennych serii A (Skarb Państwa),

– akcjonariuszy działających wspólnie z akcjonariuszami, o których mowa w tiret drugie na podstawie zawartych porozumień, które dotyczą wspólnego wykonywania prawa głosu z akcji.

Ograniczenia prawa głosowania akcjonariuszy wygasają od momentu, w którym udział Skarbu Państwa w kapitale zakładowym Banku spadnie poniżej 5%.

Zgodnie z:

• § 6 ust. 2 Statutu PKO Banku Polskiego S.A. zamiana akcji imiennych serii A na akcje na okaziciela oraz przeniesienie tych akcji wymaga zgody wyrażonej w uchwale Rady Ministrów; zamiana na akcje na okaziciela lub przeniesienie akcji imiennych serii A po uzyskaniu takiej zgody powoduje wygaśnięcie ograniczeń w stosunku do akcji będących przedmiotem zamiany na akcje na okaziciela lub przeniesienia i w zakresie w jakim zgoda została udzielona,

• art. 13 ust. 1 pkt 26 ustawy z 16 grudnia 2016 roku o zasadach zarządzania mieniem państwowym (poza ustawowo przewidzianymi wyjątkami) nie mogą być zbyte akcje PKO Banku Polskiego S.A. lub prawa z tych akcji należące do Skarbu Państwa,

• art. 77 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 każde obniżenie, wykup lub odkup instrumentów w kapitale podstawowym Tier 1 emitowanych przez Bank możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu uprzedniego zezwolenia KNF.

11.1.4 Ratingi

Ratingi PKO Banku Polskiego S.A.

Oceny wiarygodności finansowej PKO Banku Polskiego S.A. są przyznawane przez agencję ratingową Moody’s Investors Service, która nadaje Bankowi rating płatny.

Tabela 18. Oceny ratingowe PKO Banku Polskiego S.A. na 31 grudnia 2020 roku (rating płatny)

Moody’s Investors Service
Ocena depozytów długoterminowa	A2 z perspektywą stabilną
Ocena depozytów krótkoterminowa	P-1
Ocena zobowiązań (senior unsecured)	A3 z perspektywą stabilną
Ocena zobowiązań Programu MTN	(P)A3
Ocena innych zobowiązań krótkoterminowych Programu	(P)P-2
Ocena ryzyka kontrahenta długoterminowa	A2
Ocena ryzyka kontrahenta krótkoterminowa	P-1
Opinia o ryzyku kontrahenta (CR) długoterminowa	A2(cr)
Opinia o ryzyku kontrahenta (CR) krótkoterminowa	P-1(cr)

Tabela 19. Oceny ratingowe ESG PKO Banku Polskiego S.A. na 31 grudnia 2020 roku

FTSE Russell	3,1
MSCI	BBB
Sustainalytics	25,7 (Średnie)

Ratingi PKO Banku Hipotecznego S.A.

Tabela 20. Oceny ratingowe PKO Banku Hipotecznego S.A. na 31 grudnia 2020 roku (rating płatny)

Moody’s Investors Service
Rating emitenta długoterminowy	Baa1 z perspektywą stabilną
Rating emitenta krótkoterminowy	P-2
Ocena ryzyka kontrahenta długoterminowa	A3
Ocena ryzyka kontrahenta krótkoterminowa	P-2
Opinia o ryzyku kontrahenta (CR) długoterminowa	A3(cr)
Opinia o ryzyku kontrahenta (CR) krótkoterminowa	P-2(cr)
Rating dla emitowanych listów zastawnych denominowanych w PLN	Aa1
Rating dla emitowanych listów zastawnych denominowanych w EUR	Aa1

W grudniu 2020 roku nastąpiło podwyższenie ocen ratingowych dla listów zastawnych denominowanych w PLN i w EUR.

Ratingi Grupy Kapitałowej PKO Leasing S.A.

Obligacje wyemitowane przez spółkę celową Polish Lease Prime 1 DAC, powołaną w ramach Grupy Kapitałowej PKO Leasing S.A. dla celów programów sekurytyzacji aktywów, posiadają na 31 grudnia 2020 roku poniższe oceny.

Tabela 21. Oceny ratingowe obligacji Polish Lease Prime 1 DAC na 31 grudnia 2020 roku (rating płatny)

Rating obligacji klasy A
Agencja Scope	AAA
Agencja ARC	AA-
Rating obligacji klasy B
Agencja Scope	BB-
Agencja ARC	BB+

Ratingi zostały nadane we wrześniu 2019 roku i potwierdzone we wrześniu 2020 roku.

Ratingi KREDOBANK S.A.

KREDOBANK S.A. posiadał na 31 grudnia 2020 roku poniższe oceny przyznane przez ukraińskie agencje ratingowe.

Tabela 22. Oceny ratingowe KREDOBANK S.A. na 31 grudnia 2020 roku (ratingi płatne)

Agencja Ratingowa „Expert-Rating”
Rating kredytowy w skali krajowej	uaAAA z perspektywą stabilną
Rating w skali krajowej dla emitowanych obligacji serii A i B	uaAAA z perspektywą stabilną
Agencja Ratingowa „Standard-Rating”
Rating kredytowy długoterminowy w skali krajowej	uaAAA z perspektywą stabilną
Rating kredytowy krótkoterminowy w skali krajowej	uaK1 z perspektywą stabilną
Rating depozytów w skali krajowej	ua1 z perspektywą stabilną
Rating w skali krajowej dla emitowanych obligacji serii A i B	uaAAA z perspektywą stabilną

Ratingi zostały nadane w latach 2016-2017 i potwierdzone w listopadzie 2020 roku.

Długoterminowy rating kredytowy KREDOBANK S.A. w skali krajowej odpowiada poziomowi inwestycyjnemu, a więc spełnia wymogi aktów ustawodawczych Ukrainy w zakresie lokowania środków rezerw ubezpieczeniowych przez firmy ubezpieczeniowe oraz aktywów funduszy emerytalnych.

11.1.5 Relacje inwestorskie

Główne cele relacji inwestorskich

W 2020 roku działania Banku w zakresie relacji inwestorskich skupiały się na:

• umacnianiu wśród obecnych i potencjalnych inwestorów, analityków rynków finansowych oraz agencji ratingowych pozytywnego wizerunku PKO Banku Polskiego S.A., jako spółki wiarygodnej i przejrzystej,

• przekazywaniu informacji o wynikach finansowych i działaniach Banku z uwzględnieniem zmian w otoczeniu rynkowym tak, aby umożliwić rzetelną ocenę bieżącej sytuacji i perspektyw Banku oraz prawidłową wycenę akcji spółki,

• udzielaniu informacji o niefinansowych obszarach działalności Banku, szczególnie w zakresie raportowania ESG i planowanych nowych inicjatywach, które stanowią uzupełnienie konwencjonalnej analizy finansowej przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych,

• wykonywaniu przez Bank, jako emitenta papierów wartościowych, obowiązków informacyjnych wymaganych przepisami prawa,

• organizacji Walnych Zgromadzeń i obsługi informacyjnej akcjonariuszy Banku,

• zapewnieniu współpracy Banku z właściwymi organami administracji rządowej, organizacjami i instytucjami rynku kapitałowego w związku z funkcjonowaniem Banku na publicznym rynku papierów wartościowych.

Działania podjęte w 2020 roku

Ze względu na pandemię COVID-19, od połowy marca 2020 roku wszystkie kontakty z inwestorami i analitykami były zdalne i odbywały się za pomocą telekonferencji i wideokonferencji. W 2020 roku odbyło się łącznie 340 spotkań inwestorskich, tj. o 20% spotkań mniej niż w 2019 roku.

W 2020 roku:

• odbyło się 8 spotkań w siedzibie Banku oraz 96 wideokonferencji i telekonferencji,

• wyniki finansowe Banku i Grupy Kapitałowej Banku były po każdym kwartale prezentowane przez Zarząd Banku na spotkaniach i wideokonferencjach z inwestorami i analitykami rynku kapitałowego oraz instrumentów dłużnych. Odbywały się one w siedzibie Banku oraz podczas telekonferencji i wideokonferencji, w których każdorazowo uczestniczyło łącznie około 60 analityków i przedstawicieli inwestorów.

Dodatkowo członkowie Zarządu Banku odpowiadali na pytania inwestorów podczas konferencji inwestorskich organizowanych w formie zdalnej z inwestorami z całego świata. Łącznie w 2020 roku odbyło się 228 spotkań podczas 26 konferencji z inwestorami.

Biuro Relacji Inwestorskich utrzymywało bieżące kontakty z analitykami, inwestorami instytucjonalnym i indywidualnymi, odpowiadając na liczne zapytania telefoniczne i mailowe dotyczące działalności biznesowej i wyników finansowych PKO Banku Polskiego S.A.

Na stronie internetowej Relacji Inwestorskich https://www.pkobp.pl/relacje-inwestorskie/ Bank niezwłocznie publikował wszystkie informacje istotne dla inwestorów i akcjonariuszy Banku. W 2020 roku Bank po raz kolejny uruchomił raport roczny online w postaci serwisu internetowego w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej (http://www.raportroczny2019.pkobp.pl/ http://www.raportroczny2019.pkobp.pl/en/), co ułatwia dotarcie do kluczowych informacji finansowych oraz biznesowych na temat Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

11.2 Oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego

Zasady oraz zakres stosowania ładu korporacyjnego

Systemy kontroli w procesie sporządzania sprawozdań finansowych

Statut PKO Banku Polskiego S.A.

Walne Zgromadzenie PKO Banku Polskiego S.A.

Rada Nadzorcza PKO Banku Polskiego S.A. w okresie sprawozdawczym

Zarząd PKO Banku Polskiego S.A. w okresie sprawozdawczym

11.2.1 Zasady oraz zakres stosowania ładu korporacyjnego

Zasady ładu korporacyjnego zawarte w dokumencie „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016”

Bank przyjął do stosowania zasady i rekomendacje zawarte w zbiorze pt. „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016” (dalej: Dobre Praktyki), z zastrzeżeniem, iż rekomendacja IV.R.2., która dotyczy umożliwienia akcjonariuszom udziału w Walnym Zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, nie będzie stosowana. Rekomendację IV.R.2 Bank stosuje wyłącznie w części dotyczącej transmisji obrad Walnych Zgromadzeń w czasie rzeczywistym.

Tekst Dobrych Praktyk jest publicznie dostępny na oficjalnej stronie internetowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. pod adresem https://www.gpw.pl/dobre-praktyki.

Na stronie internetowej Banku dostępna jest informacja na temat stosowania przez Bank rekomendacji i zasad zawartych w Dobrych Praktykach (https://www.pkobp.pl/relacje-inwestorskie/lad-korporacyjny/dobre-praktyki-spolek-notowanych-na-gpw-2016/). Informacja ta sporządzona jest na formularzu ustalonym przez GPW i wskazuje na szczegółowy stan przestrzegania lub nieprzestrzegania każdej z rekomendacji oraz zasad Dobrych Praktyk. Na stronie tej Bank ujawnia również raporty dotyczące ewentualnego, incydentalnego niezastosowania którejkolwiek zasady zawartej w Dobrych Praktykach.

przestrzeganie zasad zawartych w „Dobrych Praktykach spółek notowanych na GPW 2016”

W 2020 roku Bank naruszył incydentalnie zasadę II.Z.11 Dobrych Praktyk, która wskazuje na konieczność rozpatrzenia i zaopiniowania przez Radę Nadzorczą spraw mających być przedmiotem uchwał Walnego Zgromadzenia.

W związku z tym, na podstawie § 29 ust. 3 Regulaminu GPW, Bank opublikował raport dotyczący incydentalnego naruszenia wyżej wymienionej zasady. Bank wskazał, że naruszenie polegało na niewyrażeniu przez Radę Nadzorczą Banku opinii dotyczącej projektów uchwał Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku w związku z przesłaniem przez akcjonariusza Banku projektów na dwa dni przed jego posiedzeniem. Wyrażenie opinii na temat przesłanych projektów stało się niemożliwe ze względu na bardzo krótki czas na podjęcie formalnej decyzji przez Radę Nadzorczą.

przestrzeganie rekomendacji zawartych w „Dobrych Praktykach spółek notowanych na GPW 2016”

Polityka informacyjna i komunikacja z inwestorami

Nadrzędnym celem Banku w zakresie działań informacyjnych jest zagwarantowanie wysokich standardów komunikacji z uczestnikami rynku kapitałowego, będących wyrazem poszanowania zasad powszechnego i równego dostępu do informacji. Aby zrealizować ten cel Bank prowadzi politykę informacyjną w sposób gwarantujący właściwy, rzetelny i kompletny dostęp do informacji o Banku dla wszystkich inwestorów, bez stosowania preferencji w stosunku do któregokolwiek z nich. Reguły powyższe Bank formalnie przyjął w „Zasadach polityki informacyjnej PKO Banku Polskiego S.A. w zakresie kontaktów z inwestorami i klientami”, które znajdują się na stronie internetowej Banku.

Realizując tę politykę Bank dokłada szczególnej staranności, aby umożliwić inwestorom i analitykom zadawanie pytań oraz uzyskiwanie wyjaśnień na interesujące ich tematy. W tym celu organizowane są cykliczne, indywidualne spotkania inwestorów z przedstawicielami Banku, konferencje wyjazdowe związane z prezentacją Banku (w gronie inwestorów oraz analityków rynku kapitałowego) oraz konferencje i telekonferencje każdorazowo bezpośrednio po publikacji raportów okresowych PKO Banku Polskiego S.A. (w 2020 roku ze względu na pandemię głównie w formie elektronicznej z użyciem dostępnych aplikacji).

Inwestorzy na bieżąco otrzymują odpowiedzi na pytania zadawane pisemnie, drogą elektroniczną lub telefonicznie.

Aby jak najszybciej informować rynek o sytuacji PKO Banku Polskiego S.A. wyniki finansowe są publikowane w możliwie najkrótszym czasie po zakończeniu okresu sprawozdawczego. Sukcesywne skracanie terminów publikacyjnych w tym zakresie zaburzyła w 2020 roku konieczność określenia wpływu pandemii na wyniki Banku i Grupy Kapitałowej Banku.

Bank posiada również rekomendowane uregulowania wewnętrzne dotyczące udzielania wyjaśnień i sprostowań dotyczących nieprawdziwych, nieścisłych lub szkodliwych doniesień medialnych.

W ramach szeroko pojętej polityki informacyjnej Bank w rocznych sprawozdaniach Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Banku opisuje główne zasady polityki w zakresie działalności sponsorskiej i charytatywnej. W tym sprawozdaniu informacje te znajdują się w rozdziale 13.4.1.

Potwierdzeniem jakości prowadzonych działań informacyjnych może być fakt, że w 2020 roku w największym w Polsce badaniu relacji inwestorskich w spółkach z WIG30 przygotowanym przez „Parkiet" oraz Izbę Domów Maklerskich, Bank zajął 3. miejsce wśród spółek, które według inwestorów instytucjonalnych i analityków najlepiej komunikują się z rynkiem.

Zarząd i Rada Nadzorcza Banku

Powoływanie członków Zarządu oraz członków Rady Nadzorczej PKO Banku Polskiego S.A. dokonywane jest w sposób umożliwiający wybór osób reprezentujących wysokie kwalifikacje i doświadczenie.

Powyższe znajduje odzwierciedlenie w przyjętych w 2020 roku w Banku politykach oceny odpowiedniości dotyczących członków obu tych organów.

Polityki te realizowane są w Banku z uwzględnieniem zasad zróżnicowania członków zarówno Zarządu jak i Rady Nadzorczej. Zasada zróżnicowania ma zapewnić odpowiedni dobór członków Zarządu lub Rady Nadzorczej w sposób, który umożliwia dotarcie do szerokiego zakresu kompetencji, wiedzy i umiejętności, które są adekwatne do stanowiska i gwarantują wydawanie przez członków Zarządu lub Rady Nadzorczej - indywidualnie i jako organ - niezależnych opinii i decyzji w całym zakresie działalności Banku. Zasada zróżnicowania doboru opiera się o obiektywne kryteria merytoryczne w zakresie wykształcenia i doświadczenia zawodowego. W razie potrzeby Bank zapewnia Radzie Nadzorczej możliwość korzystania z profesjonalnych, niezależnych usług doradczych.

Zarówno członkowie Zarządu jak i Rady Nadzorczej poświęcają niezbędny czas na wykonywanie swoich obowiązków. Frekwencja na posiedzeniach Rady Nadzorczej jest wysoka, a nieobecność uzyskuje usprawiedliwienie wyrażone w uchwałach Rady Nadzorczej.

Pełnienie funkcji w Zarządzie Banku jest głównym obszarem aktywności członków tego organu, a członkostwo w organach innych podmiotów w głównej mierze polega na sprawowaniu funkcji nadzorczych w spółkach Grupy Kapitałowej Banku.

Rada Nadzorcza Banku, w ramach zarządzania sukcesją, podejmuje decyzje w zakresie doboru nowych członków Zarządu Banku mając na uwadze cel, jakim jest zapewnienie ciągłości podejmowania decyzji w zakresie obszaru działania Banku nadzorowanego przez danego członka Zarządu Banku, jak i całego Zarządu Banku. Kierując się tą zasadą, ze względu na kończącą się w połowie 2020 roku kadencję Zarządu, Rada Nadzorcza dokonała wyboru członków tego organu z odpowiednim wyprzedzeniem.

Statutowym zobowiązaniem Banku w zakresie utrzymywania składu Rady Nadzorczej jest konieczność zwołania Walnego Zgromadzenia w celu uzupełnienia składu Rady Nadzorczej w przypadku, gdy liczba członków tego organu zmniejszy się poniżej 5.

Systemy i funkcje wewnętrzne

Bank wyodrębnia w swojej strukturze jednostki odpowiedzialne za realizację zadań w poszczególnych systemach i funkcjach, w szczególności jednostki zajmujące się kontrolą wewnętrzną, zarządzaniem ryzykiem i zgodnością. Główne założenia systemu kontroli wewnętrznej oraz zasad zarządzania ryzykiem w Banku znajdują się w rozdziale 11.2.2 i 9.1 sprawozdania.

Walne zgromadzenie i relacje z akcjonariuszami

Bank dąży do odbywania zwyczajnych walnych zgromadzeń w możliwie najkrótszym terminie po publikacji raportu rocznego. Na przestrzeni pięciu ostatnich lat okres ten skrócił się o około miesiąc. Wyjątek stanowi data odbycia Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku w 2020 roku, która za względu na pandemię przypadła na koniec sierpnia 2020 roku.

Obrady walnego zgromadzenia są transmitowane w czasie rzeczywistym.

Konflikt interesów i transakcje z podmiotami powiązanymi

Przepisy wewnętrzne PKO Banku Polskiego S.A. gwarantują przestrzeganie rekomendacji i zasad zawartych w Dobrych Praktykach. W Banku obowiązują przepisy wewnętrzne dotyczące zarządzania konfliktami interesów. Zgodnie z tymi przepisami zarówno członek Rady Nadzorczej jak i członek Zarządu powinien powstrzymywać się od podejmowania aktywności zawodowej lub pozazawodowej, która mogłaby prowadzić do powstania konfliktu interesów lub w inny sposób wpływać negatywnie na jego reputację jako członka organu odpowiednio nadzorującego lub zarządzającego. Określone są również zasady dotyczące obowiązku ujawniania konfliktów, wstrzymania się od podejmowania decyzji i wyłączania członków tych organów z udziału w rozpatrywaniu spraw, z którymi związany jest konflikt interesów.

Wynagrodzenia

W Banku obowiązuje polityka wynagrodzeń członków Rady Nadzorczej oraz Zarządu aktualnie przyjęta przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie w 2020 roku.

Zgodnie z treścią tej polityki wynagrodzenie całkowite członka Zarządu Banku składa się z części stałej oraz części zmiennej. Wynagrodzenie zmienne jest uzależnione od poziomu realizacji celów zarządczych takich jak: osiągnięcie wyniku finansowego netto Banku i Grupy Kapitałowej Banku, osiągnięcie wskazanych wskaźników ekonomiczno-finansowych, realizacja strategii Banku oraz Grupy Kapitałowej Banku oraz utrzymanie pozycji rynkowej Banku.

W PKO Banku Polskim S.A. przyjęte są również zasady wynagradzania pracowników, których działalność ma istotny wpływ na profil ryzyka Banku. Wynagrodzenia kluczowych menedżerów są bezpośrednio uzależnione od sytuacji finansowej Banku oraz wzrostu jego wartości.

Poziom wynagrodzeń członków organów Banku i kluczowych menedżerów jest adekwatny do powierzonego poszczególnym osobom zakresu zadań. Praca w komitetach Rady Nadzorczej Banku uwzględniana jest w wysokości wynagrodzenia członków tych komitetów.

Funkcjonowanie powołanego w ramach Rady Nadzorczej Banku Komitetu Nominacji i Wynagrodzeń odpowiada warunkom opisanym w Załączniku nr I do Zalecenia Komisji Europejskiej 2005/162/WE dotyczącego roli dyrektorów niewykonawczych lub będących członkami rady nadzorczej spółek giełdowych i komisji rady (nadzorczej).

Zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego

Bank przyjął do stosowania „Zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” (przyjęte przez KNF na posiedzeniu 22 lipca 2014 roku) w zakresie, który dotyczy kompetencji i obowiązków Zarządu tj. prowadzenia spraw Banku i jego reprezentacji, zgodnie z przepisami prawa oraz Statutem Banku. Tym niemniej przyjęto, że § 8 ust. 4 „Zasad ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” (dalej: Zasady) nie będzie stosowany w zakresie, który dotyczy zapewnienia akcjonariuszom możliwości elektronicznego udziału w posiedzeniach organu stanowiącego. Rozdział 9 Zasad, który dotyczy zarządzania aktywami na ryzyko klienta, nie będzie stosowany ponieważ Bank nie prowadzi działalności w tym zakresie.

Rada Nadzorcza Banku przyjęła do stosowania „Zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” w zakresie, który dotyczy kompetencji i obowiązków Rady Nadzorczej, tj. nadzorowania prowadzenia spraw Banku zgodnie z przepisami prawa oraz Statutem Banku.

Walne Zgromadzenie Banku zadeklarowało w uchwale z 2015 roku, że działając w ramach przysługujących mu kompetencji będzie kierowało się „Zasadami ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” wydanymi przez Komisję Nadzoru Finansowego, przy czym odstąpiło od stosowania zasad określonych w:

• § 8 ust. 4 Zasad w zakresie zapewnienia możliwości elektronicznego udziału akcjonariuszy w posiedzeniach organu stanowiącego,

• § 10 ust. 2 Zasad w zakresie wprowadzania uprawnień osobistych lub innych szczególnych uprawnień dla akcjonariuszy,

• § 12 ust. 1 Zasad w zakresie odpowiedzialności akcjonariuszy za niezwłoczne dokapitalizowanie instytucji nadzorowanej,

• § 28 ust. 4 Zasad w zakresie dokonywania przez organ stanowiący oceny, czy ustalona polityka wynagradzania sprzyja rozwojowi i bezpieczeństwu działania instytucji nadzorowanej.

Odstąpienie od stosowania zasady określonej w § 8 ust. 4, było zgodne z uprzednią decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia (ZWZ) PKO Banku Polskiego S.A. z 30 czerwca 2011 roku. Decyzja była wyrażona poprzez niepodjęcie uchwały w sprawie zmian Statutu Banku, których celem było umożliwienie uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Decyzja o niestosowaniu tej zasady, została podjęta z uwagi na ryzyko natury prawnej i organizacyjno–technicznej, które może zagrażać prawidłowemu przebiegowi walnego zgromadzenia. W związku z propozycjami uprawnionego akcjonariusza Banku - Skarbu Państwa odstąpiono od pozostałych, wskazanych w uchwale ZWZ zasad.

Zgodnie z uzasadnieniem przedstawionym przez Skarb Państwa wraz z propozycją projektu uchwały ZWZ, odstąpienie od stosowania zasady określonej w § 10 ust. 2 i § 12 ust. 1 Zasad spowodowane było niezakończonym procesem prywatyzacji Banku przez Skarb Państwa.

Odstąpienie od stosowania zasady określonej w § 28 ust. 4 uzasadnione było, zgodnie z wnioskiem Skarbu Państwa, zbyt szerokim zakresem podmiotowym polityki wynagradzania, który podlega ocenie organu stanowiącego. W opinii wyżej wymienionego akcjonariusza polityka wynagradzania osób, które pełnią kluczowe funkcje i nie są członkami organu nadzorującego i organu zarządzającego, powinna podlegać ocenie ich pracodawcy albo mocodawcy (jest nim Bank reprezentowany przez Zarząd, którego działalność nadzoruje Rada Nadzorcza).

W 2021 roku Walnemu Zgromadzeniu zostanie przedłożone Sprawozdanie o wynagrodzeniach członków Zarządu i Rady Nadzorczej PKO Banku Polskiego S.A. za lata 2019 -2020.

Tekst Zasad znajduje się na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego pod adresem: https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/knf_140904_Zasady_ladu_korporacyjnego_22072014_38575.pdf.

11.2.2 Systemy kontroli w procesie sporządzania sprawozdań finansowych

System kontroli wewnętrznej

W PKO Banku Polskim S.A. funkcjonuje system kontroli wewnętrznej, który jest elementem systemu zarządzania. Za zaprojektowanie, wprowadzenie i funkcjonowanie adekwatnego i skutecznego systemu kontroli wewnętrznej odpowiada Zarząd Banku. Rada Nadzorcza sprawuje nadzór nad wprowadzeniem i funkcjonowaniem systemu kontroli wewnętrznej oraz dokonuje oceny jego adekwatności i skuteczności, w tym adekwatności i skuteczności funkcji kontroli, komórki do spraw zgodności oraz komórki audytu wewnętrznego. Ocena systemu kontroli wewnętrznej dokonywana jest na podstawie określonych kryteriów i z uwzględnieniem:

• informacji przekazywanych przez Zarząd Banku, Komitet Audytu Rady Nadzorczej Banku, komórkę do spraw zgodności i komórkę audytu wewnętrznego,

• ustaleń dokonanych przez biegłego rewidenta i wynikających z czynności nadzorczych uprawnionych instytucji,

• innych informacji i dokumentów istotnych z punktu widzenia adekwatności i efektywności systemu kontroli wewnętrznej.

Radę Nadzorczą Banku wspiera w tym zakresie Komitet Audytu Rady Nadzorczej, który odpowiedzialny jest w szczególności za bieżące monitorowanie systemu kontroli wewnętrznej.

Celem systemu kontroli wewnętrznej jest zapewnienie:

• skuteczności i efektywności działania Banku,

• wiarygodności sprawozdawczości finansowej,

• przestrzegania zasad zarządzania ryzykiem w Banku,

• zgodności działania Banku z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, przepisami wewnętrznymi Banku, rekomendacjami nadzorczymi oraz przyjętymi w Banku standardami rynkowymi.

System kontroli wewnętrznej jest zorganizowany w Banku na trzech niezależnych od siebie poziomach:

• pierwszy poziom tworzą struktury organizacyjne Banku, które realizują działalność operacyjną (w szczególności sprzedaż produktów i obsługę Klientów) oraz inne struktury organizacyjne Banku, które realizują zadania operacyjne generujące ryzyko i funkcjonują na podstawie odrębnych przepisów wewnętrznych Banku,

• drugi poziom obejmuje działalność komórki do spraw zgodności oraz identyfikację, pomiar, kontrolę, monitorowanie i raportowanie poszczególnych rodzajów ryzyka, a także zagrożeń i nieprawidłowości. Zadania są realizowane przez wyspecjalizowane struktury organizacyjne, które działają na podstawie obowiązujących zasad, metodyk i procedur. Celem tych struktur jest zapewnienie by działania realizowane na pierwszym poziomie były właściwie zaprojektowane i skutecznie ograniczały ryzyko, wspierały pomiar i analizę ryzyka oraz efektywność działalności,

• trzeci poziom stanowi działalność komórki audytu wewnętrznego, która realizuje niezależne audyty elementów systemu zarządzania Bankiem, w tym systemu zarządzania ryzykiem oraz systemu kontroli wewnętrznej. Audyt wewnętrzny funkcjonuje odrębnie od pierwszego i drugiego poziomu.

W ramach systemu kontroli wewnętrznej Bank wyodrębnia:

• funkcję kontroli,

• komórkę do spraw zgodności,

• niezależną komórkę audytu wewnętrznego.

Funkcja kontroli zapewnia przestrzeganie mechanizmów kontrolnych, które dotyczą w szczególności zarządzania ryzykiem w Banku i obejmuje wszystkie jednostki Banku oraz usytuowane w nich stanowiska organizacyjne odpowiedzialne za realizację zadań przypisanych tej funkcji.

Na funkcję kontroli składają się:

• mechanizmy kontrolne,

• niezależne monitorowanie mechanizmów kontrolnych,

• raportowanie.

PKO Bank Polski S.A. identyfikuje procesy istotne, które mają istotne znaczenie dla realizacji celów systemu kontroli wewnętrznej i celów biznesowych Banku. Bank zapewnia okresowe przeglądy procesów, m.in. pod kątem ich istotności.

W procesach, systemach i aplikacjach informatycznych, które funkcjonują w PKO Banku Polskim S.A., wbudowane są mechanizmy kontrolne dostosowane do celów systemu kontroli wewnętrznej oraz do specyfiki działalności Banku. Mechanizmy te objęte są niezależnym monitorowaniem, w tym okresową oceną, pod kątem ich adekwatności i efektywności.

Komórka do spraw zgodności jest wyodrębnioną organizacyjnie, niezależną komórką. Pełni kluczową rolę w zakresie zapewnienia zgodności i zarządzania ryzykiem braku zgodności. To ryzyko jest rozumiane jako ryzyko poniesienia sankcji prawnych, powstania strat finansowych bądź utraty reputacji wskutek niezastosowania się Banku, pracowników Banku lub podmiotów, które działają w jego imieniu do powszechnie obowiązujących przepisów prawa, przepisów wewnętrznych Banku oraz przyjętych przez Bank standardów rynkowych. Celem komórki do spraw zgodności jest kształtowanie rozwiązań w zakresie zapewnienia zgodności i zarządzania ryzykiem braku zgodności oraz identyfikacja, ocena, kontrola, monitorowanie oraz raportowanie tego ryzyka w Banku.

Audyt wewnętrzny jest niezależną i obiektywną działalnością o charakterze zapewniającym i doradczym, która ma na celu:

• ocenę adekwatności i skuteczności systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej w ramach pierwszego i drugiego poziomu systemu kontroli wewnętrznej z uwzględnieniem adekwatności i efektywności wybranych do audytu mechanizmów kontroli ryzyka i mechanizmów kontrolnych (działalność zapewniająca),

• przysporzenie wartości poprzez wskazywanie możliwych usprawnień procesów funkcjonujących w Banku (działalność doradcza).

Ocena poszczególnych obszarów działania Banku jest dokonywana systematycznie i w uporządkowany sposób. Wydane w ramach audytu zalecenia i rekomendacje służą usunięciu zidentyfikowanych luk oraz podniesieniu jakości i efektywności funkcjonowania Banku oraz podmiotów Grupy Kapitałowej Banku.

Informacje o nieprawidłowościach, wyniki ocen oraz inne istotne kwestie identyfikowane przez poszczególne elementy systemu kontroli wewnętrznej, przedstawiane są w okresowych raportach przeznaczonych dla Zarządu, Komitetu Audytu Rady Nadzorczej lub Rady Nadzorczej Banku.

Na stronie internetowej (www.pkobp.pl) Bank zamieścił opis systemu kontroli wewnętrznej, który uwzględnia w szczególności opis: celów systemu kontroli wewnętrznej; roli Zarządu, Rady Nadzorczej i Komitetu Audytu Rady Nadzorczej; trzech, niezależnych poziomów, na których zorganizowany jest system kontroli wewnętrznej i poszczególnych elementów systemu kontroli wewnętrznej.

W pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku funkcjonują systemy kontroli wewnętrznej, dostosowane do specyfiki i charakteru działalności tych podmiotów. Podmioty te tworzą i wprowadzają regulacje wewnętrzne, w których określają w szczególności zadania dotyczące czynności kontrolnych realizowanych w ramach systemu kontroli wewnętrznej i podział odpowiedzialności za te zadania. Sposób funkcjonowania systemów kontroli wewnętrznej uzależniony jest od wielkości podmiotu i przedmiotu jego działalności. Komórki audytu w Grupie Kapitałowej Banku funkcjonują w oparciu o długofalowy model współpracy. Jego celem jest zapewnienie wspólnych standardów audytów wewnętrznych.

W większości podmiotów istnieją wyodrębnione jednostki organizacyjne lub stanowiska, które raportują bezpośrednio do Zarządu lub do Rady Nadzorczej danego podmiotu. W przypadkach uzasadnionych profilem działalności podmiotu oraz jego strukturą organizacyjną (niewielkie podmioty z ograniczonym spektrum działania), czynności kontrolne wykonywane są przez osoby zarządzające, bez wyodrębnienia strukturalnego funkcji lub komórki kontroli wewnętrznej.

Mechanizmy kontrolne sporządzania sprawozdań finansowych

W celu zapewnia rzetelności i poprawności funkcjonowania procesu sporządzania sprawozdań finansowych w Banku zaprojektowano i wdrożono szereg mechanizmów kontrolnych. Wbudowano je w funkcjonalność systemów sprawozdawczych oraz w regulacje wewnętrzne, które dotyczą tego procesu. Mechanizmy te polegają m.in. na ciągłej weryfikacji i rekoncyliacji danych sprawozdawczych z księgami rachunkowymi, analitycznymi i innymi dokumentami, które są podstawą sporządzania sprawozdań finansowych oraz z obowiązującymi przepisami w zakresie zasad rachunkowości i sporządzania sprawozdań finansowych.

Proces sporządzania sprawozdań finansowych jest cyklicznie poddawany wielostopniowej weryfikacji, w szczególności w zakresie poprawności uzgodnień rachunkowych, analizy merytorycznej i rzetelności informacji. Roczne sprawozdania finansowe podlegają przeglądowi przez Komitet Audytu Rady Nadzorczej i przyjęciu przez Radę Nadzorczą oraz są akceptowane do publikacji przez Zarząd PKO Banku Polskiego S.A.

Do zadań Komitetu Audytu Rady Nadzorczej należy m.in. monitorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, w tym przegląd okresowych i rocznych sprawozdań finansowych jednostkowych i skonsolidowanych, ze szczególnym uwzględnieniem:

• informacji, które dotyczą istotnych zmian w polityce rachunkowości i sprawozdawczości oraz sposobie dokonywania znaczących dla sprawozdawczości finansowej szacunków i ocen kierownictwa, a także zgodności procesu sprawozdawczości finansowej z obowiązującymi przepisami prawa,

• znaczących korekt, które wynikają z badania oraz sprawozdań z badania sprawozdań finansowych, omówienia wszelkich problemów, zastrzeżeń i wątpliwości, które wynikają z badania sprawozdań finansowych oraz analizy zaleceń firmy audytorskiej kierowanych do Zarządu Banku oraz odpowiedzi Zarządu Banku w tym zakresie.

Opis współpracy Komitetu Audytu Rady Nadzorczej z firmą audytorską oraz jej ocena znajdują się w sporządzanym corocznie sprawozdaniu z działalności tego Komitetu, który stanowi załącznik do sprawozdania z działalności Rady Nadzorczej Banku.

Firma audytorska

13 grudnia 2018 roku Rada Nadzorcza Banku, na podstawie § 15 ust. 1 pkt 2 Statutu Banku, dokonała wyboru PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp. k. (PWC) jako firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania i przeglądu sprawozdań finansowych Banku oraz Grupy Kapitałowej za lata 2020-2021. PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp. k. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Polnej 11, jest wpisana na listę firm audytorskich, prowadzoną przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów pod numerem 144. 24 stycznia 2019 roku Bank i PWC zawarły umowę na przeprowadzenie badania i przeglądu sprawozdań finansowych Banku i Grupy Kapitałowej Banku za lata 2020-2021.

Badanie i przegląd sprawozdań finansowych Banku oraz Grupy Kapitałowej za rok 2019 przeprowadzała firma audytorska KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa.

Informacja o wynagrodzeniu firmy audytorskiej należnym za rok obrotowy i poprzedni rok obrotowy, odrębnie za badania sprawozdań finansowych oraz za inne usługi atestacyjne, w tym przegląd sprawozdań finansowych znajduje się w nocie 74 sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Banku za 2020 rok.

Polityka wyboru firmy audytorskiej oraz polityka świadczenia przez firmę audytorską innych usług

Zgodnie z Polityką wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania sprawozdań finansowych Banku i Grupy Kapitałowej Banku Rada Nadzorcza Banku przeprowadza postępowanie dotyczące zlecenia badania sprawozdań finansowych Banku oraz Grupy Kapitałowej Banku w trybie przetargu nieograniczonego. Wszelkie decyzje Rady Nadzorczej Banku w zakresie wyboru firmy audytorskiej wymagają uprzedniej rekomendacji Komitetu Audytu. W następstwie zorganizowanej przez Bank procedury wyboru, Komitet Audytu przekazuje Radzie Nadzorczej Banku rekomendację w sprawie wyboru firmy audytorskiej. Rekomendacja, o ile nie dotyczy to odnowienia zlecenia badania, zawiera nie mniej niż dwie możliwości wyboru firmy audytorskiej wraz z uzasadnieniem oraz wskazanie uzasadnionej preferencji wobec jednej z nich. Rada Nadzorcza Banku dokonuje wyboru firmy audytorskiej na podstawie rekomendacji Komitetu Audytu. W ocenie ofert złożonych przez firmy audytorskie stosowane są przejrzyste i niedyskryminujące kryteria wyboru.

Rekomendacja Komitetu Audytu dotycząca wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych za lata 2020-2021 spełniała obowiązujące warunki i została sporządzona w następstwie zorganizowanej przez Bank procedury wyboru spełniającej obowiązujące kryteria.

Polityka świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem na rzecz Banku i spółek Grupy Kapitałowej Banku zakłada, że świadczenie usług dozwolonych niebędących badaniem przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz członka sieci firmy audytorskiej na rzecz Banku wymaga wyrażenia zgody przez Komitet Audytu Rady Nadzorczej Banku. Komitet Audyt Rady Nadzorczej Banku wyraża zgodę na świadczenie usług dozwolonych niebędących badaniem na rzecz spółki Grupy Kapitałowej Banku na podstawie wniosku spółki. Niezbędnym elementem takiego wniosku jest zgoda komitetu audytu lub rady nadzorczej spółki Grupy Kapitałowej Banku wnioskującej o wyrażenie zgody.

W 2020 roku firma audytorska PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp. k. świadczyła na rzecz Banku dozwolone usługi niebędące badaniem, w szczególności usługi przeglądu sprawozdań finansowych. Komitet Audytu Rady Nadzorczej Banku dokonał oceny niezależności firmy audytorskiej oraz wyraził zgodę na świadczenie tych usług.

11.2.3 Statut PKO Banku Polskiego S.A.

Zasady zmiany Statutu PKO Banku Polskiego S.A.

Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, zmiana Statutu PKO Banku Polskiego S.A. wymaga uchwały walnego zgromadzenia i wpisania do rejestru. Dodatkowo, zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy Prawo bankowe, zmiana Statutu wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.

Stosownie do przepisów Kodeksu spółek handlowych, uchwały w przedmiocie zmiany Statutu wymagają uzyskania kwalifikowanej większości trzech czwartych głosów. Uchwały dotyczące zmiany Statutu zwiększające świadczenia akcjonariuszy lub uszczuplającej prawa przyznane osobiście poszczególnym akcjonariuszom zgodnie z art. 354 Kodeksu spółek handlowych, wymagają zgody wszystkich akcjonariuszy których dotyczą.

Zgodnie z postanowieniami § 10 ust. 14 Statutu PKO Banku Polskiego S.A., uchwały walnego zgromadzenia dotyczące zmiany Statutu, które mają za przedmiot uprzywilejowanie akcji (z wyłączeniem uprzywilejowania w zakresie prawa głosu, stosownie do art. 351 § 2 Kodeksu spółek handlowych), obniżenia kapitału zakładowego w drodze umorzenia części akcji bez równoczesnego jego podwyższenia lub zmianę przedmiotu działalności Banku, prowadzącą do zaprzestania prowadzenia przez Bank działalności bankowej, wymagają większości 90% oddanych głosów.

Zmiany wprowadzone do Statutu Banku

W 2020 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego zarejestrował zmiany w Statucie Banku wynikające z uchwały nr 3/2019 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia PKO Banku Polskiego S.A. z 17 września 2019 roku, z wyłączeniem zmiany wprowadzonej w § 1 pkt 2 tej uchwały, oraz wynikające z uchwał nr 30/2020 i nr 31/2020 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia PKO Banku Polskiego S.A. z 26 sierpnia 2020 roku. Zmiana Statutu Banku wprowadzona w § 1 pkt 2 uchwały 3/2019 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia PKO Banku Polskiego S.A, która dotyczy rozszerzenia przedmiotu działalności Banku o świadczenie usług związanych z obsługą Pracowniczych Planów Kapitałowych, została zarejestrowana przez Sąd 11 lutego 2021 roku.

Zmiany wprowadzone uchwałą nr 3/2019 wynikają z ustawy z 21 lutego 2019 roku o zmianie ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym, które weszły w życie 29 marca 2019 roku (dotyczą m.in. obowiązków sporządzania przez Zarząd Banku i zatwierdzania przez Radę Nadzorczą Banku dodatkowych sprawozdań wprowadzonych ustawą, zmiany wykazu i parametrów transakcji, które wymagają zgody Rady Nadzorczej Banku oraz zmiany katalogu uchwał, których podjęcie wymaga większości kwalifikowanej) oraz mają charakter porządkowy i dostosowujący do terminologii używanej w powszechnie obowiązujących przepisach prawa.

Zmiany wprowadzone uchwałami nr 30/2020 i 31/2020 dotyczą zatwierdzania przez Radę Nadzorczą Banku zasad funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej, aktualizacji katalogu uchwał Rady Nadzorczej Banku, które nie mogą być podejmowane w trybie obiegowym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, podporządkowania komórki do spraw zgodności bezpośrednio prezesowi Zarządu Banku, doprecyzowania zasad tworzenia kapitału zapasowego oraz zmiany zasad tworzenia i przeznaczania kapitału rezerwowego, w tym rozszerzenia możliwości przeznaczenia kapitału rezerwowego na nabycie przez Bank akcji własnych.

Komisja Nadzoru Finansowego wydała decyzje zezwalające na powyższe zmiany w Statucie Banku.

Szczegółowe informacje o zakresie zarejestrowanych zmian Statutu Banku zostały przedstawione w raportach bieżących Banku nr 33/2020 z 12 listopada 2020 roku, nr 37/2020 z 21 grudnia 2020 roku i nr 5/2021 z 15 lutego 2021 roku.

11.2.4 Walne Zgromadzenie PKO Banku Polskiego S.A.

Walne Zgromadzenie PKO Banku Polskiego S.A. odbywa się jako zwyczajne lub nadzwyczajne zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych i Statutu Banku na zasadach określonych w Regulaminie Walnego Zgromadzenia.

Uprawnienia Walnego Zgromadzenia

Do zasadniczych kompetencji Walnego Zgromadzenia, oprócz innych spraw zastrzeżonych w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, należy podejmowanie uchwał dotyczących:

• powoływania oraz odwoływania członków Rady Nadzorczej,

• zatwierdzania Regulaminu Rady Nadzorczej,

• nabycia akcji Banku w celu ich umorzenia oraz ustalania wysokości wynagrodzenia za umarzane akcje,

• tworzenia i likwidacji funduszów specjalnych tworzonych z zysku netto,

• zbycia przez Bank nieruchomości, udziału w nieruchomości lub użytkowania wieczystego nieruchomości, o ile wartość nieruchomości lub prawa będącego przedmiotem takiej czynności przekracza 25% kapitału zakładowego; zgoda taka nie jest wymagana, jeżeli nabycie tak zbywanej nieruchomości, udziału w nieruchomości lub użytkowania wieczystego nastąpiło w ramach postępowania egzekucyjnego, upadłościowego, restrukturyzacyjnego lub innego porozumienia z dłużnikiem Banku,

• emisji obligacji zamiennych na akcje, obligacji z prawem pierwszeństwa lub warrantów subskrypcyjnych,

• ustalania zasad kształtowania wynagrodzeń członków Zarządu i Rady Nadzorczej,

• zatwierdzania: sprawozdań finansowych (Banku i Grupy Kapitałowej Banku), sprawozdań Zarządu z działalności (Banku i Grupy Kapitałowej Banku) oraz sprawozdań z działalności Rady Nadzorczej,

• udzielania członkom Zarządu i Rady Nadzorczej absolutorium z wykonywania przez nich obowiązków,

• podziału zysku lub pokrycia straty,

• określania dnia dywidendy oraz terminu wypłaty dywidendy,

• zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego,

• zmian Statutu Banku,

• podwyższenia lub obniżenia kapitału zakładowego Banku.

Zasady działania

Do udziału w Walnym Zgromadzeniu mają prawo uprawnieni z akcji imiennych, zastawnicy i użytkownicy, którym przysługuje prawo głosu, wpisani do księgi akcyjnej w dniu rejestracji oraz posiadacze akcji na okaziciela, jeżeli byli akcjonariuszami Banku w dniu rejestracji i zwrócili się w ustawowym terminie wskazanym w ogłoszeniu o zwołaniu Walnego Zgromadzenia do podmiotu prowadzącego ich rachunki papierów wartościowych o wystawienie imiennego zaświadczenia o prawie uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu. 1 marca 2021 roku weszły w życie zmiany zasad uczestnictwa w Walnym Zgromadzenia, zgodnie z którymi uprawnieni z akcji, zastawnicy i użytkownicy, którym przysługuje prawo głosu, mają prawo uczestniczenia w Walnym Zgromadzeniu, jeżeli ustanowione na ich rzecz ograniczone prawo rzeczowe zostanie zarejestrowane na rachunku papierów wartościowych w dniu rejestracji uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu.

Akcjonariusz będący osobą fizyczną może uczestniczyć w Walnym Zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez pełnomocnika. Akcjonariusz niebędący osobą fizyczną może uczestniczyć w Walnym Zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu przez osobę uprawnioną do składania oświadczeń woli w jego imieniu lub przez pełnomocnika.

Pełnomocnictwo powinno być, pod rygorem nieważności, sporządzone w formie pisemnej i dołączone do protokołu Walnego Zgromadzenia albo udzielone w postaci elektronicznej. Prawo do reprezentowania akcjonariusza niebędącego osobą fizyczną powinno wynikać z oryginału lub kopii: odpisu z właściwego rejestru, przedstawionego ewentualnie wraz z pełnomocnictwem lub ciągiem pełnomocnictw. Dokumenty te powinny być okazane przy sporządzaniu listy obecności lub przesłane elektronicznie do dnia poprzedzającego Walne Zgromadzenie na adres poczty elektronicznej wskazany w ogłoszeniu o zwołaniu Walnego Zgromadzenia.

Osoba (osoby) udzielające pełnomocnictwa w imieniu akcjonariusza niebędącego osobą fizyczną powinny być uwidocznione w aktualnym odpisie z rejestru właściwego dla danego akcjonariusza.

Członek Zarządu, członek Rady Nadzorczej Banku, likwidator i pracownik PKO Banku Polskiego S.A. lub członek organów lub pracownik spółki lub spółdzielni zależnej od Banku mogą być pełnomocnikami akcjonariuszy na Walnym Zgromadzeniu PKO Banku Polskiego S.A.

Projekty uchwał zgłoszone zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych przez uprawnionego akcjonariusza lub akcjonariuszy przed terminem Walnego Zgromadzenia Bank, niezwłocznie po ich otrzymaniu udostępnia na stronie internetowej.

Akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego Banku mogą żądać umieszczenia określonych spraw w porządku obrad Walnego Zgromadzenia najpóźniej na 21 dni przed wyznaczonym terminem zgromadzenia. Żądanie może zostać złożone w postaci elektronicznej.

Akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego mogą przed terminem Walnego Zgromadzenia zgłaszać Bankowi na piśmie lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej projekty uchwał, które dotyczą spraw wprowadzonych do porządku obrad Walnego Zgromadzenia lub spraw, które mają zostać wprowadzone do porządku obrad. Ponadto akcjonariusze podczas obrad Walnego Zgromadzenia mają prawo zgłaszania projektów uchwał oraz wnoszenia propozycji zmian lub uzupełnień do projektów uchwał, objętych porządkiem obrad Walnego Zgromadzenia.

Zdjęcie z porządku obrad albo zaniechanie rozpatrywania sprawy umieszczonej w porządku obrad na wniosek akcjonariuszy wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia. Uchwała musi być podjęta większością 3/4 głosów, po uprzedniej zgodzie wszystkich obecnych na Walnym Zgromadzeniu akcjonariuszy, którzy wnosili o umieszczenie tej sprawy w porządku obrad.

Uchwały Walnego Zgromadzenia podejmowane są bezwzględną większością głosów, o ile powszechnie obowiązujące przepisy prawa lub postanowienia Statutu PKO Banku Polskiego S.A. nie stanowią inaczej.

Walne Zgromadzenie podejmuje uchwały w głosowaniu jawnym z zastrzeżeniem, że głosowanie tajne zarządza się:

• przy wyborach członków organów Banku,

• nad wnioskami o odwołanie członków organów PKO Banku Polskiego S.A. lub likwidatorów,

• nad wnioskami o pociągnięcie do odpowiedzialności członków organów PKO Banku Polskiego S.A. lub likwidatorów,

• w sprawach osobowych,

• na żądanie choćby jednego z akcjonariuszy, obecnych lub reprezentowanych na Walnym Zgromadzeniu,

• w innych przypadkach określonych w powszechnie obowiązujących przepisach prawa.

Akcjonariusz nie może ani osobiście, ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby głosować nad uchwałami, które dotyczą jego odpowiedzialności wobec PKO Banku Polskiego S.A. z jakiegokolwiek tytułu, w tym udzielenia absolutorium, zwolnienia z zobowiązania wobec PKO Banku Polskiego S.A. oraz sporu pomiędzy nim a PKO Bankiem Polskim S.A.

Akcjonariusze mają prawo, za pośrednictwem Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia, zadawać pytania członkom Zarządu i Rady Nadzorczej PKO Banku Polskiego S.A. oraz kluczowemu biegłemu rewidentowi PKO Banku Polskiego S.A. Jeżeli jest to uzasadnione dla oceny sprawy objętej porządkiem obrad Walnego Zgromadzenia, Zarząd (z zastrzeżeniem ustawowych wyjątków) zobowiązany jest do udzielania akcjonariuszowi na jego żądanie informacji dotyczących Banku.

Każdy akcjonariusz ma prawo do jednego wystąpienia i jednej repliki w dyskusji nad każdym z punktów porządku obrad. Akcjonariusze mogą zgłaszać w trakcie dyskusji wnioski o zamknięcie listy mówców oraz o zamknięcie dyskusji nad rozpatrywanym punktem porządku obrad.

Przebieg obrad Walnego Zgromadzenia może być utrwalany na elektronicznych nośnikach informacji przy pomocy urządzeń rejestrujących dźwięk lub dźwięk i obraz. Nośniki te są archiwizowane w siedzibie Banku zgodnie z zasadami określonymi w ogłoszeniu o zwołaniu Walnego Zgromadzenia. Utrwalone nagrania z przebiegu obrad Walnego Zgromadzenia są upubliczniane przez Bank na jego stronie internetowej.

W 2020 roku akcjonariusze korzystając ze swoich uprawnień zadali szereg pytań między innymi dotyczących zagadnień ESG. Zapis wideo relacji z obrad Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia z pytaniami akcjonariuszy i odpowiedziami Zarządu znajduje się na stronie internetowej Banku: https://www.pkobp.pl/relacje-inwestorskie/wideokonferencje-wynikowe.

Odpowiedzi na pytania dotyczące kwestii środowiskowych Bank udzielił akcjonariuszowi na piśmie. Ich treść znajduje się na stronie internetowej Banku: https://www.pkobp.pl/relacje-inwestorskie/raporty-biezace/raport-nr-31-2020-odpowiedzi-na-pytania-akcjonariusza-zadane-podczas-zwyczajnego-walnego-zgromadzenia-26-sierpnia-2020-r.

11.2.5 Rada Nadzorcza PKO Banku Polskiego S.A. w okresie sprawozdawczym

Rada Nadzorcza PKO Banku Polskiego S.A. (Rada Nadzorcza Banku lub Rada Nadzorcza) składa się z 5 do 13 członków powoływanych na wspólną trzyletnią kadencję. Członków Rady Nadzorczej powołuje i odwołuje Walne Zgromadzenie.

Skarb Państwa, jako Uprawniony Akcjonariusz, na podstawie § 11 ust. 1 Statutu Banku, ustalił liczbę członków Rady Nadzorczej na 11 osób.

Na 31 grudnia 2020 roku Rada Nadzorcza składała się z 10 osób.

Zmiany w składzie Rady Nadzorczej w 2020 roku

Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku (ZWZ) 26 sierpnia 2020 roku przyjęło Politykę dotyczącą oceny odpowiedniości kandydatów na członków i członków Rady Nadzorczej Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego S.A. Na podstawie art. 385 § 1 Kodeksu spółek handlowych ZWZ podjęło również uchwały powołujące w skład Rady Nadzorczej na wspólną kadencję: Mariusza Andrzejewskiego, Grzegorza Chłopka, Grażynę Ciurzyńską, Zbigniewa Hajłasza, Marcina Izdebskiego, Wojciecha Jasińskiego, Andrzeja Kisielewicza, Rafała Kosa, Krzysztofa Michalskiego i Piotra Sadownika, potwierdzając jednocześnie odpowiedniość powołanego organu.

Polityka odpowiedniości, o której mowa powyżej, stanowi implementację wymogów określonych w: ustawie Prawo bankowe (art. 22aa), Wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego i Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych w sprawie oceny odpowiedniości członków organu zarządzającego i osób pełniących najważniejsze funkcje oraz Metodyce oceny odpowiedniości członków organów podmiotów nadzorowanych, wydanej przez KNF.

Zgodnie z „Dobrymi Praktykami Spółek Notowanych na GPW 2016”:

• każdy z powołanych członków Rady Nadzorczej złożył i przekazał pozostałym członkom Rady Nadzorczej i Zarządowi oświadczenie dotyczące spełniania lub niespełniania kryteriów niezależności (zasada II.Z.5),

• Rada Nadzorcza 3 listopada 2020 roku dokonała oceny, czy istnieją związki lub okoliczności, które mogą wpływać na spełnienie przez danego członka Rady Nadzorczej kryteriów niezależności, biorąc pod uwagę lecz nie będąc związaną treścią oświadczeń złożonych przez poszczególnych członków (zasada II.Z.6).

Zgodnie z wyżej wymienioną oceną Mariusz Andrzejewski, Grzegorz Chłopek, Grażyna Ciurzyńska, Zbigniew Hajłasz, Andrzej Kisielewicz, Rafał Kos, Krzysztof Michalski i Piotr Sadownik spełniają kryteria niezależności wskazane w Dobrych Praktykach. Radzie Nadzorczej nie były znane okoliczności, które mogłyby mieć negatywny wpływ na spełnianie przez te osoby kryteriów niezależności. Marcin Izdebski i Wojciech Jasiński nie spełniają kryteriów niezależności. Ocena ta była zgodna z treścią oświadczeń złożonych przez członków Rady Nadzorczej.

Do 26 sierpnia 2020 roku Rada Nadzorcza Banku funkcjonowała w składzie: Piotr Sadownik (Przewodniczący), Grażyna Ciurzyńska (Wiceprzewodnicząca), Zbigniew Hajłasz (Sekretarz), Mariusz Andrzejewski, Mirosław Barszcz, Adam Budnikowski, Wojciech Jasiński, Andrzej Kisielewicz, Elżbieta Mączyńska – Ziemacka i Krzysztof Michalski.

Do 29 stycznia 2020 roku członkiem Rady Nadzorczej był Dariusz Górski.

Skład Rady Nadzorczej PKO Banku Polskiego S.A. na 31 grudnia 2020 roku

Zbigniew Hajłasz - Przewodniczący Rady Nadzorczej
W składzie Rady Nadzorczej od 30 czerwca 2016 roku. 26 sierpnia 2020 roku powołany w skład Rady Nadzorczej obecnej kadencji i wyznaczony przez Skarb Państwa na Przewodniczącego Rady Nadzorczej.	Jest praktykiem i konsultantem w dziedzinie zarządzania i rozwoju. Dysponuje ponad 20-letnim doświadczeniem w zarządzaniu firmami komercyjnymi oraz jako analityk i praktyk w dziedzinie planowania, zarządzania i rozwoju instytucji finansowych, restrukturyzacji przemysłowej, prywatyzacji i przedsięwzięć międzynarodowych. Uzyskane tytuły naukowe: MPhil in Economics (London University, 2002) oraz mgr inż. matematyki (Politechnika Wrocławska, 1982). W latach 1993-96 oraz od 2005 roku – wykładowca akademicki (Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Wrocławski, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu), laureat rankingu Gazela Biznesu w latach 2015 i 2016. Od maja 2018 roku prezes Zarządu KGHM TFI S.A. Pełnił m.in. następujące funkcje: dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego w Urzędzie Wojewódzkim we Wrocławiu (1991-1993), dyrektor Regionalnego Biura Prywatyzacji Banku BWP S.A. (1994-1996), wiceprezes Zarządu Wrocławskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. – dyrektor zarządzający, prezes Zarządu PRW S.A. we Wrocławiu, prezes Zarządu TBS sp. z o.o. w Głogowie, dyrektor Biura Koordynacji Projektu OPDRO oraz prezes Zarządu Zakładu Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. w Św. Katarzynie. Był członkiem rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa i spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego, m.in. Dolnośląskiego Konsorcjum Handlowo-Finansowego S.A. we Wrocławiu, Polskiego Radia Wrocław S.A. we Wrocławiu, TBS sp. z o.o. w Głogowie (najlepszego TBS w kraju w rankingu BGK), Siechnickiej Inwestycyjnej Spółki Komunalnej sp. z o.o., Polskiego Radia S.A. Autor ekspertyz dla Sejmu i Rządu RP oraz dla instytucji finansowych.
Rok urodzenia: 1956
Marcin Izdebski - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
26 sierpnia 2020 roku powołany w skład Rady Nadzorczej obecnej kadencji i wyznaczony przez Skarb Państwa na Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej.	Absolwent Politechniki Warszawskiej oraz Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Praktykę zawodową zdobywał w sektorze prywatnym, organizacjach pozarządowych oraz administracji rządowej, z którą jest nieprzerwanie związany od 2016 roku. Przez ten okres odpowiadał za nadzór nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa oraz za przeprowadzenie transakcji kapitałowych polegających na przejęciach, połączeniach, wydzieleniach aktywów lub spółek. Posiada doświadczenie w organach nadzoru spółek kapitałowych. W 2020 roku pełnił funkcję dyrektora Departamentu Nadzoru I w Ministerstwie Aktywów Państwowych. Obecnie (od 15 marca 2021 roku) - dyrektor Departamentu Spółek Paliwowo-Energetycznych w wyżej wymienionym ministerstwie. Od sierpnia 2018 roku pełni funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej Polskiej Grupy Lotniczej S.A.
Rok urodzenia: 1990
Grażyna Ciurzyńska - Sekretarz Rady Nadzorczej
W składzie Rady Nadzorczej od 30 czerwca 2016 roku. 26 sierpnia 2020 roku powołana w skład Rady Nadzorczej obecnej kadencji. 24 września 2020 roku wybrana na Sekretarza Rady Nadzorczej.	Od 25 lat związana jest z sektorem bankowym. Pracowała na wyższych stanowiskach menadżerskich w obszarze biznesu korporacyjnego nadzorując między innymi współpracę z klientami strategicznymi oraz tworzenie programów finansowania przedsiębiorstw. Następnie w obszarze detalicznym była odpowiedzialna za kreowanie strategii działalności detalicznej, polityki sprzedażowej i cenowej, rozwój bancassurance, zarządzanie siecią sprzedaży, projektowanie i wdrażanie produktów. Pełniła też funkcję doradcy prezesa zarządu banku. Przez kilka lat związana z rynkiem płatności, odpowiedzialna za obszar działalności kartowej, współpracę z międzynarodowymi organizacjami płatniczymi oraz z dostawcami technologii i usług bankowych. Była członkiem Rady Fundacji Polska Bezgotówkowa, członkiem prezydium Rady Wydawców Kart Bankowych, a wcześniej prezydium Rady Cash Management. Przez wiele lat związana z pracą naukowo-dydaktyczną w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w zakresie ekonomii międzynarodowej, zagranicznych inwestycji bezpośrednich i integracji europejskiej. Pracowała też w administracji rządowej odpowiadając za działania strategiczne i legislacyjne w obszarze inwestycji prywatnych, za współpracę z inwestorami i instytucjami finansowymi z kraju i z zagranicy. Zarządzała instrumentem specjalnych stref ekonomicznych i dużymi projektami inwestycyjnymi. Ostatnio p.o. Prezes Zarządu Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu S.A., gdzie odpowiadała w szczególności za promocję polskiej gospodarki, wspieranie przedsiębiorstw w ich ekspansji zagranicznej i procesach inwestycyjnych oraz napływ inwestycji zagranicznych. Od czerwca 2021 roku dołączy do zarządu Fundacji Polska Bezgotówkowa, a miesiąc później obejmie stanowisko Prezesa Zarządu. Wiceprzewodnicząca Rady Nadzorczej Polskiego Holdingu Nieruchomości S.A. Jest absolwentką Wydziału Handlu Zagranicznego Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz podyplomowego studium Europejskiego Prawa Bankowego Instytutu Nauk Prawnych PAN.
Rok urodzenia: 1968
Mariusz Andrzejewski - Członek Rady Nadzorczej
W składzie Rady Nadzorczej od 22 czerwca 2017 roku. 26 sierpnia 2020 roku powołany w skład Rady Nadzorczej obecnej kadencji.	Pracuje na stanowisku profesora uczelni Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, gdzie pełni także funkcję kierownika Katedry Rachunkowości Finansowej. W latach 2016-2019 pełnił funkcję dziekana Wydziału Finansów i Prawa, a w latach 2019-2020 był dziekanem Kolegium Ekonomii, Finansów i Prawa. Posiada stopień naukowy dra hab. nauk ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia. W latach 2013-2019 pracował także na stanowisku prof. nadzw. w Wyższej Szkole Zarządzania i Bankowości w Krakowie. W latach 2003-2013 pracował w Wyższej Szkole Finansów i Prawa w Bielsku-Białej, gdzie również pełnił funkcję kierownika Katedry Finansów. Ukończył trzy fakultety, studiował rachunkowość na Wydziale Zarządzania Akademii Ekonomicznej w Krakowie, a także automatykę i robotykę na specjalności: sztuczna inteligencja oraz informatykę na Wydziale Elektrotechniki, Automatyki i Elektroniki Akademii Górniczo–Hutniczej w Krakowie. W trakcie studiów był trzykrotnie stypendystą Ministra Edukacji Narodowej. W 2001 roku podczas realizacji grantu KBN przygotował i obronił pracę doktorską, która została opublikowana w formie książki przez Wydawnictwo Naukowe PWN pt. „Rachunkowość a ujawnianie informacji przez spółki giełdowe”. Posiada doświadczenie biznesowe uzyskane poprzez zasiadanie w radach nadzorczych m.in. takich spółek jak: Zakłady Chemiczne Alwernia S.A., Kombinat Koksochemiczny Zabrze S.A., Północ Nieruchomości S.A. (spółka notowana na NewConnect), PolRest S.A. (spółka notowana na GPW w Warszawie), Media Nieruchomości S.A., Przedsiębiorstwo Inżynierii Miejskiej sp. z o.o. w Czechowicach–Dziedzicach, AWSA Holland II BV. Był także prezesem Zarządu Altair sp. z o.o., członkiem Zarządu ds. finansowych w TBS Złocień sp. z o.o. oraz doradcą Zarządu w Instytucie Prawa Spółek i Inwestycji Zagranicznych – IPSiZ sp. z o. o. Był arbitrem Sądu Polubownego przy Komisji Nadzoru Finansowego. Obecnie pełni funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., przewodniczącego Rady Nadzorczej INSTAL Kraków S.A. oraz wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej Tauron Sprzedaż sp. z o. o. Posiada tytuł zawodowy biegłego rewidenta. W latach 2005–2006 pełnił funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów. Jest członkiem European Accounting Association (EAA) oraz International Association for Accounting Education & Research (IAAER). Jest także członkiem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego (PTE) oraz Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Autor lub współautor ponad 150 publikacji naukowych oraz kilkudziesięciu ekspertyz gospodarczych.
Rok urodzenia: 1971
Grzegorz Chłopek- Członek Rady Nadzorczej
26 sierpnia 2020 roku powołany w skład Rady Nadzorczej obecnej kadencji	Jest absolwentem Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej. Posiadacz tytułu CFA i licencji maklera papierów wartościowych. Karierę zawodową rozpoczął w 1994 roku od początku wiążąc ją z rynkiem kapitałowym. Do 1998 roku pracował w Biurze Maklerskim Banku Gdańskiego, Commercial Union Towarzystwie Ubezpieczeń na Życie (Polska) oraz Banku Amerykańskim w Polsce. Od grudnia 1998 roku na ponad 21 lat związał swoją karierę z Nationale-Nederlanden Powszechnym Towarzystwem Emerytalnym S.A. zarządzającym aktywami największego otwartego funduszu emerytalnego w Polsce. W 2004 roku został powołany w skład zarządu spółki, a od 2012 roku pełnił funkcję prezesa zarządu. W obszarze zarządzania aktywami był odpowiedzialny za zarządzanie instrumentami rynku stopy procentowej, a następnie za cały portfel inwestycyjny, który w 2013 roku przekroczył 72 mld PLN. Odpowiadał również za obszar nadzoru właścicielskiego portfela akcji, który przekroczył 5% kapitalizacji rynkowej wszystkich polskich spółek notowanych na GPW w Warszawie. Od czerwca 2020 roku zatrudniony w iWealth Management sp. z o.o. na stanowisku dyrektora zarządzającego, gdzie odpowiada za rozwój współpracy z klientami zamożnymi oraz instytucjami, a także wsparcie usługi nieodpłatnego doradztwa inwestycyjnego prowadzoną dla klientów spółki. Posiada szerokie doświadczenie w zarządzaniu dużą instytucją finansową, wdrażaniu nowych produktów w sektorze finansów, nadzorze właścicielskim spółek giełdowych, analizie sprawozdań finansowych oraz instrumentów rynku kapitałowego. Jest doświadczonym ekspertem sektorów: emerytalnego, inwestycyjnego i ubezpieczeniowego.
Rok urodzenia: 1971
Wojciech Jasiński - Członek Rady Nadzorczej
W składzie Rady Nadzorczej od 25 lutego 2016 roku. 26 sierpnia 2020 roku powołany w skład Rady Nadzorczej obecnej kadencji.	Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (1972). W latach 1972–1986 pracował w Płocku, m.in. w NBP Oddział w Płocku, w Urzędzie Miejskim, w tym jako radca prawny w Izbie Skarbowej. W latach 1990–1991 organizował samorząd terytorialny w woj. płockim, jako delegat Pełnomocnika Rządu ds. Reformy Samorządu Terytorialnego. Od 1992 do 1997 roku pracował w Najwyższej Izbie Kontroli, kolejno jako dyrektor: Delegatury NIK w Warszawie, Zespołu Finansów i Budżetu, Departamentu Budżetu Państwa. W latach 1997–2000 pełnił funkcję członka Zarządu, następnie prezesa Zarządu warszawskiej spółki Srebrna. Był członkiem Rady Nadzorczej Banku Ochrony Środowiska S.A. w latach 1998–2000. Od września 2000 do lipca 2001 roku zajmował stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. W latach 2006–2007 był Ministrem Skarbu Państwa. Od 2001 roku wykonywał mandat posła na Sejm RP (IV, V, VI, VII i VIII kadencji) pełniąc funkcje: przewodniczącego Podkomisji Stałej ds. Systemu Bankowego i Polityki Pieniężnej, przewodniczącego Komisji Gospodarki, przewodniczącego Komisji Finansów Publicznych. Był również członkiem sejmowej Komisji Skarbu Państwa. Prezes Zarządu PKN ORLEN S.A. od 16 grudnia 2015 roku do 5 lutego 2018 roku. Od czerwca 2018 roku do lipca 2019 roku – pełnomocnik Zarządu Energa S.A. ds. rozwoju inwestycji i rynków energetycznych. Od 5 marca 2020 roku jest przewodniczącym Rady Nadzorczej PKN ORLEN S.A.
Rok urodzenia: 1948
Andrzej Kisielewicz – Członek Rady Nadzorczej
W składzie Rady Nadzorczej od 25 lutego 2016 roku. 26 sierpnia 2020 roku powołany w skład Rady Nadzorczej obecnej kadencji.	Posiada tytuł profesora nauk matematycznych. Zatrudniony jest na Politechnice Wrocławskiej, na Wydziale Matematyki. Habilitację obronił na Uniwersytecie Wrocławskim, a tytuł doktora nauk matematycznych uzyskał w Polskiej Akademii Nauk. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego. Zdobywał doświadczenie zawodowe w takich ośrodkach naukowych, jak: Vanderbilt University (Nashville, USA), Polska Akademia Nauk, Technische University (Darmstadt, Niemcy), The University of Manitoba (Winnipeg, Kanada), Blaise Pascal University (Clermont-Ferrand, Francja). Posiada doświadczenie jako członek rad nadzorczych. Obecnie jest przewodniczącym Rady Nadzorczej KGHM Polska Miedź S.A. Jest autorem ponad 75 publikacji naukowych w zagranicznych pismach z zakresu matematyki, logiki i informatyki oraz książek (np. „Sztuczna inteligencja i logika”, „Wprowadzenie do informatyki”). Jest także autorem wielu opinii, recenzji i ekspertyz, m.in. dla Narodowego Centrum Nauki, Komisji Europejskiej. Zawodowo zainteresowany zastosowaniem matematyki, logiki i informatyki w praktyce, sztuczną inteligencją, business intelligence, informatyzacją, teorią argumentacji.
Rok urodzenia: 1953
Rafał Kos - Członek Rady Nadzorczej
26 sierpnia 2020 roku powołany w skład Rady Nadzorczej obecnej kadencji.	Adwokat, wspólnik w kancelarii Kubas Kos Gałkowski. Doktor nauk prawnych (Uniwersytet Jagielloński), studiował międzynarodowe prawo gospodarcze na UC Davies (California), absolwent studiów podyplomowych z zakresu amerykańskiego prawa gospodarczego na CUA Columbus School of Law (Washington, DC). Wiceprezes Sądu Arbitrażowego przy Konfederacji Lewiatan w Warszawie. Powołany na Stałego Arbitra i Koncyliatora Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej RP (od 2020). Członek Komisji ds. Arbitrażu Naczelnej Rady Adwokackiej (od 2015) oraz The Board of Visitors CUA Law (od 2017). Ekspert Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w zakresie projektu ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (2009), członek Zespołu ds. nowelizacji Prawa Upadłościowego i Naprawczego przy Ministrze Sprawiedliwości (2012), Zespołu ds. systemowych rozwiązań w zakresie polubownych metod rozwiązywania sporów gospodarczych, ułatwiających wykonywanie działalności gospodarczej przy Ministrze Gospodarki (2013) oraz Zespołu ds. Prawa Gospodarczego przy Ministrze Rozwoju (2015). Obecnie członek Komisji ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego oraz zespołów eksperckich przy Ministrze Aktywów Państwowych: ds. zwiększenia efektywności rad nadzorczych oraz ds. prawa koncernowego. Rekomendowany jako ekspert w dziedzinie postępowań sądowych i arbitrażu min. przez Who's Who Legal, Chambers and Partners, dziennik Rzeczpospolita.
Rok urodzenia: 1971
Krzysztof Michalski - Członek Rady Nadzorczej
W składzie Rady Nadzorczej od 17 września 2019 roku. 26 sierpnia 2020 roku powołany w skład Rady Nadzorczej obecnej kadencji.	Absolwent wydziałów Prawa i Administracji oraz Politologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Uzyskał także dyplom MBA - Innowacje i Analiza Danych - Instytutu Podstaw Informatyki PAN oraz Woodbury School of Business at Utah Valley University. Karierę zawodową rozpoczął w 2009 roku w firmie handlu zagranicznego o globalnym zasięgu, odpowiadając m.in. za badania rynku, tworzenie nowych produktów, marketing i rozwój sprzedaży na rynkach zagranicznych. Od 2017 roku kierujący zespołem współpracy z inwestorami w Ministerstwie Rozwoju. Był odpowiedzialny za działania w obszarze inwestycji prywatnych, współpracę z inwestorami i instytucjami finansowymi z kraju i zagranicy oraz wsparcie w realizacji dużych projektów inwestycyjnych. Obecnie kieruje pracą zespołu eksperckiego Prezesa Rady Ministrów w KPRM. Odpowiada za analizy i doradztwo w sprawach podatkowych, gospodarczych, finansowych. Zajmuje się również problematyką stosunków międzynarodowych.
Rok urodzenia: 1985
Piotr Sadownik – Członek Rady Nadzorczej Banku
W składzie Rady Nadzorczej od 25 lutego 2016 roku. 26 sierpnia 2020 roku powołany w skład Rady Nadzorczej obecnej kadencji.	Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Paris II Panthéon – Assas. Tytuł zawodowy adwokata przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie zdobył w 1996 roku. Swoją karierę zawodową rozpoczął w 1993 roku w warszawskim biurze kancelarii Gide Loyrette Nouel. Obecnie jest partnerem odpowiedzialnym za Departamenty Sporów Sądowych i Arbitrażu, Projektów Infrastrukturalnych i Prawa Publicznego oraz Prawa Własności Intelektualnej w warszawskim biurze Kancelarii Prawnej Gide Loyrette Nouel. Reprezentuje klientów kancelarii w sporach sądowych i doradza zarówno polskim spółkom, jak i międzynarodowym inwestorom w ramach projektów infrastrukturalnych i zamówień publicznych. Specjalizuje się także w prawie ochrony własności intelektualnej. Jest prawnikiem rekomendowanym przez Legal 500 EMEA oraz Chambers Europe w dziedzinie sporów sądowych. Ponadto Legal 500 rekomenduje go w dziedzinie energii i zasobów naturalnych oraz własności intelektualnej. Laureat zorganizowanego przez Globe Business Publishing konkursu „Client Choice 2015” w dziedzinie Sporów sądowych. Wiceprezes Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej RP.
Rok urodzenia: 1968

Zasady działania Rady Nadzorczej

Rada Nadzorcza działa na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa, Statutu Banku oraz Regulaminu uchwalonego przez Radę Nadzorczą i zatwierdzonego przez Walne Zgromadzenie. Posiedzenia Rady Nadzorczej odbywają się co najmniej raz na kwartał.

Rada Nadzorcza podejmuje uchwały bezwzględną większością głosów przy obecności co najmniej połowy członków, w tym przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego. Wyjątkiem są uchwały w sprawach wskazanych w Statucie Banku, dla podjęcia których (oprócz wskazanego kworum) wymagana jest większość kwalifikowana, która wynosi 2/3 głosów. W głosowaniu nie uczestniczą członkowie Rady Nadzorczej, których dotyczy sprawa poddana pod głosowanie.

Pracą Rady Nadzorczej kieruje jej przewodniczący, a w razie jego nieobecności wiceprzewodniczący. Przewodniczący reprezentuje Radę Nadzorczą wobec pozostałych organów PKO Banku Polskiego S.A., organów nadzoru oraz innych osób.

Posiedzenia Rady Nadzorczej mogą być zwołane z możliwością zdalnego udziału w posiedzeniu, w tym podejmowania uchwał, zgodnie z przyjętym przez Radę Nadzorczą „Regulaminem uczestnictwa w posiedzeniu Rady Nadzorczej Powszechnej Kaszy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość” (Regulamin e-posiedzenia).

Z wyjątkiem spraw wskazanych w Statucie Banku, Rada Nadzorcza może także podejmować uchwały poza posiedzeniem w trybie pisemnym (obiegowym) lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, w szczególności poczty elektronicznej.

W 2020 roku Rada Nadzorcza Banku odbyła 8 posiedzeń oraz 2 telekonferencje przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, podjęła łącznie 154 uchwały.

Kompetencje Rady Nadzorczej

Do kompetencji Rady Nadzorczej, oprócz uprawnień i obowiązków przewidzianych w powszechnie obowiązujących przepisach prawa i postanowieniach Statutu PKO Banku Polskiego S.A., należy podejmowanie uchwał, które dotyczą w szczególności:

• zatwierdzania uchwalonych przez Zarząd: Strategii Banku i rocznego planu finansowego,

• zatwierdzania określonego przez Zarząd akceptowalnego ogólnego poziomu ryzyka,

• wybór firmy audytorskiej do przeprowadzania badania i przeglądu sprawozdań finansowych Banku oraz skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy Kapitałowej Banku,

• uchwalania Regulaminu:

– Rady Nadzorczej,

– udzielania kredytów, pożyczek, gwarancji bankowych lub poręczeń członkowi Zarządu Banku, Rady Nadzorczej oraz osobom, które zajmują stanowiska kierownicze w Banku oraz podmiotom powiązanym z nimi kapitałowo lub organizacyjnie,

• powołania i odwołania prezesa Zarządu, wiceprezesów oraz członków Zarządu, a także zawieszania w czynnościach członków Zarządu oraz delegowania członków Rady Nadzorczej do czasowego wykonywania czynności członków Zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności,

• zatwierdzania przyjętych przez Zarząd strategii, polityk, zasad i regulaminów, m.in.: Strategii zarządzania ryzykiem, Strategii zarządzania Bankiem, Polityki dywidendowej, Polityki wynagrodzeń, Polityki w zakresie szacowania kapitału wewnętrznego i zarządzania kapitałowego oraz dokonywania przeglądów strategii i procedur szacowania kapitału wewnętrznego i zarządzania kapitałowego, Polityki zgodności Banku, Zasad funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej, Regulaminu Zarządu, Regulaminu gospodarowania funduszami specjalnymi tworzonymi z zysku netto, Regulaminu Organizacyjnego Banku, Regulaminu funkcjonowania komórki do spraw zgodności oraz komórki audytu wewnętrznego,

• wyrażania uprzedniej zgody na czynności spełniające określone statutowo kryteria, w tym m.in. na rozporządzenie składnikami aktywów trwałych (wartości niematerialne i prawne, rzeczowe aktywa trwałe, inwestycje długoterminowe), objęcie, nabycie lub zbycie udziałów lub akcji innej spółki, objęcie lub nabycie obligacji zamiennych na akcje, zawarcie przez PKO Bank Polski S.A. istotnej umowy z akcjonariuszem posiadającym co najmniej 5% ogólnej liczby głosów w Banku lub z podmiotem powiązanym, zawarcie przez Bank umowy o usługi prawne, usługi marketingowe, usługi w zakresie stosunków międzyludzkich (public relations) i komunikacji społecznej oraz usługi związane z zarządzaniem, umowy darowizny oraz umowy zwolnienia z długu,

• występowania do Komisji Nadzoru Finansowego z wnioskiem o wyrażenie zgody na powołanie prezesa Zarządu oraz członka Zarządu nadzorującego zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności Banku, a także na powierzenie funkcji członka Zarządu nadzorującego zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności Banku dotychczasowemu członkowi Zarządu, który nie nadzorował zarządzania tym ryzykiem,

• oceny funkcjonowania polityki wynagrodzeń w Banku oraz przedstawiania raportu w tym zakresie Walnemu Zgromadzeniu,

• opinii o stosowaniu przez Bank „Zasad ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych”,

• wyrażania zgody na otwarcie lub zamknięcie oddziału za granicą.

Komitety Rady Nadzorczej

Zgodnie z treścią Statutu Banku Rada Nadzorcza powołuje ze swego grona komitety, których obowiązek powołania wynika z obowiązujących przepisów. Rada Nadzorcza może także powoływać ze swojego grona inne komitety.

Rada Nadzorcza powołała następujące komitety.

Komitet Audytu Rady Nadzorczej

Zadania

• Monitorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, w tym przegląd okresowych i rocznych sprawozdań finansowych (jednostkowych i skonsolidowanych).

• Monitorowanie skuteczności systemu kontroli wewnętrznej, w tym w zakresie sprawozdawczości finansowej.

• Monitorowanie skuteczności systemu zarządzania ryzykiem w zakresie sprawozdawczości finansowej, w szczególności poprzez analizowanie informacji otrzymanych od Komitetu ds. Ryzyka.

• Monitorowanie wykonywania czynności rewizji finansowej, w szczególności przeprowadzania przez firmę audytorską badania z uwzględnieniem wszelkich wniosków i ustaleń Komisji Nadzoru Audytowego, o której mowa w ustawie o biegłych rewidentach, wynikających z kontroli przeprowadzonej w firmie audytorskiej.

• Kontrolowanie i monitorowanie niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej, która przeprowadza badanie sprawozdań finansowych, w szczególności w przypadku, gdy firma audytorska świadczy na rzecz Grupy Kapitałowej Banku inne usługi niż badanie.

• Informowanie Rady Nadzorczej o wynikach badania oraz wyjaśnianie, w jaki sposób badanie to przyczyniło się do rzetelności sprawozdawczości finansowej w Banku, a także jaka była rola Komitetu w procesie badania.

• Dokonywanie oceny niezależności biegłego rewidenta oraz wyrażanie zgody na świadczenie przez firmę audytorską, która przeprowadza badanie, podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług, które nie są badaniem na rzecz Banku oraz spółek z Grupy Kapitałowej Banku, zgodnie z polityką.

• Opracowywanie polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych oraz przedstawianie Radzie Nadzorczej rekomendacji w sprawie przyjęcia tej polityki.

• Opracowywanie polityki świadczenia przez firmę audytorską, która przeprowadza badanie, podmioty powiązane z tą firma audytorską oraz członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem sprawozdań finansowych oraz przedstawianie Radzie Nadzorczej rekomendacji w sprawie przyjęcia tej polityki.

• Określanie procedury wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych oraz przedstawianie Radzie Nadzorczej rekomendacji w sprawie przyjęcia tej procedury.

• Przedstawianie Radzie Nadzorczej rekomendacji wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych.

• Przedkładanie Radzie Nadzorczej zaleceń, które mają na celu zapewnienie rzetelności procesu sprawozdawczości finansowej w Banku.

• Przedstawianie Radzie Nadzorczej rekomendacji w sprawie oświadczenia dotyczącego firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie rocznego sprawozdania finansowego Banku oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Banku.

• Opracowywanie zasad postępowania w zakresie procesu ujawniania i wymiany danych i informacji pomiędzy KNF, firmą audytorską, kluczowym biegłym rewidentem a Bankiem i rekomendowanie ich przyjęcia Radzie Nadzorczej.

Skład Komitetu

w 2020 roku

	W ramach obecnej kadencji Rady Nadzorczej	W ramach poprzedniej kadencji Rady Nadzorczej
Przewodniczący:	Grażyna Ciurzyńska	Zbigniew Hajłasz
Wiceprzewodniczący:	Grzegorz Chłopek	Grażyna Ciurzyńska
Członkowie:	Mariusz Andrzejewski	Mariusz Andrzejewski
	Marcin Izdebski	Andrzej Kisielewicz
	Rafał Kos	Krzysztof Michalski
		Piotr Sadownik
		oraz Dariusz Górski do 29 stycznia 2020 roku

Kryterium niezależności i posiadane kompetencje

W ramach oceny odpowiedniości kandydatów na członków Rady Nadzorczej dokonanej w związku z ich wyborem na nową kadencję (zgodnie z Polityką dotyczącą oceny odpowiedniości kandydatów na członków i członków Rady Nadzorczej Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego S.A.), oceniono czy kandydaci spełniają wymogi niezbędne do zasiadania w składzie Komitetu Audytu Rady Nadzorczej (Komitet Audytu).

Zgodnie z oceną powołani członkowie Komitetu Audytu łącznie spełniają warunki niezależności i kwalifikacji zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym z 11 maja 2017 roku. W tym:

• przewodnicząca Komitetu Audytu Grażyna Ciurzyńska oraz Mariusz Andrzejewski, Grzegorz Chłopek i Rafał Kos, tj. większość członków Komitetu Audytu jest niezależnych,

• najbardziej adekwatną wiedzę i doświadczenie w zakresie przedmiotu działalności Komitetu Audytu, w tym kompetencje z zakresu rachunkowości i badania sprawozdań finansowych posiadają:

– Mariusz Andrzejewski - kompetencje potwierdzone stopniem naukowym dra hab. nauk ekonomicznych i uprawnieniami biegłego rewidenta; członek polskich i międzynarodowych stowarzyszeń dotyczących księgowości i rachunkowości; dodatkowo umiejętności wynikające z doświadczenia zawodowego związanego z pełnieniem funkcji zarządczych i nadzorczych oraz wykonywaniem czynności w charakterze biegłego rewidenta,

– Grzegorz Chłopek - kompetencje potwierdzone wiedzą nabytą w ramach programu nauczania związanego z posiadanym tytułem Chartered Financial Analyst oraz tytułem maklera papierów wartościowych; dodatkowo umiejętności wynikające z doświadczenia zawodowego związanego z zarządzaniem Powszechnym Towarzystwem Emerytalnym,

• wszyscy członkowie Komitetu Audytu łącznie posiadają wiedzę i umiejętności w zakresie bankowości, które wynikają m.in. z wykształcenia, doświadczenia zawodowego i sprawowania funkcji (szerzej opisane w notkach biograficznych w tym rozdziale).

Walne Zgromadzenie przeprowadza ocenę odpowiedniości członków Rady Nadzorczej (w tym, w zakresie niezależności) zgodnie z wyżej wymienioną Polityką w momencie wyboru kandydatów na członków Rady Nadzorczej oraz okresowo raz w roku.

Liczba posiedzeń

W 2020 roku odbyło się 8 posiedzeń Komitetu Audytu Rady Nadzorczej oraz 1 telekonferencja.

Komitet ds. Nominacji i Wynagrodzeń

Zadania

• Opiniowanie i monitorowanie przyjętej w Banku Polityki Wynagradzania oraz wspieranie organów Banku w zakresie kształtowania i realizacji Polityki Wynagradzania.

Komitet odpowiada w szczególności za realizację poniższych zadań:

• opiniowanie, podlegających zatwierdzeniu przez Radę Nadzorczą, ogólnych zasad polityki wynagrodzeń osób, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka Banku,

• dokonywanie okresowego przeglądu Polityki Wynagradzania oraz przedstawianie wyników z przeglądu Radzie Nadzorczej,

• przedstawianie Radzie Nadzorczej propozycji zasad wynagradzania członków Zarządu,

• dokonywanie oceny celów MbO stawianych i realizowanych przez członków Zarządu,

• dokonywanie oceny narzędzi i systemów przyjętych w celu zagwarantowania, by system wynagrodzeń w Grupie Kapitałowej Banku należycie uwzględniał wszystkie rodzaje ryzyka, poziomy płynności i kapitału oraz aby Polityka Wynagradzania była zgodna z zasadami należytego i skutecznego zarządzania ryzykiem oraz wspierała takie zarządzanie i była zbieżna ze strategią biznesową, celami, kulturą i wartościami korporacyjnymi oraz długofalowymi interesami Grupy Kapitałowej Banku,

• nadzorowanie wynagrodzenia stałego kierującego komórką ds. zgodności Banku,

• opiniowanie i monitorowanie zmiennych składników wynagrodzeń kierujących komórkami ds.: prawnych, zgodności, audytu wewnętrznego, zarządzania ryzykiem i ds. zasobów ludzkim,

• przedstawianie Radzie Nadzorczej opinii w przedmiocie zatwierdzanego przez Radę Nadzorczą rozliczenia celów MbO dla członków Zarządu,

• przygotowywanie projektu raportu z oceny funkcjonowania Polityki Wynagradzania w Banku, który jest przedstawiany Walnemu Zgromadzeniu przez Radę Nadzorczą.

Ponadto do zadań Komitetu należy:

• opiniowanie polityki różnorodności w składzie Zarządu,

• rekomendowanie Radzie Nadzorczej kandydatów do Zarządu,

• rekomendowanie, określanego przez Radę Nadzorczą, zakresu obowiązków dla kandydata do Zarządu, a także wymagań w zakresie wiedzy i kompetencji oraz przewidywanego zaangażowania pod względem poświęcanego czasu, niezbędnych do pełnienia funkcji,

• rekomendowanie, określanej przez Radę Nadzorczą, wartości docelowej reprezentacji niedostatecznie reprezentowanej płci w Zarządzie,

• dokonywanie okresowej oceny (co najmniej raz w roku) struktury, wielkości, składu i skuteczności działania Zarządu oraz rekomendowanie Radzie Nadzorczej zmian w tym zakresie,

• dokonywanie okresowej oceny, co najmniej raz w roku, wiedzy, kompetencji i doświadczenia Zarządu jako całości i poszczególnych członków Zarządu oraz informowanie Zarządu o wynikach tej oceny,

• dokonywanie okresowego przeglądu polityki Zarządu w odniesieniu do doboru i powoływania osób, które zajmują stanowiska kierownicze w Banku i przedstawianie Zarządowi zaleceń w tym zakresie.

Skład Komitetu

w 2020 roku

	W ramach obecnej kadencji Rady Nadzorczej	W ramach poprzedniej kadencji Rady Nadzorczej
Przewodniczący:	Zbigniew Hajłasz	Piotr Sadownik
Wiceprzewodniczący:	Marcin Izdebski	Grażyna Ciurzyńska
Członkowie:	Grażyna Ciurzyńska	Wojciech Jasiński
	Wojciech Jasiński	Elżbieta Mączyńska-Ziemacka
	Andrzej Kisielewicz

Liczba posiedzeń

W 2020 roku odbyło się 7 posiedzeń Komitetu ds. Nominacji i Wynagrodzeń Rady Nadzorczej oraz 1 telekonferencja.

Komitet ds. Ryzyka

Zadania

• Opiniowanie całościowej, bieżącej i przyszłej, gotowości Banku do podejmowania ryzyka, z uwzględnieniem profilu ryzyka Grupy Kapitałowej Banku.

• Opiniowanie uchwalonej przez Zarząd strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku oraz przedkładanych przez Zarząd informacji, które dotyczą realizacji tej strategii oraz innych okresowych raportów w zakresie zarządzania ryzykiem oraz adekwatności kapitałowej.

• Opiniowanie innych uchwał Zarządu w zakresie zarządzania ryzykiem oraz adekwatności kapitałowej, których zatwierdzanie należny do kompetencji Rady Nadzorczej.

• Wspieranie Rady Nadzorczej w nadzorowaniu wdrażania strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku.

• Przeglądanie, czy ceny pasywów i aktywów oferowanych Klientom w pełni uwzględniają model biznesowy Banku i jego strategię w zakresie ryzyka oraz wskazywanie Zarządowi kierunków działań korygujących.

• Ocenianie ryzyka związanego z oferowanymi produktami oraz usługami finansowymi.

• Opiniowanie rozwiązań, które dotyczą ograniczania ryzyka prowadzonej działalności przy wykorzystaniu ubezpieczeń majątkowych Banku oraz ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków organów Banku i prokurentów.

• Bieżące monitorowanie systemu zarządzania ryzykiem i przekazywanie Radzie Nadzorczej informacji na temat wyników monitorowania tego systemu.

• Opiniowanie informacji, które Bank podaje do publicznej wiadomości w zakresie strategii zarządzania ryzykiem oraz systemu zarządzania ryzykiem.

• Dokonywanie corocznego przeglądu polityki wynagradzania pracowników Banku i Grupy Kapitałowej Banku.

• Bieżące monitorowanie wdrażania strategii zarządzania ryzykiem i przekazywanie Radzie Nadzorczej rekomendacji.

• Doradzanie w procesie wyboru doradców, ekspertów lub konsultantów zewnętrznych, w przypadku zgłoszenia przez Radę Nadzorczą woli skorzystania z ich usług.

• Ocenianie zaleceń audytorów zewnętrznych lub wewnętrznych oraz podejmowanie działań następczych związanych z odpowiednim wdrożeniem odpowiednich środków.

• Wykonywanie innych powierzonych zadań przez Radę Nadzorczą w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku.

Skład Komitetu

w 2020 roku

	W ramach obecnej kadencji Rady Nadzorczej	W ramach poprzedniej kadencji Rady Nadzorczej
Przewodniczący:	Andrzej Kisielewicz	Andrzej Kisielewicz
Wiceprzewodniczący:	Mariusz Andrzejewski	Grażyna Ciurzyńska
Członkowie:	Grzegorz Chłopek	Mariusz Andrzejewski
	Wojciech Jasiński	Adam Budnikowski
	Krzysztof Michalski	Elżbieta Mączyńska-Ziemacka

Liczba posiedzeń

W 2020 roku odbyło się 5 posiedzeń Komitetu ds. Ryzyka Rady Nadzorczej oraz 1 telekonferencja.

Komitet ds. Strategii

Zadania

• Opiniowanie uchwalonej przez Zarząd strategii Banku, której zatwierdzenie należy do kompetencji Rady Nadzorczej.

• Wspieranie Rady Nadzorczej w nadzorowaniu wdrażania strategii, w tym w szczególności poprzez analizowanie przedstawianych przez Zarząd okresowych informacji o jej realizacji.

• Opiniowanie strategicznych czynności Banku, które wymagają uprzedniej zgody Rady Nadzorczej, w szczególności w zakresie ich spójności z obowiązującą strategią Banku.

• Wykonywanie innych powierzonych zadań przez Radę Nadzorczą w zakresie realizacji celów strategicznych i kluczowych projektów Banku.

Skład Komitetu

w 2020 roku

	W ramach obecnej kadencji Rady Nadzorczej	W ramach poprzedniej kadencji Rady Nadzorczej
Przewodniczący:	Piotr Sadownik	Grażyna Ciurzyńska
Wiceprzewodniczący:	Zbigniew Hajłasz	Zbigniew Hajłasz
Członkowie:	Mariusz Andrzejewski	Mirosław Barszcz
	Grażyna Ciurzyńska	Adam Budnikowski
	Andrzej Kisielewicz	Elżbieta Mączyńska-Ziemacka
	Krzysztof Michalski	Krzysztof Michalski
		Piotr Sadownik
		oraz Dariusz Górski do 29 stycznia 2020 roku

Liczba posiedzeń

W 2020 roku odbyły 2 posiedzenia Komitetu ds. Strategii Rady Nadzorczej oraz 1 telekonferencja.

11.2.6 Zarząd PKO Banku Polskiego S.A. w okresie sprawozdawczym

Zarząd PKO Banku Polskiego S.A. (Zarząd Banku lub Zarząd) składa się z 3 do 9 członków. Członkowie Zarządu są powoływani przez Radę Nadzorczą na wspólną trzyletnią kadencję. Powołanie prezesa Zarządu oraz członka Zarządu, który nadzoruje zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności Banku wymaga zgody KNF.

Na 31 grudnia 2020 roku Zarząd składał się z 9 osób.

Zmiany w składzie Zarządu w 2020 roku

Rada Nadzorcza Banku 27 maja 2020 roku podjęła uchwały powołujące dotychczasowych członków Zarządu na kolejną wspólną kadencję Zarządu rozpoczynającą się 3 lipca 2020 roku, w tym Zbigniewa Jagiełłę na stanowisko Prezesa Zarządu Banku oraz pozostałe osoby na stanowiska Wiceprezesów Zarządu Banku.

Kandydatury członków Zarządu, powołanych na kolejną kadencję, zostały ocenione pod kątem odpowiedniości wynikającej z Polityki dotyczącej odpowiedniości członków Zarządu i osób pełniących najważniejsze funkcje w Banku oraz oceny odpowiedniości w spółkach Grupy Kapitałowej Banku. W wyniku tej oceny potwierdzono, że:

• każdy z kandydatów na członka Zarządu spełniał indywidualne wymogi odpowiedniości,

• kandydaci kolegialnie spełniali wymogi odpowiedniości zbiorowej.

Skład Zarządu PKO Banku Polskiego S.A. na 31 grudnia 2020 roku

Zbigniew Jagiełło - Prezes Zarządu

W składzie Zarządu

od 1 października 2009 roku.

Z bankowością i finansami związany od ponad dwudziestu pięciu lat. Przez blisko 9 lat pełnił funkcję prezesa Zarządu Pioneer Pekao TFI S.A. W globalnej strukturze Pioneer Investments nadzorował dystrybucję w regionie Europy Środkowo-Wschodniej (CEE). W drugiej połowie lat 90. m.in. jako wiceprezes Zarządu współtworzył PKO/Credit Suisse TFI S.A.

Od ponad dekady lat pracy w PKO Banku Polskim S.A. był odpowiedzialny m.in. za:

• przeprowadzenie PKO Banku Polskiego S.A. przez okres kryzysowych zawirowań na międzynarodowych rynkach finansowych, przy jednoczesnym wzmocnieniu pozycji Banku jako lidera pod względem wielkości aktywów, kapitału i wypracowanego zysku w Polsce i regionie Europy Środkowo-Wschodniej,

• przygotowanie i realizację strategii na lata 2010-2012, 2013-2015, 2016-2019 oraz 2020-2022, które zaowocowały wzrostem aktywów oraz efektywności biznesowej, a także zwiększeniem zainteresowania spółką ze strony inwestorów krajowych i zagranicznych,

• dostosowanie Banku do wymogów coraz bardziej konkurencyjnego rynku finansowego, kreowanie i na dużą skalę udostępnianie zaawansowanych rozwiązań informatycznych, zmianę Banku w firmę technologiczną z licencją bankową – PKO Bank Przyszłości,

• zaangażowanie Banku w walkę z COVID-19, zapewnienie bezpieczeństwa Klientom i pracownikom Banku, a także wspieranie szpitali i personelu medycznego.

Aktywnie zaangażowany w rozwój i promocję wysokich standardów działania rynku finansowego w Polsce. Członek Rady Związku Banków Polskich oraz prestiżowej organizacji Institut International D’Etudes Bancaires zrzeszających międzynarodowe środowisko bankowe. Wcześniej pełnił m.in. funkcję przewodniczącego Rady Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami.

Absolwent Wydziału Informatyki i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej. Aktualnie członek Rady Uczelni Politechniki Wrocławskiej. Ukończył również Podyplomowe Studia Menedżerskie prowadzone przez Gdańską Fundację Kształcenia Menedżerów i Uniwersytet Gdański, gdzie uzyskał tytuł Executive MBA certyfikowany przez Rotterdam School of Management, Erasmus University.

Odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz uhonorowany Medalem Solidarności Społecznej za propagowanie idei społecznej odpowiedzialności biznesu. Był przewodniczącym Rady Programowej Fundacji PKO Banku Polskiego S.A., która powstała w 2010 roku z jego inicjatywy.

Laureat licznych nagród i wyróżnień. Wybrany Prezesem Roku 2011 przez Gazetę Giełdy Parkiet. Dwukrotnie Laureat Super Wektora 2011 i 2018 przyznanego przez Kapitułę Pracodawców RP oraz Złotego Bankiera w kategorii Osobowość Roku 2011. Czterokrotnie uznany za Bankowego Menedżera Roku (2011, 2014, 2016 i 2019) w konkursie Gazety Bankowej. Magazyn Bloomberg Businessweek Polska w latach 2012, 2014 i 2015 zaliczył go do TOP 20 Najlepszych Menedżerów w Polskiej Gospodarce. Miesięcznik Finansowy BANK uhonorował go nagrodą specjalną Innowator Sektora Bankowego 2012. Otrzymał również tytuły miesięcznika Brief - Człowiek Roku 2013 i Dziennika Gazety Prawnej - Wizjoner 2013. W 2014 wyróżniony przez Gazetę Finansową jako jeden z „25 Najcenniejszych Menedżerów Świata Finansów”. W 2015 roku wyróżniony przez KIG medalem za wspieranie rozwoju samorządu gospodarczego i przedsiębiorczości, a przez Fundację Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego statuetką eDukata za wizję rozwoju płatności bezgotówkowych oraz skuteczne budowanie koalicji na rzecz standardu płatności mobilnych. Serwis branżowy Mediarun.com uznał go za najbardziej pro-marketingowego prezesa, a kapituła Responsible Business Awards przyznała mu tytuł Outstanding CEO Philanthropist. W 2017 roku uhonorowany Nagrodą Lesława A. Pagi za wkład w rozwój polskiej gospodarki i promocję wysokich standardów działania rynku finansowego w Polsce. W 2019 roku uznany Osobowością Roku w konkursie Złoty Laur „Super Biznesu”, Wizjonerem Finansów w konkursie „Liderzy Świata Bankowości i Ubezpieczeń”, wyróżniony przez Gazetę Giełdy „Parkiet” nagrodą Byki i Niedźwiedzie, wybrany najcenniejszym prezesem spośród szefów spółek giełdowych w rankingu opublikowanym przez „Rzeczpospolitą”. W 2020 roku wyróżniony w plebiscycie Gazety Finansowej Finansista Roku 2019, uhonorowany Nagrodą Gospodarczą Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz przez Miesięcznik Finansowy BANK (ranking IT@Bank) nagrodą Wizjonera Rynku 2020. A także laureat plebiscytu BrandMe CEO organizowanego przez miesięcznik Forbes pod hasłem „Lider w czasach (wymuszonej) transformacji” za styl i strategię zarządzania oraz ich efekty, przestrzegane wartości i odwagę w podejmowaniu ryzyka i dokonywaniu nieoczywistych wyborów.

Zasiada w Radzie Nadzorczej PKO Leasing S.A. (od kwietnia 2021).

Rok urodzenia: 1964

Pełnione funkcje w Komitetach

na 31 grudnia 2020 roku

Komitet ds. Bezpieczeństwa Informatycznego (Przewodniczący),

Komitet Ryzyka (Przewodniczący),

Komitet Strategii (Przewodniczący),

Komitet Transformacji (Przewodniczący),

Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (Przewodniczący).

Rafał Antczak - Wiceprezes Zarządu Banku nadzorujący Obszar Bankowości Przedsiębiorstw Analiz i Administracji

W składzie Zarządu

od 2 lipca 2017 roku.

Absolwent Wydziału Nauk Ekonomicznych na Uniwersytecie Warszawskim - kierunek cybernetyka ekonomiczna i informatyka (1994) oraz Comprehensive Course in Market Economics na Joint Vienna Institute (1997).

Ekonomista i menedżer z ponad 25-letnią praktyką międzynarodową i krajową w realizacji projektów dla firm sektora finansowego i realnego, rządów oraz instytucji badawczych. Od października 2008 roku do stycznia 2017 roku związany z Deloitte Consulting S.A., w randze członka Zarządu odpowiedzialnego m.in. za analizy i prognozy mikro- i makroekonomiczne oraz doradztwo strategiczne i biznesowe. W latach 2006-2008 zajmował stanowisko dyrektora zarządzającego i głównego ekonomisty Grupy PZU i pełnił równolegle funkcje członka rad nadzorczych: PZU Asset Management, PZU-Ukraina, PZU-Ukraina Ubezpieczenia na Życie oraz UFG. W latach 2006-2008 wykładowca na Wydziale Zarządzania i studiach MBA na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1994-2006 ekonomista w Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych CASE Fundacja Naukowa. Autor licznych publikacji z dziedziny ekonomii oraz analiz rynkowych.

Zasiada w radach nadzorczych spółek: Centralny Port Komunikacyjny sp. z o.o. (od 2018), PKO Faktoring S.A. (od 2018), PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. (od kwietnia 2021) i PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. (od kwietnia 2021).

Rok urodzenia: 1970

Pełnione funkcje w Komitetach

na 31 grudnia 2020 roku

Komitet Kredytowy Banku (Członek),

Komitet Strategii (Członek).

Rafał Kozłowski - Wiceprezes Zarządu Banku nadzorujący Obszar Finansów i Rachunkowości

W składzie Zarządu

od 1 stycznia 2018 roku.

Związany z PKO Bankiem Polskim S.A od 2012 roku, gdzie odpowiadał m.in. za uruchomienie banku hipotecznego. Od powstania PKO Banku Hipotecznego S.A., jako prezes Zarządu, odpowiadał za rozwój tej instytucji i szybko wyprowadził ją na szczyt listy największych banków hipotecznych w Polsce. Pod jego kierownictwem bank stał się największym emitentem listów zastawnych na krajowym rynku, prowadził też największe emisje polskich listów zastawnych za granicą. Od 2018 roku pełni funkcję wiceprezesa Zarządu Banku odpowiedzialnego za Obszar Finansów i Rachunkowości.

Pochodzi z Łomży. Absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (kierunek: Metody Ilościowe i Systemy Informacyjne) oraz Uniwersytetu Warszawskiego i University of Illinois, gdzie w 2008 roku ukończył studia Executive MBA. Z branżą bankową związany od 1995 roku. Pracował na stanowiskach kierowniczych w Powszechnym Banku Kredytowym S.A., Banku BPHPBK S.A., Banku Pekao S.A. i PKO Banku Polskim S.A. Pełnił także funkcje dyrektora finansowego i członka Zarządu w Corporation of European Pharmaceutical Distributors N.V. w Amsterdamie, gdzie zarządzał międzynarodowym holdingiem 160 spółek w Polsce, na Litwie i w Wielkiej Brytanii.

W toku kariery zawodowej zajmował się konstruowaniem strategii i budżetu banków oraz ich monitorowaniem, sporządzaniem analiz finansowych i sprawozdań giełdowych oraz przygotowywaniem ofert publicznych i transakcji akwizycji zagranicznych podmiotów. Jest najwyższej klasy specjalistą w zakresie controllingu, rachunkowości i sprawozdawczości, ryzyka finansowego oraz bankowości hipotecznej.

Zasiada w radach nadzorczych Banku Pocztowego S.A. i Operatora Chmury Krajowej sp. z o.o.

Rok urodzenia: 1974

Pełnione funkcje w Komitetach

na 31 grudnia 2020 roku

Komitet Jakości Danych (Zastępca Przewodniczącego),

Komitet Ryzyka (Członek),

Komitet Ryzyka Operacyjnego (Członek),

Komitet Strategii (Członek),

Komitet Transformacji (Członek),

Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (Członek).

Maks Kraczkowski - Wiceprezes Zarządu Banku nadzorujący Obszar Bankowości Międzynarodowej i Transakcyjnej oraz Współpracy z Samorządami i Agencjami Rządowymi

W składzie Zarządu

od 4 lipca 2016 roku.

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Uzyskał dyplom Executive MBA w Wyższej Szkole Menadżerskiej w Warszawie oraz ukończył Advanced Management Program 194 na Harvard Business School.

Był posłem na Sejm V, VI, VII, VIII kadencji. Jako parlamentarzysta zajmował się głównie tematyką gospodarczą i rynku finansowego. Był przewodniczącym i wiceprzewodniczącym sejmowej Komisji Gospodarki (2005–2006, 2007–2015), członkiem sejmowej Komisji Ustawodawczej (2005–2011, 2015-2016). W latach 2015-2016 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju.

Ma wieloletnie doświadczenie w stanowieniu prawa i znajomość zagadnień gospodarczych w skali krajowej oraz międzynarodowej.

Jest przewodniczącym Rady Nadzorczej KREDOBANK S.A. W związku ze zmianami struktur organizacyjnych od 2 września 2019 roku pełni również nadzór biznesowy nad działalnością spółki KREDOBANK S.A.

Rok urodzenia: 1979

Pełnione funkcje w Komitetach

na 31 grudnia 2020 roku

Komitet Kredytowy Banku (Członek),

Komitet Strategii (Członek).

Mieczysław Król - Wiceprezes Zarządu Banku nadzorujący Obszar Operacji

W składzie Zarządu

od 6 czerwca 2016 roku.

Absolwent Wydziału Finansów i Statystyki Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Międzynarodowej Szkoły Zarządzania. Absolwent Studiów Doktoranckich Szkoły Głównej Handlowej (Kolegium Zarządzania i Finansów).

Z bankowością i finansami związany od ponad trzydziestu lat. Pracował m.in. w Narodowym Banku Polskim. Od wielu lat związany z PKO Bankiem Polskim S.A; od 2006 do 2010 roku był dyrektorem Departamentu Audytu i jednocześnie przewodniczącym Komisji Rewizyjnej KREDOBANK S.A. Następnie w latach 2011-2015 był dyrektorem Departamentu Audytu w Banku Ochrony Środowiska S.A. w Warszawie. W latach 2006-2007 łączył pracę w PKO Banku Polskim S.A. z pełnieniem funkcji w Radzie Nadzorczej Centrum Finansowo–Bankowego w Warszawie. W roku 2007 był jednocześnie przewodniczącym Rady Nadzorczej Zakładów Chemicznych Organika Sarzyna w Nowej Sarzynie i w Zakładach Konserwacji Zabytków. Wykładał w Wyższej Szkole Działalności Gospodarczej w Warszawie. Jest autorem wielu artykułów poruszających tematykę bankową i ekonomiczną.

W latach 1998–2002 był radnym Powiatu Warszawskiego. Był wiceprzewodniczącym Komisji Budżetu oraz członkiem Komisji Rewizyjnej. W latach 2002-2014 był radnym Rady m.st. Warszawy, gdzie pełnił funkcje m.in. przewodniczącego, a w następnych kadencjach wiceprzewodniczącego Komisji Budżetu i Finansów oraz członkiem Komisji Zdrowia. W swojej działalności społecznej kierował Społeczną Radą Szpitala Bielańskiego im. Księdza Jerzego Popiełuszki.

Jest członkiem rad nadzorczych: PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. i PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

Rok urodzenia: 1958

Pełnione funkcje w Komitetach

na 31 grudnia 2020 roku

Komitet Ryzyka Operacyjnego (Członek),

Komitet Strategii (Członek).

Adam Marciniak - Wiceprezes Zarządu Banku nadzorujący Obszar Informatyki

W składzie Zarządu

od 1 października 2017 roku.

Absolwent Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, Politechniki Warszawskiej oraz Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie.

Z Grupą PKO Banku Polskiego S.A. związany od 2011 roku – w latach 2011-2017 był dyrektorem Pionu Rozwoju i Utrzymania Aplikacji PKO Banku Polskiego S.A., od 2011 do 2014 wiceprezesem Inteligo Financial Services S.A., do 2017 roku członkiem Rady Nadzorczej PKO Banku Hipotecznego S.A., a obecnie jest przewodniczącym rad nadzorczych: PKO BP Finat sp. z o.o. oraz Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

Doświadczenie w branży finansowej zdobywał również jako dyrektor operacyjny Biura Rozwoju i Zarządzania Kanałami Elektronicznymi w Banku Pekao S.A. oraz dyrektor Departamentu Informatyki w Centralnym Domu Maklerskim Pekao S.A. Przewodniczy prezydium Rady ds. Bankowości Elektronicznej przy Związku Banków Polskich. Na przełomie 2015/2016 współtworzył Bankowe Centrum Cyberbezpieczeństwa. Jest laureatem wielu branżowych nagród i wyróżnień. Został uhonorowany tytułem „Ambasadora Gospodarki Elektronicznej” podczas X Kongresu Gospodarki Elektronicznej oraz Diamentem CIO przyznanym przez jury konkursu CIO Roku 2015, IDG Poland S.A. Jest zdobywcą nagrody specjalnej „Innowator rynku bankowego 2015 roku” Miesięcznika Finansowego BANK i Medalu Mikołaja Kopernika Związku Banków Polskich w 2016 roku. Zdobył również tytuł „Lider Cyfryzacji Sektora Bankowego 2018” nadany przez Członków Forum Technologii Bankowych 2018. W 2020 roku otrzymał nagrodę Złotego Herolda – Rada Programowa XXVI Forum Teleinformatyki doceniła jego wieloletnią aktywność i zaangażowanie w obszarze wdrażania i rozwoju technologii teleinformatycznych wspierających budowę e-państwa.

Rok urodzenia: 1979

Pełnione funkcje w Komitetach

na 31 grudnia 2020 roku

Komitet ds. Architektury IT (Przewodniczący),

Komitet Jakości Danych (Przewodniczący),

Komitet ds. Bezpieczeństwa Informatycznego (Zastępca Przewodniczącego),

Komitet Ryzyka Operacyjnego (Zastępca Przewodniczącego),

Komitet Ryzyka (Członek),

Komitet Strategii (Członek),

Komitet Transformacji (Członek).

Piotr Mazur - Wiceprezes Zarządu Banku nadzorujący Obszar Zarządzania Ryzykiem

W składzie Zarządu

od 8 stycznia 2013 roku.

Pełni funkcję wiceprezesa Zarządu PKO Banku Polskiego S.A. odpowiedzialnego za Obszar Zarządzania Ryzykiem po uzyskaniu zgody KNF od 8 stycznia 2013 roku

Absolwent Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu (kierunek Organizacja i Zarządzanie).

Posiada ponad dwudziestoletnie doświadczenie w pracy w bankowości – głównie w obszarach ryzyka, restrukturyzacji i kredytów oraz w międzynarodowych grupach finansowych działających w Europie, USA i Ameryce Południowej. Członek rad nadzorczych, rad wierzycieli, członek i przewodniczący kluczowych komitetów zarządzania ryzykiem. Brał udział w tworzeniu strategii Banku Zachodniego WBK S.A., bezpośrednio odpowiadał za zarządzanie ryzykiem, optymalizację procesów windykacji i restrukturyzacji, współpracował z regulatorami w Polsce i za granicą.

Karierę zawodową rozpoczął w 1991 roku w Banku BPH S.A., w obszarze kredytów. Od 1992 roku związany z Bankiem Zachodnim S.A., a następnie po połączeniu z Wielkopolskim Bankiem Kredytowym S.A. z BZ WBK S.A., gdzie w latach 1992-2000 pracował w Departamencie Inwestycji Kapitałowych, a w latach 2000-2005 zajmował stanowisko dyrektora Departamentu Kontroli Jakości Kredytów. W latach 2005-2008 był dyrektorem Obszaru Business Intelligence i Zarządzania Ryzykiem, a w latach 2008-2010 był zastępcą głównego oficera ds. ryzyka. Od stycznia 2011 roku pełnił funkcję głównego oficera kredytowego, a od marca 2012 roku także zastępcy głównego oficera ds. ryzyka. Ponadto był przewodniczącym Komitetu Kredytowego BZ WBK S.A., zastępcą przewodniczącego Forum Ryzyka Kredytowego oraz zastępcą przewodniczącego Forum Modeli Ryzyka.

Rok urodzenia: 1966

Pełnione funkcje w Komitetach

na 31 grudnia 2020 roku

Komitet Kredytowy Banku (Przewodniczący),

Komitet Ryzyka Operacyjnego (Przewodniczący),

Komitet Ryzyka (Zastępca Przewodniczącego),

Komitet ds. Bezpieczeństwa Informatycznego (Członek),

Komitet Jakości Danych (Członek),

Komitet Strategii (Członek),

Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (Członek).

Jakub Papierski - Wiceprezes Zarządu Banku nadzorujący Obszar Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej

W składzie Zarządu

od 22 marca 2010 roku.

Absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Posiada również licencję Chartered Financial Analyst (CFA).

Doświadczenie zawodowe w latach 90-tych obejmuje pracę w bankach inwestycyjnych i firmach doradczych Creditanstalt Investment Bank i Deutsche Morgan Grenfell/Deutsche Bank Research, gdzie zajmował się sektorem bankowym w Europie Środkowej i Wschodniej.

Od listopada 2001 do września 2003 roku pracował w Banku Pekao S.A. jako dyrektor wykonawczy Pionu Finansowego, gdzie nadzorował bezpośrednio politykę finansową i podatkową banku, systemy informacji zarządczej oraz skarb i zarządzanie portfelami inwestycyjnymi, a także był członkiem Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami Banku. W październiku 2003 roku objął stanowisko prezesa Zarządu Centralnego Domu Maklerskiego Pekao S.A., a od września 2006 roku pełnił jednocześnie funkcję wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej Pioneer Pekao TFI S.A. Od maja 2009 roku pełnił obowiązki prezesa Zarządu Allianz Bank Polska S.A., a od października 2009 roku zajmował stanowisko prezesa Zarządu.

W latach 2005-2009 był przewodniczącym Rady Programowej Akademii Liderów Rynku Kapitałowego przy Fundacji im. Lesława Pagi. Członek Rady Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku. Zasiada w radach nadzorczych: PKO Leasing S.A., PKO BP BANKOWY PTE S.A., PKO TFI S.A. oraz KREDOBANK S.A.

Rok urodzenia: 1972

Pełnione funkcje w Komitetach

na 31 grudnia 2020 roku

Komitet Kredytowy Banku (Członek),

Komitet Ryzyka (Członek),

Komitet Strategii (Członek).

Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (Członek).

Jan Emeryk Rościszewski - Wiceprezes Zarządu Banku nadzorujący Obszar Rynku Detalicznego

W składzie Zarządu

od 18 lipca 2016 roku.

Absolwent Wydziału Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz Institut d’Etudes Politiques de Paris. Posiada też dyplom Executive MBA oraz uprawnienia brokera ubezpieczeniowego. Odbył liczne szkolenia w dziedzinie finansów, ubezpieczeń i zarządzania we Francji, Wielkiej Brytanii i Polsce.

W latach 1990–1991 pracował we Francji dla AXA Banque oraz AXA International, a w latach 1991–1993 dla Groupe Azur. W latach 1993-1996 był członkiem Zarządu TU Azur Ostoja S.A. oraz TUnŻ Azur Życie S.A. Od 1996 roku związany z BNP Paribas; w latach 1998-2016 jako prezes Zarządu kierował TUnŻ Cardif Polska S.A. i pełnił też w okresie 2001-2016 funkcję dyrektora generalnego Cardif Assurance Risques Divers w Polsce. Pełnił też funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Rewizyjnej Polskiej Izby Ubezpieczeń. Był przewodniczącym Rady Nadzorczej (RN) Pocztylion-Arka PTE S.A. (1998-2016), wiceprzewodniczącym RN Pocztowej Agencji Usług Finansowych S.A. (2000–2014), członkiem Komisji Rewizyjnej Polskiej Izby Ubezpieczeń (2012–2016), członkiem RN BBI Development NFI S.A. (2011-2018), członkiem RN: PKO Leasing S.A. (2016-2018), PKO Faktoring S.A. (2017-2018) i PKO Banku Hipotecznego S.A. (2017-2019) oraz wiceprzewodniczącym RN Banku Pocztowego S.A. (2017-lipiec 2020). Do kwietnia 2021 był przewodniczącym RN: PKO TFI S.A., PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. i PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

Obecnie zasiada w radzie nadzorczej PKO Banku Hipotecznego S.A. i Grupy Żywiec S.A

W latach 1981–1983 działał w Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności. Jest Kawalerem (KH&D) Zakonu Maltańskiego i pełnił funkcję szpitalnika Związku Polskich Kawalerów Maltańskich. Jest m.in. członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz Warszawskiego Klubu Wysokogórskiego. Odznaczony jest Krzyżem Oficerskim Polonia Restituta oraz Bene Merito MSZ za wzmacnianie pozycji Polski na arenie międzynarodowej. Autor i współautor książek historycznych oraz artykułów z dziedziny finansów i zarządzania.

Rok urodzenia: 1965

Pełnione funkcje w Komitetach

na 31 grudnia 2020 roku

Komitet Kredytowy Banku (Członek),

Komitet Ryzyka (Członek),

Komitet Strategii (Członek).

Zasady działania Zarządu

Zarząd podejmuje decyzje w formie uchwał na posiedzeniu albo poza posiedzeniem w trybie obiegowym (pisemnym). Zarząd może podejmować decyzje przy wykorzystywaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, w szczególności przy użyciu poczty elektronicznej.

W 2020 roku Zarząd odbył 58 posiedzeń, podjął 609 uchwał.

Oświadczenia w imieniu Banku składają:

• prezes Zarządu samodzielnie,

• dwóch członków Zarządu łącznie albo jeden członek Zarządu łącznie z prokurentem,

• dwóch prokurentów działających łącznie,

• pełnomocnicy działający samodzielnie lub łącznie w granicach udzielonego pełnomocnictwa.

Na 31 grudnia 2020 roku w Banku było 5 prokurentów. W 2020 roku nie odwołano i nie udzielono żadnej prokury.

Kompetencje Zarządu

Zgodnie z § 20 ust. 1 Statutu PKO Banku Polskiego S.A. do kompetencji Zarządu należą wszelkie sprawy związane z prowadzeniem spraw PKO Banku Polskiego S.A., niezastrzeżone powszechnie obowiązującymi przepisami prawa lub postanowieniami Statutu PKO Banku Polskiego S.A. dla Walnego Zgromadzenia lub Rady Nadzorczej, w tym nabycie i zbycie nieruchomości, udziału w nieruchomości lub użytkowania wieczystego, które nie wymagają zgody Walnego Zgromadzenia albo Rady Nadzorczej.

Podejmowanie decyzji o zaciągnięciu zobowiązań lub rozporządzeniu aktywami, których łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5% funduszy własnych należy do kompetencji Zarządu, z zastrzeżeniem kompetencji Walnego Zgromadzenia lub Rady Nadzorczej.

Decyzje w sprawie nabycia akcji Banku w celu ich umorzenia oraz ustalania wysokości wynagrodzenia za umarzane akcje oraz w sprawie podwyższenia lub obniżenia kapitału zakładowego Banku nie leżą w kompetencjach Zarządu – podejmowane są przez Walne Zgromadzenie.

Uchwały Zarządu wymagają wszystkie sprawy, które przekraczają zakres zwykłych czynności Banku. Uchwały Zarządu zapadają bezwzględną większością głosów. W przypadku równości głosów rozstrzyga głos prezesa Zarządu. Tryb działania Zarządu oraz sprawy, które wymagają podjęcia uchwały przez Zarząd określa Regulamin Zarządu. Członkowie Zarządu uczestniczą w kierowaniu działalnością Banku, zgodnie z zasadami ustalonymi w Regulaminie Zarządu i Regulaminie Organizacyjnym Banku. Członkowie Zarządu sprawują nadzór nad podporządkowanymi im obszarami oraz podejmują decyzje w sprawach zwykłego zarządu w zakresie nadzorowanych obszarów.

Komitety Zarządu

Na koniec 2020 roku działały poniższe komitety stałe, w których uczestniczyli członkowie Zarządu:

Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami PKO Banku Polskiego S.A.
Cel	Zarządzanie aktywami i pasywami, poprzez wpływanie na strukturę bilansu PKO Banku Polskiego S.A. i pozycji pozabilansowych w sposób sprzyjający osiąganiu optymalnego wyniku finansowego.
Zadania	Wsparcie Zarządu w działaniach Banku i Grupy Kapitałowej Banku dotyczących: • kształtowania struktury bilansu Banku, • zarządzania adekwatnością kapitałową, • zarządzania rentownością z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych działalności oraz generowanego ryzyka, • zarządzania ryzykiem finansowym, w tym ryzykiem rynkowym i płynności, ryzykiem biznesowym oraz ryzykiem kredytowym (rozliczeniowym i przedrozliczeniowym) transakcji na rynku hurtowym.
Komitet Ryzyka
Cel	Projektowanie strategicznych kierunków i zadań w zakresie ryzyka bankowego z uwzględnieniem strategii Banku, sytuacji makroekonomicznej oraz otoczenia regulacyjnego, analizowanie okresowych raportów związanych z ryzykiem bankowym i opracowywanie na ich bazie odpowiednich wytycznych, a także przygotowywanie strategii zarządzania ryzykiem bankowym i jej okresowe weryfikowanie.
Zadania	• Monitorowanie integralności, adekwatności i efektywności systemu zarządzania ryzykiem bankowym, adekwatności kapitałowej oraz alokacji kapitału wewnętrznego do poszczególnych linii biznesowych, a także wdrażanie polityki w zakresie zarządzania ryzykami, realizowanej w ramach Strategii Banku. • Analiza i ocena wykorzystania strategicznych limitów ryzyka określonych w Strategii zarządzania ryzykiem bankowym. • Opiniowanie cyklicznych raportów ryzyka, przedkładanych do zatwierdzenia Radzie Nadzorczej i uwzględnianie informacji z tych raportów przy wydawaniu opinii.
Komitet Kredytowy Banku
Cel	Zarządzanie ryzykiem kredytowym, które występuje przy podejmowaniu decyzji kredytowych, decyzji dotyczących wierzytelności zarządzanych przez odpowiednie jednostki Banku oraz zarządzanie ryzykiem wystąpienia strat w wyniku błędnych decyzji biznesowych na podstawie modeli ryzyka kredytowego.
Zadania	• Podejmowanie decyzji o podziale kompetencji do podejmowania decyzji kredytowych lub decyzji sprzedażowych oraz decyzji w zakresie zarządzania wierzytelnościami. • Podejmowanie decyzji kredytowych, które dotyczą największych spraw Klientów Banku, a także wydawanie rekomendacji Zarządowi Banku w sprawach kredytowych. • Podejmowanie decyzji, które dotyczą wierzytelności restrukturyzowanych. • Ustalanie limitów branżowych, limitów określających apetyt na portfelowe ryzyko kredytowe i na ryzyko koncentracji zaangażowań. • Podejmowanie decyzji o wdrożeniu w procesach kredytowych modeli ryzyka kredytowego i modeli antyfraudowych, w szczególności w zakresie oceny scoringowej albo ratingowej. • Podejmowanie decyzji o wdrożeniu modelu do ustalania odpisów na oczekiwane straty kredytowe z aktywów finansowych. • Akceptowanie raportów z monitorowania lub przeglądu modeli oraz jakości portfeli kredytowych, do których stosuje się modele ryzyka kredytowego. • Akceptowanie miesięcznych i kwartalnych raportów ryzyka kredytowego.
Komitet Ryzyka Operacyjnego
Cel	Skuteczne zarządzanie ryzykiem operacyjnym, które zwiększa bezpieczeństwo działalności operacyjnej Banku.
Zadania	• Wyznaczanie kierunków rozwoju zarządzania ryzykiem operacyjnym. • Nadzór nad funkcjonowaniem zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym nad zadaniami dotyczącymi zapewnienia ciągłości działania Banku. • Koordynacja zarządzania ryzykiem operacyjnym. • Wyznaczanie działań w sytuacji awaryjnej, która naraża wizerunek Banku i powoduje straty operacyjne.
Komitet Transformacji
Cel	Zapewnienie efektywnej transformacji Banku zgodnie z przyjętymi kierunkami rozwoju, w tym zapewnienie spójności celów biznesowych oraz maksymalizacji wartości biznesowej zmian w Banku (m.in. w ramach formacji i projektów).
Zadania	• Operacyjne zarządzanie wdrażaniem Strategii Banku, w tym tworzenie autonomicznych zespołów projektowych. • Podejmowanie decyzji o realizacji programów strategicznych i projektów i ich zmianach oraz decyzji dotyczących kosztów rzeczowych i pozostałych kosztów działania. • Nadzorowanie projektów i inicjatyw rozwojowych, w szczególności postępu prac, budżetów projektów, korzyści finansowych i pozafinansowych. • Inicjowanie działań zwiększających efektywność Banku. • Zarządzanie rocznym limitem finansowym na realizację projektów i inicjatyw rozwojowych. • Rozstrzyganie sporów na niższych szczeblach decyzyjnych w zakresie działania Komitetu.
Komitet Strategii
CEL	Sprawowanie nadzoru nad procesem planowania strategicznego oraz zarządzania strategią Banku.
Zadania	• Zarządzanie działaniami związanymi z opracowaniem i wdrożeniem strategii. • Akceptacja harmonogramu prac nad strategią oraz harmonogramu wdrożenia strategii. • Podejmowanie kluczowych decyzji niezbędnych dla realizacji strategii, w tym wdrożenia inicjatyw strategicznych. • Rozstrzyganie ewentualnych sporów w trakcie prowadzenia prac nad poszczególnymi inicjatywami strategicznymi.
Komitet ds. Architektury IT
Cel	Kształtowanie architektury informatycznej, która zapewnia realizację strategii Banku.
Zadania	• Opracowanie kluczowych założeń architektury informatycznej Banku (pryncypia). • Przeprowadzanie okresowej oceny architektury informatycznej w Banku. • Opracowanie modelu architektury docelowej. • Inicjowanie działań, które zmierzają do osiągnięcia modelu architektury docelowej.
Komitet ds. Bezpieczeństwa Informatycznego
Cel	Zwiększenie skuteczności nadzoru i kontroli nad obszarem bezpieczeństwa systemu informatycznego w PKO Banku Polskim S.A. (SIB).
Zadania	Wydawanie rekomendacji w zakresie bezpieczeństwa SIB, w szczególności: • koordynowania i monitorowania prac związanych z bezpieczeństwem SIB, • wyznaczania kierunków działania Banku w zakresie bezpieczeństwa SIB, • określania działań, które należy podjąć w przypadku sytuacji awaryjnych, które narażają wizerunek Banku i powodują straty operacyjne bądź finansowe w obszarze bezpieczeństwa SIB, • monitorowania ryzyka związanego z bezpieczeństwem SIB.
Komitet Jakości Danych
Cel	Określanie strategicznych kierunków działań w zakresie zarządzania jakością danych oraz architekturą danych w Banku w kontekście Systemu Zarządzania Danymi (SZD), nadzór nad funkcjonowaniem SZD oraz ocena jego efektywności i działań poszczególnych jednostek Banku.
Zadania	Podejmowanie decyzji, które dotyczą zarządzania danymi w Banku, w szczególności: • kierunków rozwoju SZD, • zaleceń dla jednostek Banku w zakresie zarządzania danymi, • szczegółowych rozwiązań w zakresie zarządzania danymi, • oceny efektywności działania SZD, określenia priorytetów działań w ramach SZD oraz okresowych planów działań, • przypisania właścicielstwa grup danych, • rozstrzygania na wniosek członka Komitetu spraw spornych w zakresie SZD, • akceptacji – szczególnie w przypadkach uzasadnionych ciągłością działania Banku – odstępstw od kryteriów i reguł jakości danych oraz standardów rozwiązań jakości danych.

Ponadto członkowie Zarządu uczestniczyli w komitetach niestałych, w tym w komitetach sterujących powołanych w ramach projektów. W PKO Banku Polskim S.A. funkcjonuje również Komitet Inwestycyjny oraz Komitet ds. Sponsoringu. W ich składzie nie zasiadają członkowie Zarządu.

11.3 Akcje PKO Banku Polskiego S.A. i podmiotów powiązanych będące w posiadaniu władz Banku

Stan posiadania akcji Banku przez członków Zarządu na 31 grudnia 2020 roku przedstawia poniższa tabela. Wartość nominalna każdej akcji wynosi 1 PLN.

Tabela 23. Stan posiadania akcji PKO Banku Polskiego S.A.

Imię i nazwisko	Liczba akcji na 31.12.2020	Nabycie	Zbycie	Liczba akcji na 31.12.2019
Zarząd Banku
Zbigniew Jagiełło, Prezes Zarządu Banku	14 000	3 000	0	11 000
Rafał Antczak, Wiceprezes Zarządu Banku	2 000	2 000	0	0
Rafał Kozłowski, Wiceprezes Zarządu Banku	2 200	2 200	0	0
Maks Kraczkowski, Wiceprezes Zarządu Banku	0	0	0	0
Mieczysław Król, Wiceprezes Zarządu Banku	6 000	1 000	0	5 000
Adam Marciniak, Wiceprezes Zarządu Banku	2 000	2 000	0	0
Piotr Mazur, Wiceprezes Zarządu Banku	8 000	3 500	0	4 500
Jakub Papierski, Wiceprezes Zarządu Banku	5 000	2 000	0	3 000
Jan Emeryk Rościszewski, Wiceprezes Zarządu Banku	0	0	0	0

Według stanu na 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku członkowie Rady Nadzorczej nie posiadali akcji PKO Banku Polskiego S.A.

Ze względu na potencjalny lub faktyczny dostęp do informacji poufnych, członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej oraz osoby blisko z nimi związane są zobowiązane powiadomić Bank oraz KNF o transakcji zawieranej na ich własny rachunek dotyczącej akcji Banku, instrumentów dłużnych Banku lub instrumentów pochodnych oraz innych powiązanych z nimi instrumentów finansowych Banku.

Członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej są także objęci zakazem dokonywania transakcji na własny rachunek lub na rachunek osoby trzeciej, bezpośrednio lub pośrednio, dotyczących akcji Banku, instrumentów dłużnych Banku lub instrumentów pochodnych oraz innych powiązanych z nimi instrumentów finansowych w ciągu 30 dni przed terminem publikacji przez Bank raportu okresowego (okres zamknięty).

Według stanu na 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej nie posiadali akcji lub udziałów spółek powiązanych z PKO Bankiem Polskim S.A. rozumianych jako zależne, wspólne przedsięwzięcia i stowarzyszone.

11.4 Polityka różnorodności

Zasady równego traktowania, przeciwdziałania dyskryminacji i przestrzeganie praw człowieka

Inicjatywy dotyczące różnorodności

Różnorodność w składzie Zarządu i Rady Nadzorczej

Promowanie różnorodności jest obecne w wielu aspektach działalności Banku i całej Grupy Kapitałowej Banku. Zakłada m.in. poszanowanie innych osób, równe traktowanie i wykorzystanie potencjału pracowników. Rozumienie różnorodności przejawia się w tym, że ludzie są ważni bez względu na aspekty w jakich się różnią, w tym m.in. bez względu na płeć, wiek, stan zdrowia, orientację seksualną, wyznanie, stan cywilny, czy kraj pochodzenia. Budując zespoły rozumiemy, że różnorodność jest ich atutem w tworzeniu innowacji, jak i sprawnym działaniu operacyjnym.

Dążymy do zapewnienia, promowania i upowszechniania różnorodności w Banku i całej Grupie Kapitałowej Banku. Dbamy o to, by różnorodność jako wartość, ale też jako praktyka były obecne w naszej kulturze organizacyjnej, podejmowanych inicjatywach i działaniach oraz w adekwatnych do tematu politykach, przepisach i procesach obowiązujących w Banku.

11.4.1 Zasady równego traktowania, przeciwdziałania dyskryminacji i przestrzeganie praw człowieka

Cele i zobowiązania

Obowiązek równego traktowania w zatrudnieniu to podstawowa zasada na poziomie polityk, przepisów i procesów kształtowanych w Banku. Dlatego w aktach wewnętrznych Banku przyjmowanych na szczeblu Zarządu znajdują się najważniejsze zobowiązania w zakresie:

• przeciwdziałania dyskryminacji w zatrudnieniu i niedyskryminowania pracowników, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie oraz orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy,

• oparcia stosowanych w Banku zasad na obiektywnych kryteriach, zapewniając pracownikom transparentne reguły m.in. w procesach rekrutacji, rozwoju pracowniczego, dostępu do szkoleń oraz dostępu do benefitów pracowniczych,

• zagwarantowania równego traktowania pracowników wykonujących jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości,

• stosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny wyników pracy.

Powyższe zobowiązania są oparte m.in. konwencjach Międzynarodowej Organizacji Pracy (Konwencje nr 100 i 111).

Sposoby realizacji celów i zobowiązań

Bank wprowadził przepisy wewnętrzne, w tym Kodeks Etyki Banku, w których wskazuje i promuje pożądane wartości. W szczególności Bank:

• określił istotne wartości, a także promowane postawy i zachowania w relacjach z pracownikami, z Klientami, w działalności biznesowej i relacjach z otoczeniem,

• jasno i precyzyjnie wskazał kompetencje i sposoby postępowania w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi w miejscu pracy, w tym sposoby zgłaszania naruszeń,

• stworzył mechanizmy zgłaszania(w tym anonimowego) i wyjaśniania każdego rodzaju nieprawidłowości, zaobserwowanych przez pracowników w miejscu pracy

• prowadzi monitoring i cyklicznie raportuje (także do odpowiedniego członka Zarządu Banku) zgłoszenia przejawów naruszeń przyjętych wartości i zasad.

Dodatkowo, Bank:

• wspiera pracowników w integracji w firmie i ułatwia tworzenie grup zainteresowań,

• zapewnia wolność wypowiedzi: organizuje ogólnodostępne fora, przy zastrzeżeniu poszanowania zasad etycznych i kultury wypowiedzi oraz organizuje czaty z kluczowymi menedżerami Banku,

• podejmuje inicjatywy edukacyjne na temat wartości Banku (także wśród spółek Grupy Kapitałowej Banku oraz podmiotów współpracujących), jak również przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi m.in. poprzez organizację szkoleń, warsztatów i kampanii informacyjnych oraz poprzez utworzenie instytucji Ambasadorów Etyki,

• cyklicznie inicjuje szkolenia dla kadry kierowniczej z efektywnego komunikowania się, udzielania feedback’u – z uwzględnieniem aspektu różnorodności.

Aby zagwarantować równe traktowanie pracowników, którzy wykonują jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości w Banku stosowane są:

• obiektywne zasady wartościowania stanowisk pracy oparte na międzynarodowej metodyce, przy udziale niezależnych firm doradczych oraz związane z tym gwarancje poziomów wynagrodzeń zawarte w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy,

• monitoring wynagrodzeń w poszczególnych grupach zawodowych, w tym z podziałem na płeć, którego wyniki są raportowane kierownictwu Banku,

• cykliczne przeglądy wynagrodzeń, mające na celu diagnozę i przeciwdziałanie występowaniu różnic w wynagrodzeniu, które wynikają z innych niż obiektywne kryteriów.

Polityka wobec mobbingu i dyskryminacji

Bank stanowczo przeciwstawia się wszelkim formom dyskryminacji, nietolerancji sprzecznym z wartościami organizacji i promuje wśród pracowników postawy oparte na wzajemnym szacunku. Wszelkie zachowania mogące wskazywać na występowanie mobbingu, nie są akceptowane.

Politykę Banku w odniesieniu do mobbingu i dyskryminacji regulują przepisy wewnętrzne:

• Regulamin Pracy Banku,

• Zasady przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji oraz tryb rozpatrywania skarg dotyczących naruszenia uprawnień pracowniczych.

Istotne zapisy w zakresie postaw i wartości promowanych wśród pracowników zawiera także Kodeks Etyki obowiązujący w Banku.

W Banku funkcjonują zasady przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji. Zasady gwarantują przeciwdziałanie niekorzystnym zjawiskom w relacjach pracowniczych i określają sposób reagowania w razie konfliktu interpersonalnego. W oparciu o zasady pracownik Banku może bez obaw o konsekwencje zgłosić skargę na dowolne naruszenie uprawnień pracowniczych zdefiniowanych w przepisach prawa oraz przepisach wewnętrznych. Jednocześnie pracownik ma prawo do dodatkowego wsparcia w procesie wyjaśniania skargi. Może wskazać przedstawiciela organizacji związkowej albo przedstawiciela pracowników (powołanego na mocy odrębnych przepisów wewnętrznych Banku), który będzie uczestniczył z nim w spotkaniach lub przedkładał opinie o zasadności skargi. Bieżące wsparcie w obszarze pracowniczym oferuje Contact Center HR. Dzięki temu pracownicy mogą uzyskać aktualne informacje także na temat trybu zgłaszania skarg i anonimowych zgłoszeń naruszeń uprawnień pracowniczych.

Skargi dotyczące szeroko pojętego naruszenia uprawnień pracowniczych są rozpatrywane indywidualnie. Dla każdej z nich określa się optymalny sposób rozpatrzenia, który pozwoli na sformułowanie odpowiednich wniosków i rekomendacji lub ewentualnie na podjęcie dodatkowych działań czy decyzji kadrowych. Przy weryfikacji skarg stosuje się różne metody (m.in. anonimowe badania ankietowe, wywiady pogłębione z pracownikami, weryfikację wskaźników fluktuacji i innych danych kadrowych). Za każdym razem ustala się sposób działania z dbałością o jak największy obiektywizm oceny. Dlatego często w wyjaśnianiu sprawy biorą udział przedstawiciele różnych jednostek, zgodnie ze strukturą organizacyjną Banku.

Pozostałe podmioty Grupy Kapitałowej Banku również uwzględniają w swoich przepisach wewnętrznych niezbędne rozwiązania gwarantujące przestrzeganie prawa w zakresie przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji. Te rozwiązania funkcjonują w odrębnych regulacjach lub jako stosowne zapisy w regulaminach pracy, kodeksach etyki i innych adekwatnych dla danego podmiotu.

Szkolenia w aspekcie różnorodności

Odpowiednie zarządzanie różnorodnością zwiększa efektywność pracy w zespole, poprawia atmosfery pracy, pomaga zatrzymać cennych, doświadczonych pracowników, podnosi innowacyjność i kreatywność w zespole. Dlatego w Banku są organizowane szkolenia z tego zakresu. Menedżerowie zdobywają na nich wiedzę oraz umiejętności z obszaru zarządzania różnorodnymi zespołami. To pozwala eliminować niekorzystne zachowania i sytuacje, a wspierać te wartościowe i pozytywne.

W 2020 roku, ze względu na sytuację związaną z epidemią, szkolenia z zakresu różnorodności były przeprowadzane w pierwszym kwartale roku. Od kwietnia 2020 roku webinaria w większości były poświęcone organizacji pracy zdalnej, komunikacji w zespole, zarządzaniu emocjami i stresem. Dla menedżerów zostały przygotowane szkolenia z zarządzania zespołem rozproszonym, pracy z ludźmi w zmianie, czy skutecznej komunikacji szefa w trybie pracy zdalnej.

11.4.2 Inicjatywy dotyczące różnorodności

Na politykę różnorodności składają się także różne inicjatywy podejmowane w Banku, w tym m.in. strategiczne projekty kształtowania przyjaznego środowiska pracy oraz współpraca z podmiotami zewnętrznymi wspierająca różnorodność w zatrudnieniu.

Strategiczne projekty

Przyjazne środowisko pracy. Strategia budowania przyjaznego środowiska uwzględnia takie aspekty jak funkcjonalne miejsce pracy, wdrożenie modelu pracy zdalnej, czy digitalizację i uproszczenie procesów. Stworzenie wystandaryzowanego, nowoczesnego miejsca pracy, wyposażonego w narzędzia, sprzęt i odpowiednio zaaranżowaną przestrzeń, ułatwia pracę zarówno indywidualną, jak i zespołową. Praca zdalna umożliwia elastyczne podejście do zadań. Wszystkie te udogodnienia pozwalają zarówno menedżerom, jak i pracownikom dobierać zestaw narzędzi, czy korzystać z takiego zakresu informacji, który będzie odpowiadał na ich potrzeby związane z celami zawodowymi – indywidualnymi i realizowanymi zespołowo.

#CzasNaFeedback. W Banku wdrożono nowy proces, w ramach którego odbywają się cykliczne podsumowania efektów pracy, kompetencji, osiągnięć, informacji zwrotnych, czy celów rozwojowych pracowników. Są one ukierunkowane na wsparcie pracownika w indywidualnym rozwoju zawodowym. Oczekiwane postawy i zachowania wobec pracowników zawarte są w modelu kompetencji, opartym na wartościach Banku. Model ten jest uniwersalny, dotyczy wszystkich pracowników i promuje m.in. komunikację i współpracę, które mają wpływ na budowanie zgranych, różnorodnych zespołów. W ramach tego rozwiązania pracownicy dostają także feedback od współpracowników. Dzięki temu w prosty i szybki sposób mogą komunikować wzajemne potrzeby i oczekiwania, opinie. To pozwala budować przyjazne środowisko pracy i zrozumienie aspektu różnorodności pracowników.

Praca w metodyce Agile. W Banku w ramach struktur Transformacji Cyfrowej zostały stworzone zespoły o bardzo różnorodnych umiejętnościach i kompetencjach. Uczestnicy koncentrują się na sobie nawzajem, na interakcjach, współpracy, sprawnie reagują na zmiany, elastycznie podchodzą do zmian w projekcie. Te założenia pozwalają pracownikom otwarcie wyrażać opinie, sprawne dostarczać efekty pracy i zapewniają integrację zespołów zadaniowych.

Współpraca z podmiotami zewnętrznymi

Współpraca z podmiotami zewnętrznymi wspierająca różnorodność w zatrudnieniu obejmuje:

• programy staży i praktyk dające możliwość rozwoju uczniom, studentom oraz absolwentom szkół średnich i uczelni o różnych profilach;.

• programy rozwoju zawodowego dla osób z niepełnosprawnością wraz z zapewnieniem odpowiednio dostosowanych do potrzeb takich osób, stanowisk pracy (zasady realizacji zadań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz standardy rozwiązań technologicznych i technicznych stanowią o podejmowaniu niezbędnych czynności aby dostosować stanowisko pracy dla osób z niepełnosprawnościami),

• współpracę z uczelniami i szkołami średnimi, w ramach której są organizowane warsztaty na wybranych uczelniach w Polsce oraz w Banku, podczas których studenci mają okazję poznać wybrane obszary działalności Banku.

Ze względu na sytuację pandemiczną i związane z tym ograniczenia (w tym także organizacja pracy w formie pracy zdalnej), programy współpracy z podmiotami zewnętrznymi w 2020 roku zostały czasowo ograniczone.

Inne inicjatywy wspierające różnorodność w Banku

W Banku są organizowane programy integracyjne. Bank wspiera inicjatywy pracownicze w zakresie wzmocnienia integracji pracowników z różnych obszarów i reprezentujących różne grupy społeczne. Są to m.in. inicjatywy i aktywności sportowe oraz działalność charytatywna pracowników jako wolontariuszy. Inicjatywy te pozwalają kształtować przyjazną kulturę organizacyjną i budować relacje oparte na różnorodności zainteresowań pracowników.

Ze względu na sytuację pandemiczną i związane z tym ograniczenia (w tym także organizacja pracy w formie pracy zdalnej), powyższe programy w 2020 roku zostały czasowo ograniczone.

11.4.3 Różnorodność w składzie Zarządu i Rady Nadzorczej Banku

Wdrożona polityka różnorodności

Polityka różnorodności członków Zarządu i Rady Nadzorczej Banku jest istotną częścią funkcjonujących w Banku polityk oceny odpowiedniości tj.:

• Polityki dotyczącej odpowiedniości członków Zarządu i osób pełniących najważniejsze funkcje w Banku oraz oceny odpowiedniości w spółkach Grupy Kapitałowej Banku

• Polityki dotyczącej oceny odpowiedniości kandydatów na członów Rady Nadzorczej i członków Rady Nadzorczej Banku.

Wprowadzone w Banku przepisy określają kierunki doboru, wyznaczania i planowania sukcesji, w tym zaplecza kadrowego oraz oceny odpowiedniości członków Zarządu i osób pełniących najważniejsze funkcje w Banku. Osoby te są oceniane pod względem kompetencji, wiedzy i umiejętności, doświadczenia adekwatnego do stanowiska, a także reputacji, rozumianej jako wystarczająco nieposzlakowana opinia, uczciwość i etyka działania. Na podstawie wprowadzonych przepisów Rada Nadzorcza Banku podejmuje decyzje w zakresie doboru i oceny członków Zarządu Banku, natomiast członkowie Zarządu Banku podejmują decyzje w zakresie doboru i oceny MRT (Material Risk Takers). Rada Nadzorcza Banku monitoruje skuteczność stosowanej polityki, a w stosownych przypadkach, dokonuje zmian z uwzględnieniem rekomendacji Komitetu ds. Nominacji i Wynagrodzeń Rady Nadzorczej.

Założenia polityki różnorodności

• Polityki oceny odpowiedniości kandydatów i członków Zarządu Banku oraz kandydatów i członków Rady Nadzorczej Banku zawierają zobowiązanie Banku/Walnego Zgromadzenia do uwzględniania zasad zróżnicowania przy wyborze kandydatów na członków wyżej wymienionych organów.

• Zasada zróżnicowania doboru członków Rady Nadzorczej Banku opiera się o obiektywne kryteria merytoryczne w zakresie wykształcenia i doświadczenia zawodowego.

• Polityki zawierają zobowiązanie do monitoringu skuteczności ich stosowania, w tym także w aspekcie celów różnorodności.

• Polityka oceny odpowiedniości zawiera zobowiązanie dla podmiotów zależnych Banku do wprowadzenia regulacji dotyczących zasad odpowiedniości – zakłada się, że wdrożenie regulacji nastąpi w 2021 roku.

Struktura składu organów zarządczego i nadzorczego oraz kluczowych menedżerów

Tabela 24. Różnorodność według płci, wieku i doświadczenia - statystyka według stanu na 31 grudnia 2020 roku [GRI 405-1]

Płeć	Kobiety	Mężczyźni
Rada Nadzorcza	1	9
Zarząd	-	9
Kluczowi menedżerowie	111	180

Wiek	30-41 lat	41-51 lat	51-60 lat	powyżej 60 lat
Rada Nadzorcza	2	3	2	3
Zarząd	-	5	3	1
Kluczowi menedżerowie	49	167	67	8

Staż w Banku	do 5 lat	5-10 lat	10-15 lat	15-20 lat	powyżej 20 lat
Rada Nadzorcza	10	-	-	-	-
Zarząd	6	1	2	-	-
Kluczowi menedżerowie	3	3	35	66	184
Kluczowi menadżerowie: dyrektorzy w KOC i SJO czyli dyrektorzy pionów/ departamentów/ biur/ formacji, dyrektorzy centrów, z-cy dyrektorów (jeśli są w strukturach organizacyjnych), biur w departamentach/ centrach, doradcy Prezesa. Staż w Banku: dla członków Zarządu i Rady Nadzorczej jest to staż na stanowisku w Zarządzie i Radzie Nadzorczej

Cele dotyczące zróżnicowania składu Zarządu i Rady Nadzorczej

• Stosowanie zasady różnorodności ma zapewnić odpowiedni dobór członków Zarządu i Rady Nadzorczej Banku w sposób, który umożliwia dotarcie do szerokiego zakresu kompetencji, wiedzy i umiejętności adekwatnych do stanowiska oraz gwarantuje wydawanie przez członków Zarządu i Rady Nadzorczej (indywidualnie i jako organ) najwyższej jakości niezależnych opinii i decyzji w całym zakresie działalności Banku.

• Walne Zgromadzenie oraz Rada Nadzorcza Banku, dokonując oceny odpowiedniości, dąży do osiągnięcia równowagi w zakresie reprezentowania płci odpowiednio w składzie Rady Nadzorczej i Zarządu Banku.

• Cele dotyczące zróżnicowania składu Rady Nadzorczej i Zarządu Banku są uwzględniane przy doborze członków organów, tylko w takim zakresie, w jakim nie wpłynie to negatywnie na funkcjonowanie i odpowiedniość tych organów.

12. Pozostałe informacje

Nabycie i zbycie akcji własnych

Informacje wymagane na podstawie art. 111a ustawy Prawo bankowe.

Publikowane prognozy dotyczące wyników finansowych za 2020 rok

Program akcji pracowniczych

Znaczące umowy oraz istotne umowy z bankiem centralnym lub organami nadzoru

Emisje papierów wartościowych PKO Banku Polskiego S.A. w 2020 roku

Umowy o subemisje oraz gwarancje udzielone podmiotom zależnym

Wskazanie postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej

Wartość zabezpieczeń ustanowionych na rachunkach lub aktywach kredytobiorców

Zaciągnięte kredyty i umowy pożyczek, gwarancji i poręczeń

Udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

Informacje o zawarciu przez emitenta lub jednostkę od niego zależną jednej lub wielu transakcji z jednostkami powiązanymi jeżeli są one istotne i zostały zawarte na innych warunkach niż rynkowe

Sezonowość lub cykliczność działalności w okresie sprawozdawczym

Znaczące zdarzenia po dacie bilansu

Nabycie i zbycie akcji własnych

W terminie objętym raportem PKO Bank Polski S.A. nie nabywał akcji własnych na własny rachunek oraz nie zbywał takich akcji.

Informacje wymagane na podstawie art. 111a ustawy Prawo bankowe

Tabela 25. Działalność Grupy Kapitałowej Banku w podziale na poszczególne państwa członkowskie i państwa trzecie

w mln PLN	Obroty (przychody)*	Zysk/strata przed opodatkowaniem	Podatek dochodowy	Zysk/strata po opodatkowaniu	Liczba pracowników w etatach**
W państwach członkowskich UE:
- Polska	16 816	-1 692	-828	-2 520	23 691
- Czechy	10	3	0	3	7
- Niemcy	8	-3	0	-3	7
- Szwecja	196	1	23	23	0
- Irlandia	54	0	0	0	0
W państwach trzecich:
- Ukraina	461	85	-17	68	1 824

* Obroty (przychody) definiowane jako suma przychodów z tytułu odsetek, przychodów z tytułu prowizji i opłat oraz pozostałych przychodów operacyjnych.

**Informacja dotycząca stanu zatrudnienia podana jest zgodnie z opublikowanymi przez GUS w 2018 roku wytycznymi zawartymi w „Zasadach metodycznych statystyki rynku pracy i wynagrodzeń”. Zatrudnienie jest liczone w oparciu o umowy o pracę, po wyłączeniu pracowników korzystających z urlopów wychowawczych oraz urlopów bezpłatnych udzielonych na okres dłuższy niż 3 miesiące nieprzerwanie.

Powyższe zestawienie zawiera dane PKO Banku Polskiego S.A. oraz podmiotów zależnych, które są uwzględnione w konsolidacji w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 48 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 575/2013 (tj. w konsolidacji ostrożnościowej). Konsolidacja ostrożnościowa, w odróżnieniu od konsolidacji zgodnej z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, obejmuje tylko podmioty zależne spełniające definicję instytucji, instytucji finansowej lub przedsiębiorstwa usług pomocniczych.

PKO Bank Polski S.A. oraz podmioty zależne Banku, które są uwzględnione w konsolidacji ostrożnościowej mają siedzibę na terenie Polski (gdzie prowadzą głównie działalność: bankową, zarządzania aktywami, funduszami inwestycyjnym i emerytalnymi, leasingową i faktoringową oraz świadczą usługi maklerskie, agenta transferowego i dostarczania rozwiązań technologicznych), Ukrainy (działalność bankowa i windykacyjna), Szwecji (działalność leasingowa oraz pozyskanie środków w drodze emisji obligacji) oraz Irlandii (sekurytyzacja wierzytelności leasingowych). PKO Bank Polski S.A. świadczy także usługi poprzez swoje oddziały na terenie Czech i Niemiec oraz utworzył oddział w Słowacji, który działalność operacyjną rozpoczął w marcu 2021 roku.

W 2020 roku PKO Bank Polski S.A. nie zawarł umów, o których mowa w art. 141t ust. 1 ustawy Prawo bankowe, tj. umów wsparcia finansowego z podmiotami podlegającymi nadzorowi skonsolidowanemu, które działają w tym samym holdingu lub podmiotami blisko powiązanymi.

Stopa zwrotu z aktywów Grupy Kapitałowej Banku i Banku jest prezentowana odpowiednio w tabeli nr 3 i tabeli nr 5.

Publikowane prognozy dotyczące wyników finansowych za 2020 rok

PKO Bank Polski S.A. w raportach bieżących nr 13/2020 z 20 marca 2020 roku, 19/2020 z 20 kwietnia 2020 roku oraz 25/2020 z 1 czerwca 2020 roku informował o wpływie rozprzestrzeniania się koronawirusa, decyzji Rady Polityki Pieniężnej i innych instytucji na działalność Grupy Kapitałowej Banku.

17 lutego 2021 roku Bank opublikował wstępne, niezaudytowane wyniki finansowe Grupy Kapitałowej Banku za IV kwartał 2020 roku i 2020 rok.

Program akcji pracowniczych

W PKO Banku Polskim S.A. nie jest realizowany program akcji pracowniczych.

Znaczące umowy oraz istotne umowy z bankiem centralnym lub organami nadzoru

PKO Bank Polski S.A. ma obowiązek informować w raportach o wszystkich umowach spełniających warunki definicji informacji poufnej określonej w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku. W 2020 roku Bank nie zawarł, a tym samym nie opublikował informacji o umowach spełniających warunki informacji poufnej.

W 2020 roku Bank nie zawierał istotnych umów z bankiem centralnym lub organami nadzoru. Bankowi nie jest znany fakt zawarcia ani treść obowiązujących w 2020 roku umów pomiędzy akcjonariuszami.

KREDOBANK S.A. w 2020 roku podpisał z Narodowym Bankiem Ukrainy aneksy do generalnej umowy kredytowej z 2018 roku o długoterminowym finansowaniu pod zastaw obligacji państwowych, zgodnie z którymi kwota umowy została zwiększona z 600 mln UAH do 2 300 mln UAH. Według stanu na 31 grudnia 2020 roku zadłużenie KREDOBANK S.A. z tytułu wyżej wymienionej umowy wynosi 2 300 mln UAH (305 mln PLN według średniego kursu NBP z 31 grudnia 2020 roku).

Pozostałe jednostki zależne PKO Banku Polskiego S.A. nie zawarły istotnych umów z bankiem centralnym lub organami nadzoru.

Emisje papierów wartościowych PKO Banku Polskiego S.A. w 2020 roku

W 2020 roku PKO Bank Polski S.A. nie przeprowadzał emisji papierów wartościowych.

Umowy o subemisje oraz gwarancje udzielone podmiotom zależnym

30 sierpnia 2017 roku PKO Bank Hipoteczny S.A. zawarł z PKO Bankiem Polskim S.A. umowę zmieniającą do umowy z 2015 roku, która dotyczyła Krajowego Programu Emisji Listów Zastawnych. Zgodnie z umową zmieniającą Biuro Maklerskie PKO Banku Polskiego (Biuro Maklerskie Banku) pełniło funkcję subemitenta usługowego (do sierpnia 2017 roku listy zastawne były oferowane w trybie emisji zwykłej). W 2020 roku PKO Bank Hipoteczny S.A. nie wyemitował żadnych listów zastawnych. Łączna wartość nominalna wszystkich wyemitowanych listów zastawnych w ramach subemisji usługowej wyniosła 2 590 mln PLN. W portfelu Biura Maklerskiego Banku na koniec 2020 roku znajdowały się listy zastawne w łącznej wartości nominalnej 8 mln PLN.

Według stanu na 31 grudnia 2020 roku emisje obligacji PKO Banku Hipotecznego S.A. emitowane w ramach Programu Emisji Obligacji regulowała Umowa Programu Emisji Obligacji z 30 września 2015 roku z późniejszymi aneksami, podpisana z PKO Bankiem Polskim S.A., zgodnie z którą maksymalna wartość wyemitowanych i niewykupionych obligacji na podstawie programu wynosi 4 mld PLN oraz Umowa Gwarancyjna z 30 września 2015 roku z późniejszymi aneksami, zgodnie z którą PKO Bank Polski S.A. zobowiązuje się do obejmowania obligacji w ramach gwarancji do łącznej wartości 2 mld PLN. Jednocześnie na podstawie odrębnych umów PKO Bank Hipoteczny S.A. upoważnił Biuro Maklerskie Banku do pełnienia roli Agenta Emisji oraz PKO Bank Polski S.A. do pełnienia roli Dealera. W październiku 2020 roku strony podpisały aneksy do wyżej wymienionych umów mające na celu umożliwienie PKO Bankowi Hipotecznemu S.A. emitowanie obligacji o zapadalności do 36 miesięcy.

Zobowiązanie PKO Banku Hipotecznego S.A. z tytułu wyemitowanych obligacji w ramach wyżej wymienionego programu na koniec grudnia 2020 roku, w wartości nominalnej, wynosiło 3,8 mld PLN. W portfelu PKO Banku Polskiego S.A. na koniec 2020 roku nie było obligacji wyemitowanych w ramach tego programu.

12 października 2020 roku PKO Bank Hipoteczny S.A. zawarł z PKO Bankiem Polskim S.A. oraz Biurem Maklerskim Banku Umowę Programową dotyczącą Publicznego Programu Emisji Obligacji. Umowa została podpisana w związku z zatwierdzeniem przez KNF nowego prospektu emisyjnego. PKO Bank Polski S.A. w ramach programu pełni funkcję Organizatora oraz Agenta Kalkulacyjnego, natomiast Biuro Maklerskie Banku pełni funkcję Agenta Oferującego, Agenta Technicznego oraz Gwaranta Emisji. W 2020 roku PKO Bank Hipoteczny S.A. w ramach Publicznego Programu Emisji Obligacji wyemitował obligacje (według wartości nominalnej) w łącznej wysokości 50 mln PLN. PKO Bank Polski S.A. nie obejmował emisji w trybie gwarancji. W portfelu Biura Maklerskiego Banku na koniec 2020 roku znajdowały się obligacje o wartości nominalnej 11,4 mln PLN wyemitowane w 2019 roku.

W 2020 roku PKO Bank Polski S.A. wystawił siedemnaście gwarancji dotyczących spłaty zobowiązań z tytułu najmu przez spółki zależne powierzchni biurowych i miejsc parkingowych o łącznej wartości 1,4 mln PLN (maksymalnie na okres do lutego 2025 roku).

Wskazanie postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej

Na 31 grudnia 2020 roku, łączna wartość przedmiotu sporu w postępowaniach sądowych (procesach) w toku, w których spółki Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. (łącznie z Bankiem) są pozwanym wynosiła 2 064 mln PLN (na 31 grudnia 2019 roku: 1 194 mln PLN), a łączna wartość przedmiotu sporu w postępowaniach sądowych (procesach) w toku z powództwa spółek Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. (łącznie z Bankiem) na 31 grudnia 2020 roku wynosiła 2 607 mln PLN (na 31 grudnia 2019 roku: 2 527 mln PLN).

Bank za istotne uznał (biorąc pod uwagę wartość i przyrost liczby postępowań) postępowania sądowe dotyczące kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych. Na 31 grudnia 2020 roku przeciwko Bankowi toczyły się 5 372 postępowania sądowe (na 31 grudnia 2019 roku: 1 645) dotyczące kredytów hipotecznych udzielonych w ubiegłych latach w walucie obcej o łącznej wartości przedmiotu sporu 1 404 mln PLN (na 31 grudnia 2019 roku: 392 mln PLN), w tym jedno postępowanie grupowe. Przedmiotem wystąpień Klientów Banku są przede wszystkim roszczenia o stwierdzenie nieważności całości lub części umowy lub o zapłatę z tytułu zwrotu rzekomo nienależnego świadczenia w związku z abuzywnym charakterem klauzul walutowych. Żadna z klauzul stosowanych przez Bank w umowach nie została wpisana do rejestru klauzul niedozwolonych.

W 2020 roku podmioty zależne PKO Banku Polskiego S.A. nie prowadziły istotnych z punktu widzenia Grupy Kapitałowej Banku postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, dotyczących zobowiązań albo wierzytelności.

Opis głównych spraw spornych, w tym dotyczących kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych został przedstawiony w nocie 48 sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Banku 2020 rok.

Wartość zabezpieczeń ustanowionych na rachunkach lub aktywach kredytobiorców

Na koniec 2020 roku wartość zabezpieczeń ustanowionych na rachunkach lub aktywach kredytobiorców w ramach Grupy PKO Banku Polskiego S.A. wyniosła 410 mld PLN. Powyższa wartość dotyczy umów kredytowych, leasingowych i pożyczek.

Zaciągnięte kredyty i umowy pożyczek, gwarancji i poręczeń

W 2020 roku KREDOBANK S.A. otrzymał kredyty z Narodowego Banku Ukrainy w łącznej wysokości 2 300 mln UAH (305 mln PLN według średniego kursu NBP z 31 grudnia 2020 roku).

PKO Bank Polski S.A. oraz pozostałe podmioty Grupy Kapitałowej Banku w 2020 roku nie otrzymały żadnych kredytów od międzynarodowych organizacji finansowych i od innych banków.

W 2020 roku Grupa Kapitałowa Banku nie zaciągała żadnych kredytów i pożyczek, a także nie otrzymała gwarancji i poręczeń, które nie dotyczyły działalności operacyjnej.

Udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

Na 31 grudnia 2020 roku zobowiązania finansowe i gwarancyjne wyniosły 71,3 mld PLN, z czego 86,4% stanowiły zobowiązania o charakterze finansowym. Ogółem dynamika udzielonych zobowiązań finansowych i gwarancyjnych ukształtowała się na poziomie 71% r/r, głównie w efekcie wzrostu udzielonych linii i limitów kredytowych gospodarczych.

Tabela 26. Udzielone zobowiązania pozabilansowe (w mln PLN)

	31.12.2020	31.12.2019	Zmiana (w mln PLN)	Zmiana (%)
Udzielone zobowiązania finansowe:	61 609	55 159	6 450	11,7%
linie i limity kredytowe na nieruchomości	4 416	5 530	-1 114	-20,1%
linie i limity kredytowe gospodarcze	41 791	34 077	7 714	22,6%
linie i limity kredytowe konsumpcyjne	10 266	9 719	547	5,6%
linie i limity kredytowe z tytułu faktoringu	2 015	1 551	464	29,9%
linie i limity kredytowe z tytułu leasingu finansowego	149	287	-138	-48,1%
pozostałe	2 972	3 995	-1 023	-25,6%
Udzielone zobowiązania gwarancyjne:	9 733	11 450	-1 717	-15,0%
podmioty finansowe	1 196	630	566	89,8%
podmioty niefinansowe	8 323	10 560	-2 237	-21,2%
podmioty budżetowe	214	260	-46	-17,7%
Razem	71 342	66 609	4 733	7,1%

Informacje o zawarciu przez emitenta lub jednostkę od niego zależną jednej lub wielu transakcji z jednostkami powiązanymi, jeżeli są one istotne i zostały zawarte na innych warunkach niż rynkowe

W 2020 roku PKO Bank Polski S.A. świadczył na rzecz jednostek powiązanych (podporządkowanych) usługi w zakresie prowadzenia rachunków bankowych, przyjmowania lokat, udzielania kredytów i pożyczek, emisji dłużnych papierów wartościowych, udzielania gwarancji i bieżących operacji wymiany oraz oferowania jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych funduszy, produktów leasingowych, produktów faktoringowych i produktów ubezpieczeniowych spółek z Grupy Kapitałowej Banku, a także usługi oferowane przez Biuro Maklerskie Banku.

Bank świadczył na rzecz PKO Banku Hipotecznego S.A. usługi w zakresie pośrednictwa w sprzedaży kredytów mieszkaniowych dla osób fizycznych, realizacji czynności obsługi posprzedażowej tych kredytów oraz czynności wspomagających w ramach umowy outsourcingowej. Wybranym spółkom Grupy Kapitałowej Banku, Bank udostępniał infrastrukturę i oferował usługi teleinformatyczne oraz wynajmował powierzchnię biurową. Bank wspólnie ze spółką Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o. świadczył usługi rozliczania transakcji płatniczych.

Powyższe usługi były świadczone na warunkach, które nie odbiegają istotnie od warunków rynkowych.

W 2020 roku jednostki zależne PKO Banku Polskiego S.A. nie zawarły istotnych transakcji z podmiotami powiązanymi na innych warunkach niż rynkowe.

Sezonowość lub cykliczność działalności w okresie sprawozdawczym

PKO Bank Polski S.A. jest bankiem uniwersalnym, który działa na terenie całego kraju i jego działalność podlega takim samym wahaniom sezonowym, jak cała polska gospodarka. Działalność pozostałych spółek Grupy PKO Banku Polskiego S.A. również nie wykazuje istotnych cech sezonowości lub cykliczności.

Znaczące zdarzenia po dacie bilansu

23 kwietnia 2021 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PKO Banku Polskiego S.A. podjęło decyzję dotyczącą zawierania ugód z konsumentami, którzy zawarli z Bankiem umowy kredytu lub pożyczki zabezpieczone hipotecznie indeksowane do walut obcych lub denominowane w walutach obcych (dalej: ugody z konsumentami). Zgodnie z podjętą uchwałą:

• tworzy się fundusz specjalny w wysokości 6,7 mld PLN z przeznaczeniem na pokrycie szczególnych strat bilansowych, które powstaną w następstwie rozpoznania skutków finansowych ugód z konsumentami,

• wydziela się z kapitału zapasowego Banku, w części utworzonej z zysku z lat ubiegłych dostępnego do podziału, kwotę w wysokości 6,7 mld PLN i przekazuje się ją na wyżej wymieniony fundusz specjalny,

• Walne Zgromadzenie zobowiązuje Zarząd Banku do przedstawienia do zatwierdzenia Radzie Nadzorczej Banku warunków, na jakich będą zawierane ugody, w tym warunków zwalniania z długu,

• Zarząd Banku może przystąpić do zawierania ugód z konsumentami (w tym zawierających zwolnienie z długu), po pozytywnym zaopiniowaniu przez Radę Nadzorczą Banku warunków na jakich będą one zawierane, w tym w zakresie zwolnienia z długu. Treść jednostkowych ugód powinna mieścić się w granicach warunków zaopiniowanych przez Radę Nadzorczą Banku.

13. Oświadczenie na temat informacji niefinansowych

13.1 Proces przygotowania Oświadczenia

[GRI 102-1] Grupa Kapitałowa Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej (Grupa PKO Banku Polskiego S.A. lub Grupa Kapitałowa Banku) oraz Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna (PKO Bank Polski S.A. lub Bank) po raz trzeci prezentują Oświadczenie na temat informacji niefinansowych (Oświadczenie), które stanowi odrębną część Sprawozdania Zarządu z działalności (w pierwszym roku raportowania niefinansowego sporządzono odrębne sprawozdanie na temat informacji niefinansowych). [GRI 102-50] Oświadczenie prezentuje działalność Grupy PKO Banku Polskiego S.A. za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku. [GRI 102-51] Ostatnie oświadczenie zostało sporządzone za rok 2019 i opublikowane 12 lutego 2020 roku. [GRI 102-52] Grupa Kapitałowa Banku publikuje oświadczenia w cyklu rocznym. Na koniec 2020 roku w skład Grupy Kapitałowej Banku wchodził podmiot dominujący: PKO Bank Polski S.A., 12 podmiotów zależnych bezpośrednio oraz podmioty zależne pośrednio. [GRI 102-54] Oświadczenie zostało sporządzone zgodnie ze Standardami GRI (GRI Standards: opcja „core”) oraz zgodnie z wymogami raportowania niefinansowego określonymi w przepisach ustawy o rachunkowości. Bank i Grupa Kapitałowa Banku spełniają kryteria podmiotu zobligowanego do sporządzania Oświadczenia. W Oświadczeniu poszczególne kwestie zostały przedstawione w ujęciu Grupy Kapitałowej Banku z wyszczególnieniem Banku. [GRI 102-10, GRI 102-49] W Oświadczeniu za 2020 rok nie ma znaczących zmian w raportowaniu organizacji i jej łańcuchów dostaw, ani innych zmian w sposobie raportowania.

[GRI 102-56] Oświadczenie na temat informacji niefinansowych za 2020 rok nie jest poddawane audytowi zewnętrznemu.

[GRI 102-48] Oświadczenie nie zawiera korekt informacji z poprzednich raportów, za wyjątkiem przeliczenia roku bazowego w szacunku emisji gazów cieplarnianych w wyniku dostępności dokładniejszych danych dla niektórych lokalizacji.

[GRI 102-42, GRI 102-46] Przygotowanie Oświadczenia Bank poprzedził badaniem istotności zagadnień określonych w ustawie o rachunkowości. Badanie istotności, przeprowadzone na jesieni 2020 roku, polegało w pierwszym kroku na przeglądzie zdefiniowanych dotychczas grup interesariuszy Grupy Kapitałowej Banku, w tym Banku, oraz obszarów wzajemnego oddziaływania podmiotów Grupy i otoczenia. W drugim kroku Bank dokonał analizy zakresu zarządzania obszarami objętymi Oświadczeniem oraz przeglądu polityk (wyniki są dostępne na stronie: https://www.pkobp.pl/relacje-inwestorskie/esg-w-grupie-pko-banku-polskiego/polityki-i-zasady/).

W badaniu istotności wykorzystano następujące narzędzia:

• pogłębione wywiady z przedstawicielami Centrali Banku,

• analiza kontaktów z agencjami ratingowymi ESG i innymi interesariuszami,

• badania opinii interesariuszy w zakresie istotności zagadnień dla wizerunku firmy,

• pytania skierowane przez Bank do podmiotów zależnych,

• przegląd przepisów wewnętrznych Banku i przepisów prawa.

[GRI 102-43] Bank w trybie ciągłym bada podejście interesariuszy do prowadzonych działań charytatywnych i sponsoringowych. W sytuacji pandemii interesariusze zwracali większą uwagę na działania podmiotów, które wspierają służbę zdrowia i aktywności prospołeczne. Oprócz zainteresowania ochroną zdrowia i sportem interesariusze wskazują na ekologię i ochronę środowiska. Poparcie dla działań pro-środowiskowych rośnie w czasie i znajduje odzwierciedlenie w poprawie wizerunku podmiotów, które podejmują takie działania.

Badanie istotności wykazało, że we wszystkich obszarach objętych Oświadczeniem Bank i większość podmiotów zależnych posiadają odpowiednie polityki, a ryzyka uznane za kluczowe były identyfikowane już wcześniej w procesie zarządzania ryzykiem. Oświadczenie zawiera opisy ryzyk zidentyfikowanych w Grupie Kapitałowej Banku w rozdziałach dotyczących poszczególnych zagadnień społecznych i środowiskowych. Przy opisach zwraca uwagę na zasadę „stosuj lub wyjaśnij”: informacja o braku pełnej koordynacji wybranych polityk na poziomie Grupy została opatrzona wyjaśnieniem.

Grupa Kapitałowa Banku, w tym Bank, identyfikują następujące istotne grupy interesariuszy i kluczowe zagadnienia niefinansowe:

Istotne grupy interesariuszy [GRI 102-40]	Kluczowe zagadnienia niefinansowe [GRI 102-47]
	Środowiskowe 1) Rozszerzona odpowiedzialność środowiskowa
1) Klienci 2) Pracownicy 3) Otoczenie społeczne, w tym społeczności lokalne 4) Akcjonariusze	Społeczne i pracownicze 2) Wpływ na otoczenie społeczne 3) Prawa człowieka 4) Relacje z podwykonawcami i dostawcami 5) Relacje z pracownikami
	Zarządcze 6) Relacje z Klientami 7) Etyka 8) Przeciwdziałanie korupcji 9) Bezpieczeństwo produktów i Klientów 10) Ochrona prywatności 11) Przeciwdziałanie praniu pieniędzy

Zainteresowanie inwestorów zagadnieniami ESG

[GRI 102-44] Bank zaobserwował większe, w porównaniu z 2019 rokiem, zainteresowanie inwestorów kwestiami środowiskowymi, społecznymi i ładu korporacyjnego. Pytania najczęściej dotyczyły działań Banku na rzecz wspierania interesariuszy w walce z epidemią, szczególnie w zakresie zapewnienia ciągłości funkcjonowania Banku, bezpieczeństwa Klientów i pracowników oraz zaangażowania w inicjatywy społeczne. Inwestorów interesowały także informacje o podejściu Banku do finansowania branż wysokoemisyjnych oraz sektora wydobywczego, polityki różnorodności kadry zarządzającej i kryteriów zrównoważonego rozwoju. Udział Banku w międzynarodowych ujawnieniach takich jak CDP Disclosure Insight Action czy Coal Policy Tool został pozytywnie oceniony przez inwestorów.

W odpowiedzi na rosnące znaczenie zagadnień ESG w relacjach z inwestorami, Bank uruchomił nowy serwis ESG na stronie internetowej Relacji Inwestorskich: https://www.pkobp.pl/relacje-inwestorskie/esg-w-grupie-pko-banku-polskiego.

13.2 Niefinansowe obszary działalności Banku i KPI

PKO Bank Polski S.A. w swoich działaniach kieruje się zasadą odpowiedzialności społecznej i uwzględnia wpływ na akcjonariuszy, dostawców, pracowników i społeczeństwo.

W zakresie środowiska:

• jest świadomy wyzwań, które wynikają ze zmian klimatycznych,

• stopniowo eliminuje działania, które szkodzą środowisku naturalnemu, wspiera edukację ekologiczną.

W zakresie społeczeństwa:

• kieruje się zasadą odpowiedzialności społecznej,

• uwzględnia wpływ swoich działań na społeczeństwo, klientów, dostawców, pracowników i akcjonariuszy.

W zakresie ładu korporacyjnego:

• udoskonala ład korporacyjny,

• zapewnia przejrzystość zasad kierowania spółką.

Zrównoważony rozwój Banku wspierały dotychczas poniższe działania. Większość z nich ma długoterminowy charakter.

PKO Bank Polski S.A. monitoruje szereg niefinansowych wskaźników efektywności.

Wskaźnik KPI	Definicja	Jedn.	2020	2019
Obszar innowacji i cyfryzacji
Udział Klientów zdalnych	Udział Klientów zdalnych (mobile/online) w bazie aktywnych klientów indywidualnych	%	69	61
Udział sprzedaży w kanałach zdalnych	• pożyczki gotówkowej • rachunków bieżących	%	73 29	43 13
Aplikacje mobilne IKO	Liczba aplikacji IKO	mln	5,2	4,2
Transakcje mobilne	Liczba transakcji IKO	mln	301,8	176,8
Liczba Klientów z dostępem do iPKO biznes	• segment korporacyjny • segment detaliczny	tys.	13,8 61,5	13,0 55,9
Digitalizacja dyspozycji Klientów korporacyjnych	Udział wniosków składanych elektronicznie w iPKO biznes	%	71	15
Obszar pracowniczy
Wskaźnik rotacji	Odsetek pracowników, którzy w ciągu badanego roku odeszli z firmy (wszystkie rodzaje odejść)	%	11,7	14,0
Odejścia z inicjatywy pracowników	Wskaźnik rotacji uwzględniający odejścia inicjowane przez pracownika, po wyłączeniu przejść na emeryturę lub rentę	%	4,7	7,8
Obszar środowiskowy
Liczba wydruków	Spadek zużycia papieru (kartek w szt.)	mln	2,0	0,1

13.3 Obszar środowiskowy

13.3.1 Bezpośrednie oddziaływanie na środowisko

Skala bezpośredniego wpływu na środowisko naturalne

Ze względu na charakter działalności gospodarczej bezpośrednie oddziaływanie Banku i Grupy Kapitałowej Banku na środowisko naturalne jest ograniczone.

Podmioty Grupy mają procedury i struktury do śledzenia zmian prawnych w obszarze środowiska istotnych dla ich operacji. W 2020 roku żaden z podmiotów Grupy nie prowadził przedsięwzięcia, które mogło znacząco oddziaływać na środowisko. [GRI 307-1] W Grupie nie toczyły się postępowania administracyjne związane z naruszeniem przepisów ochrony środowiska, które zakończyły się nałożeniem kar finansowych.

Bezpośredni wpływ na środowisko zależy od sposobu użytkowania ograniczonych zasobów naturalnych. Grupa monitoruje zużycie takich zasobów oraz angażuje się w działania na rzecz zmniejszenia ich konsumpcji. W poprzednich latach szereg podmiotów Grupy Kapitałowej Banku wykonał audyt energetyczny przedsiębiorstwa. Na podstawie wyników audytu podmioty Grupy określiły obszary o największym potencjale energooszczędnym i plany działania, które są obecnie sukcesywnie wdrażane.

[GRI 303-1v16] Na potrzeby tego raportu podjęto próbę oszacowania konsumpcji wody przez Grupę. Zużycie wody w Banku w 2020 roku wyniosło ok. 260 mega litrów. W pozostałych podmiotach Grupy zużycie wody wyniosło 27,6 mega litrów.

Zużycie energii i paliw oraz emisje gazów cieplarnianych

Tabela 27. Zużycie energii w organizacji (w MWh) [GRI 302-1], [GRI 302-4]

	BANK	SPÓŁKI	GRUPA		GRUPA		BANK	SPÓŁKI	GRUPA		BANK	SPÓŁKI	GRUPA
	2020			r/r (%)		2019 (po rekalkulacji)				2019
Paliwa wykorzystywane w budynkach	22 803	3 864	26 667		-2,0		24 122	3 095	27 216		25 493	2 476	27 969
gaz ziemny	20 866	3 732	24 598		5,1		20 465	2 940	23 405		21 836	2 321	24 157
olej opałowy	1 672	94	1 767		-49,5		3 368	132	3 500		3 368	132	3 500
olej napędowy	94	4	98		-0,7		81	17	98		81	17	98
LPG	0	34	34		501,1		0	6	6		0	6	6
węgiel	171	0	171		-17,5		208	0	208		208	0	208
Paliwa wykorzystywane w pojazdach	18 400	10 180	28 580		-26,0		28 697	9 903	38 600		28 697	9 903	38 600
olej napędowy	815	4 479	5 295		-0,2		1 211	4 093	5 304		1 211	4 093	5 304
benzyna	17 585	5 701	23 285		-30,1		27 486	5 810	33 296		27 486	5 810	33 296
Energia kupowana	148 506	17 043	165 548		-4,3		152 853	20 051	172 904		154 672	17 771	172 443
energia elektryczna	81 547	10 291	91 838		-3,5		84 079	11 112	95 191		84 094	11 112	95 206
energia cieplna	66 959	6 752	73 711		-5,1		68 774	8 939	77 713		70 579	6 659	77 238
Całkowite zużycie energii	189 709	31 087	220 796		-7,5		205 671	33 048	238 720		208 862	30 150	239 012

Tabela 28. Intensywność zużycia energii w Grupie Kapitałowej Banku [GRI 302-3]

Wskaźnik	Jednostka	2020	2019	r/r (%)
Całkowite zużycie energii na pracownika	MWh / osobę	8,4	8,5	-1,0
Całkowite zużycie energii na 1 mln zł aktywów	MWh / 1 mln zł aktywów	585,7	686,2	-14,6

Tabela 29. Emisje w podziale na źródła w MgCO2e według metody market based [GRI 305-1], [GRI 305-2], [GRI 305-3], [GRI 305-5]

	BANK	SPÓŁKI	GRUPA		GRUPA		BANK	SPÓŁKI	GRUPA		BANK	SPÓŁKI	GRUPA
	2020			r/r (%)		2019 (po rekalkulacji)				2019
Zakres 1 – emisje bezpośrednie, będące skutkiem:	10 106	3 403	13 509		-12,8		11 816	3 671	15 487		12 093	3 049	15 143
zużycia paliw w budynkach	4 761	790	5 551		-4,7		5 185	638	5 823		5 462	513	5 975
zużycia paliw w pojazdach	4 562	2 613	7 175		-25,8		6 631	3 033	9 664		6 631	2 536	9 168
emisji przez źródła ulotne	783	-	783				-	-	-		-	-	-
Zakres 2 – emisje pośrednie, będące skutkiem:	55 595	8 782	64 377		-35,0		88 906	10 104	99 010		89 562	9 347	98 909
zakupu energii elektrycznej	32 333	6 492	38 825		-45,6		64 320	7 008	71 329		64 332	7 008	71 340
zakupu energii cieplnej	23 262	2 290	25 551		-7,7		24 585	3 096	27 681		25 230	2 338	27 569
Łącznie emisje (Zakres 1 + 2)	65 701	12 185	77 886		-32,0		100 721	13 775	114 497		101 656	12 396	114 052
Zakres 3 – emisje pośrednie (delegacje krajowe)	289	-	289				-	-	-		-	-	-
Łącznie emisje (Zakres 1 + 2 + 3)	65 989	12 185	78 175				-	-	-		-	-	-

Tabela 30. Wskaźniki intensywności emisji gazów cieplarnianych w Grupie Kapitałowej Banku [GRI 305-4]

Wskaźnik	Jednostka	2020	2019	r/r (%)
Emisje GHG Zakres 1+2 (Scope 1+2) na pracownika	Mg CO2e / osobę	3,0	4,1	-27,2
Emisje GHG Zakres 1+2 (Scope 1+2) na Klienta	kg CO2e / osobę	7,4	11,0	-32,2
Emisje GHG Zakres 1+2 (Scope 1+2) na 1 mln zł aktywów	kg CO2e / 1 mln zł aktywów	206,6	329,1	-37,2

Tabela 31. Emisje w podziale na metodę w MgCO2e [GRI 305-1], [GRI 305-2], [GRI 305-3]

Zakres 1	Zakres 2	Zakres 3
[GRI 305-1]	[GRI 305-2]	[GRI 305-3]
13 509,48	96 628,66 (location based)	288,67
	64 376,66 (market based)
Emisje bezpośrednie Grupy Kapitałowej Banku powstałe w wyniku spalania paliw w źródłach będących jej własnością	Emisje pośrednie Grupy Kapitałowej Banku powstałe w wyniku używania zakupionej energii elektrycznej i cieplnej	Emisje pośrednie Banku powstałe w wyniku krajowych podróży służbowych

Granice raportowanych emisji obejmują: (1) w przypadku danych dla Banku wyłącznie ten podmiot (100% emisji), (2) w przypadku danych dla Grupy: Bank i wszystkie podmioty zależne Banku według kontroli operacyjnej (100% emisji każdej z jednostek). Raportowane emisje obejmują Zakres 1 i Zakres 2. Emisje w Zakresie 3 obejmują podróże służbowe krajowe dla Banku, które są monitorowane od 2020 roku.

Bank policzył emisje zgodnie ze standardem Greenhouse Gas Protocol (GHG) Corporate Accounting and Reporting Standard w wersji zrewidowanej metodą market-based. W wyniku przeprowadzonych kalkulacji Bank osiągnął wskaźnik pewności danych (procent danych pozyskanych ze źródeł wobec wszystkich danych używanych do obliczeń, na które składają się dane pozyskane ze źródeł i dane oszacowane) na poziomie określanym jako dobry (good) w metodologii GHG Protocol.

Bank dokonał rekalkulacji roku bazowego (2019) z następujących powodów:

• dostarczania dokładniejszych danych dla kilku lokalizacji,

• stwierdzenia niedoszacowania części mediów w zużyciu gazu ziemnego i ciepła dla spółek zależnych.

Szczegółowe informacje na temat przyjętej metodyki obliczeń emisji oraz porównanie do roku bazowego zawiera Wykaz emisji gazów cieplarnianych PKO Banku Polskiego S.A. za 2020 rok (https://www.pkobp.pl/media_files/d3b259ae-b5b6-4155-9244-d0d2eed3fe49.pdf).

Aby zapewnić porównywalność z rynkiem Bank policzył wskaźniki intensywności emisji gazów cieplarnianych. Do kalkulacji Bank użył łącznych emisji w zakresie 1+2 dla Grupy Kapitałowej Banku. W ten sposób Bank otrzymał pełny obraz generowanego śladu węglowego, który jest skutkiem działalności operacyjnej.

Największy spadek emisji w 2020 roku Grupa odnotowała w zakresie 2 z tytułu emisji z kupowanej energii elektrycznej. Wysoka redukcja emisji gazów cieplarnianych w tym zakresie jest spowodowana m.in. pozyskaniem przez Bank gwarancji pochodzenia energii elektrycznej ze źródła niskoemisyjnego (wysokosprawna kogeneracja). Gwarancjami pochodzenia objęte zostało 73,3 GWh (w 2020 roku Bank zużył ponad 81,5 GWh). Wartości emisji w podziale na metodę oraz rodzaj energii są prezentowane w ww. wykazie.

Grupa kupowała energię elektryczną i cieplną, nie nabywała pary technologicznej i chłodu. Zakupiona energia w większości pochodziła ze źródeł nieodnawialnych.

[GRI 302-4] Całkowite zużycie energii w 2020 roku w stosunku do 2019 roku dla Grupy spadło o 7,5%, a dla Banku o 7,8%.

W Banku największy spadek dotyczył zużycia oleju opałowego (o ponad połowę). Powodem było zakończenie działalności w czterech lokalizacjach, w których źródłem ciepła był olej opałowy, oraz zmiana sposobu dostarczania ciepła w kolejnych czterech lokalizacjach (wymiana pieców olejowych na ogrzewanie z sieci lub piece gazowe). Bank ograniczył również zużycie benzyny oraz oleju napędowego w pojazdach służbowych.

Program optymalizowania zużycia energii w banku

[GRI 302-4] Bank kontynuuje działania zmierzające do wdrożenia Systemu Zarządzania Energią zgodnie z ISO50001. Celem jest optymalizacja wykorzystania energii w przedsiębiorstwie, wprowadzenie jednego systemu kontroli jej zużycia oraz zintensyfikowanie działań w celu redukcji zużycia nośników energii. Bank dokonał przeglądu i analizy działań, jakie będzie można wdrożyć w ramach maksymalnego ograniczenia emisji CO2. Zgodnie z wynikami analizy najważniejsze zadania na kolejne lata to:

• zakup energii elektrycznej ze źródeł niskoemisyjnych i zeroemisyjnych,

• rozpoczęcie procesu przejścia na zakup energii elektrycznej bezpośrednio ze źródeł energii odnawialnej (OZE),

• opracowanie założeń i planu mającego na celu Wdrożenie Systemu Zarządzania Energią zgodnego z ISO50001 w latach 2021-2022,

• rozpoczęcie instalacji systemów PV w nieruchomościach Banku. Pierwsze instalacje planowane są na 2021 rok.

W zakresie zużycia energii główne efekty tych działań w 2020 roku to m.in.:

• wykonanie Analizy Luk dla Systemu Zarządzania Energią zgodnego z ISO50001,

• zakup 73,3 GWh jako energii wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji razem z gwarancjami pochodzenia,

• kontynuacja wymiany oświetlenia na oświetlenie typu LED,

• bieżąca optymalizacja projektowa przy modernizacjach i inwestycjach.

W 2020 roku po raz pierwszy Bank uzyskał oszczędności energii wynikające z modernizacji jednej z największych instalacji wytwarzania chłodu pracującej na potrzeby ośrodka obliczeniowego oraz modernizacji węzła cieplnego dla budynku Centrali. Zadania te pozwoliły na wygenerowanie rocznych oszczędności energii na poziomie 197,25 toe (2 294 MWh)

Odpady

Tabela 32. Odpady wytworzone przez Bank inne niż komunalne (w tonach)

	2020	r/r (%)	2019
Razem	736	-13	843
niebezpieczne*	15	-6	16
pozostałe	721	-13	827
w tym:
wielkogabarytowe	261	-51	532
elektroniczne i elektryczne	243	79	136
magnetyczne i optyczne nośniki informacji	1	-50	2
odpady z papieru i tektury (segregatory)	37	825	4
odpady z żelaza i stali	179	18	152
* sprzęt elektryczny i elektroniczny taki jak klimatyzatory, zużyte monitory, lodówki

W 2020 roku Bank korzystał z umowy na odbiór odpadów innych niż komunalne z dotychczasowym dostawcą usług. Kontrahent posiada certyfikaty ISO 9001:2015 oraz 14001:2005. Odpady otrzymane od Banku Kontrahent przekazuje następnym firmom do zagospodarowania, zgodnie z obowiązującymi regulacjami.

[GRI 306-2] Niebezpieczne odpady elektryczne i elektroniczne Bank przekazuje wyspecjalizowanej firmie, która je przetwarza i recykluje (w 100%).

Papierowa dokumentacja bankowa jest odbierana przez wyspecjalizowaną firmę i niszczona.

Dodatkowo w 2020 roku Grupa prowadziła selektywną zbiórkę odpadów komunalnych. Bank wdrożył segregację odpadów komunalnych w 726 lokalizacjach (64% wszystkich).

Program optymalizacji wydruków i redukcji zużycia papieru

Jednym z celów strategicznych Banku jest uproszczenie i usprawnienie procesów poprzez ograniczenie dokumentacji papierowej.

W 2020 roku Bank kontynuował projekt SMARTOP, który dotyczy cyfryzacji procesów sprzedażowych i obsługowych. Nastąpiły również zmiany w procesach związane z częściowym przejściem na pracę zdalną, co w istotny sposób przełożyło się na zmniejszenie zużycia papieru w Banku.

W 2020 roku Bank udostępnił Klientom możliwość składania w bankowości internetowej iPKO kolejnych dyspozycji (dotychczas można było je złożyć w placówkach oraz poprzez Contact Center). Klienci złożyli w kanałach zdalnych ponad 2,5-krotnie więcej dyspozycji niż łącznie w latach 2018-2019. Równolegle Bank prowadził prace nad cyfryzacją procesów w oddziale, w tym nad kontaktami pracowników z Klientami Banku w formie zdalnej. To również przełożyło się na spadek zużycia papieru.

Ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko – działania realizowane w 2020 roku

Transport		Wyposażenie nieruchomości w stojaki na rowery i szatnie dla pracowników Udostępnianie pracownikom szkolenia EKO-jazda (bezpieczna i efektywna eksploatacja samochodów osobowych: służbowych i prywatnych)
Odpady		Segregacja odpadów komunalnych w kolejnych nieruchomościach Banku
Plastik		Eliminacja zużycia przedmiotów plastikowych np. zamiana plastikowych kubków jednorazowych do wody z dystrybutorów galonowych w placówkach Banku na BIO, rezygnacja z zakupu plastikowych talerzyków i sztućców, zmniejszenie zużycia plastikowych automatów do pieczęci kauczukowych (ok. 1,7 tys. sztuk) Wymiana butlowych dystrybutorów wody na filtrujące podłączone do sieci wodociągowej. Bank wykorzystuje 119 urządzeń POU (Point of Use) w 79 lokalizacjach. W rezultacie w 2020 roku zamówiono o ponad 2,5 tys. butli galonowych mniej niż w roku poprzednim.
Papier		Redukcja wysyłanej korespondencji papierowej (scentralizowanej o ok.7% i niescentralizowanej o 23%) SMS-y zamiast przesyłek papierowych Wydruk na papierze EKO (ok. 2,1 mln kopert i ok. 2,9 mln kartek A4)
Dane		Rozbudowa systemu zarządzania nieruchomościami w Banku w kierunku agregowania danych dotyczących ochrony środowiska. Rozwój funkcji umożliwiających pozyskiwanie informacji o zużyciu mediów (co pozwala na liczenie śladu węglowego) oraz innych informacji o budynku (np. segregacja śmieci).
Szkolenia		Jak być eko? – czyli jak postępować, aby zmniejszać negatywny wpływ na środowisko, wynikający z codziennych czynności w pracy i w domu.

Gospodarowanie powierzchnią

Bank realizował projekt Flexidesk. Jego celem jest stworzenie nowego środowiska pracy i umożliwienie rotacyjnej/zdalnej pracy biurowej poprzez dostosowanie powierzchni biurowej w portfelu nieruchomości Banku. Efektem zaplanowanych działań ma być optymalizacja powierzchni Banku.

Księga Standardów Aranżacji i Wyposażenia dla jednostek Banku innych niż sprzedażowe

W 2018 roku Bank przyjął Standard Aranżacji i Wyposażenia dla stanowisk sprzedażowych, a w połowie 2020 roku dla pozostałych stanowisk. Standard definiuje rozwiązania i technologie wykorzystywane przy tworzeniu nowych i modernizowaniu istniejących stanowisk pracy. Wiele z przyjętych rozwiązań ma pozytywny wpływ na środowisko, w tym m.in.:

• zmniejszenie zapotrzebowania na powierzchnię,

• wymóg segregacji śmieci zgodnie z frakcjami,

• ograniczenie liczby szaf na dokumentację w wyniku zmniejszenia obiegu dokumentacji papierowej (również w wyniku procesów digitalizacyjnych realizowanych w Banku – np. projekt Elektronicznej Kancelarii),

• zastosowanie zieleni we wnętrzach,

• wykorzystywanie budynkowych instalacji wentylacji i klimatyzacji z rekuperacją,

• montaż przepływowych dystrybutorów wody i wynikające z tego ograniczenie zużycia/ zakupu plastiku,

• stosowanie oświetlenia LED,

• wykorzystywanie w większym stopniu materiałów naturalnych,

• założenie natrysków dla osób dojeżdżających rowerami.

13.3.2 Pośrednie oddziaływanie na środowisko

Odpowiedzialność środowiskowa

Rozszerzona odpowiedzialność środowiskowa Grupy Kapitałowej Banku, w tym Banku, zawiera się m.in. w polityce finansowania działalności podmiotów gospodarczych i publicznych. Bank od lat podejmuje inicjatywy służące dbałości o środowisko. Dotyczy to różnych obszarów działania:

1. Bank wraz z pozostałymi podmiotami Grupy wspiera rozwój gospodarki przez finansowanie inwestycji w nowe technologie, modernizowanie linii technologicznych, energooszczędne przedsięwzięcia.

2. Bank wpływa na postawy Klientów uczestnicząc w finansowaniu projektów proekologicznych, w tym budowy spalarni śmieci, oczyszczalni ścieków, systemów wytwarzania energii elektrycznej przy wykorzystaniu nowoczesnych, proekologicznych technologii.

3. Od wielu lat Bank aktywnie angażuje się we współpracę z jednostkami samorządu terytorialnego (JST), w tym poprzez finansowanie projektów z zakresu ochrony środowiska, czy modernizacji pro-środowiskowej obiektów użyteczności publicznej.

4. Bank w ocenie kredytowej uwzględnia wpływ danej działalności gospodarczej na środowisko naturalne, spełnienie wymogów formalno-prawnych w zakresie decyzji środowiskowych czy uwarunkowań geograficzno-środowiskowych itp. W ocenie modelu biznesowego kredytobiorców i identyfikacji ryzyk (w tym ryzyk ESG) Bank uwzględnia koncepcję zrównoważonego rozwoju biznesu oraz korzyści, które może przynieść dany biznes społeczności lokalnej i środowisku naturalnemu.

5. W procesie analizy wycen nieruchomości Bank ocenia ryzyka środowiskowe, jakie mogą powstać w przypadku wykorzystywania nieruchomości do działalności powodującej zanieczyszczenie/dewastację środowiska, w szczególności takiej jak np.: emisja pyłów, zanieczyszczenie wody, odprowadzanie ścieków, składowanie lub produkcja materiałów toksycznych, łatwopalnych czy wybuchowych.

6. Bank finansuje transformację polskiej energetyki. Obszary transformacji obejmują nie tylko zeroemisyjne lub niskoemisyjne źródła produkcji energii, ale również poprawę efektywności energetycznej podmiotów o wysokiej konsumpcji energii niezbędnej do procesów produkcyjnych oraz modernizację sieci przesyłowej.

Wartość zaangażowania Banku

Bank udoskonalił metodologię kwalifikacji kryteriów środowiskowych i przeprowadził pogłębione analizy portfela produktowego, co poprawiło jakość szacunków w porównaniu do wykazanych w ubiegłorocznym raporcie.

Tabela 33. Udział zaangażowania korporacyjnego oraz firm i przedsiębiorstw (kredyty i dłużne papiery wartościowe oraz ekwiwalent bilansowy limitów skarbowych) w sumie bilansowej Banku w proc., stan na 31 grudnia 2020 roku

	2020	2019
"Zielone" branże (np. produkcja energii z OZE, odprowadzanie ścieków, uzdatnianie i dostarczanie wody, zbieranie/obróbka odpadów, rekultywacja, itp.)	0,79	0,96
Kredyty dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych na przeprowadzenie termomodernizacji budynków mieszkalnych wielorodzinnych	0,66	0,72
Sektory energii wysokoemisyjnej	0,50	0,70

Polityki

W 2020 roku Bank przyjął Politykę Odnawialnych Źródeł Energii oraz zaktualizował Politykę Finansowania Sektora Energii Wysokoemisyjnej, a także polityki: Publicznej Służby Zdrowia oraz Nieruchomości przychodowych. Bank posiada również następujące polityki sektorowe: Handel, Budownictwo i materiały budowlane, Chemia-Ropa-Gaz, Dealerzy samochodowi i firmy CFM, Finansowania Jednostek Samorządu Terytorialnego.

Polityka finansowania sektora odnawialnych źródeł energii (oze)

Przyjęta i wdrożona w 2020 roku dla Grupy Kapitałowej Banku.

Cel: sukcesywne zwiększanie udziału w finansowaniu OZE. Motywacja: wspieranie środowiska naturalnego, zapobieganie globalnym zmianom klimatu, transformacja gospodarki Polski w stronę zeroemisyjności.

Polityka określa preferowane kierunki rozwoju portfela kredytowego w segmencie OZE. Koncentruje się szczególnie na finansowaniu projektów farm fotowoltaicznych oraz wiatraków (w szczególności projektów z wygranymi aukcjami OZE, które gwarantują stabilny cash flow z działalności operacyjnej), ale umożliwia również finansowanie innych projektów. W ocenie projektów Bank analizuje między innymi: dokumenty formalno-prawne, parametry transakcji, źródła spłaty (np. wygrana aukcja OZE, umowa PPA), jak również zasoby kapitałowe i doświadczenie inwestora.

Polityka finansowania sektora energii wysokoemisyjnej

Przyjęta i wdrożona w 2019 roku dla Grupy Kapitałowej Banku.

Cel: stopniowa zmiana struktury portfela kredytowego poprzez sukcesywne ograniczanie zaangażowania wobec Klientów i transakcji opartych na węglu jako nośniku energii (zbieżność z europejską polityką klimatyczną i dążeniem do zeroemisyjności w roku 2050).

Polityka obejmuje m.in. branże wydobycia węgla kamiennego i brunatnego, branże okołowęglowe (np. produkcja maszyn dla górnictwa, handel węglem i jego pochodnymi) wytwarzanie energii elektrycznej/ciepła (z wyłączeniem odnawialnych źródeł energii) i działalności uzupełniające związane z energetyką (przesył, dystrybucja, elektrociepłownie).

W zaktualizowanej w 2020 roku polityce zaostrzono kryteria jej stosowania (i tym samym objęto nią szerszy zakres przedsiębiorstw, w tym działających w branżach okołowęglowych) oraz warunki finansowania. Polityka zakłada m.in.:

• w zakresie wydobycia węgla kamiennego i brunatnego (lignitu), produkcji pieców, palenisk i palników piecowych (dot. produkcji pieców węglowych) – redukcję zaangażowania (wyjątek węgiel koksowy jako surowiec wpisany na listę surowców krytycznych UE na kolejne 3 lata),

• w zakresie produkcji energii/ciepła - niefinansowanie nowych źródeł opartych na węglu kamiennym i brunatnym oraz stopniową redukcję dotychczasowego zaangażowania,

• ograniczanie finansowań na cele ogólne i przekształcanie ich w finansowania ESG, które służą poprawie efektywności energetycznej, zmianie miksu energetycznego bądź modernizacji sieci przesyłowych (dopuszcza się finansowanie inwestycji opartych na węglu pod warunkiem, że środki zostaną przeznaczone na cele modernizacyjne pozwalające na spełnienie rosnących wymogów środowiskowych; w takim przypadku istnieje obowiązek precyzyjnego określania celu finansowania i kontroli wykorzystania środków),

• w zakresie branż okołowęglowych (np. produkcja maszyn dla górnictwa, handel węglem i produktami wytwarzanymi na jego bazie) – stopniowe ograniczanie zaangażowania, precyzyjne określanie celu finansowania i kontrola wykorzystania, dopuszczalne finansowanie podmiotów ze zdywersyfikowanym portfelem odbiorców lub produktów/usług (tj. generujących znaczące przychody z innych źródeł, nie związanych z górnictwem) lub przekształcających swoją działalność.

polityka finansowania sektora chemia, ropa, gaz

Polityka Finansowania Sektora Chemia, Ropa, Gaz określa m.in. ramy finansowania podmiotów działających w sektorach wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego, wytwarzania i dystrybucji paliw ciekłych i gazowych, produkcji i obrotu chemikaliami/wyrobami chemicznymi oraz produkcji i sprzedaży wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych. Bank przyjął strategię redukcji zaangażowania w przypadku działalności objętych Dyrektywą UE dot. plastików oraz ostrożne podejście do branż górnictwa ropy naftowej i gazu czy produkcji chemikaliów, wyrobów chemicznych i wyrobów z gumy. Ostrożne podejście odzwierciedlone jest m.in. w rozpoznaniu spełnienia norm środowiskowych i wpływu na otoczenie oraz ocenie modelu biznesowego w zakresie koncepcji zrównoważonego rozwoju biznesu.

ESG w procesie kredytowym

W ramach uruchomionego w 2020 roku projektu ESG Bank rozpoczął prace nad wbudowaniem oceny ryzyk ESG w proces kredytowy dla Klientów korporacyjnych.

Poprzez odpowiednie regulacje dotyczące ESG Bank wprowadził narzędzia do szacowania ryzyka niefinansowego Klientów korporacyjnych oraz jego efektywnej oceny i kontroli. Identyfikacja ryzyk ESG pozwala wskazywać projekty, które niespełniają coraz wyższych wymogów środowiskowych i społecznych. Ocena ryzyk ESG stała się elementem oceny modelu biznesowego kredytobiorcy, zarówno w przypadku nowych, jak i istniejących Klientów i ma wpływ na warunki decyzji kredytowej. Dzięki identyfikacji tych ryzyk Bank może wspierać finansowanie zrównoważonych środowiskowo i odpowiedzialnych społecznie projektów.

Wprowadzenie identyfikacji ryzyk ESG do procesu kredytowego poprzedziły warsztaty dla 300 pracowników (doradców i analityków). Tematem warsztatów było nie tylko pokazanie podejścia procesowego, ale również zaprezentowanie roli, jaką pełnią czynniki ESG we współczesnym świecie i przyczyn, dla których zyskują na znaczeniu. Bank, na życzenie Klientów, organizował również spotkania poświęcone ESG.

„Zielone” produkty Grupy Kapitałowej Banku

Zielona hipoteka (wspólna oferta Banku wraz z PKO Bankiem Hipotecznym S.A.)		Na podstawie świadectwa charakterystyki energetycznej dla nieruchomości Klienci mogą otrzymać niższą marżę kredytu hipotecznego „Własny Kąt”.
Kredyt termomodernizacyjny dla budynków wielorodzinnych (dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych w ofercie Banku		Kredyt pozwala uzyskać bezzwrotną pomoc ze środków budżetu państwa w postaci premii termomodernizacyjnej albo premii remontowej z przeznaczeniem na spłatę 20% kwoty kredytu. Realizacja przedsięwzięć finansowanych kredytem „Nasz remont” z premią z BGK pozwala zmniejszyć zapotrzebowanie na energię.
Fundusz inwestycyjny „PKO Ekologii i Odpowiedzialności Społecznej Globalny” w ofercie PKO TFI S.A.		Aktywa funduszu są inwestowane w podmioty, które działają proekologicznie i których działania generują pozytywny wpływ na społeczeństwo. Pierwsza wycena: 23 października 2019 roku, stopa zwrotu do końca 2020 roku: 5,69%.
Leasing lub pożyczka na finansowanie urządzeń fotowoltaicznych (produkty w ofercie PKO Leasing S.A. dla przedsiębiorstw)		Produkt jest oferowany w procedurze uproszczonej (bez konieczności dostarczania dokumentów finansowych) i daje możliwość sfinansowania paneli fotowoltaicznych wraz z ich instalacją (możliwość sfinansowania całej instalacji fotowoltaicznej do 250 tys. PLN z maksymalnym sześcioletnim okresem finansowania). Spółka finansuje zarówno moduły montowane na dachach, jak i na gruncie.
Ekopożyczka na zakup i instalację paneli fotowoltaicznych do kwoty 50 tys. PLN (w ofercie Banku dla osób fizycznych)		Okres spłaty - od 2 do 120 miesięcy, oprocentowanie 4,99%, a prowizja za udzielenie pożyczki 0,99%. W terminie 3 miesięcy od daty otrzymania pożyczki Klient powinien dostarczyć fakturę potwierdzającą zakup urządzeń fotowoltaicznych na min. 85% kwoty pożyczki. W przeciwnym razie oprocentowanie zostanie podwyższone do aktualnego poziomu odsetek maksymalnych. W 2020 roku Bank wprowadził możliwość uzyskania Ekopożyczki bez konieczności posiadania konta.
Transakcje na rynku uprawnień do emisji CO2 – Swap Towarowy i Forward Towarowy.		Transakcje dla Klientów korporacyjnych Banku, którzy zgodnie z regulacjami systemu EU ETS są zobowiązani do corocznego umarzania tych uprawnień. Klienci mogą dokonywać obrotu tymi transakcjami i zabezpieczać się przed zmianami cen uprawnień do emisji.
Gwarancje BIZNESMAX z BGK (w ofercie Banku)		Możliwość zabezpieczania kredytów przeznaczonych na tzw. inwestycje proekologiczne, m.in. gospodarka obiegu zamkniętego, elektromobilność, odnawialne źródła energii.
Zielone listy zastawne PKO Banku Hipotecznego S.A.		W 2019 roku PKO Bank Hipoteczny S.A. wyemitował pierwsze w Polsce zielone listy zastawne. Łączna wartość dwóch emisji przeprowadzonych w 2019 roku wynosiła 500 mln PLN (brak emisji w 2020 roku). Bank Hipoteczny systematycznie buduje portfel kredytów, które kwalifikują się do sfinansowania środkami pozyskanymi z emisji zielonych listów zastawnych. Wartość takiego portfela na koniec 2020 roku wynosiła 7 203 mln PLN i ponad 14-krotnie przekraczała wartość wyemitowanych zielonych listów zastawnych. Portfel kredytów sfinansowanych z emisji zielonych listów zastawnych został zweryfikowany przez zewnętrzną firmę (Sustainalytics), która potwierdziła poprawność wykorzystania środków. Portfel kredytów hipotecznych kwalifikujących się do sfinansowania przychodami z zielonych listów zastawnych umożliwia roczne oszczędności energii w wysokości 351 597 MWh oraz unikanie rocznych emisji gazów w wysokości 135 218 tCO2 (wartość wyższa niż roczne emisje gazów cieplarnianych całej Grupy Kapitałowej Banku).
Fundusz PKO Energii Odnawialnej – fizan (PKO TFI S.A. i Bank)		Uruchomiony na początku 2021 roku. Polityka inwestycyjna zakłada nabywanie i zbywanie spółek, których głównym przedmiotem działalności jest wytwarzanie, sprzedaż, przesyłanie lub magazynowanie energii z elektrowni fotowoltaicznych, wiatrowych czy wodnych zlokalizowanych na terenie Polski. Pierwszym uczestnikiem funduszu będzie PKO Bank Polski S.A., który planuje zainwestować docelowo nawet 500 mln PLN i w ten sposób zwiększyć swój udział w transformacji sektora energetycznego.
Kredyt konsorcjalny na sfinansowanie portfela OZE należącego do producenta energii odnawialnej Qair		Umowa kredytu pomiędzy Qair i bankami (PKO Bank Polski S.A., Santander Bank Polska i BNP Paribas Bank Polska) podpisana w lutym 2021 roku o wartości 479 mln PLN (105 mln EUR). Udział PKO Banku Polskiego S.A. w tym finansowaniu wynosi 30%. Finansowanie zostanie przeznaczone na budowę portfela 4 projektów wiatrowych i 29 projektów fotowoltaicznych o łącznej mocy 106 MW. Z punktu widzenia rynku, transakcja ta stanowi jedno z największych finansowań w Polsce. Z punktu widzenia PKO Banku Polskiego jest to: (i) pierwsza transakcja finansowania budowy i eksploatacji portfela projektów fotowoltaicznych, (ii) pierwsza transakcja finansowania budowy i eksploatacji farm wiatrowych w ramach nowego, krajowego systemu wsparcia, w której Bank uczestniczył aktywnie już na etapie strukturyzacji transakcji (rynek pierwotny długu). Wszystkie projekty objęte transakcją wygrały aukcje OZE i podpiszą 15-letnie kontrakty różnicowe zapewniające im gwarantowany poziom cen sprzedaży energii elektrycznej.
Kredyt konsorcjalny dla PAK PCE Fotowoltaika		Kredyt udzielony w marcu 2021 roku przez PKO Bank Polski S.A. i mBank o wartości 138 mln PLN na sfinansowanie budowy farmy fotowoltaicznej o mocy zainstalowanej 70MWp na terenach pogórniczych. Spółka PAK PCE Fotowoltaika należy do Zespołu Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. i budowana przez nią farma fotowoltaiczna ma zostać zakończona w IV kwartale 2021 roku na zrekultywowanym terenie po odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego.

13.3.3 Ryzyko klimatyczne

Bank z uwagą śledzi informacje o zmianach klimatycznych, które wynikają z działalności człowieka i jest świadomy odpowiedzialności, która ciąży na przedsiębiorstwach w zakresie przestrzegania zobowiązań zapisanych w Porozumieniu Paryskim. Bank chce osiągać cele biznesowe w taki sposób, aby wpływ działalności operacyjnej i produktowej na zmiany klimatyczne był jak najmniejszy.

Analiza wpływu Banku (operacyjnego i produktowego) na klimat została uzupełniona pierwszą próbą oceny ryzyk klimatycznych. W tym obszarze Bank w 2020 roku:

• przeprowadził próbę identyfikacji głównych czynników ryzyka dla Banku związanych ze zmianami klimatu. W kolejnym kroku zidentyfikował kanały transmisji ryzyk klimatycznych na ryzyka tradycyjne, którymi Bank już zarządza. Następnie ocenił w przypadku których sektorów gospodarki ryzyka klimatyczne mogą być największe. Wnioski z tych analiz posłużą do wypracowania systemu zarządzania ryzykiem klimatycznym w Banku,

• dokonał po raz pierwszy ujawnienia w CDP Disclosure Insight Action i zaprezentował m. in. wstępną ocenę ryzyk i szans, które wynikają ze zmian klimatycznych przy zastosowaniu klasyfikacji TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures). Wyróżniono:

- ryzyko regulacyjne związane z cenami uprawnień do emisji i rozszerzaniem zakresu systemu na kolejne sektory,

- ryzyko regulacyjne związane z rozszerzeniem zakresu raportowanych emisji oraz wprowadzeniem konieczności, w miejsce dowolności, raportowania emisji gazów cieplarnianych w całym łańcuchu dostaw i tworzenia wartości,

- ryzyko finansowania projektów inwestycyjnych w nowe pro-ekologiczne technologie, które nie osiągną sukcesu rynkowego,

- ryzyko wzrostu częstotliwości i gwałtowności nietypowych zjawisk pogodowych.

Po stronie szans Bank dostrzega nowe możliwości finansowania niskoemisyjnych produktów i usług oraz finansowania transformacji energetycznej.

13.4 Obszar społeczny

13.4.1 Wpływ na otoczenie społeczne

Wpływ na otoczenie społeczne poprzez oferowane produkty i inicjatywy na rynku finansowym

Finansowanie potrzeb mieszkaniowych

W 2020 roku PKO Bank Polski S.A. i PKO Bank Hipoteczny S.A. udzieliły osobom prywatnym kredytów mieszkaniowych w wysokości 11,7 mld PLN (udział w nowej sprzedaży kredytów hipotecznych w 2020 roku na poziomie 20%).

Od 2014 roku PKO Bank Polski S.A. uczestniczy w ogólnopolskiej inicjatywie wspierania rodzin wielodzietnych: niższa prowizja za udzielenie kredytu mieszkaniowego Własny Kąt Hipoteczny dla posiadacze Karty Dużej Rodziny.

Wsparcie rozwoju jednostek samorządu terytorialnego poprzez finansowanie inwestycji publicznych (np. szkoły, szpitale, inwestycje drogowe, ochrona środowiska)

Tabela 34. Udział w portfelu kredytów dla podmiotów gospodarczych i publicznych według wybranych sekcji PKD (%)

	BANK		GRUPA
Sekcja PKD:	2020	2019	2020	2019
O. Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne, w tym JST	5,4	6,6	4,8	4,8
Q. Opieka zdrowotna i pomoc społeczna	1,3	1,3	1,5	1,4
R. Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją	0,5	0,5	0,5	0,5
Sekcje O, Q, R łącznie:	7,2	8,4	6,8	6,8

Wsparcie edukacji

Preferencyjny kredyt studencki dla studentów i doktorantów z możliwością umorzenia części kredytu dla najlepszych absolwentów. Na koniec 2020 roku wartość preferencyjnych kredytów studenckich wyniosła 568 mln PLN.

Przeciwdziałanie wykluczeniu finansowemu

Bank posiada największą sieć oddziałów i agencji wśród banków w Polsce. Zasięg sieci Banku umożliwia dostęp do usług bankowych również mieszkańcom miejscowości, w których główni konkurenci Banku nie posiadają swoich placówek. Bankowość elektroniczna stanowi istotne uzupełnienie sieci oddziałów.

W wybranych placówkach od 2020 roku Bank udostępnia Klientom internetowe stanowiska samoobsługowe (dla osób, które nie mają komputera lub dostępu do internetu).

Projekt tzw. Prostej Komunikacji obejmuje m.in. zwiększenie przystępności komunikatów w serwisach elektronicznych oraz dokumentacji produktowej.

Wsparcie w nabywaniu kompetencji cyfrowych: Klienci w każdej z placówek Banku mogli skorzystać z indywidualnego wsparcia pracownika w zakresie korzystania z bankomatów/wpłatomatów oraz obsługi swoich produktów bankowych w kanałach elektronicznych – w aplikacji komputerowej iPKO oraz mobilnej IKO. Edukacja odbywała się z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi technologicznych – wersji demo aplikacji, interaktywnych filmów oraz tzw. ekranów Klienta. Rozwiązania w tym zakresie będą rozwijane również w latach kolejnych.

Wsparcie długoterminowego oszczędzania

Możliwość lokowania środków w fundusze inwestycyjne (PKO TFI S.A.) oraz inwestowania w oszczędnościowe obligacje skarbowe, w tym długoterminowe. Oferta obligacji ROD, ROS dla beneficjentów programu 500+.

Preferencje dla uczniów, którzy ukończyli 18 lat oraz studentów do 25 roku życia: brak opłat za prowadzenie rachunku inwestycyjnego za każdy rok do ukończenia 25-roku życia włącznie i specjalne prowizje od zleceń kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych notowanych na GPW, składanych za pośrednictwem systemu internetowego (w tym serwisu mobilnego) do końca roku kalendarzowego w którym ukończą 25 lat.

Edukacja najmłodszych

Oferta produktów edukacyjnych dla dzieci poniżej 13. roku życia i ich rodziców. Ofertę PKO Junior tworzą m.in.: PKO Konto Dziecka, ROR Rodzica, Pierwsze Konto Oszczędnościowe, wdrożona w 2020 roku oferta ubezpieczeń dla dzieci i młodzieży PKO Ubezpieczenie dziecka oraz serwisy i aplikacje na telefon: junior.pkobp.pl, junior.inteligo.pl.

Od ponad 85 lat Bank współpracuje ze szkołami w ramach programu Szkolnych Kas Oszczędności. To obecnie najstarszy, największy i jednocześnie najbardziej innowacyjny program edukacji finansowej w Polsce, w którym uczestniczy ponad 4,5 tys. szkół podstawowych (co trzecia szkoła tego typu w Polsce). Oferta produktowa SKO obejmuje trzy rodzaje kont: dla uczniów (z dostępem przez serwis internetowy www.sko.pkobp.pl), szkół i rad rodziców. Ponadto Bank prowadzi platformę społecznościową SzkolneBlogi.pl, na której autorskie blogi posiada 825 szkół uczestniczących w SKO. Łącznie z oferty PKO Junior i SKO skorzystało (posiadając konta dla dziecka lub dla ucznia) ponad 830 tys. dzieci.

Wsparcie rozwoju małych przedsiębiorstw (mikrofinansowanie)

Kredyty z gwarancją BGK: de minimis i COSME (https://www.pkobp.pl/firmy/kredyty/gwarancje-bgk/gwarancja-cosme/)

Debet w koncie do PLN 20 000 bez zabezpieczeń (https://www.pkobp.pl/firmy/konta/debet-w-koncie/)

Karta kredytowa PKO EURO BIZNES do 50 000 zł (https://www.pkobp.pl/firmy/karty/karty-kredytowe/karta-kredytowa-pko-euro-biznes/)

Finansowanie faktur (https://www.pkobp.pl/firmy/finansowanie-faktur/)

Kredyt obrotowy MSP (https://www.pkobp.pl/firmy/kredyty/produkty-kredytowe/kredyt-obrotowy-msp/)

Pożyczki MSP na dowolny cel (https://www.pkobp.pl/firmy/kredyty/produkty-kredytowe/pozyczka-msp/)

Pożyczki o małej wartości na oświadczenie Klienta o dochodach (https://www.pkobp.pl/klienci-indywidualni/pozyczki/szybka-pozyczka-gotowkowa/)

Leasing (https://www.pkobp.pl/firmy/leasing/leasing-dla-firm/)

Dostęp usług dla Klientów z niepełnosprawnościami

Przeciwdziałanie wykluczeniu finansowemu osób z niepełnosprawnościami poprzez:

• Dobór lokalizacji (przy głównym ciągu komunikacyjnym dla pieszych, dostępność miejsc parkingowych, dostęp dla osób z niepełnosprawnościami) i dostosowanie aranżacji oddziałów. Do końca 2020 roku do potrzeb osób z niepełnosprawnościami dostosowano 811 oddziałów, tj. 84% łącznej ich liczby (755 oddziałów i 72% liczby na koniec 2019 roku),

• Możliwość indywidualnej obsługi, dostosowanej do rodzaju i stopnia niepełnosprawności Klienta, również w wydzielonym, komfortowym i bezpiecznym pomieszczeniu,

• Dostosowanie serwisów i aplikacji dla osób słabowidzących, niewidomych oraz z niepełnosprawnościami manualnymi zgodnie z normą WCAG na poziomie AA,

• Asystent głosowy Talk2IKO: zwiększenie przystępności aplikacji dla osób z niepełnosprawnościami manualnymi,

• Zwiększanie zakresu usług dostępnych internetowo,

• Rozwój alternatywnych form autoryzacji transakcji (SMS, testowanie podpisu dyspozycji na ekranie elektronicznym z kopią dokumentu na email – elektroniczne ekrany Klienta są już dostępne w ponad 550 placówkach),

• Obsługa osób niesłyszących i głuchych w Polskim Języku Migowym w każdym oddziale i agencji (za pośrednictwem smartfona) – wszyscy doradcy zostali przeszkoleni do profesjonalnej obsługi Klientów głuchych,

• Dostępność bankomatów. Na koniec 2020 roku 2345 urządzeń (72% sieci bankowej) było wyposażonych w moduły audio. Informacje na temat lokalizacji takich urządzeń znajdują się na stronie internetowej Banku oraz w międzybankowym serwisie Dostępny Bankomat.

Wpływ na budżet

Tabela 35. Podatki centralne i lokalne stanowiące dochód budżetu państwa i budżetów lokalnych (w mln PLN)

	BANK		GRUPA KAPITAŁOWA BANKU
	2020	2019	2020	2019
Podatki centralne w tym:	3 019	2 978	3 279	3 477
podatek dochodowy od osób prawnych	1 452	1 339	1 388	1 525
podatek od niektórych instytucji finansowych	957	931	1 055	1 022
podatek dochodowy od osób fizycznych	258	281	293	316
zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych	310	366	311	371
zryczałtowany podatek dochodowy od osób prawnych	6	28	7	29
podatek od towarów i usług	36	33	225	214
Podatki lokalne, w tym:	17	20	78	91
podatek od środków transportowych	0	0	44	55
podatek od nieruchomości	14	13	27	24
opłata z tytułu użytkowania wieczystego	2	6	5	9
pozostałe podatki i opłaty	1	1	2	3
Razem:	3 036	2 998	3 357	3 568

Uwagi: W tabeli zostały uwzględnione dane tych podmiotów zależnych, które stanowiły część Grupy Kapitałowej Banku na koniec roku i miały zobowiązania podatkowe wobec polskiego budżetu.

Według danych podanych przez Ministerstwo Finansów, Podatkowa Grupa Kapitałowa Banku była w 2019 roku największym płatnikiem podatku CIT w kraju wśród podatkowych grup kapitałowych.

W 2020 roku Bank nie wypłacał dywidendy.

Tabela 36. Podatki płacone przez podmioty zależne Banku do ukraińskiego budżetu (w mln UAH)

Zaangażowanie w działalność prospołeczną

[GRI 102-12] Bank od lat inicjuje i realizuje projekty społeczne, które integrują cele biznesowe z działaniami na rzecz wszystkich grup interesariuszy. Zgodnie ze swoją misją prowadzi działania, których celem jest pozytywny wpływ na Polskę, ludzi, firmy, kulturę i środowisko. Bank buduje swój kapitał w oparciu o wartości i tradycje narodowe. Prowadzi, inicjuje i wspiera działania, których celem jest upamiętnianie ważnych wydarzeń historycznych, promocja postaw prospołecznych, a także popularyzacja polskiej tradycji i kultury. Aktywnie angażuje się w projekty edukacyjne i sportowe.

Zarówno Bank w ramach działalności sponsorskiej, jak i Fundacja PKO Banku Polskiego (Fundacja) w ramach działalności charytatywnej, każdorazowo weryfikują partnera i beneficjenta udzielanego wsparcia. W 2020 roku Bank nie zidentyfikował negatywnego wpływu na wizerunek Banku w tych obszarach. W najistotniejszych wizerunkowo obszarach programowych, takich jak: kultura, tradycja, edukacja, sport, Bank i Fundacja realizują projekty wspólnie lub rozłącznie. Fundacja angażuje się ponadto w działania, których celem jest pomoc społeczna, ochrona życia i zdrowia oraz ekologia. Taki podział zaangażowania w obszary programowe z jednej strony wzmacnia korzyści wizerunkowe Banku, z drugiej zaś poszerza ich spektrum.

Działalność sponsorska

Celem działań sponsorskich Banku jest kształtowanie jego wizerunku, jako odpowiedzialnego lidera polskiej bankowości, instytucji finansowej godnej zaufania, zaangażowanej społecznie, innowacyjnej i otwartej na potrzeby Klientów.

Politykę sponsorską Banku normują konkretne zasady oraz kilkustopniowy proces opiniowania i akceptowania nadsyłanych wniosków. Po dokonaniu eksperckiej analizy, zgodnie z określonymi w przepisach wewnętrznych kryteriami, pozytywnie ocenione wnioski kierowane są do Komitetu ds. Sponsoringu, który gwarantuje rzeczowe i kompleksowe spojrzenie na rozpatrywane propozycje.

W 2020 roku pandemia COVID-19 i związane z nią obostrzenia rządowe zmusiły wiele instytucji kultury oraz podmiotów współpracujących z Bankiem do przemodelowania prowadzonej działalności. Większość wydarzeń sponsorskich w czasie pandemii zorganizowano w formule online lub hybrydowej (część aktywności stacjonarnie, a część online). Pozwoliło to na realizację projektów, a w niektórych przypadkach ułatwiło wręcz dostęp do ciekawych wydarzeń kulturalnych, które wcześniej odbywały się stacjonarnie. W przestrzeni wirtualnej (mediach społecznościowych oraz na platformach dedykowanych konkretnym przedsięwzięciom) efektywnie komunikowano obecność sponsorską Banku.

W związku z COVID-19 Bank stanął przed koniecznością zweryfikowania i wyeliminowania części projektów z uwagi na potrzebę przekierowania środków na sfinansowanie działań Banku prowadzonych na rzecz walki z pandemią (rozdział 8.1).

W 2020 roku do Banku wpłynęły 474 nowe wnioski sponsorskie. Wsparcie finansowe uzyskało 175 projektów sponsorskich (oprócz 134 nowych projektów, kontynuowano realizację 41 projektów, zainicjowanych w latach poprzednich).

Działalność charytatywna

Fundacja wspiera merytorycznie i finansowo projekty istotne dla rozwoju Polski, realizowane na rzecz i w porozumieniu ze środowiskiem społeczności lokalnych, które służą budowaniu społeczeństwa obywatelskiego.

Zakres działalności Fundacji jest określony w Statucie Fundacji, natomiast zasady współpracy Banku i Fundacji reguluje umowa. Głównym źródłem finansowania celów statutowych Fundacji w 2020 roku były dotacje przyznawane przez Bank na podstawie uchwał Zarządu. Dodatkowo Bank przekazuje Fundacji część dochodu od transakcji bezgotówkowych z tytułu obrotu na kartach dobroczynnych Inteligo Visa payWave „Dobro procentuje”. Wsparcie przeznaczane jest na jedną z czterech inicjatyw charytatywnych, wybraną przez Klienta.

W 2020 roku działalność dobroczynna Fundacji była skupiona na walce z pandemią koronawirusa, w związku z tym priorytet miały projekty, które chronią społeczeństwo przed skutkami pandemii i zapobiegają rozprzestrzenianiu się wirusa. Skutkowało to znaczącym ograniczeniem możliwości zaangażowania się w zwyczajową i regularną działalność dobroczynną. Pomimo ograniczeń, w 2020 roku spośród 561 wniosków o przyznanie darowizny pieniężnej na realizację zadań społecznych, pozytywnie zaopiniowane zostały 143 projekty. Darowizna przekazywana jest na podstawie umowy zawieranej między Fundacją a partnerem projektu.

Za pośrednictwem Fundacji przekazywane są także darowizny rzeczowe na rzecz organizacji pozarządowych, w postaci sprzętu IT i mebli wycofywanych z użytkowania z różnych jednostek bankowych. W 2020 roku darowizna rzeczowa w postaci mebli i sprzętu IT trafiła do 54 organizacji.

Obok działań charytatywnych, służących dbałości o środowisko, Bank przeprowadził w drugim półroczu 2020 roku ogólnopolską kampanię, w której zachęcał Polaków do wytwarzania taniej energii elektrycznej na własne potrzeby poprzez instalację paneli fotowoltaicznych na dachach domów jednorodzinnych. Jej ambasadorką została aktorka, Małgorzata Kożuchowska. Była to wspólna akcja Ministerstwa Klimatu, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz PKO Banku Polskiego S.A. Celem kampanii było budowanie świadomości możliwości związanych z wykorzystania energii odnawialnej w polskich domach jednorodzinnych oraz rozwijanie naszego rynku mikroinstalacji fotowoltaicznych.

Pomimo pandemii, Fundacja przeprowadziła następujące projekty własne:

• Bankowa Akcja Honorowego Krwiodawstwa (700 litrów krwi),

• Charytatywna akcja biegowa „biegnę dla…”. W pierwszym kwartale 2020 roku zorganizowano 12 akcji, w których wzięło udział 5848 biegaczy, a z zebranej kwoty 120 tys. zł skorzystało 12 beneficjentów,

• Promocja polskiej sztuki współczesnej,

• Busola na start (1 osoba na stażu).

Wolontariat obejmował:

• Pomoc dla służb medycznych i osób poszkodowanych w pandemii,

• Konkurs inicjatyw dobroczynnych „Pokaż jak pomagasz” zorganizowany przez Fundację,

• Świąteczne akcje charytatywne.

13.4.2 Etyka

[GRI 102-16] Bank jako jeden z największych pracodawców w Polsce zobowiązuje się do prowadzenia i promowania etycznego biznesu, budowy etycznej kultury organizacyjnej oraz przestrzegania zasad społecznej odpowiedzialności.

Bank przyjął Kodeks Etyki uchwałą Zarządu Banku w 2014 roku. Kodeks stanowi zbiór najważniejszych wartości, zasad, norm postępowania, postaw etycznych, które określają sposób kształtowania wzajemnych relacji w biznesie oraz w relacjach Banku z otoczeniem. W wymiarze praktycznym Kodeks jest narzędziem, które wspiera upowszechnianie oraz wdrażanie wartości etycznych w Banku. Jego zapisy dotyczą pracowników jak również wszystkich osób, które wykonują na rzecz lub w imieniu Banku działania biznesowe lub pośredniczą w działalności Banku. O obowiązku przestrzegania Kodeksu Etyki przez każdego pracownika Banku stanowi Regulamin Pracy Banku. Organizowane są inicjatywy promujące Kodeks Etyki i wartości Banku. Dodatkowo dla wszystkich pracowników przygotowano na 2021 rok szkolenie z zakresu etyki.

PODJĘTE DZIAŁANIA

• definiowanie i promocja standardów decyzji biznesowych oraz postaw pracowniczych,

• wzmacnianie świadomości pracowników na temat znaczenia etyki w biznesie poprzez organizowanie szkoleń, warsztatów oraz tworzenie kampanii informacyjnych,

• określenie i promowanie kluczowych wartości Banku niezbędnych do realizacji misji takich jak: wiarygodność, satysfakcja Klienta, ciągłe doskonalenie oraz przedsiębiorczość – wartości te stanowią podstawę modelu kompetencji pracowników,

• powołanie Ambasadorów Etyki: w 2019 roku pracownicy wybrali spośród siebie 12 osób na 2 letnią kadencję. Zadania: (i) promowanie wzorców etycznych, (ii) wsparcie Banku w tworzeniu rozwiązań, które umacniają wartości, normy postępowania i postawy etyczne o których mowa w Kodeksie Etyki Banku, (iii) wspieranie osób, które zgłaszają naruszenia z obszaru etyki, w tym z zakresu mobbingu i dyskryminacji. Bank wspiera Ambasadorów i oferuje im szkolenia z zakresu rozwiązywania konfliktów w pracy i mediacji oraz warsztaty, które zapewniają wymianę doświadczeń, rozumienie wartości Banku i promowanych postaw pracowniczych,

• dbanie o zapewnienie jednolitych standardów etyki w całej Grupie Kapitałowej Banku,

• promowanie firm, które postępują etycznie wobec Klientów, partnerów w działalności biznesowej i pracowników,

• zaangażowanie społeczne w inicjatywy na rzecz lokalnych społeczności, jak też w przedsięwzięcia o charakterze globalnym,

• dbanie o wysoki standard rozwiązań w obszarze etyki - potwierdzony certyfikatami,

• zapewnienie pracownikom możliwości zrzeszania się oraz swobodę wypowiedzi.

Bank przeprowadził analizę ryzyk etycznych w odniesieniu do każdej grupy interesariuszy i prowadzi działania w celu ich minimalizacji:

Interesariusze

Ryzyka

Działania

Pracownicy

Korupcja i łapownictwo

Naruszenie tajemnicy biznesowej przedsiębiorstwa

Mobbing, molestowanie, inne formy dyskryminacji

Naruszanie warunków pracy

Rozdział 13.5.3 (Przeciwdziałanie korupcji)

Bank łagodzi ryzyka naruszenia tajemnicy biznesowej przedsiębiorstwa, stosowania mobbingu, molestowania i innych form dyskryminacji, a także ryzyko naruszenia warunków pracy poprzez sformułowanie w Regulaminie Pracy Banku odpowiednich obowiązków pracowników w tym zakresie oraz kar za nieprzestrzeganie.

Klienci

Nieetyczna sprzedaż

Nieuprawniony dostęp do informacji o Klientach

Nieuprawniony dostęp do środków Klientów

Wykluczenie społeczne

Nietransparentne relacje z partiami politycznymi

Rozdział 13.5.4 (misselling)

Rozdział 13.5.6 (zgłaszanie reklamacji i naruszeń)

Rozdział 13.5.5 (ryzyko nieuprawnionego dostępu do informacji o Klientach), ochrona informacji, przestrzeganie tajemnicy bankowej

Rozdział 13.5.2 (ryzyko nieuprawnionego dostępu do środków Klientów)

Rozdział 13.4.1 (specjalne działania wspierające Klientów z niepełnosprawnościami)

Bank posiada wewnętrzne regulacje przyjęte przez Zarząd, które dotyczą relacji z partiami politycznymi i określają zasady otwierania rachunków bankowych oraz udzielania kredytów partiom politycznym

Kontrahenci

Korupcja i łapownictwo

Wymuszanie kredytu kupieckiego

Rozdział 13.5.3 (przeciwdziałanie korupcji)

Rozdział 13.4.4 (płatności w terminie)

Otoczenie

społeczne

Korupcja i łapownictwo

Negatywny wpływ na środowisko

Negatywny wpływ na społeczności

Rozdział 13.5.3 (przeciwdziałanie korupcji)

Rozdział 13.3 (monitorowanie wpływu)

Rozdział 13.4.1 (działalność charytatywna i sponsoringowa)

Przeciwdziałanie naruszeniom etyki

Obok promocji wartości Banku i postaw etycznych równie istotne dla Banku jest przeciwdziałanie wszelkim formom naruszenia etyki we wszystkich opisanych wyżej aspektach działania (w tym także przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji). Dlatego w sposób jasny i przejrzysty określono ścieżki:

• zgłaszania wszelkich naruszeń, które dostępne są dla każdego pracownika w dowolnej formie, w tym także anonimowo,

• postępowania w celu wyjaśnienia zgłoszonych potencjalnych naruszeń,

• monitorowania i raportowania (także do odpowiedniego członka Zarządu Banku) stwierdzonych naruszeń.

Powyższe procedury i zasady postępowania zostały przyjęte przez Zarząd Banku.

Kodeks Etyki Banku oraz Regulamin Pracy Banku zawierają postanowienia dotyczące m.in. przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, religię i wyznanie, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony i nieokreślony oraz zatrudnienie w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.

Każdy pracownik ma obowiązek przestrzegania Kodeksu Etyki Banku oraz udziału w rozwoju i promowaniu kultury organizacyjnej oraz wartości z nią związanych.

Aby przeciwdziałać naruszeniom etyki Bank stosuje odrębne przepisy wewnętrzne: „Zasady przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji” oraz „Tryb rozpatrywania skarg dotyczących naruszenia uprawnień pracowniczych”. Bank analizuje sprawy również pod kątem braku zgodności i naruszenia konfliktów interesów. Pracownicy wysyłają zgłoszenia na specjalne skrzynki mailowe.

Obok promocji wartości wśród pracowników, Bank prowadzi również monitoring skarg pracowniczych pod kątem potencjalnego naruszenia standardów etyki. Odpowiedni Członkowie Zarządu Banku są informowani raz na kwartał o skargach pracowników w nadzorowanych przez nich obszarach i o sposobie zakończenia sprawy. Członkowie Zarządu Banku mają też prawo do wglądu do dokumentacji dotyczącej rozpoznania skargi. Dodatkowo Prezes Zarządu Banku jest raz na kwartał informowany o wszystkich skargach pracowników.

Zgodnie z przyjętymi w PKO Banku Polskim S.A. regulacjami dotyczącymi oceny odpowiedniości kandydatów na członków Zarządu oraz członków Zarządu PKO Banku Polskiego S.A, Rada Nadzorcza oceniając odpowiedniość w aspekcie rękojmi należytego wykonywania obowiązków, uwzględnia kryteria reputacji, uczciwości i etyczności działania kandydatów na członków Zarządu Banku (w ramach oceny wstępnej), jak również członków Zarządu Banku (w ramach oceny okresowej). Zachowania niezgodne z etyką mogą podlegać sankcji.

Etyka w Grupie Kapitałowej Banku

W celu ujednolicenia rozwiązań w 2020 roku Bank przekazał podmiotom Grupy Kapitałowej Banku Kodeks Etyki Spółki Grupy PKO Banku Polskiego, który stanowi implementację Kodeksu Etyki Banku. Podmioty Grupy Kapitałowej wdrożyły Kodeks Etyki Spółki Grupy PKO Banku Polskiego w okresie od października do grudnia 2020 roku.

13.4.3 Prawa człowieka, w tym prawa dzieci

Podmioty Grupy Kapitałowej Banku, w procesie tworzenia przepisów, procedur i polityk, które odnoszą się do praw człowieka, czerpią z dorobku organizacji międzynarodowych i respektują fundamentalne zasady określone w Międzynarodowej Karcie Praw Człowieka, którą tworzą:

• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,

• Konwencja ONZ: Międzynarodowy Pakt Praw Osobistych i Politycznych,

• Konwencja ONZ: Międzynarodowa Konwencja Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych.

Przestrzeganie praw człowieka przejawia się, w zależności od wielkości i specyfiki danego podmiotu Grupy, zarówno w przepisach wewnętrznych, podejmowanych inicjatywach, jak i w codziennej praktyce. W szczególności dotyczy m.in. praw do:

• uznawania podmiotowości każdego z zatrudnionych,

• głoszenia swoich poglądów i opinii, do wolności myśli, sumienia i wyznania,

• ochrony dóbr osobistych,

• równego traktowania,

• dostępu do informacji,

• dostępu do ochrony zdrowia,

• szacunku dla prywatności.

Dokumenty wewnętrzne odnoszące się do praw człowieka

Część podmiotów Grupy Kapitałowej Banku zamieściła zapisy odnoszące się do poszanowania praw człowieka i zakazu dyskryminacji w takich dokumentach jak regulaminy pracy lub Kodeks (Zasady) Etyki. Polityka Banku w odniesienia do poszanowania praw człowieka jest ujęta w następujących dokumentach:

• Kodeksie Etyki PKO Banku Polskiego S.A.,

• Zasadach przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji oraz trybie rozpatrywania skarg dotyczących naruszenia uprawnień pracowniczych,

• Zasadach rekrutacji i w Standardach rekrutacji,

• Umowach zawieranych z dostawcami usług (dotyczy umów o ochronie danych osobowych),

a także w programach strategicznych takich jak #LubięTuPracować.

Kwestie dotyczące pracy przymusowej i pracy dzieci nie znajdują bezpośredniego odzwierciedlenia w przepisach Banku, gdyż:

• zakaz pracy przymusowej wynika z art. 4 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,

• zakaz zatrudniania osób, które nie ukończyły 15 lat, wynika z art. 190 par. 2 Kodeksu pracy.

Bank w swojej praktyce przestrzega zasad zawartych w Children’s Rights and Business Principles.

Pozostałe podmioty Grupy Kapitałowej Banku uwzględniają kwestie poszanowania praw człowieka zarówno w realizowanych procesach, codziennej praktyce, jak i niepisanych zasadach.

Respektowanie praw człowieka

Jednym z najważniejszych elementów/etapów analizy jest identyfikacja praw człowieka w kontekście prowadzonej działalności. W podmiotach Grupy, które działają w różnych państwach, nie zidentyfikowano zatrudnienia nieletnich bądź pracy przymusowej.

Osobnym zadaniem jest kwestia przestrzegania praw człowieka w łańcuchu dostaw, która w kontekście podmiotów Grupy sprowadza się do relacji z dostawcami oraz outsourcingiem usług (głównie bankowych). Kwestie przestrzegania praw człowieka znajdują odzwierciedlenie w procedurach i umowach podpisywanych z tymi podmiotami.

Poniżej wskazano przykłady działań realizowanych w podmiotach Grupy, w których ujawnia się respektowanie praw człowieka:

• przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji,

• opieranie zasad oceny okresowej/ podsumowywania efektów pracy na dialogu z pracownikiem, współuczestniczenie pracownika w procesie, zbieraniu informacji zwrotnej z różnych źródeł,

• stosowanie zasad rekrutacji zapewniających równe traktowanie kandydatów podczas procesu wyboru na wolne stanowiska pracy, bez jakiejkolwiek dyskryminacji, uprzedzeń i bez pozyskiwania informacji, które mogłyby naruszać prawa i godność osobistą kandydata,

• opieranie decyzji o awansie zawodowym na obiektywnej ocenie kwalifikacji, umiejętności i wyników pracy,

• wspieranie różnorodności w zarządzaniu, w szczególności w odniesieniu do wieku, doświadczenia, stylu pracy, myślenia; propagowanie różnorodności wśród menedżerów jako atutu, a nie ograniczenia,

• umożliwianie pracownikom wyrażania swoich opinii oraz wpływania na ważne kwestie dotyczące organizacji i warunków pracy, zarządzania, kultury organizacyjnej, a także umożliwienie informowania o dostrzeżonych przestępstwach i oszustwach - z zapewnieniem zgłaszającym pracownikom anonimowości i poufności (mechanizm sygnalisty),

• ochrona dóbr osobistych (dane osobowe, dane wrażliwe) pracowników i Klientów poprzez starannie przygotowane procedury i systemy oraz zamieszczanie restrykcyjnych zapisów w umowach zawieranych z dostawcami usług, którzy mają dostęp do takich danych,

• tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb związanych z rekreacją i kulturą oraz poszanowania zasady work - life balance,

• zapewnienie wolności zrzeszania się,

• stworzenie bezpiecznego środowiska pracy - ze względu na wyjątkową sytuację związaną z pandemią w 2020 roku uruchomiono dodatkowe strony na Intrze: „Koronawirus”, „Praca zdalna” oraz dedykowane newslettery, gdzie Bank na bieżąco dostarczał niezbędne informacje i wskazówki, dotyczące narzędzi i organizacji pracy. Zapewnił również wsparcie psychologów.

Grupa Kapitałowa Banku stosuje te same standardy praw człowieka w ramach całego łańcucha dostaw w prowadzonej działalności gospodarczej.

Bank podejmuje działania zapobiegające naruszeniu praw człowieka, w tym praw pracowniczych, ale nie jest w stanie całkowicie wyeliminować konfliktów. W 2020 roku 20 przypadków spraw pracowniczych zakończyło się prawomocnymi wyrokami: 15 spraw Bank wygrał (oddalenie powództwa), 5 spraw przegrał (uwzględnienie powództwa).

Podmioty Grupy Kapitałowej Banku monitorują ryzyka towarzyszące poszczególnym prawom człowieka i zarządzają nimi na poziomie firmy.

Komunikowanie praw człowieka

Podstawowym narzędziem komunikacji wewnętrznej jest portal Intra, który zawiera informacje dotyczące świadczeń, przywilejów, praw i obowiązków pracowników Banku. Na wewnętrznym portalu pracownicy mogą znaleźć następujące dokumenty:

• Kodeks Etyki PKO Banku Polskiego S.A.,

• Zasady Rekrutacji (przepisy zaktualizowane i zakomunikowane w organizacji w 2020 roku),

• Standardy rekrutacji (przepisy zaktualizowane i zakomunikowane w organizacji w 2020 roku),

• Zasady przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji oraz tryb rozpatrywania skarg dotyczących naruszeń uprawnień pracowniczych (przepisy zaktualizowane i zakomunikowane w organizacji w 2018 roku; do treści przepisów została dołączona i zakomunikowana przejrzysta prezentacja dot. zasad przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji oraz trybu rozpatrywania skarg, ułatwiająca pracownikom posługiwanie się procedurą),

• Dobre praktyki w obsłudze osób z niepełnosprawnościami, a także prezentacja Wartości Banku.

Zewnętrzna komunikacja praw człowieka odbywa się poprzez publicznie dostępną stronę internetową Banku, gdzie można znaleźć informacje o Fundacji PKO Banku Polskiego, o realizowanej przez nią idei dobroczynności, jako miary szacunku dla otoczenia, w szczególności dla drugiego człowieka.

13.4.4 Współpraca z dostawcami

Odpowiedzialność w łańcuchu dostaw

Podmioty Grupy Kapitałowej Banku stosują zasady społecznej odpowiedzialności w łańcuchu dostaw poprzez zarządzanie relacjami z podmiotami zewnętrznymi w następujący sposób:

• przestrzegają zasad uczciwej konkurencji,

• terminowo regulują swoje zobowiązania i zapewniają płynność w łańcuchu dostaw,

• w ramach polityki zakupów, na etapie zapytania ofertowego zobowiązują dostawców do kierowania się zasadami odpowiedzialności społecznej i środowiskowej,

• wspierają różnorodność w polityce zatrudnienia i współpracy z podmiotami zewnętrznymi.

Ryzyko operacyjne związane ze zlecaniem usług podmiotom zewnętrznym w zakresie działalności Bankowej

Bank prowadzi działalność bankową wspomagając się podmiotami zewnętrznymi. W związku z tym jest narażony na ryzyko operacyjne wynikające ze zlecania im usług.

REGULACJE

Zasady zarządzania ryzykiem operacyjnym, Zasady powierzania wykonywania czynności na rzecz Banku innym podmiotom zewnętrznym niż agenci i pośrednicy (outsourcing), Zasady współpracy z agentami oraz Zasady współpracy z pośrednikami i pośrednikami internetowymi

ETAPY

Zarządzanie ryzykiem dotyczy wszystkich etapów powierzenia czynności:

• wybór podmiotu: ocena wiarygodności, sytuacji finansowej oraz możliwości zapewnienia ciągłości wykonywania powierzonych czynności,

• zawarcie umowy outsourcingowej,

• monitoring współpracy: ewidencja zawartych umów, aktualizacja informacji o wybranych podmiotach, przygotowanie i regularny przegląd planów awaryjnych. Ocena ryzyka w przypadku każdej istotnej zmiany umowy oraz raz w roku przy rocznej ocenie ryzyka operacyjnego związanego z daną umową outsourcingową. Nadzór nad realizacją umów, raportowanie nieprawidłowości w realizacji umów, monitorowanie wskaźników KRI informujących o skali naruszeń przy współpracy z podmiotami zewnętrznymi,

• Zakończenie: coroczny przegląd współpracy z podmiotami zewnętrznymi realizującymi umowy outsourcingowe i przedstawianie wyników stosownym organom.

RYZYKO W GRUPIE

Procedury zarządzania ryzykiem operacyjnym outsourcingu w PKO Banku Hipotecznym S.A. odpowiadają standardom stosowanym w Banku. KREDOBANK S.A. przyjął wewnętrzne przepisy: nawiązanie współpracy poprzedzone jest dokonaniem oceny ryzyka związanego z powierzeniem czynności.

Współpraca z dostawcami dóbr i usług związanych z bieżącym zaopatrzeniem podmiotów grupy kapitałowej Banku

REGULACJE

Zadaniem Departamentu Zakupów w Banku jest nadzór nad procesem zakupowym, tak aby zapewnić terminowe dostarczanie pożądanych towarów i usług wymaganej jakości. Oprócz szeroko pojętego interesu Banku, Departament Zakupów stoi na straży etyki postępowań zakupowych, w tym równego traktowania wszystkich uczestników procesu. Przy wyborze dostawcy, Bank kieruje się także pozacenowymi kryteriami, w tym zgodnością z etyką biznesu, i dąży do przejrzystych relacji z dostawcami. Polityka zakupowa jest kształtowana w oparciu o najlepsze praktyki rynkowe. Głównymi przepisami wykonawczymi są „Zasady” oraz „Tryb zakupu towarów i usług w Banku”.

ZASADY

Relacje z dostawcami są budowane w oparciu o uczciwość, przejrzystość działań, wzajemny szacunek oraz profesjonalizm, w tym w szczególności poprzez:

• dotrzymywanie przyjętych ustaleń i zobowiązań,

• regulowanie płatności i innych zobowiązań terminowo i zgodnie z warunkami umów,

• rozwiązywanie w drodze dialogu sytuacji trudnych i konfliktowych,

• weryfikowanie dostawców wyłącznie na podstawie przesłanek merytorycznych i biznesowych,

• informowanie dostawców o standardach postępowań.

KONFLIKT INTERESÓW

Od września 2020 roku, Bank szerzej bada sytuacje, które mogą powodować potencjalny konflikt interesów. Do każdego zapytania ofertowego są dołączane oświadczenia pracowników, którzy prowadzą proces zakupowy o braku istnienia konfliktu interesów (były dołączane również wcześniej) oraz informacje dla dostawców wraz z mapą konfliktu interesów. Dostawcy są zobowiązani, żeby przy składaniu oferty ujawnić wszelkie sytuacje/powiązania, które mogą w przyszłości powodować konflikt interesów. Jeśli takie okoliczności wystąpią po złożeniu oferty, na etapie zawierania umowy lub po jej zawarciu, oferent lub dostawca, w stosunku do którego te okoliczności wystąpiły, jest zobowiązany do niezwłocznego złożenia oświadczenia.

TERMINOWE REGULOWANIE ZOBOWIĄZAŃ

Bank i pozostałe podmioty Grupy Kapitałowej Banku rzetelnie podchodzą do kwestii terminowego regulowania swoich zobowiązań wobec dostawców. W 2020 roku wartość faktur zapłaconych po terminie, od których z tego tytułu naliczono odsetki, stanowiła marginalny odsetek wszystkich zapłaconych faktur i w ujęciu Grupy Kapitałowej Banku znacząco spadła. Wykaz nie obejmuje płatności, których ewentualne opóźnienie zostało uzgodnione z dostawcą, gdyż zgromadzenie tych informacji byłoby zbyt pracochłonne.

Tabela 37. Udział wartości faktur, od których zapłacono odsetki, w łącznej wartości zapłaconych faktur

	BANK		GRUPA
	2020	2019	2020	2019
Udział w łącznej wartości faktur (%)	0,009	0,001	0,017	0,024

KRYTERIA ESG

Zainteresowani podjęciem współpracy z Bankiem dostawcy mogą samodzielnie rejestrować się w platformie zakupowej PKO Zakupy. Każdy dostawca musi zostać zatwierdzony przez pracownika Departamentu Zakupów. Dostawcy, którzy uzyskali akceptację mogą uczestniczyć w postępowaniach zakupowych.

Spółki Grupy Kapitałowej Banku wpływają na dostawców w kwestiach społeczno-środowiskowych na etapie każdego zapytania ofertowego wysyłanego przez Bank lub każdy z pozostałych podmiotów Grupy Kapitałowej Banku. Zgodnie z jego treścią, dostawcy, przy przystąpieniu do postępowania zakupowego, muszą złożyć deklarację, że w całym łańcuchu dostaw kierują się nadrzędną zasadą poszanowania prawa, poczuciem sprawiedliwości i odpowiedzialności społecznej oraz rozumieją wpływ wywierany swoją działalnością na środowisko naturalne, otoczenie, drugą stronę, na swoich pracowników, współpracowników, podwykonawców i partnerów biznesowych, a także kierują się zasadami etyki.

W dalszej części oświadczenia znajdują się deklaracje dotyczące:

• dbania o bezpieczeństwo w miejscu pracy,

• kierowania się współdziałaniem, zaufaniem, odpowiedzialnym i partnerskim podejściem do drugiej strony,

• przestrzegania zasad dotyczących wymiaru czasu pracy i wynagradzania za pracę,

• przestrzegania praw człowieka,

• przeciwdziałania korupcji,

• dbania o środowisko naturalne.

CERTYFIKACJA PROCESU

W 2020 roku Bank pracował nad odnowieniem uzyskanego w 2016 roku certyfikatu Corporate Certification. Certyfikat jest znakiem jakości nadawanym przez Chartered Institute of Procurement and Supply (CIPS), czyli największą na świecie organizację zakupową. Proces zakończył się w lutym 2021 roku odnowieniem certyfikatu.

PKO Bank Polski S.A. jest obecnie jedyną w kraju i w Europie Środkowo-Wschodniej instytucją finansową z takim certyfikatem. Corporate Certification jest globalnie rozpoznawalnym wyróżnieniem przyznawanym organizacjom wykazującym się najwyższymi standardami procesów zakupowych.

WSKAŹNIKI GRI

[GRI 414-1] W 2020 roku Bank sprawdził pod względem kryteriów społecznych wszystkich nowych dostawców (417)

[GRI 414-2] Bank nie odnotował żadnych negatywnych efektów społecznych w łańcuchu dostaw

13.4.5 Zatrudnienie i świadczenia pracownicze

Zatrudnienie

Tabela 38. Zatrudnienie ogółem (w etatach)

	2020	r/r (%)	2019
Bank	21 939	-7,2	23 639
Pozostałe podmioty	3 920	-3,7	4 069
Grupa Kapitałowa Banku	25 859	-6,7	27 708

Tabela 39. Zatrudnienie według grupy stanowisk, wieku, wymiaru etatu i płci [GRI 405-1] [GRI 102-8]

	BANK						GRUPA KAPITAŁOWA BANKU
	2020			2019			2020			2019
	łącznie	kobiety	mężczyźni	łącznie	kobiety	mężczyźni	łącznie	kobiety	mężczyźni	łącznie	kobiety	mężczyźni
wg grup stanowisk i płci
pracownicy szeregowi	88%	76%	24%	88%	77%	23%	87%	75%	25%	87%	76%	24%
średnia kadra kierownicza	7%	68%	32%	7%	69%	31%	7%	65%	35%	8%	66%	34%
wyższa kadra kierownicza	5%	57%	43%	5%	56%	44%	6%	54%	46%	5%	52%	48%
razem	100%	75%	25%	100%	75%	25%	100%	73%	27%	100%	74%	26%
wg grup wiekowych i płci
poniżej 30 lat	11%	72%	28%	13%	72%	28%	12%	72%	28%	15%	71%	29%
od 30 do 50 lat	61%	71%	29%	61%	72%	28%	63%	70%	30%	63%	71%	29%
powyżej 50 lat	28%	83%	17%	25%	84%	16%	25%	81%	19%	23%	83%	17%
razem	100%	75%	25%	100%	75%	25%	100%	73%	27%	100%	74%	26%
wg wymiaru etatu i płci
Pełen etat	99%	75%	25%	99%	75%	25%	97%	73%	27%	98%	74%	26%
Niepełny etat	1%	80%	20%	1%	77%	23%	3%	65%	35%	2%	65%	34%
Zatrudnienie ogółem	100%	75%	25%	100%	75%	25%	100%	73%	27%	100%	74%	26%

Udział w liczbie zatrudnionych danej płci lub w zatrudnieniu ogółem

Tabela 40. Pracownicy nowozatrudnieni i rotacja w Banku i Grupie Kapitałowej Banku według grup wiekowych i płci w 2020 roku [GRI 401-1]

	BANK				GRUPA KAPITAŁOWA BANKU
	nowozatrudnieni		wskaźnik rotacji		nowozatrudnieni		wskaźnik rotacji
	2020	2019	2020	2019	2020	2019	2020	2019
<30	49%	50%	3,3%	4,1%	43%	46%	3,5%	4,7%
30-50	49%	47%	5,6%	7,1%	53%	50%	6,4%	8,0%
>50	3%	3%	2,8%	2,8%	4%	4%	2,7%	2,6%

kobiety	68%	68%	9,1%	10,5%	67%	66%	9,4%	11,1%
mężczyźni	32%	32%	2,6%	3,5%	33%	34%	3,1%	4,2%
Łącznie	5%	12%	11,7%	14,0%	6%	15%	12,5%	15,3%

Udział w zatrudnieniu ogółem

Wskaźnik rotacji liczony jako liczba pracowników z którymi rozwiązano stosunek pracy w 2020 roku do liczby pracowników zatrudnionych na koniec 2019 roku. Wskaźnik dobrowolnych odejść wynosił w Banku 4,7%, odejścia na emeryturę/rentę 1,8% oraz zaplanowane zwolnienia grupowe 1,2% zatrudnienia na koniec roku. Dla Grupy Kapitałowej Banku te wielkości wynosiły odpowiednio: 5,3%, 1,6% oraz 1,1% (2020).

Tabela 41. Powroty do pracy po urlopie rodzicielskim w 2020 roku [GRI 401-3]

	BANK
	kobiety	mężczyźni
Pracownicy, którzy korzystali z urlopu rodzicielskiego w 2020 roku i dla których urlop rodzicielski trwa nadal	897	3
Pracownicy, którzy powrócili do pracy w okresie sprawozdawczym po zakończeniu urlopu rodzicielskiego w 2020 roku	532	3
Pracownicy, którzy korzystali z urlopu rodzicielskiego tylko w 2020 roku i urlop rodzicielski zakończył się w 2020 roku	563	3
Pracownicy, którzy powrócili do pracy w okresie sprawozdawczym po zakończeniu urlopu rodzicielskiego, którzy są w stanie zatrudnienia na koniec 2020 roku	406	3
Udział powrotów do pracy po urlopie rodzicielskim	94,5%	100%
Udział pracowników, którzy powrócili z urlopu rodzicielskiego, i pozostali w pracy do końca 2020 roku	76,3%	100%

Tabela 42. Dodatkowe informacje o zatrudnieniu w Banku w 2020 roku

Zatrudnienie na czas nieokreślony (udział w zatrudnieniu ogółem)	89,5%
Zatrudnienie na czas określony (udział w zatrudnieniu ogółem)	10,5%
w tym na umowę na zastępstwo:	1,5%
Udział zatrudnionych ze stażem >10 lat (udział w zatrudnieniu ogółem)	74,9%
Średni staż pracy dla kobiet (lata)	16
Średni staż pracy dla mężczyzn (lata)	11
Liczba zatrudnionych kobiet (tys.)	16,4
Liczba osób w wyższej kadrze kierowniczej (w tys.)	1,2
Liczba kobiet w wyższej kadrze kierowniczej (w tys.)	0,7
Liczba nowozatrudnionych osób (w tys.)	1,0
Liczba kobiet wśród nowozatrudnionych osób (w tys.)	0,7
Liczba zatrudnionych obcokrajowców	21
Zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami w zatrudnieniu ogółem	1,2%

Polityka zatrudnienia w Banku i Grupie Kapitałowej Banku opiera się na zasadzie, że każdy pracownik jest ważny bez względu na płeć, wiek, stan zdrowia, orientację seksualną, wyznanie, stan cywilny, czy kraj pochodzenia.

Na poziom zatrudnienia w 2020 roku wpłynęła pandemia. Bank czasowo wstrzymał rekrutacje kandydatów z zewnątrz organizacji, zarówno na istniejące, jak i nowe wakaty. Ponadto szczególnej weryfikacji został poddany proces przedłużania umów terminowych.

Bank i podmioty Grupy Kapitałowej Banku w swoich działaniach dbają o różnorodność zatrudnionych osób na każdym poziomie stanowisk zgodnie z wewnętrznymi politykami w tym zakresie (rozdział 11.4).

Wynagrodzenia

Tabela 43. Relacja średniego wynagrodzenia kobiet do mężczyzn według grupy stanowisk dla Banku

	2020	2019
Sieć sprzedaży	0,8	0,8
Pozostałe stanowiska niemenadżerskie	0,7	0,7
Stanowiska menadżerskie	0,8	0,8
Kluczowi menadżerowie	0,9	0,9

Prowadzona w Banku polityka wynagrodzeń nie dyskryminuje żadnej z płci. Proces kształtowania wynagrodzeń w Banku oparty jest o wyniki wartościowania stanowisk według powszechnie stosowanej, międzynarodowej metodologii. Wynagrodzenie uwzględnia złożoność zadań w danej strukturze organizacyjnej, poziom odpowiedzialności związany z danym stanowiskiem i niezbędne umiejętności.

Bank regularnie dokonuje przeglądów wynagrodzeń na poszczególnych stanowiskach w tym pod kątem wynagrodzeń kobiet i mężczyzn i uwzględnia benchmarki wewnętrzne, a także dane zawarte w raportach płacowych i badaniach wynagrodzeń.

Luka płacowa pomiędzy kobietami i mężczyznami w Banku i Grupie Kapitałowej Banku liczona na postawie przeciętnego wynagrodzenia wynosiła 35% i nie zmieniła się w porównaniu do 2019 roku. Luka płacowa według płci dla Banku na podstawie mediany wynosiła 36%.

[GRI 405-2] Globalny wskaźnik relacji wynagrodzenia kobiet do mężczyzn liczony jako przeciętne wynagrodzenie zasadnicze kobiet do mężczyzn wynosi w Grupie Kapitałowej Banku i w Banku 65%. Nie jest to jednak precyzyjne odzwierciedlenie sytuacji płacowej kobiet w relacji do mężczyzn, gdyż w przypadku porównania wynagrodzeń w określonych grupach stanowisk, obserwujemy spłaszczenie różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn.

Dodatkowo, aby zapewnić porównywalność takich samych stanowisk i uniknąć wpływu innych elementów na poziom wynagrodzenia, Bank stosuje jako wskaźnik porównywalności tzw. wskaźnik CR (Comparatio) – porównanie wynagrodzenia oferowanego pracownikowi z odpowiednim benchmarkiem rynkowym. Analizy wewnętrzne z zastosowaniem wskaźnika CR wykazują, że w Banku nie występują różnice w wynagradzaniu kobiet i mężczyzn, a obie grupy są wynagradzane analogicznie do rynku.

W Grupie Kapitałowej Banku obowiązuje „Polityka wynagradzania pracowników Banku i Grupy Kapitałowej Banku”, która zapewnia spójny system wynagradzania poprzez:

• stosowanie systemu wynagradzania zgodnego z trendami rynkowymi,

• pozyskiwanie optymalnych kandydatów do pracy,

• dostosowanie mechanizmów, narzędzi i poziomów wynagrodzeń do strategii i celów Banku oraz Grupy Kapitałowej Banku,

• uwzględnienie możliwości Grupy Kapitałowej Banku w zakresie kształtowania pożądanych mechanizmów i poziomów wynagrodzeń,

• kształtowanie płac stałych w oparciu o wartościowanie stanowisk pracy,

• kształtowanie struktury wynagrodzenia na podstawie osiąganych efektów pracy i oceny kompetencji pracowników,

• budowanie w pracownikach odpowiedzialności za realizowane zadania oceniane w oparciu o obiektywne kryteria,

• zagwarantowanie takiego sparametryzowania zmiennych składników wynagrodzeń, żeby uwzględniały koszt ryzyka, koszt kapitału i ryzyko płynności Banku i Grupy Kapitałowej Banku w perspektywie długoterminowej,

• zapewnienie takiego systemu, w którym formy wynagrodzenia nie zachęcają osób zaangażowanych do faworyzowania własnych interesów lub interesów Banku i pozostałych podmiotów Grupy Kapitałowej Banku ze szkodą dla Klientów.

[GRI 102-41] W Banku obowiązuje Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy (ZUZP), zawarty z zakładowymi organizacjami związków zawodowych. Układ reguluje m.in. kwestie wynagrodzeń. Zgodnie z ZUZP pracownikom Banku przysługują następujące składniki wynagrodzeń: (i) wynagrodzenie zasadnicze, (ii) dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych oraz w warunkach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia, (iii) premie i nagrody za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej.

Podstawą kształtowania wynagrodzeń zasadniczych oraz przyznawania pracownikom świadczeń dodatkowych jest wartościowanie stanowisk oraz analiza wynagrodzeń rynkowych.

W Banku funkcjonuje system premiowania, w którym wysokość premii jest powiązana z realizacją postawionych celów. Cele premiowe pracowników są powiązane z kluczowymi wskaźnikami zarządczymi Banku.

Niezależnie od systemu premiowego funkcjonuje system nagradzania pracowników Banku. Pracownicy mogą otrzymywać nagrody:

• indywidualne – gdy uzyskują wyróżniające wyniki w pracy zawodowej lub za osiągnięcia, które przyniosły ważne efekty dla Banku,

• za rekomendacje kandydatów do pracy w Banku,

• za działania związane z retencją pracowników.

Kluczowe działania związane z systemem wynagradzania pracowników Banku w 2020 roku to:

• dostosowanie wynagrodzeń zmiennych pracowników do warunków działania Banku w sytuacji pandemicznej oraz wytycznych nadzoru,

• akcje wspierające sprzedaż dla pracowników wybranych jednostek organizacyjnych – w szczególności pracowników jednostek sieci detalicznej. Laureaci konkursów otrzymywali nagrody finansowe oraz dodatkowe szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe,

• bieżące działania w zakresie systemu premiowego związane z sytuacją pandemiczną Covid-19.

W podmiotach Grupy Kapitałowej Banku w zależności od wielkości zatrudnienia, zasady wynagradzania pracowników są określone w regulaminach wynagradzania i w umowach o pracę, albo tylko w umowach o pracę. W poszczególnych spółkach Grupy Kapitałowej Banku funkcjonują odrębne systemy premiowania pracowników.

Świadczenia dodatkowe

[GRI 401-2] Wszystkie świadczenia pozapłacowe są dostępne dla pracowników niezależnie od typu umowy lub wymiaru pracy.

Tabela 44. Najważniejsze świadczenia pozapłacowe dla pracowników [GRI 401-2]

	Udział w zatrudnieniu ogółem (%)		Zmiana (r/r)
BANK	2020	2019
Pakiety medyczne	100	100	0 p.p.
Pracowniczy program emerytalny	81	78	+3 p.p.
Dopłaty do wypoczynku zorganizowanego	11	18	-7 p.p.
Zapomogi	3	4	-1 p.p.
Pożyczki mieszkaniowe	13	15	-2 p.p.
Świadczenia dostępne na platformie MyBenefit lub specjalne świadczenia socjalne np. okolicznościowe z okazji świąt	100	100	0 p.p.
Karty sportowe	8	19	-11 p.p.
GRUPA KAPITAŁOWA
Pakiety medyczne	99	98	+1 p.p.
Pracowniczy program emerytalny	73	70	+3 p.p.
Dopłaty do wypoczynku zorganizowanego	11	16	-5 p.p.
Zapomogi	4	4	0 p.p.
Pożyczki mieszkaniowe	11	13	-2 p.p.
Świadczenia dostępne na platformie MyBenefit lub specjalne świadczenia socjalne np. okolicznościowe z okazji świąt	90	90	0 p.p.
Karty sportowe	8	19	-11 p.p.

OPIEKA MEDYCZNA

Dodatkowa opieka medyczna: zróżnicowane pakiety świadczeń wg stanowisk pracy,

„Zdrowie jak w Banku” – program profilaktyczny ukierunkowany na wczesne wykrywanie chorób i promowanie zdrowego trybu życia,

Wsparcie w pandemii – dodatkowe badania nakierowane na wykrywanie powikłań po przebytej chorobie wywołanej wirusem SARS Cov-2,

Pozostałe podmioty Grupy Kapitałowej Banku (działające na terenie Polski) zapewniają pracownikom opiekę medyczną na warunkach wynegocjowanych z dostawcą usług przez Bank, na podstawie odrębnych umów.

PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY (PPE)

PPE istnieje w Banku od 2013 roku w formie umowy o wnoszenie przez Bank Składki Podstawowej (3,5% wynagrodzenia pracownika) i Składki Dodatkowej Pracowników do funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez PKO TFI S.A. PPE istnieje również w większych spółkach Grupy Kapitałowej Banku

INNE

Świadczenia dodatkowe z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych: system kafeteryjnego w ramach platformy myBenefit. Wysokość otrzymanych środków zależy od dochodu brutto na osobę w rodzinie.

MyBenefit dostępny również w części spółek Grupy Kapitałowej Banku

Bony, oferty i zniżki, ubezpieczenia grupowe, wsparcie inicjatyw i aktywności sportowej oraz działalności charytatywnej pracowników

Polityka rekrutacyjna

Polityka rekrutacyjna w Grupie Kapitałowej Banku jest przejrzysta i nakierowana na zatrudnienie osób o różnorodnym doświadczeniu i kompetencjach zawodowych. Polityka rekrutacyjna jest oparta o wysokie standardy w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji oraz ochrony danych osobowych przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii i systemów informatycznych. Przy doborze pracowników nie stosuje się kryteriów dyskryminacyjnych (m.in. wiek, płeć, niepełnosprawność, rasa, religia, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientacja seksualna).

Bank promuje i komunikuje w intranecie szanse oraz możliwości rozwoju dla osób biorących udział w rekrutacji wewnętrznej. Bank zapewnia optymalny okres przejścia pracownika wybranego w rekrutacji wewnętrznej do nowej jednostki. Dzięki temu proces jest szybszy i prostszy.

Bank prowadzi wewnętrzne kampanie, aby zachęcić pracowników do udziału w rekrutacjach wewnętrznych (w całej Grupie Kapitałowej Banku) w ramach rozwoju zawodowego w innych obszarach biznesowych.

W związku z pandemią Bank wstrzymał wszystkie prowadzone rekrutacje zewnętrzne w okresie od marca do czerwca 2020. Następnie, rekrutacje były sukcesywnie uruchamiane, jednak w większości skierowane wyłącznie do pracowników Grupy Kapitałowej Banku.

W trosce o pozytywne doświadczenia kandydatów w procesie rekrutacji, Bank dywersyfikuje kanały dotarcia do różnych grup osób ubiegających się o pracę, skraca czas rekrutacji bądź stosuje nowoczesne metody selekcji. W procesie rekrutacji Bank wykorzystuje nowoczesne technologie, takie jak system ATS, chatbot rekrutacyjny oraz quiz online dostępny na stronie internetowej.

Bank regularnie prowadzi badania doświadczeń kandydatów i doskonali proces rekrutacji.

Bank prowadzi również wewnętrzny program rekomendacji. W jego ramach pracownicy mogą rekomendować kandydatów do pracy. Jeśli polecony przez pracownika kandydat zostanie zatrudniony i spełni określone w regulaminie warunki, rekomendujący go pracownik otrzymuje nagrodę pieniężną. W 2020 roku rozszerzono Program o kolejne stanowiska, na które pracownicy mogą polecać kandydatów o odpowiednich kwalifikacjach.

Od lat mocną stroną Banku są programy stażowe, w tym „Staż na dzień dobry”. Program jest przeznaczony dla studentów i młodych absolwentów, którzy mogą realizować zadania w ramach jednej z pięciu ścieżek tj. Sprzedaży, IT, Analityki Danych, Cyberbezpieczeństwa i Wsparcia Biznesu.

Ważnym aspektem budowania wizerunku pracodawcy jest współpraca z uczelniami. Bank w odpowiedzi na potrzeby biznesowe współpracuje ze środowiskiem akademickim: angażuje się w wydarzenia organizowane na uczelniach, współpracuje z biurami karier i dzieli się wiedzą. Bank podpisał porozumienia o współpracy z m.in SGH, Politechniką Warszawską (Wydział MiNi), SWPS. Zakres tych umów obejmuje nie tylko wsparcie w zakresie organizowania praktyk i staży, ale też wspólne organizowanie zajęć dydaktycznych, szkoleń, seminariów i warsztatów na temat finansów.

13.4.6 Relacje z pracownikami

Relacje ze stroną pracowniczą i wolność zrzeszania się

Organizacje związkowe

Reprezentację pracowniczą w Banku tworzą Związki Zawodowe oraz Rada Pracowników Banku.

Pracodawca nie czyni żadnych przeszkód pracownikom w związku z wstępowaniem i działalnością w Związkach Zawodowych i Radzie Pracowników Banku. Organizacje pracowników w Banku mają prawo opracowywać swoje wewnętrzne zasady działania, swobodnie wybierać przedstawicieli, powoływać zarząd, działać oraz układać program działania. Pozostaje to w zgodzie z zasadami wolności zrzeszania się przez pracowników, o których mowa w Konwencji Nr. 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych

W Banku funkcjonują dwie zakładowe organizacje związkowe:

• Krajowy Związek Zawodowy Pracowników PKO BP S.A,

• Niezależny Samorządny Związek Zawodowy “Solidarność” Pracowników PKO BP S.A.,

przy czym pierwszy z nich jest związkiem reprezentatywnym.

Udział pracowników, którzy są członkami organizacji związkowych w stosunku do liczby zatrudnionych, wyniósł około 9,9% według stanu na 31 grudnia 2020 roku (11% na koniec 2019 roku).

Spotkania z Organizacjami Związkowymi i Radą Pracowników Banku są organizowane w razie potrzeby, co najmniej kilka razy w roku. Informacje o planowanych zmianach organizacyjnych są przekazywane stronie społecznej bez zbędnej zwłoki [GRI 402-1]. Najczęściej dyskutowanymi kwestiami w 2020 roku były zagadnienia związane z funkcjonowaniem Banku w okresie pandemii. Ze względu na pandemię większość spotkań w 2020 roku miało formułę zdalną.

Strona społeczna jest aktywna w pozyskiwaniu informacji potrzebnych do prowadzonej działalności. Zarówno Związki Zawodowe, jak i Rada Pracowników Bank mają stworzoną przestrzeń do uzyskiwania informacji potrzebnych do prowadzonej działalności. Aby ułatwić stronie społecznej działalność, stworzone są kanały komunikacji, za pomocą których związki zawodowe oraz Rada Pracowników Banku mogą przekazywać informacje o swojej działalności. W tym celu na Portalu INTRA istnieje specjalna zakładka ,,Reprezentacja Pracownicza”. Rada Pracowników wykorzystuje to narzędzie i cyklicznie przekazuje pracownikom komunikaty.

Członkowie związków zawodowych w Banku są Społecznymi Inspektorami Pracy. Społeczna inspekcja pracy jest służbą społeczną pełnioną przez pracowników. Jej celem jest zapewnienie przez zakład pracy bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz ochrona uprawnień pracowniczych, określonych w przepisach prawa pracy. Bank zapewnia przestrzeń do wykonywania zadań w ramach Społecznej Inspekcji Pracy.

Bank współpracuje z tymi partnerami społecznymi zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Bank na zasadach określonych w przepisach powszechnie obowiązującego prawa, udziela partnerom społecznym informacji dotyczących:

• działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem oraz zmian przewidywanych w tym zakresie;

• stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia;

• działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.

W przypadkach określonych prawem Bank prowadzi ze stroną społeczną konsultacje lub uzgodnienia. Konsultacje prowadzone są m.in. w przypadku planowanych zmian organizacyjnych, które prowadzą do istotnych zmian w organizacji pracy, wielkości i podstawach zatrudnienia pracowników. Z kolei uzgodnienia ze związkami zawodowymi Bank prowadzi m.in. w obszarze wynagrodzeń i świadczeń socjalnych.

Pracownicy mogą przekazywać swoje zastrzeżenia, opinie, sugestie i uwagi za pośrednictwem związków zawodowych. Mogą też robić to bez pośrednictwa związków zawodowych, na specjalną skrzynkę. Reguluje to procedura zgłaszania skarg i nieprawidłowości. Pracownik ma prawo do dodatkowego wsparcia w procesie wyjaśniania skargi: może wskazać przedstawiciela organizacji związkowej, albo przedstawiciela pracowników powołanego na mocy odrębnych przepisów wewnętrznych, który będzie uczestniczył w spotkaniach z pracownikiem lub będzie przedkładał opinię w sprawie zasadności skargi.

W Banku działa również Rada Pracowników Banku. Zasady współpracy z Radą Pracowników Banku określono w odrębnym porozumieniu. Na mocy tego porozumienia Rada Pracowników Banku ma m.in. zapewnione prawo otrzymywać informacje od pracodawcy w ciągu 7 dni od daty wystąpienia z wnioskiem. Członkowie Rady Pracowników Banku mogą też korzystać przy realizacji zadań Rady Pracowników z urządzeń, sprzętów i materiałów udostępnionych przez pracodawcę.

W podmiotach Grupy Kapitałowej Banku organizacja związkowa istnieje w KREDOBANKU S.A.. W pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku organizacje związkowe nie funkcjonują.

W podmiotach Grupy Kapitałowej Banku dialog z pracownikami odbywa się zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jego forma jest dostosowana do wielkości podmiotu i jego specyfiki. W większych podmiotach zależnych dialog z pracownikami jest realizowany m.in. za pośrednictwem wyłonionych przedstawicieli pracowników oraz przyjętych w danym podmiocie form komunikacji z pracownikami: bezpośredniej, e-mailowej i/lub przez portal intranetowy. Pracownicy mają możliwość zgłaszania skarg na naruszenie uprawnień pracowniczych i innych nieprawidłowości.

W podmiotach Grupy Kapitałowej Banku nie odnotowano sporów zbiorowych.

W 2020 roku w Banku nie zidentyfikowano operacji i dostawców o wysokim poziomie ryzyka ograniczenia wolności zrzeszania się i układów zbiorowych [GRI 407-1].

Rozwój i edukacja

Tabela 45. Podstawowe dane o szkoleniach w Banku [GRI 404-3, GRI 404-1]

	BANK			GRUPA
	łącznie	kobiety	mężczyźni	łącznie	kobiety	mężczyźni
Liczba dni szkoleń w roku	133 960	98 383	35 577	137 110	100 119	35 991
Udział pracowników podlegających regularnym ocenom wydajności i przeglądom rozwoju kariery (%)	94	93	98	82	82	83
Średnia liczba godzin szkoleń w roku na pracownika*	24	24	25	21	21	20
* średnia liczba godzin została oszacowana poprzez pomnożenie rejestrowanej liczby dni szkoleń przez 4 (w okresie pandemii większość szkoleń była prowadzona zdalnie)

[GRI 404-2] Działania rozwojowe są dostosowane do specyfiki Banku i poszczególnych podmiotów Grupy Kapitałowej Banku i określone w przepisach wewnętrznych. To gwarantuje elastyczne podejście do polityki rozwojowej.

„Zasady zarządzania rozwojem pracownika i planowania sukcesji w PKO Banku Polskim S.A.” określają cele, kierunki i sposób działania Banku w zakresie zarządzania rozwojem pracowników lub innych współpracowników Banku. Głównym założeniem w przyjętych politykach szkoleniowych jest:

• wsparcie realizacji celów strategicznych podmiotów Grupy Kapitałowej Banku i celów biznesowych,

• wdrożenie nowych pracowników do pracy,

• zapewnienie kwalifikacji zawodowych pracowników i dostosowanie ich wiedzy oraz umiejętności do zmieniających się wymagań rynku na którym funkcjonuje dany podmiot,

• przygotowanie pracowników do wdrożenia nowych rozwiązań i produktów oferowanych przez podmiot Grupy Kapitałowej Banku lub do wdrożenia zmian w istniejących rozwiązaniach czy oferowanych produktach.

W Grupie z działań szkoleniowych mogą korzystać wszyscy pracownicy, bez względu na wiek czy płeć. Poszczególne podmioty mogą stosować kryterium zajmowanego stanowiska przy kierowaniu na specyficzne szkolenia, takie jak udział w nauce na poziomie szkolnictwa wyższego (różne poziomy kształcenia w poszczególnych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku) lub lektoratów z języka obcego. Pracodawcy finansują w całości lub w części działania szkoleniowe.

Rok 2020 był wyjątkowy ze względu na sytuację epidemiczną, w związku z czym większość z działań rozwojowych odbywała się online.

Bank co kwartał aktualizuje i komunikuje Katalog Szkoleń na portalu intranetowym. Katalog zawiera szereg działań rozwojowych dla pracowników i menedżerów. Zawiera opis poszczególnych działań oraz łatwe w obsłudze narzędzie do zapisywania się na poszczególne szkolenia. Nowością są szkolenia dotyczące technologii chmurowych, czy cyberbezpieczeństwa.

Bank prowadzi projekty rozwoju zarówno twardych, jak i miękkich umiejętności. Kilkudziesięcioosobowy zespół trenerów wewnętrznych prowadzi szkolenia grupowe, stanowiskowe oraz warsztaty wewnętrzne, w tym również dla stażystów. W wybranych projektach szkolenia grupowe prowadzą firmy zewnętrzne. Pracownicy z obszaru Transformacji Cyfrowej mają z kolei dostęp zarówno do szkoleń wewnętrznych z zakresu metodyki agile, jak i szkoleń certyfikowanych. Pracownicy korzystają również z lektoratów językowych.

Pracownicy Banku bardzo aktywnie wykorzystują wewnętrzną platformę e-learningowa, głównie do realizacji szkoleń w zakresie wiedzy produktowej, procesów oraz obsługi aplikacji informatycznych.

W ramach rozwoju zawodowego, pracownicy mogą ubiegać się o dofinansowanie kosztów nauki realizowanej w formie studiów podyplomowych, studiów Master of Business Administration (MBA), aplikacji radcowskiej. Bank realizuje także programy adaptacyjne, dostosowane do specyfiki poszczególnych obszarów biznesowych. Szkolenia w Banku są dostępne dla pracowników niezależnie od formy zatrudnienia (na umowę o pracę lub umowę zlecenie (stażyści)).W Banku w 2020 roku został uruchomiony program „W nowej roli”, który przygotowywał pracowników sieci sprzedaży detalicznej do objęcia nowego stanowiska w biznesie Bankowości Osobistej i Bankowości Firm.

Badanie satysfakcji pracowników

Bank przykłada dużą wagę do uwzględniania głosu pracowników w kwestiach związanych z ich pracą, możliwościami indywidualnego rozwoju, ale także kulturą organizacyjną spółki. Bank co kilka lat realizuje badanie kultury organizacyjnej, satysfakcji i zaangażowania pracowników. Ostatnie odbyło się w 2019 roku. Wyniki badań satysfakcji Bank prezentuje pracownikom, a także Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej, dla których stanowią dodatkowe narzędzie w analizowaniu i kształtowaniu właściwych relacji z pracownikami.

Ostatnie badanie pokazało wyraźnie, że w ramach wskaźnika „zaangażowanie”, najwyżej cenione są relacje z bezpośrednim przełożonym, jakość współpracy, czy poczucie sensu z wykonywanej pracy. Ogólny wskaźnik zaangażowania na poziomie 70,6% (na 100%) informuje, że w ocenach poszczególnych wymiarów zaangażowania (bezpośredniego przełożonego, sensu pracy, współpracy, wynagrodzeń i benefitów, rozwoju oraz środowiska pracy) przeważały wskazania pozytywne. Oznacza to, że w percepcji pracowników Bank stwarza dobre warunki pracy i rozwoju.

W 2020 roku nie odbyła się kolejna edycja z uwagi na okres pandemii, natomiast realizowano badania typu pulse check pt. „Jak Ci się pracuje?”. W jego ramach pytano pracowników o opinię na temat pracy zdalnej oraz pracy w trybie hybrydowym. Wnioski z tych badań pozwalały na bieżąco wprowadzać udogodnienia i rozwiązania dostosowane do aktualnych potrzeb w tym zakresie.

Dodatkowo Bank realizuje cykliczne badania związane z postrzeganiem modelu pracy hybrydowej wśród pracowników Centrali i Specjalistycznych Jednostek Organizacyjnych. Ich wyniki wskazują, że pracownicy pozytywnie postrzegają istotne czynniki powiązane z wprowadzeniem takiego trybu pracy - efektywność, organizację pracy, a także satysfakcję z pracy i samopoczucie.

13.4.7 Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)

Tabela 46. Wskaźniki dotyczące BHP

Bank	grupa kapitałowa banku
[GRI 403-1] SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
Służba BHP w Banku została zorganizowana jako Biuro Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (BBH). Biuro jest w strukturach Centrum Administracji. W skład Biura wchodzą zespoły zamiejscowe, obsługujące wszystkie jednostki Banku w całym kraju. Wszystkie zespoły na co dzień realizują zalecenia określone w "Rozporządzeniu Rady Ministrów(...) w sprawie służby BHP..." m.in. w zakresie: • okresowej oceny ryzyka zawodowego, • analizy dotychczasowych zdarzeń wypadkowych, incydentów, oraz monitorowaniu zdarzeń potencjalnie wypadkowych, • bieżącej i okresowej kontroli BHP we wszystkich placówkach i jednostkach Banku, • realizacji szkoleń wstępnych oraz okresowych BHP, • przestrzegania zasad BHP w związku z zagrożeniem SARS-CoV-2. Ponadto Biuro BHP dąży do ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy propagując działania prewencyjne, dobre praktyki, oraz stosując szeroko pojętą profilaktykę. Tym samym Biuro spełnia wymagania prawne decydujące o wypełnieniu obowiązków pracodawcy wobec pracownika.	Wszystkie podmioty zależne Banku wykonują zadania BHP zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Przepisy te są na tyle jednoznaczne, że de facto oznacza to stosowanie tych samych zasad BHP w całej Grupie Kapitałowej Banku. Podmioty zlokalizowane poza granicami Rzeczypospolitej działają na zasadach właściwych dla państwa, w którym są zarejestrowane.
[GRI 403-2] IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ, OCENA RYZYKA I BADANIE INCYDENTÓW
Bank zidentyfikował zagrożenia na stanowiskach pracy i nie rozpoznano stanowisk z ryzykiem kwalifikowanym jako wysokie (tzn. nie ma stanowisk, które wymagałyby działań, aby zmniejszyć poziom ryzyka). Oceny ryzyka zawodowego Bank dokonał metodą Risk Score i objęto nią 100% stanowisk. Każda ocena podlega bieżącemu monitoringowi i okresowej weryfikacji. Podstawowe zagrożenia to: • upadki na tym samym poziomie (poślizgnięcia, potknięcia), • upadki na niższy poziom (schody), • nieodpowiednie oświetlenie lub zjawisko olśnienia przykrego, • uderzenie o nieruchome przedmioty, • przeciążenie układu ruchu, narządu wzroku (praca przy komputerze), • porażenie prądem elektrycznym (obsługa urządzeń zasilanych prądem elektrycznym), • wypadki komunikacyjne (załatwianie spraw służbowych), • obciążenia psychiczne związane z narażeniem na Covid-19.
[GRI 403-3] USŁUGI MEDYCYNY PRACY
Bank ma umowę o świadczenie usług medycyny pracy z firmą Luxmed. Pracownicy wykonują badania wstępne i okresowe w placówkach Luxmedu lub placówkach współpracujących z Luxmedem. Każdy pracownik może również bezpłatnie korzystać z określonego zakresu opieki medycznej wykraczającej poza medycynę pracy. Umowa ta przewiduje również możliwość rozszerzenia zakresu usług medycznych dla pracownika i jego rodziny.	Wszystkie pozostałe podmioty Grupy Kapitałowej Banku mają umowy z zewnętrznymi placówkami medycznymi w zakresie badań medycyny pracy. Badania są finansowane lub refundowane przez pracodawcę.
[GRI 403-4] UDZIAŁ PRACOWNIKÓW, KONSULTACJE I KOMUNIKACJA USŁUG MEDYCYNY PRACY
Komunikacja między pracownikami a pracodawcą ma charakter otwartego dialogu za pośrednictwem Związków Zawodowych. Związki działają w Banku w sposób prężny i reprezentatywny. Przedstawiciel pracowników każdorazowo uczestniczy w Komisjach Bezpieczeństwa i Higieny Pracy i może się bezpośrednio komunikować z przedstawicielem medycyny pracy.
[GRI 403-5] SZKOLENIA PRACOWNIKÓW DOT. BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
Szkolenia z zakresu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Banku realizuje wewnętrzna służba BHP. Szkolenia wstępne oraz okresowe prowadzone są na bieżąco na terenie całego kraju z wykorzystaniem technik teleinformatycznych, autorskich materiałów i pomocy dydaktycznych. Dynamika oraz liczebność służby BHP pozwala niezmiennie utrzymać wskaźnik osób z aktualnym przeszkoleniem na poziomie 100%. Ponadto wśród kadry Biura BHP są wykwalifikowani ratownicy medyczni, którzy sukcesywnie szkolą pracowników z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej (proces szkoleń PP w 2020 roku został czasowo zawieszony z uwagi na ograniczenia związane z pandemią).	Wszyscy pracownicy objęci są systemem szkoleń z zakresu BHP. Działania te realizowane są w sposób zgodny z przepisami prawa i w zależności od zatrudnienia spółki wykonywane są przez: - wewnętrzną służbę BHP, - zewnętrzną firmę z właściwymi kwalifikacjami, - pracowników Biura BHP w Banku w ramach umów o współpracę.
[GRI 403-6] PROMOCJA ZDROWIA PRACOWNIKÓW
Wszystkie podmioty Grupy Kapitałowej Banku, w tym Bank podejmują niewymuszone prawem działania na rzecz zdrowia pracowników. Popularyzowanie korzyści prozdrowotnych przekłada się na rosnące zainteresowanie oferowanymi przez pracodawców Grupy Kapitałowej Banku: • bezpłatnymi badaniami profilaktycznymi (np. coroczny pakiet kontrolny zdrowia, mammografia, czy szczepienia przeciwko grypie), • szkoleniami promującymi zdrowy styl życia (np. instrukcje ćwiczeń dla pracowników biurowych, także w trakcie pracy zdalnej), • dostępem do wielu obiektów sportowych i rekreacyjnych w ramach benefitów dla pracowników, • organizacją sekcji sportowych, zawodów oraz eventów wspierających aktywność fizyczną oraz dbałość o środowisko, • organizacją cyklicznych akcji prozdrowotnych np. „Owoc ma moc” z bezpłatnym dostępem do owoców w biurach. Ponadto należy zauważyć aktywność Banku w zewnętrznych wydarzeniach sportowych w charakterze: organizatora, patrona czy sponsora, co buduje prozdrowotny wizerunek przedsiębiorcy.
[GRI 403-7] PREWENCJA I ŁAGODZENIE SKUTKÓW BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY, KTÓRE BEZPOŚREDNIO WYNIKAJĄ Z RELACJI PRACY
Działania prewencyjne w Banku na rzecz poprawy bezpieczeństwa i warunków wynikających z relacji pracy: • wsparcie oraz określenie sposobu postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń psychospołecznych takich jak: stres czy mobbing. • kampanie informacyjne dotyczące ergonomii i bezpieczeństwa w pracy (ulotki, broszury, tematyczne strony intranetowe), • dodatkowe nieobligatoryjne szkolenia z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, kursy bezpiecznej jazdy samochodem dla pracowników użytkujących pojazdy służbowe, • profilaktyka wzroku: dostęp do badań okulistycznych, refundacja zakupu okularów i szkieł korygujących wzrok, • profilaktyka wypadkowa - realizowana przez służby BHP w ramach szkoleń wstępnych i okresowych, a także w ramach konsultacji z pracownikami polityka przeciwdziałania wypadkom związanych z pracą, • zapewnienie przez pracodawcę środków ochrony indywidualnej dla stanowisk pracy narażonych na czynniki zewnętrzne, • zapewnienie ciągłości działań w zapobieganiu i kontroli warunków pracy w obliczu kryzysu Covid-19.
[GRI 403-8] PRACOWNICY OBJĘCI SYSTEMEM BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
Podstawowy system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy wynikający z ogólnych przepisów prawa - 100% pracowników.
[GRI 403-9] URAZY ZWIĄZANE Z PRACĄ
W 2020 roku zgłoszono 66 zdarzeń wypadkowych (114 w 2019 roku). W drodze postępowania 5 z nich nie zostało uznanych za wypadek przy pracy, a 9 postępowań trwa. Do najczęstszych skutków wypadków przy pracy należą: złamania, stłuczenia, skręcenia oraz zwichnięcia, a także urazy powłok ciała.	W 2020 roku w pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku zgłoszono łącznie 11 zdarzeń wypadkowych (8 w 2019 roku), z czego cztery z nich dotyczyły pracowników zatrudnionych na umowę inną niż umowa o pracę. Jeden ze zgłoszonych wypadków nie został uznany za wypadek przy pracy. Wszystkie postępowania zostały zakończone.
[GRI 403-10] CHOROBY ZAWODOWE
W 2020 roku zgłoszono 3 podejrzenia choroby zawodowej u byłych pracowników Banku (5 w 2019 roku). Do chwili obecnej została wydana jedna decyzja, w której organ orzekający stwierdził brak podstaw do zakwalifikowania schorzenia do grupy chorób zawodowych. Pozostałe postępowania trwają.

13.5 Ład zarządczy

13.5.1 Model biznesowy i strategia rozwoju

Profil organizacji

PKO Bank Polski S.A. powstał w 1919 roku. Bank tworzy Grupę Kapitałową Banku składającą się z 12 podmiotów bezpośrednio zależnych, w których Bank ma 100% udziałów (tj. akcji, udziałów lub w przypadku funduszy inwestycyjnych – certyfikatów inwestycyjnych, Rozdział 3.1).

[GRI 102-2] Bank jest uniwersalnym bankiem depozytowo-kredytowym obsługującym osoby fizyczne i prawne. Poprzez podmioty zależne Grupa Kapitałowa Banku oferuje m. in. kredyty hipoteczne, świadczy specjalistyczne usługi finansowe w zakresie leasingu, faktoringu, funduszy inwestycyjnych, funduszy emerytalnych i ubezpieczeń, usługi zarządzania flotą pojazdów, agenta transferowego, dostarczania rozwiązań technologicznych, zarządza nieruchomościami, a także prowadzi działalność bankową oraz świadczy usługi windykacyjne i finansowe na Ukrainie. [GRI 102-3] Siedzibą Banku jest Warszawa. [GRI 102-4, 102-6] Grupa Kapitałowa Banku prowadzi działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz poprzez podmioty zależne: na terytorium Ukrainy, Szwecji i Irlandii, a także przez oddziały w Republice Federalnej Niemiec, Republice Czeskiej i Republice Słowacji (rozpoczęcie działalności operacyjnej w marcu 2021 roku). [GRI 102-5] Bank jest spółką akcyjną zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem KRS 0000026438. Od 2004 roku Bank jest notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW). Znaczącymi akcjonariuszami, którzy posiadają więcej niż 5% kapitału akcyjnego, są: Skarb Państwa oraz otwarte fundusze emerytalne Aviva i Nationale Nederlanden. [GRI 102-7] Bank oferuje swoje usługi poprzez sieć 1 004 placówek własnych (oddziały, biura, centra) i 492 agencji w kraju i dostarcza je 11 mln Klientów detalicznych i 16,5 tys. Klientów korporacyjnych. [GRI 102-8] Grupa Kapitałowa Banku tworzy miejsca pracy dla 25,8 tys. osób.

[GRI 102-9] Grupa Kapitałowa Banku współpracuje z partnerami biznesowymi jako nabywca dóbr i usług, jako zleceniodawca usług agencyjnych i outsourcingowych. W ramach swojej działalności charytatywnej i sponsorskiej współpracuje z różnymi organizacjami pożytku publicznego.

[GRI 102-13] Bank jest członkiem licznych organizacji branżowych i regionalnych (np. Związek Banków Polskich, NATO Industry Cyber Partnership, The Institute of International Finance) oraz wielu organizacji biznesowych takich jak izby gospodarczo-handlowe i organizacje zrzeszające przedsiębiorców (np. Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Federacja Przedsiębiorców Polskich).

Pozycja rynkowa Grupy Kapitałowej Banku

Grupa Kapitałowa Banku jest wiodącą instytucją finansową w Europie Środkowo–Wschodniej. Bank, podmiot dominujący Grupy Kapitałowej Banku, jest największym bankiem komercyjnym w Polsce pod względem wartości aktywów i kapitałów własnych, wartości kredytów i depozytów, wielkości sieci dystrybucji, a także liczby obsługiwanych Klientów i liczby pracowników.

Na koniec 2020 roku Bank był drugą największą spółką notowaną na GPW, a jego wartość na ostatniej sesji notowań wyniosła ponad 35,9 mld PLN.

377 mld PLN

aktywa Grupy Kapitałowej Banku

na koniec 2020 roku

17,6%

udział w polskim rynku kredytów PKO Banku Polskiego S.A. i PKO Banku Hipotecznego S.A. na koniec 2020 roku

1 496

liczba placówek

PKO Banku Polskiego S.A. na koniec 2020 roku

35,9 mld PLN

wartość rynkowa

PKO Banku Polskiego S.A. na koniec 2020 roku

11 mln

Klientów segmentu detalicznego PKO Banku Polskiego S.A. na koniec 2020 roku

25,8 tys.

pracowników Grupy Kapitałowej Banku

na koniec 2020 roku (pełne etaty)

Strategia rozwoju

PKO Bank Polski S.A. identyfikuje długoterminowe wyzwania dla sektora bankowego, które wpływają na kierunki działania Banku i Grupy Kapitałowej Banku.

Pandemia COVID-19 przyspieszyła rozwój technologiczny i procesy cyfryzacji oraz wpłynęła na zmianę modelu obsługi Klientów. W ramach realizacji Strategii na lata 2020-2022, PKO Bank Polski S.A. koncentruje się w szczególności na cyfryzacji oraz rozwoju kanałów zdalnych. Dzięki temu Klienci mogą łatwiej korzystać z jego usług bez wychodzenia z domu. Bank przygotował model sprzedaży dla osób starszych oraz osób, które wcześniej nie korzystały z kanałów elektronicznych do obsługi bankowej. Bank edukuje Klientów, a doradcy wspierają asystując przy zawieraniu umów przez internet i aplikację na smartfonie. Udział osób powyżej 51. roku życia, którzy korzystają wyłącznie z kanałów zdalnych wzrósł w 2020 roku o 6p.p. r/r. Obecnie tylko 13% Klientów w tej grupie wiekowej korzysta z usług bankowych wyłącznie w oddziale.

13.5.2 Struktura zarządzania

Struktura zarządcza PKO Banku Polskiego S.A. oraz podmiotów zależnych oparta jest na standardowych, rynkowych zasadach zarządzania. Struktura organizacyjna Banku dzieli się na 9 obszarów, które odzwierciedlają sfery działalności Banku.

Struktura zarządcza PKO Banku Polskiego S.A. (31.12.2020) [GRI 102-18]

Od 2019 roku w ramach Obszaru Finansów i Rachunkowości działa Biuro Raportowania Działalności Grupy, którego zadaniem jest m.in. zbieranie, analizowanie oraz upublicznianie informacji w zakresie zagadnień społecznych i środowiskowych. Oznacza to, że zagadnienia środowiskowo-społeczne uzyskały kierownicze umocowanie w strukturze Banku. Na początku 2020 roku Bank uruchomił projekt ESG. Jego celem jest poprawa jakości raportowania niefinansowego oraz reputacji Banku jako instytucji, która oprócz celów finansowych stawia przed sobą również cele w obszarach społecznym, środowiskowym i ładu zarządczego. Prace projektu nadzoruje komitet sterujący w skład którego wchodzi trzech członków Zarządu. Rolę pozostałych komitetów omówiono w rozdziale 11.2.

System zarządzania ryzykiem

[GRI 102-11] Zgodnie ze Strategią zarządzania ryzykiem w Banku i Grupie Kapitałowej Banku, Bank nadzoruje systemy zarządzania ryzykiem w pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku oraz wspiera rozwój tych systemów, jak również uwzględnia profil ryzyka działalności poszczególnych podmiotów w monitorowaniu i raportowaniu ryzyka na poziomie Grupy Kapitałowej Banku. Zasady i sposób oceny poszczególnych rodzajów ryzyka w pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku określają przepisy wewnętrzne tworzone z uwzględnieniem opinii i rekomendacji Banku oraz postanowień Strategii zarządzania ryzykiem w Banku i Grupie Kapitałowej Banku.

System zarządzania ryzykiem jest dostosowywany do charakteru, skali i złożoności działalności Grupy Kapitałowej Banku oraz otoczenia regulacyjnego, społecznego i środowiskowego. Za funkcjonowanie efektywnego systemu zarządzania ryzykiem odpowiada Zarząd Banku. Zarząd regularnie monitoruje, czy metody identyfikacji, pomiaru lub szacowania ryzyka, kontroli, monitorowania oraz raportowania ryzyka dostosowane są do wielkości i profilu ryzyka w Banku i Grupie Kapitałowej Banku oraz otoczenia zewnętrznego. Zarząd zapewnia działanie systemu zarządzania ryzykiem, monitoruje i ocenia jego funkcjonowanie oraz przekazuje Radzie Nadzorczej informację w tym zakresie.

Bank poprzez odpowiednie zarządzanie ryzykiem zapewnia stabilność wyniku finansowego oraz umocnienie pozycji rynkowej Banku.

Grupa zidentyfikowała ryzyka, które podlegają zarządzaniu, i część z nich uznała za istotne. Ocenę istotności ryzyka Bank przeprowadza nie rzadziej niż raz w roku. Za istotne Bank uznaje ryzyko kredytowe, ryzyko walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych, ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej, ryzyko płynności (z wyróżnieniem ryzyka finansowania), ryzyko operacyjne, ryzyko biznesowe (strategiczne), ryzyko zmian makroekonomicznych oraz ryzyko modeli (w grupie ryzyk istotnych nie wyodrębniono ryzyk społeczno-środowiskowych). Grupa Kapitałowa Banku, w tym Bank, zarządza wymienionymi ryzykami z uwzględnieniem aspektów społecznych. Pozostałe podmioty Grupy Kapitałowej Banku mogą uznać za istotne inne rodzaje ryzyka niż wymienione powyżej. Dla tych rodzajów ryzyka, Bank weryfikuje istotność ryzyka na poziomie Grupy Kapitałowej Banku.

Bank monitoruje proces legislacji nowych regulacji w zakresie ryzyk ESG i prowadzi działania dostosowawcze w celu spełnienia wymogów określonych przez EBA (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego) w szczególności w zakresie uwzględnienia czynników klimatycznych w procesach zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyk.

W związku z wejściem w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 dwa podmioty Grupy: PKO TFI S.A. i Biuro Maklerskie opublikowały strategie dot. wprowadzania do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych (https://www.pkotfi.pl/sfdr/, https://www.bm.pkobp.pl/media_files/9636be2e-3d5f-4b30-b4b6-a9936c8ee499.pdf).

[GRI 102-11] W pierwszym kroku prac nad Oświadczeniem Bank dokonał przeglądu ryzyk społecznych i środowiskowych w Grupie Kapitałowej Banku, które były rozpoznane w 2019 roku.

Lista kluczowych ryzyk pozostaje bez zmian i obejmuje:

• ryzyko niezgodności produktów z obowiązującymi normami, w tym ryzyko niewłaściwej sprzedaży produktów Klientom (misselling) (Rozdział 13.5.4),

• ryzyko niewłaściwego oznakowania produktów (Rozdział 13.5.4),

• ryzyko nieuprawnionego dostępu do środków Klientów za pomocą bankowości elektronicznej (Rozdział 13.5.2),

• ryzyko nieuprawnionego dostępu do informacji o Klientach (Rozdział 13.5.5),

• ryzyko związane ze zlecaniem usług podmiotom zewnętrznym (Rozdział 13.4.4)

• ryzyko finansowania działalności podmiotów, których produkty lub usługi zagrażają środowisku lub społeczności (zidentyfikowane w dwóch podmiotach zależnych).

Cyberbezpieczeństwo

Struktura zarządcza

Bank posiada politykę bezpieczeństwa, która odnosi się również do zasad bezpieczeństwa cyfrowego. Zarząd przyjął tę politykę w 2015 roku. W Banku funkcjonuje Departament Cyberbezpieczeństwa, który zajmuje się:

• zapewnianiem bezpieczeństwa systemu informatycznego Banku,

• rozwojem systemów oraz monitorowaniem parametrów cyberbezpieczeństwa i usług krytycznych,

• zapewnianiem obsługi zdarzeń i incydentów dotyczących cyberbezpieczeństwa, w tym zdarzeń i incydentów w zakresie bankowości elektronicznej.

Za kontrolę aktualnego poziomu bezpieczeństwa infrastruktury odpowiada dyrektor tego departamentu. Podlega mu również Operacyjne Centrum Bezpieczeństwa (SOC - Security Operations Centre). Za realizację polityki cyberbezpieczeństwa i kontrolę cyberbezpieczeństwa odpowiada dyrektor Departamentu Cyberbezpieczeństwa. Nadzór nad realizacją tych funkcji sprawuje wiceprezes Zarządu odpowiedzialny za Obszar Informatyki. Nadzór nad realizacją polityki sprawuje prezes Zarządu. Aby doskonalić metody przeciwdziałania przestępstwom Departament Cyberbezpieczeństwa przygotowuje analizy i przedstawia Zarządowi i Radzie Nadzorczej Banku wnioski i rekomendacje dotyczące wdrożenia lub modyfikacji rozwiązań.

Monitorowaniem i reagowaniem na incydenty zajmuje się w Banku specjalistyczna komórka CERT.

Aby zapewnić bezpieczeństwo informatyczne usług Banku w zakresie reagowania na incydenty wdrożono tryb pracy 24/7/365. CERT PKO Bank Polski S.A. jest członkiem międzynarodowego forum zrzeszającego zespoły reagujące (FIRST) oraz należy do grupy roboczej europejskich zespołów reagujących (TERENA TF-CSIRT) i działającej przy niej organizacji Trusted Introducer.

W ramach wymiany informacji o zagrożeniach w 2020 roku Bank korzystał z informacji o złośliwym oprogramowaniu, incydentach czy atakach phishingowych, w szczególności z danych o trendach i nowych zagrożeniach z CIRCL (The Computer Incident Response Center Luxembourg) oraz NICP (instytucji biorących udział w NATO Industry Cyber Partnership). PKO Bank Polski S.A. jako jedyny bank z Polski jest członkiem NICP.

Bank systematycznie edukuje pracowników w zakresie bezpieczeństwa środowiska teleinformatycznego oraz bezpieczeństwa informacji przetwarzanych w tym środowisku. Mogą oni korzystać ze szkoleń dotyczących zagrożeń związanych z:

• korzystaniem z urządzeń mobilnych,

• korzystaniem z własnego sprzętu informatycznego w celach zawodowych oraz korzystaniem ze sprzętu służbowego w celach prywatnych,

• publikowaniem przez pracowników informacji dotyczących Banku w Internecie (w szczególności na portalach społecznościowych),

• atakami socjotechnicznymi.

Jest to pakiet szkoleń obowiązkowych dla każdego nowego pracownika. Bank realizuje szkolenia zgodnie z ustalonym harmonogramem szkoleń i są one obowiązkowe dla wszystkich pracowników. Bank na bieżąco i okresowo monitoruje realizację szkoleń w ramach niezależnego monitorowania mechanizmów kontrolnych.

Zgodnie z polityką Banku zasad cyberbezpieczeństwa muszą przestrzegać nie tylko pracownicy, ale również podmioty zewnętrzne (wykonawcy). Wymagania bezpieczeństwa dla dostawców usług IT rozumiane jako standardowe wymagania Banku w zakresie ochrony informacji Banku, dostępu do budynków i pomieszczeń Banku, ochrony SIB, stanowią integralną część umowy i warunków realizacji przedmiotu zamówienia.

Audyt

Bank na bieżąco identyfikuje zagrożenia dla cyberbezpieczeństwa. Monitoruje źródła informacji, wdraża zabezpieczenia przed potencjalnymi zagrożeniami oraz tworzy plany reagowania na incydenty. W Banku funkcjonuje sformalizowany proces weryfikacji bezpieczeństwa i podatności nowych lub modyfikowanych systemów i aplikacji przed dopuszczeniem ich do produkcji. Ten proces Bank realizuje w dwóch wymiarach: jako związany z wdrażaniem i modyfikacją oprogramowania oraz jako proces projektowy. Każdy nowy projekt, w którym zmienia się system kluczowy dla procesów biznesowych, jest poddawany audytowi bezpieczeństwa IT.

Audyt wewnętrzny obejmuje procesy IT minimum raz w cyklu 3-letnim. Wybór procesów IT do audytu wewnętrznego w danym roku zależy m.in. od: wyników przeprowadzonych audytów wewnętrznych, zmian środowiska teleinformatycznego, ryzyk związanych ze zidentyfikowanymi oszustwami wewnętrznymi i zewnętrznymi oraz zmian w przepisach wewnętrznych i zewnętrznych wpływających na funkcjonowanie i działalność operacyjną Banku. Wewnętrzne audyty procesów IT realizuje Zespół Audytu IT i Bezpieczeństwa, zgodnie z ustalonym harmonogramem. Audyty zewnętrzne cyberbezpieczeństwa są zlecane firmom audytowym z którymi Bank ma podpisane umowy ramowe.

Zarządzanie ryzykiem nieuprawnionego dostępu do środków Klientów za pomocą bankowości elektronicznej

Według Banku oraz PKO Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych S.A. najistotniejszym zagrożeniem dla bezpieczeństwa Klientów są potencjalne przestępcze działania osób trzecich, wymierzone w Klientów korzystających z elektronicznych kanałów dostępu do usług bankowych i inwestycyjnych.

Po pierwsze, w Banku stosowane są najnowsze rozwiązania bezpieczeństwa teleinformatycznego gwarantujące Klientom bezpieczny dostęp do swoich środków. Bank stale podnosi jakość zabezpieczenia systemów IT, w szczególności w zakresie aplikacji wykorzystywanych przez Klientów Banku. Dotyczy to m.in. aktywnego zwalczania stron phishingowych podszywających się pod serwisy Banku, śledzenia rozwoju złośliwego oprogramowania atakującego Klientów Banku, rozwoju mechanizmów detekcji zainfekowanych komputerów Klientów oraz doskonalenia reguł i rozszerzania zakresu monitoringu transakcji elektronicznych.

Po drugie, Bank przywiązuje bardzo dużą wagę do informowania i podnoszenia świadomości Klientów na temat bezpiecznego korzystania z bankowości elektronicznej i kart płatniczych. Dzieje się tak dlatego, że bezpieczeństwo w tym zakresie uzależnione jest w znacznej mierze od działań użytkownika. Działania edukacyjne Banku to między innymi:

• masowe kampanie edukacyjne np. poprzez inicjowanie tekstów na temat bezpiecznego korzystania z bankowości elektronicznej (portal edukacyjny www.bankomania.pkobp.pl),

• bieżące odpowiedzi na zapytania Klientów (e-mail, media społecznościowe),

• bieżące przekazywanie mediom stanowiska Banku i materiałów edukacyjnych na temat cyberprzestępstw i zasad bezpieczeństwa,

• bieżące reagowanie na inne sygnały dotyczące zagrożeń,

• przekazywanie Klientom informacji nt. cyberbezpieczeństwa poprzez strony internetowe Banku, serwis transakcyjny i mailingi.

W 2020 roku Bank doskonalił systemy wykrywania incydentów, anomalii oraz zaawansowanych typów złośliwego oprogramowania. Automatyzował także wiele działań związanych z obsługą incydentów. Wymienił stos technologiczny rozwiązań do informatyki śledczej.

Dodatkowo przedstawiciele Banku angażują się w prace Bankowego Centrum Cyberbezpieczeństwa (BCC) przy Związku Banków Polskich. Celem BCC są kompleksowe i długofalowe działania na rzecz zwiększenia poziomu bezpieczeństwa bankowości mobilnej i elektronicznej oraz przygotowanie narzędzi (struktury procedury, mechanizmy wymiany informacji) umożliwiających zarządzanie sytuacją kryzysową (np. w przypadku zmasowanego ataku).

Bank nie posiada certyfikacji w zakresie ISO 27001, jednak procesy i przepisy w zakresie cyberbezpieczeństwa tworzy w oparciu o wymagania tej normy. Wysoka dojrzałość organizacyjna w obszarze obsługi incydentów cyberbezpieczeństwa jest szczególnie istotna w świetle decyzji KNF z 2018 roku o uznaniu PKO Banku Polskiego S.A. za operatora usługi kluczowej w rozumieniu ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.

13.5.3 Przeciwdziałanie korupcji i praniu pieniędzy

System przeciwdziałania korupcji w banku

PKO Bank Polski S.A. nie toleruje korupcji i przeciwdziała wszelkim praktykom korupcyjnym. Zjawiska takie, jak nepotyzm oraz przyjmowanie lub oferowanie jakichkolwiek dóbr materialnych w celu wywarcia wpływu na podejmowane decyzje lub działania, są sprzeczne z wyznawanymi przez Bank wartościami: wiarygodnością i zaufaniem.

W Banku obowiązują przepisy wewnętrzne dotyczące zapobiegania korupcji, w tym przyjmowania korzyści, prezentów lub upominków, w szczególności:

• Kodeks etyki PKO Banku Polskiego S.A.,

• Kodeks Etyki Bankowej (Zasady Dobrej Praktyki Bankowej) Związku Banków Polskich,

• Zasady zarządzania ryzykiem braku zgodności oraz ryzykiem postępowania w Banku.

Powyższe dokumenty łącznie definiują politykę Banku, zaś ostatni z nich sposób postępowania w przypadku identyfikacji ryzyka korupcji.

Bank stosuje wewnętrzne zasady w zakresie przeciwdziałania korupcji i przeciwdziała tworzeniu otoczenia sprzyjającego przypadkom popełnienia przestępstw określonych w art. 229, 230a, 296a i 305 Kodeksu Karnego (działania o charakterze korupcyjnym) przez podmioty powiązane z Bankiem. Przyjęte zasady zapewniają:

• przeciwdziałanie powstawaniu mechanizmów służących udzielaniu korzyści majątkowych i osobistych,

• zapoznawanie podmiotów powiązanych z Bankiem z zasadami odpowiedzialności karnej za przestępstwa, o których mowa powyżej,

• przestrzeganie przez osoby powiązane z Bankiem Kodeksu Etyki PKO Banku Polskiego S.A. oraz przepisów wewnętrznych Banku dotyczących zgłaszania przyjęcia korzyści, prezentów lub upominków przez pracowników Banku,

• przeciwdziałanie podejmowaniu decyzji pod wpływem działań o charakterze korupcyjnym oraz w sytuacji konfliktu interesów,

• niezwłoczne informowanie przez podmioty powiązane z Bankiem właściwych merytorycznie komórek organizacyjnych Centrali oraz organów Banku o ewentualnych otrzymanych przez te osoby propozycjach korupcyjnych dotyczących funkcjonowania Banku, jak również ich zgłaszanie właściwym organom administracji publicznej.

[GRI 205-1] W Grupie Kapitałowej Banku, w tym w Banku, ryzyka związane z korupcją identyfikowane są w szczególności:

• w obszarach obsługi Klientów (indywidualnych i biznesowych),

• w obszarze dostaw dóbr i usług dla podmiotów Grupy Kapitałowej Banku, w tym Banku przez podmioty zewnętrzne,

• w związku z dokonywanymi darowiznami i umowami sponsorskimi,

• w obszarze relacji pracowników podmiotów Grupy Kapitałowej Banku z organami administracji państwowej.

Obszary te są objęte szczególną uwagą, procesy są szczegółowo regulowane, a decyzje, które niosą ze sobą poważne skutki finansowe akceptowane są, co do zasady, na tzw. „drugą rękę” (wymagają podwójnej akceptacji).

Przepisy wewnętrzne Banku dotyczące zapobiegania korupcji w odniesieniu do pracowników Banku i osób, które działają w imieniu Banku obejmują:

• zakaz przyjmowania od Klientów i potencjalnych Klientów, jak również od przedstawicieli podmiotów które współpracują z Bankiem lub ubiegają się o nawiązanie współpracy, korzyści, prezentów lub upominków przeznaczonych do osobistego użytku, które mogłyby:

- skutkować powstaniem nieformalnego zobowiązania wobec danego Klienta lub osoby współpracującej z Bankiem,

- powodować konflikt interesów,

- w inny sposób negatywnie rzutować na sposób wykonywania przez pracownika Banku jego obowiązków służbowych.

• powyższy zakaz dotyczy w szczególności środków pieniężnych lub ich ekwiwalentu, darowizn rzeczowych (prezentów i upominków) oraz innych korzyści o charakterze materialnym (w szczególności finansowanie kosztów podróży, wypoczynku lub szkolenia, uczestnictwa w imprezie, bądź użyczenie składnika majątku, np. samochodu, do nieodpłatnego korzystania lub korzystania na zasadach odbiegających od rynkowych), jak również przyjmowania przez osoby zaangażowane w organizowane przez Bank postępowania o udzielenie zamówienia jakichkolwiek upominków i korzyści od podmiotów będących oferentami lub potencjalnymi oferentami w tych postępowaniach,

• wykluczenie możliwości obejścia ww. zakazu w szczególności przez nakłanianie innych osób (np. osób wspólnie zamieszkujących w gospodarstwie domowym, członków rodziny lub powinowatych) do przyjęcia prezentu w ich imieniu,

• wyjątkowo dopuszczalne jest przyjęcie korzyści lub prezentu w relacjach biznesowych, na warunkach określonych w przepisach wewnętrznych Banku dotyczących zgłaszania przyjęcia korzyści, prezentów lub upominków,

• zakaz oferowania w imieniu Banku Klientom, kontrahentom, przedstawicielom organów administracji publicznej oraz innym podmiotom jakichkolwiek korzyści, prezentów, upominków bądź zachęt niebędących elementem oferty produktów i usług Banku, w celu nakłonienia tych osób do określonego zachowania, w tym zwłaszcza do podjęcia działań niezgodnych z przepisami prawa lub dobrymi obyczajami.

Gdy pracownik Banku ma wątpliwości, czy w danej sytuacji może przyjąć korzyść, prezent lub upominek, ma on obowiązek skonsultować się z przełożonym lub z komórką organizacyjną w Banku, która zarządza ryzykiem braku zgodności. Informację na temat obowiązujących w tym zakresie zasad otrzymuje każdy nowy pracownik Banku.

Bank kwalifikuje zachowania korupcyjne jako przypadki braku zgodności i raportuje do Zarządu Banku i Rady Nadzorczej. Ryzyko korupcji stanowi element oceny ryzyka braku zgodności.

W pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku każdy z podmiotów zależnych, którego działalność związana jest z ryzykiem korupcyjnym, posiada odpowiednie regulacje dotyczące przeciwdziałania praktykom korupcyjnym z którymi każdy pracownik ma obowiązek zapoznać się i stosować. Każdy podmiot formułuje odpowiednie regulacje przy uwzględnieniu specyfiki swojej działalności i własną ocenę obszarów ryzyka korupcji i łapownictwa, dlatego w Grupie Kapitałowej Banku w zakresie tym nie obowiązuje jednolita polityka.

W 2020 roku nie stwierdzono zdarzeń krytycznych w tym zakresie i nie zidentyfikowano takich zachowań korupcyjnych w podmiotach Grupy Kapitałowej Banku, które miałyby wpływ na zakłócenie działalności Banku lub pozostałych podmiotów Grupy Kapitałowej Banku.

Bank i pozostałe podmioty Grupy Kapitałowej Banku działaniami antykorupcyjnymi obejmują także swoich potencjalnych kontrahentów. Oferent przystępując do postępowania zakupowego oświadcza, że „nie oferuje, ani nie przekazuje żadnych korzyści majątkowych w celu wywarcia wpływu na decyzję o wyborze ich oferty. Nie wpływa na wybór oferty w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami oraz nie bierze udziału w jakichkolwiek porozumieniach lub ustaleniach z innymi podmiotami trzecimi, które miałyby na celu wywarcie wpływu na ich wybór”.

System zgłaszania naruszeń i raportowania

Bank wprowadził uchwałą Zarządu i Rady Nadzorczej system anonimowego zgłaszania naruszeń (instytucja sygnalisty odnosi się do wszystkich działań nieetycznych lub niezgodnych z prawem). Dodatkowo, każdy z pracowników Banku, zgodnie z przepisami wewnętrznymi, jest zobowiązany do zgłaszania każdego przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa związanego z działalnością Banku. Zgłoszenie dotyczące członka zarządu jest kierowane do Rady Nadzorczej, w pozostałych przypadkach – do Prezesa Zarządu Banku. Bank posiada wewnętrzne przepisy, które określają sposób procedowania takich spraw. W Banku obowiązuje cykliczne raportowanie do Zarządu stwierdzonych przypadków fraudów, w tym polegających na działaniach korupcyjnych.

Gdy pracownik naruszy przepisy prawa lub przepisy wewnętrzne Banku (w tym dotyczące korupcji), Bank stosuje rozwiązania określone przepisami prawa pracy. Gdy konkretny przypadek kwalifikuje się do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, Bank przeprowadza takie postępowanie i, w zależności od jego efektów, korzysta z przewidzianego w tych przepisach katalogu konsekwencji, w tym z prawa rozwiązania z takim pracownikiem umowy o pracę.

Osoby, które dokonują zgłoszenia, podlegają ochronie. Nikt kto dokonał zgłoszenia, nie może z tego powodu zostać zwolniony z pracy ani ukarany w inny sposób. Anonimowe zgłoszenia są weryfikowane przez ograniczoną liczbę osób, które wskazuje prezes Zarządu Banku.

Bank przeprowadza wstępne i regularne szkolenia pracowników Banku zgłaszania naruszeń i przypadków braku zgodności (w tym noszących znamiona korupcji). Bank umożliwia pracownikom dostęp do niezbędnych informacji i przepisów wewnętrznych w tym zakresie, także w formie elektronicznej w intranecie). Każdy z pracowników Banku ma obowiązek odbycia szkoleń z zasad przeciwdziałania wszelkim praktykom korupcyjnym.

Informacje o zgłoszeniach oraz wynikach ich weryfikacji są raportowane do Zarządu i Rady Nadzorczej Banku.

Zbieżne rozwiązania są stosowane w wybranych Spółkach Grupy Kapitałowej Banku w sposób adekwatny do skali i zakresu ich działalności.

[GRI 205-3] W 2020 roku nie potwierdzono żadnych przypadków korupcji, podobnie jak w 2019 roku.

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy

Zarząd Banku przyjął 1 października 2018 roku politykę dotyczącą przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która odnosi się do wszystkich podmiotów Grupy Kapitałowej Banku. Celem Polityki jest zapobieganie wykorzystywaniu produktów Grupy Kapitałowej do działań związanych z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu. Polityka określa standardy, których powinien przestrzegać Bank i podmioty zależne oraz wszystkie osoby w nich pracujące, w tym stali i tymczasowi współpracownicy, konsultanci, wykonawcy, agenci zewnętrzni i ich pracownicy (zob. https://www.pkobp.pl/relacje-inwestorskie/esg-w-grupie-pko-banku-polskiego/polityki-i-zasady/, kwestionariusze: https://www.pkobp.pl/media_files/bcb01b2f-4247-4e74-8d85-2f8262788264.pdf oraz https://www.pkobp.pl/media_files/cec6bd5e-bed6-4693-9d1c-55bbcce47ddd.pdf).

Polityka stanowi jedną z wewnętrznych procedur, które definiują zakres przekazywania danych, przepisów, obowiązków, standardów i środków stosowanych w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Bank i spółki z Grupy opracowują, wdrażają i realizują wewnętrze przepisy dotyczące AML. Przepisy te obejmują w szczególności:

• identyfikację i weryfikację Klienta,

• monitorowanie transakcji w celu oceny, czy transakcje Klientów są zgodne z wiedzą o ich profilu i zamierzonym charakterze stosunków gospodarczych,

• monitorowanie sankcji zapobiegające nawiązaniu niedozwolonej relacji poprzez sprawdzanie potencjalnej obecności Klientów na listach sankcyjnych,

• sposób wymiany i ochrony informacji przekazywanych,

• archiwizację,

• szkolenia.

Grupa stosuje środki bezpieczeństwa finansowego przed nawiązaniem relacji biznesowej z Klientem, a następnie powtarza w trakcie trwania tej relacji w interwałach czasowych właściwych dla ryzyka danego Klienta.

Zamrożenie środków oraz nieudostępnienie wartości majątkowych to działania, które Bank stosuje wobec osób i podmiotów znajdujących się na:

• listach ogłaszanych przez Generalnego Inspektora na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych wydanych na podstawie rozdziału VII Karty Narodów Zjednoczonych, dotyczących zagrożeń dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa spowodowanych aktami terrorystycznymi, w szczególności na listach, o których mowa w pkt 3 rezolucji 2253 (2015) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych lub w pkt 1 rezolucji 1988 (2011) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych,

• liście ogłoszonej przez GIIF dotyczącej osób i podmiotów, wobec których stosuje się szczególne środki ograniczające,

• listach ogłoszonych na podstawie rozporządzeń Rady Unii Europejskiej,

• listach ogłoszonych przez the U.S. Department of the Treasury’s Office of Foreign Assets Control (OFAC).

Osoby wykonujące obowiązki w zakresie AML biorą udział w programach szkoleniowych z tego zakresu.

Bank i podmioty zależne wyznaczają w ramach swoich organizacji AML oficera, odpowiedzialnego za wymianę informacji w Grupie. Bank przeprowadza okresowy przegląd polityki Grupy, nie rzadziej niż raz na rok, jak również sporządza kwartalną informację z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, którą dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa przedkłada prezesowi Zarządu Banku.

13.5.4 Bezpieczeństwo produktów i Klientów

PKO Bank Polski S.A. i Grupa PKO Banku Polskiego S.A. w zakresie oferowanych produktów prowadzą politykę, która ma zapewnić:

• zgodność produktów z przepisami,

• właściwe ich oznakowanie,

• bezpieczeństwo Klientów korzystających z produktów.

Zakres tej polityki obejmuje w Banku i Grupie Kapitałowej Banku zarówno etap formułowania oferty produktu, jego prezentacji Klientowi, nabycia (tj. podpisania umowy), jak też etap korzystania z produktu przez Klienta. Zasady i mechanizmy prowadzenia polityki zgodności i właściwego oznakowania produktów w Banku obowiązują w całej Grupie Kapitałowej Banku.

Zgodność produktów z obowiązującymi normami

Bank i Grupa Kapitałowa Banku dokładają wszelkich starań, by oferowane produkty spełniały wymogi przepisów prawa i standardów rynkowych. Wysiłki te koncentrują się na zapewnieniu, by:

• oferowane produkty były adekwatne do potrzeb Klientów, do których są kierowane,

• sposób i proponowana forma nabycia produktów była adekwatna do ich charakteru,

• przed zawarciem umowy, w sposób przystępny dla przeciętnego odbiorcy, udzielano Klientom rzetelnej, przejrzystej i kompleksowej informacji o produkcie, w szczególności jego charakterze, konstrukcji, warunkach, korzyściach i ryzykach oraz opłatach, prowizjach i innych kosztach związanych z zawarciem, wykonaniem i ewentualnie wcześniejszym rozwiązaniem umowy.

Powyższe zasady stosują wszystkie podmioty Grupy, a także przedsiębiorstwa, którym Bank powierzył wykonanie określonych czynności związanych ze sprzedażą lub obsługą produktów.

Zarządzanie ryzykiem niewłaściwej sprzedaży produktów Klientom (misselling)

W ramach zapewnienia zgodności produktów z przepisami Bank zarządza ryzykiem niewłaściwej sprzedaży (misselling) na etapie tworzenia i wdrażania produktu, jak również jego oferowania Klientom. Każdy produkt podlega analizie przedwdrożeniowej, pod kątem generowanych przez niego ryzyk oraz określenia grup Klientów, dla których jest przeznaczony. Bank identyfikuje także grupy Klientów, którym nie należy proponować nabycia danego produktu, ze względu na nieadekwatność do potrzeb Klienta albo z innych przyczyn (tzw. anty-grupy). W przypadku występowania anty-grup, wdrażane są mechanizmy kontrolne, które ograniczają ryzyko niewłaściwej sprzedaży. Ryzyko niewłaściwej sprzedaży jest również ograniczane na etapie podejmowania czynności sprzedażowych – przed zaproponowaniem Klientowi nabycia określonego produktu dokonywana jest ocena, czy dany produkt jest adekwatny do potrzeb tego typu Klientów. Służy to eliminacji przypadków polegających np. na sprzedaży ubezpieczenia od utraty pracy osobom, które utrzymują się z emerytury lub długoterminowych produktów inwestycyjnych osobom w podeszłym wieku. Dodatkowo Bank każdorazowo udziela Klientom wiarygodnej i wyczerpującej informacji na temat oferowanych produktów i usług tak, by mogli dokonać świadomego wyboru w tym zakresie. Bank zapoznaje Klientów z korzyściami, jak i ryzykiem, które wynika z zakupu poszczególnych produktów.

Wszelkie nieprawidłowości zgłaszane przez Klientów Banku (szczególnie reklamacje), są rozpatrywane w terminach zgodnych z przepisami prawa. Zależnie od wyników podjętych ustaleń Bank podejmuje działania, aby usunąć nieprawidłowości, zapobiegać ich wystąpieniu w przyszłości i podnieść jakość obsługi (szerzej w rozdziale 13.5.6).

Podobne rozwiązania w zakresie zarządzania ryzykiem niewłaściwej sprzedaży produktów, przy zachowaniu zasady proporcjonalności, funkcjonują również w pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku, które tworzą produkty finansowe lub je sprzedają.

Postępowania administracyjne i sądowe

[GRI 417-2] W 2020 roku Bank był stroną trzech postępowań administracyjnych prowadzonych przed Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) w poprzednich latach. Jedno z nich zakończyło się nałożeniem na Bank kary finansowej oraz utworzeniem rezerwy. Postępowania omówiono w nocie 48 Sprawy Sporne: postępowania prowadzone przed Prezesem UOKiK, Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za 2020 rok.

Bank jest stroną postępowania wszczętego przez Prezesa UOKiK w sprawie stosowania praktyk, które ograniczają konkurencję na rynku płatności za pomocą kart płatniczych w Polsce oraz stroną postępowań sądowych, które dotyczą kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych oraz zwrotu prowizji w przypadku przedterminowej spłaty kredytu. W pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku nie toczyły się postępowania administracyjne, a w przypadku dwóch podmiotów miały miejsce postępowania wyjaśniające oraz wymiana korespondencji w zakresie wystąpienia Prezesa UOKiK (szczegóły w ww. nocie 48).

Właściwe oznakowanie produktów

[GRI 417-1] Grupa Kapitałowa Banku, w tym Bank, realizuje wymogi w zakresie właściwego oznakowania produktów bankowych i inwestycyjnych poprzez dostarczenie Klientom wszelkich niezbędnych informacji na ich temat, szczególnie na etapie przedkontraktowym.

Zakres przekazywanych informacji o produktach wyznaczają przepisy prawa i rekomendacje (KNF). Ogólną zasadą jest, iż najwyższy poziom ochrony przysługuje Klientom detalicznym – konsumentom. Informacje te są sformułowane w taki sposób, aby były zrozumiałe dla tzw. „przeciętnego konsumenta” w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, to jest konsumenta dostatecznie dobrze poinformowanego, uważnego i ostrożnego. Natomiast zakres informacji przekazywanych instytucjom finansowym i innym profesjonalnym odbiorcom produktów i usług finansowych jest węższy.

Właściwe oznakowanie produktów obejmuje również przekazy reklamowe Banku, które wspierają działania sprzedażowe oraz kształtują wizerunek jego marki. Wszystkie publikowane przez Bank materiały o charakterze marketingowym uwzględniają specyficzne obowiązki, które wynikają z przepisów prawa (np. ustawy o kredycie konsumenckim - w zakresie reklamy tego rodzaju kredytów), jak również standardy rynkowe i wytyczne KNF sformułowane w uchwalonych „Zasadach reklamowania usług bankowych”.

Bezpieczeństwo Klientów w procesie korzystania z produktów

Jednym z priorytetów Banku jest wyznaczanie najwyższych standardów bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo Klientów w procesie korzystania z produktów Banku i Grupy Kapitałowej Banku obejmuje przede wszystkim bezpieczeństwo środków Klientów, ale także bezpieczeństwo fizyczne Klientów w obiektach Banku. Kwestię bezpieczeństwa określają przepisy wewnętrzne Banku, w tym Polityka Bezpieczeństwa w PKO Banku Polskim S.A. oraz, szczegółowo, przepisy dotyczące konkretnych obszarów bezpieczeństwa: (i) ochrony osób i mienia, (ii) bezpieczeństwa systemu informatycznego, (iii) zarządzania incydentami bezpieczeństwa.

Bezpieczeństwo środków Klientów

Działania Banku i pozostałych podmiotów Grupy Kapitałowej Banku na rzecz bezpieczeństwa środków Klientów dotyczą zarówno zapewnienia bezpieczeństwa powierzonych środków, jak też bezpieczeństwa środków inwestowanych za pomocą oferowanych produktów. Inicjatywy w zakresie zapewnienia stabilnej i bezpiecznej infrastruktury pozwoliły osiągnąć bardzo wysokie wskaźniki niezawodności infrastruktury informatycznej.

Bezpieczeństwo inwestowanych środków: Bank dokłada wszelkiej staranności, aby jego produkty nie generowały ryzyka utraty środków przez Klientów. Ma to szczególne znaczenie w przypadku produktów inwestycyjnych. Dlatego też Bank w ramach obowiązków nałożonych przez Dyrektywę MiFID, informuje Klientów przed transakcją czy dany produkt jest dla nich odpowiedni.

Bezpieczeństwo powierzonych depozytów: Podstawowym mechanizmem gwarancji bezpieczeństwa środków Klientów środków jest stabilność wyniku finansowego Banku i pozostałych podmiotów Grupy Kapitałowej Banku. Dodatkowym mechanizmem jest uczestnictwo Banku w obowiązkowym systemie gwarantowania wkładów, który funkcjonuje na podstawie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.

Bezpieczeństwo środków Klientów gwarantują także procedury cyberbezpieczeństwa (rozdział 13.5.2).

Bezpieczeństwo fizyczne Klientów

Bank i pozostałe podmioty Grupy Kapitałowej Banku zapewniają Klientom w placówkach najwyższą jakość obsługi bezpośredniej, m.in. dzięki komfortowi i właściwym standardom bezpieczeństwa. Stosuje się nowoczesne rozwiązania techniczne, zapewniające fizyczne bezpieczeństwo Klientów, pracowników, gotówki oraz informacji chronionych, w tym tajemnicy bankowej i danych osobowych.

Ochrona ma formę:

• zabezpieczeń technicznych (budowlanych, mechanicznych i elektronicznych, w tym systemy sygnalizacji włamania i napadu, telewizji dozorowej i kontroli dostępu),

• bezpośredniej stałej ochrony fizycznej wybranych obiektów Banku,

• monitorowania sygnałów alarmowych przez koncesjonowane przedsiębiorstwa ochrony i dojazdu tzw. grup interwencyjnych po odebraniu sygnałów alarmowych.

Ponadto w trosce o bezpieczeństwo Klientów i pracowników, w Banku prowadzone są szkolenia z zakresu bezpieczeństwa, w tym pt. „Przeciwdziałanie napadom i postępowanie w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa”. W szkoleniach biorą udział wszyscy pracownicy oddziałów i agencji.

13.5.5 Ochrona prywatności

PKO Bank Polski S.A. działa zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami, w tym z:

• rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane RODO),

• ustawą z 10 maja 2018 roku o ochronie danych osobowych,

a także posiada wewnętrzne przepisy o ochronie danych osobowych.

Wspomniane przepisy wewnętrzne dotyczą zasad przetwarzania danych osobowych w Banku, w szczególności sposobu ich przetwarzania oraz środków technicznych i organizacyjnych zapewniających bezpieczeństwo procesu.

Dodatkowo w Banku obowiązują przepisy wewnętrzne dotyczące w szczególności:

• bezpieczeństwa informacji chronionych,

• bezpieczeństwa systemu informatycznego,

• ochrony osób i mienia,

• zarządzania incydentami bezpieczeństwa, gdzie został określony sposób zarządzania naruszeniami ochrony danych osobowych,

• prowadzenia postępowań wyjaśniających,

• opracowywania i wdrażania mechanizmów bezpieczeństwa.

Prywatność i bezpieczeństwo danych

Standardy Bezpieczeństwa w Grupie Kapitałowej Banku adresują następujące zagadnienia: ochrona danych osobowych, zarządzanie ciągłością działania, bezpieczeństwo teleinformatyczne, przeciwdziałanie praniu pieniędzy, zarządzanie incydentami bezpieczeństwa, zasady outsourcingu oraz zasady raportowania stanu bezpieczeństwa. Ponadto w Grupie Kapitałowej Banku obowiązuje polityka grupy w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Bank przetwarza dane osobowe z zachowaniem wymogów powszechnie obowiązującego prawa, w tym zasady zgodności z prawem i przejrzystości danych, zasady ograniczenia celu przetwarzania danych, zasady minimalizacji danych, zachowania prawidłowości i integralności przetwarzanych danych. Aby zrealizować te cele Bank stosuje zarówno regulacje proceduralne, jak i rozwiązania technologiczne. Są one projektowane tak, aby zachować określone w RODO zasady przetwarzania danych osobowych.

Bank powołał Inspektora Ochrony Danych (IOD). Do jego zadań należy nadzór nad prawidłowym przetwarzaniem danych osobowych. Klienci mogą skontaktować się z IOD pisząc do niego na adres Banku lub na e-mail: iod@pkobp.pl.

W związku z RODO Bank opracował Informację o przetwarzaniu danych osobowych i przekazuje ją Klientom. Informuje ich o obowiązujących zasadach przetwarzania danych osobowych, celu ich przetwarzania, oraz o swoich prawach, w tym prawie dostępu do danych, sprostowania danych i prawie do usunięcia danych.

Gdy Bank przetwarza dane na podstawie zgody osoby, której dotyczą, informuje ją o prawie do wycofania zgody.

Bank określił również zasady informowania Klientów w przypadku naruszenia bezpieczeństwa ich danych. Zasady te są zgodne z wymogami prawa.

Ponadto na stronie internetowej Banku https://www.pkobp.pl/rodo/ znajdują się informacje o przetwarzaniu danych osobowych, w tym m.in. o powołanym IOD, informacja o przetwarzaniu danych osobowych, podstawach prawnych przetwarzania danych, realizacji praw osób których dane dotyczą.

Klienci Banku mogą w formie reklamacji zgłaszać wątpliwości dot. bezpieczeństwa danych. Opracowane zostały również przepisy wewnętrzne dotyczące zarządzania naruszeniami ochrony danych osobowych. W tych przepisach uregulowano zasady informowania Klientów w przypadku naruszenia bezpieczeństwa ich danych.

Ciągła wymiana informacji i poprawa bezpieczeństwa w oparciu o najlepsze praktyki są stałym elementem współpracy i obowiązujących Porozumień w Grupie Kapitałowej Banku. Postępowanie z ewentualnymi naruszeniami odbywa się w sposób zgodny z prawem. Dotyczy to również informowania odpowiednich organów o naruszeniach, co także wynika z przepisów wewnętrznych oraz prawa powszechnego.

Zarządzanie ryzykiem nieuprawnionego dostępu do informacji o Klientach

Bank zarządza ryzykiem nieuprawnionego dostępu do informacji o Klientach zgodnie z „Polityką Bezpieczeństwa w PKO Banku Polskim S.A.”. „Zasady bezpieczeństwa informacji chronionych w PKO Banku Polskim S.A.” regulują kwestie poufności informacji i zachowania tajemnicy bankowej oraz bezpieczeństwa danych osobowych, w tym odpowiedzialność pracowników Banku w zakresie ochrony danych osobowych. Każdy pracownik obligatoryjnie i zgodnie z procedurami jest zobowiązany ukończyć stosowne szkolenie z ochrony danych osobowych. Szkolenia są realizowane także cyklicznie. Działania na rzecz bezpieczeństwa danych są podejmowane z udziałem Zarządu. Aby chronić dane, wdrażane są najwyższej klasy rozwiązania z zakresu polityki i bezpieczeństwa systemowego. Rozwiązania te zarówno w aspekcie systemowym, jak i polityk, są przedmiotem ciągłej ewaluacji, działań audytowych i ulepszania zgodnie z najlepszymi praktykami rynkowymi. Departament Bezpieczeństwa nadzoruje realizację obowiązków związanych z zabezpieczeniem informacji chronionych w Banku oraz przygotowuje informacje o stanie bezpieczeństwa dla Zarządu Banku oraz Rady Nadzorczej w raporcie w cyklu półrocznym. W ramach swoich działań Departament Bezpieczeństwa prowadzi w jednostkach Banku kontrole z zakresu bezpieczeństwa (w tym bezpieczeństwa informacji) oraz opiniuje w tym zakresie nowe rozwiązania i projekty wdrażane w Banku.

Zgodnie z powyższymi zasadami:

• pracownicy mają dostęp do informacji chronionych w Banku wyłącznie w zakresie powierzonych zadań i obowiązków służbowych,

• pracownicy przed rozpoczęciem przetwarzania informacji chronionych realizują szkolenia z zakresu bezpieczeństwa informacji chronionych,

• gdy materiały zawierające informacje chronione są udostępniane podmiotom zewnętrznym, pomiędzy stronami jest zawierana umowa o zachowaniu poufności, zaś w przypadku powierzenia przetwarzania danych osobowych, zawierana jest umowa o powierzeniu przetwarzania danych osobowych. Umowa ta zawiera m.in. zobowiązania podmiotów współpracujących z Bankiem do ochrony powierzonych danych, wykorzystania ich wyłączenie w celach związanych z realizacją umowy oraz przekazywania informacji o wszelkich naruszeniach bezpieczeństwa. Bank określa wymogi zabezpieczenia przetwarzanych danych zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Bank przewiduje również możliwość kontroli bezpieczeństwa danych przetwarzanych u podmiotów współpracujących.

Bank zobowiązany jest do zachowania tajemnicy bankowej określonej przepisami ustawy Prawo bankowe.

Wszelkie udostępnienie informacji, które stanowią tajemnicę bankową, w tym danych osobowych Klientów Banku, może mieć miejsce przy zachowaniu obowiązków wynikających z przepisów powszechnie obowiązującego prawa. Zapytania od podmiotów uprawnionych do żądania udzielenia informacji, które stanowią tajemnicę bankową (np. od agend rządowych) są rozpatrywane przez Bank zgodnie z zasadami określonymi w przepisach prawa. Informacje objęte tajemnicą bankową Bank udziela wyłącznie w przypadkach określonych przepisami wymienionej ustawy, po spełnieniu przesłanek uprawniających do ich udzielenia.

Informacja o podstawie udostępniania danych znajduje się także na stronie https://www.pkobp.pl/rodo/.

Każdy z pozostałych podmiotów Grupy Kapitałowej Banku, który przetwarza dane osobowe, przepisy takie posiada i stosuje je w praktyce. Spółki podpisały i wprowadziły Standardy Bezpieczeństwa (w tym w zakresie ochrony danych osobowych) będące częścią „Wytycznych w zakresie Standardu bezpieczeństwa w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego”. Są one zgodne z powszechnie obowiązującymi przepisami oraz ze standardami stosowanymi w Banku, a w niezbędnym zakresie zawierają regulacje szczególne, adekwatne do specyfiki konkretnego podmiotu.

Bank podejmuje działania w zakresie występujących naruszeń ochrony danych osobowych zgodnie z przyjętymi Zasadami zarządzania incydentami bezpieczeństwa w PKO Banku Polskim S.A. oraz z RODO. W przypadku stwierdzenia naruszenia niezwłocznie podejmowane są działania zmierzające do jego analizy oraz minimalizacji negatywnych skutków, jeśli takie wystąpią. Przypadki naruszenia ochrony danych osobowych skutkujące ryzykiem naruszenia praw lub wolności osób fizycznych są niezwłocznie zgłaszane do Prezesa UODO. Ponadto, jeżeli naruszenie ochrony danych osobowych może powodować wysokie ryzyko naruszenia praw lub wolności osób fizycznych, o takim naruszeniu niezwłocznie zawiadamia się osobę, której dane dotyczą.

13.5.6 Relacje z Klientami

Proces reklamacyjny

Proces reklamacyjny jest ważnym ogniwem w budowaniu pozytywnego doświadczenia Klientów oraz satysfakcji ze współpracy z podmiotami Grupy Kapitałowej Banku. Każda reklamacja Klienta jest rozpatrywana indywidualnie, a zgłoszony problem jest wnikliwie analizowany i wyjaśniany.

Proces reklamacyjny w banku

Przekazywanie reklamacji lub odwołań może przyjmować różną formę, w zależności od decyzji Klienta: pisemną, ustną lub elektroniczną.

Proces reklamacyjny realizowany jest na dwóch liniach:

• pierwsza linia to jednostki rozpatrujące (stosownie do wykonywanych zadań) pierwsze wystąpienia Klientów oraz zgłoszenia dotyczące ochrony danych osobowych skierowane przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych,

• druga linia to Rzecznik Klienta i działające przy nim Biuro Rzecznika Klienta, które rozpatrują:

 odwołania Klientów od stanowiska pierwszej linii Banku w procesie reklamacyjnym,

 zgłoszenia dotyczące Klientów kierowane przez:

 KNF,

 instytucje zewnętrzne, które zajmują się ochroną praw Klienta (takie, jak: Bankowy Arbitraż Konsumencki, Sąd Polubowny przy Związku Banków Polskich, Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego, Miejski lub Powiatowy Rzecznik Konsumenta oraz Rzecznik Finansowy),

 indywidualnie uzgodnione sprawy, w szczególności z uwagi na istotność zgłoszonego problemu.

Rozwiązanie proponowane przez Rzecznika Klienta jest ostatecznym stanowiskiem Banku w sprawie.

Reklamacje lub odwołania rozpatrywane są z należytą starannością, rzetelnie, wnikliwie i w możliwie najkrótszym terminie. Przy rozpatrywaniu zgłoszeń stosuje się Kodeks Etyki Banku, Zasady Dobrej Praktyki Bankowej oraz Standardy jakości obsługi Klientów.

Rozpatrzenie reklamacji lub odwołania polega w szczególności na:

• analizie i ocenie jego zasadności,

• podjęciu działań, aby usunąć nieprawidłowości,

• udzieleniu wyczerpującej odpowiedzi.

Zgodnie z ustawą o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, Bank kieruje się zasadą, iż odpowiedź na reklamację Klienta powinna być jasna i zrozumiała oraz powinna zawierać:

• uzasadnienie faktyczne i prawne, chyba że reklamacja została rozpatrzona zgodnie z wolą Klienta,

• informację na temat stanowiska Banku w sprawie zastrzeżeń, w tym wskazanie odpowiednich fragmentów umowy lub regulaminu produktowego,

• termin, w którym Bank zrealizuje uznane roszczenie Klienta.

Terminy udzielania odpowiedzi są zgodne z przepisami prawa, w szczególności z ww. ustawą oraz umowami zawartymi z Klientami.

Biuro Rzecznika Klienta regularnie monitoruje i raportuje m.in. Komitetowi Ryzyka Operacyjnego oraz Zarządowi i Radzie Nadzorczej Banku. Dopełnieniem procesu reklamacyjnego jest inicjowanie w Banku korzystnych zmian.

Każda jednostka w Banku rozpatrująca reklamacje i odwołania Klientów:

• analizuje zgłoszenia, aby zidentyfikować ewentualne nieprawidłowości, ich przyczyny i miejsce wystąpienia oraz możliwe zmiany w produktach, usługach lub procesach, które podniosłyby jakość usług Banku,

• inicjuje działania naprawcze lub usprawnieniowe.

Jednostka właściwa ze względu na zakres zadań i przedmiot inicjatywy:

• podejmuje działania naprawcze, aby wyeliminować nieprawidłowości,

• wdraża usprawnienia w produktach, usługach lub procesach,

• przekazuje do Biura Rzecznika Klienta oraz do jednostki rozpatrującej zgłoszenie informację o działaniach naprawczych lub usprawnieniach oraz terminie i sposobie ich wdrożenia.

To podejście do procesu reklamacyjnego sprawia, że pojedyncze zgłoszenia prowadzą do wdrożenia korzystnych rozwiązań nie tylko dla zgłaszającego, ale także innych Klientów.

Biuro Rzecznika Klienta monitoruje wdrażanie działań naprawczych.

Proces reklamacyjny w pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku

Podmioty zależne Banku zarządzają reklamacjami we własnym zakresie i wdrażają i realizują własne procedury przyjmowania i rozpatrywania reklamacji Klientów. Procedury te:

• zostały określone w formie procedur/przepisów wewnętrznych podmiotów,

• zostały zamieszczone w regulaminach i umowach z Klientami lub

• wynikają z przepisów powszechnie obowiązującego prawa.

Reklamacje rozpatrywane są w sposób rzetelny i obiektywny, z uwzględnieniem wszystkich informacji i dokumentów związanych ze zgłoszonym przez Klienta problemem oraz zgodnie z przepisami prawa i zawartymi umowami.

Większość podmiotów zależnych Banku podlega Ustawie o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, która szczegółowo reguluje ten proces.

Wskaźniki dotyczące procesu reklamacyjnego

W 2020 roku do podmiotów Grupy Kapitałowej Banku wpłynęło łącznie prawie 320,5 tys. reklamacji (271 tys. w 2019 roku), około 80% z nich zostało rozpatrzonych w czasie do 14 dni (86% w 2019 roku). Spośród wszystkich spraw około 58% zostało w całości lub w części uznanych na korzyść Klienta (61% w 2019 roku).

Komunikacja marketingowa

Polityka Banku jest uregulowana w „Zasadach prowadzenia działalności marketingowej oraz public relations (PR) i komunikacji społecznej przez PKO Bank Polski S.A.” przyjętych uchwałą Zarządu w grudniu 2019 roku. Zasady regulują m.in. „Ogólne wymogi tworzenia przekazów reklamowych dotyczących obrotu instrumentami finansowymi” (załącznik nr 3 do Zasad). Przepisy wewnętrzne Banku dotyczące zasad prowadzenia działalności marketingowej określają cechy właściwego przekazu reklamowego, jak też katalog działań niepożądanych. Zgodnie z postanowieniami tych zasad przekaz reklamowy, w szczególności:

• powinien być konstruowany w sposób rzetelny, nie wprowadzać w błąd oraz cechować się poszanowaniem powszechnie obowiązujących przepisów prawa, zasad uczciwego obrotu oraz dobrych obyczajów;

• nie może eksponować korzyści w taki sposób, który powodowałby umniejszenie znaczenia kosztów i ryzyk związanych z nabyciem produktu lub usługi.

Dodatkowo, poza przepisami wewnętrznymi Banku, w ramach komunikacji marketingowej Bank kieruje się:

• „Kodeksem etyki bankowej” przygotowanym przez Związek Banków Polskich w ramach Zasad dobrej praktyki bankowej,

• „Dobrymi Praktykami w zakresie standardów reklamowania kredytu konsumenckiego” wypracowanymi w ramach współpracy Związku Banków Polskich, Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych i Związku Firm Pożyczkowych,

• „Zasadami reklamowania usług bankowych” Komisji Nadzoru Finansowego,

• „Kanonem dobrych praktyk rynku finansowego" opracowanym przez podmioty sektora finansowo-ubezpieczeniowego.

W ramach swojej działalności marketingowej Bank posiada mechanizmy, które zapobiegają powstawaniu nieetycznych i nierzetelnych komunikatów. Każdorazowo poprawność komunikacji jest konsultowana z jednostkami, które w ramach swoich obowiązków mają za zadanie weryfikację zgodności komunikatów z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Zasady etyki w komunikacji marketingowej i mechanizmy zapobiegania ryzyku nieetycznych przekazów odnoszą się również do materiałów przygotowywanych na zlecenie Banku przez podmioty zewnętrzne (agencje reklamowe, agencje eventowe).

Jednakowe standardy stosowane są wobec wszystkich grup Klientów. Każdy komunikat należy formułować w sposób zrozumiały, rzetelny, wiarygodny, bez względu na to, do jakiego Klienta jest kierowany.

W ramach Grupy Kapitałowej Banku podmioty zależne posiadają przepisy wewnętrzne, które nakładają na nie obowiązek konstruowania komunikatów przy zachowaniu standardów etyki (nie dotyczy podmiotów, które nie prowadzą aktywnej działalności marketingowej). Standardy te pokrywają się z przyjętymi przez Bank. Dodatkowo, podmioty zależne Banku, które zawarły z Bankiem umowy dotyczące zlecania usług marketingowych dla Grupy Kapitałowej Banku, są zobowiązane do stosowania przepisów wewnętrznych Banku w zakresie komunikacji marketingowej.

Każdy z podmiotów zależnych Banku w zakresie swojej działalności marketingowej posiada mechanizmy kontrolne, które zapobiegają ryzyku nieodpowiedzialnej lub nieetycznej komunikacji ze strony spółki. Akceptacja komunikacji marketingowej jest zatwierdzana odpowiednio przez jednostki nadzorujące daną spółkę, bądź dodatkowo, w przypadku spółek, które zawarły z Bankiem umowy dotyczące zlecania usług marketingowych dla Grupy Kapitałowej Banku, przez odpowiednie komórki merytoryczne Banku.

[GRI 417-3] W 2020 roku w zakresie prowadzonej przez Grupę Kapitałową Banku i Bank działalności marketingowej nie prowadzono żadnych postępowań administracyjnych związanych z naruszeniem regulacji dotyczących etyki w komunikacji marketingowej i nie odnotowano żadnych przypadków niezgodności w komunikacji marketingowej.

Badania satysfakcji klienta

[GRI 102-43] Bank ocenia zaangażowanie interesariuszy w regularnych badaniach satysfakcji Klienta.

Badania satysfakcji Klienta detalicznego

W 2020 roku satysfakcja Klienta (wskaźnik CSI) oraz poziom rekomendacji Banku (wskaźnik NPS) po raz pierwszy zostały ujęte w celach większości jednostek Banku, w tym w celach Zarządu. Ugruntowana została tym samym zasada, że czynnik zadowolenia Klienta jest kluczowy z punktu widzenia działań Banku. Dotyczy to zwłaszcza projektowania i wdrażania produktów, rozwiązań oraz bieżącej obsługi Klientów.

Bank oceniał satysfakcję Klientów detalicznych poprzez:

1. Badania relacyjne – realizowane we wszystkich segmentach Klientów, w tym w firmach i przedsiębiorstwach, mierzą siłę relacji z Bankiem i satysfakcję ze współpracy, obejmują całość doświadczeń Klienta,

2. Badania transakcyjne – realizowane w kluczowych punktach styku Klienta z Bankiem, bezpośrednio po zdarzeniu, mierzą zadowolenie z danej, określonej w miejscu i czasie interakcji; w ich ramach są też prowadzone badania na potrzeby projektowania i wdrażania procesów (traktowane jako cele dla Formacji).

W obu rodzajach badań wykorzystywane są zarówno wskaźniki Net Promoter Score (NPS), jak i Customer Satisfaction Index (CSI).

Jednocześnie wobec zmian otoczenia, Bank dostosowywał metody pozyskiwania opinii Klientów do nowej – jeszcze silniej scyfryzowanej – rzeczywistości. Efektem są uruchomione po raz pierwszy badania w kanałach zdalnych (ankiety w iPKO) oraz zaawansowane prace nad uruchomieniem ankiet w IKO, a także testowe wdrożenie pomiaru satysfakcji Klientów za pomocą voicebota. W 2020 roku kontynuowano również badania realizowane za pomocą maili oraz SMS-ów, zapoczątkowane w 2019 roku.

Ogółem w 2020 roku Bank przeprowadził różnymi metodami ponad 230 tys. wywiadów z Klientami rynku detalicznego (ponad 220 tys. wywiadów w 2019 roku). Plany obejmują dalsze zwiększanie liczby monitorowanych procesów (produktów oraz kanałów sprzedaży) pod kątem satysfakcji Klientów i rozwój technik pozyskiwania informacji (np. nowe typy ankiet w kanałach zdalnych – IKO/iPKO).

W 2020 roku kontynuowano pomiary satysfakcji Klientów w pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku.

Badania satysfakcji Klienta korporacyjnego

W 2020 roku trzykrotnie wzrosła liczba „punktów styku” (interakcji Klientów z Bankiem) po których Bank pytał Klientów o opinię. Bank badał zarówno wdrożenia w ramach cyfryzacji istniejących procesów (np. dodawanie nowych użytkowników bankowości elektronicznej) jak i nowe rozwiązania wymuszone bieżącą sytuacją (np. składanie wniosków o subwencję PFR). Kluczowe było szybkie przekazywanie zebranych informacji do właścicieli produktów i uwzględnianie ich w kolejnych działaniach.

Bank stale monitoruje chęć udziału w ankietach (Response Rate wynosił 65% w 2020 roku).

W 2020 roku Grupa wdrożył kolejne 13 inicjatyw, które adresują wskazywane przez Klientów problemy i potrzeby. Wśród nich najmocniej na zadowolenie Klientów wpłynęły: cyfryzacja procesów realizowanych do tej pory przez Doradców w formie papierowej oraz zmiany w systemie obsługi Klientów PKO Faktoring S.A.

Łącznie od 2016 roku w ramach Programu Grupa zaimplementowała 112 inicjatyw.

Polityka informacyjna

Aby utrzymać prawidłowe relacje ze wszystkimi akcjonariuszami, Bank przyjął Zasady polityki informacyjnej PKO Banku Polskiego S.A. w zakresie kontaktów z inwestorami i Klientami (polityka przyjęta przez Zarząd 9 grudnia 2014 roku). Zgodnie z jej postanowieniami nadrzędnym celem działań informacyjnych Banku jest zagwarantowanie wysokich standardów komunikacji z uczestnikami rynku kapitałowego, które są wyrazem poszanowania zasad powszechnego i równego dostępu do informacji. W ramach polityki informacyjnej Bank bierze pod uwagę interesy wszystkich inwestorów, o ile nie są one sprzeczne z interesami Banku. Celem polityki informacyjnej jest określenie mechanizmów komunikacji z uczestnikami rynku kapitałowego, które gwarantują właściwy, rzetelny i kompletny dostęp do informacji o Banku dla wszystkich inwestorów, bez stosowania preferencji w stosunku do któregokolwiek z nich.

13.6 Indeks treści GRI Standards

[GRI 102-55] Indeks treści GRI Standards

Wskaźnik GRI	Opis	Rozdział	Strona
102-1	Nazwa organizacji	13.1	121
102-2	Opis działalności organizacji, główne marki, produkty i/lub usługi	13.5.1	148
102-3	Lokalizacja głównej siedziby	13.5.1	148
102-4	Lokalizacja działalności operacyjnej	13.5.1	148
102-5	Forma własności i forma prawna	13.5.1	148
102-6	Obsługiwane rynki	13.5.1	148
102-7	Skala działalności	13.5.1	148
102-8	Dane dotyczące pracowników oraz innych osób świadczących pracę na rzecz organizacji	13.4.5, 13.5.1	148, 148
102-9	Łańcuch dostaw	13.5.1	148
102-10	Znaczące zmiany w raportowaniu w organizacji i jej łańcuchu dostaw	13.1	121
102-11	Zasada ostrożnościowa i podejście	13.5.2	151
102-12	Zewnętrzne inicjatywy popierane przez organizację	13.4.1	132, 132
102-13	Członkostwo w stowarzyszeniach i organizacjach	13.5.1	148
102-14	Oświadczenie kierownictwa najwyższego szczebla		List Prezesa Zarządu Banku jest publikowany na stronie Banku wraz z raportami rocznymi
102-16	Wartości organizacji, kodeks etyki, zasady i normy zachowań	13.4.2	134
102-18	Struktura zarządzania	13.5.2	150
102-40	Lista grup interesariuszy	13.1	122
102-41	Układy zbiorowe pracy	13.4.5	141
102-42	Identyfikacja i selekcja interesariuszy	13.1	121
102-43	Podejście do angażowania interesariuszy	13.1, 13.5.6	121,121
102-44	Kluczowe tematy i problemy poruszane przez interesariuszy	13.1	122
102-45	Jednostki ujęte w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych	3.1	23
102-46	Definiowanie zawartości i granic raportu	13.1	121
102-47	Lista istotnych tematów do raportowania	13.1	122
102-48	Korekty informacji z poprzednich raportów	13.1	121
102-49	Zmiany w sposobie raportowania	13.1	121
102-50	Okres raportowania	13.1	121
102-51	Data publikacji ostatniego raportu	13.1	121
102-52	Cykl raportowania	13.1	121
102-53	Osoba do kontaktu	13.6	164
102-54	Stwierdzenie dotyczące raportowania zgodnie z zasadami GRI	13.1	121
102-55	Indeks treści GRI	13.6	163
102-56	Zewnętrzna weryfikacja	13.1	121
205-1	Obszary biznesowe potencjalnie narażone na zachowania korupcyjne	13.5.3	153
205-3	Liczba potwierdzonych przypadków korupcji	13.5.3	155
302-1	Zużycie energii w organizacji	13.3.1	124, 125
302-3	Intensywność zużycia energii	13.3.1	124
302-4	Zmniejszenie zużycia energii	13.3.1	125, 125
303-1v16	Konsumpcja wody	13.3.1	124
305-1	Bezpośrednie (Zakres 1) emisje gazów cieplarnianych	13.3.1	124
305-2	Pośrednie (Zakres 2) emisje gazów cieplarnianych	13.3.1	124
305-3	Emisje gazów cieplarnianych (Zakres 3)	13.3.1	124
305-4	Intensywność emisji gazów cieplarnianych	13.3.1	124
305-5	Redukcja emisji gazów cieplarnianych	13.3.1	124
306-2	Odpady według rodzaju i metody postępowania	13.3.1	126
307-1	Naruszenia ustaw i regulacji środowiskowych	13.3.1	124
401-1	Nowozatrudnieni i rotacja pracowników	13.4.5	140
401-2	Świadczenia dla pracowników na umowę o pracę, których nie otrzymują zatrudnieni na umowy czasowe lub część etatu	13.4.5	142
401-3	Urlopy macierzyńskie	13.4.5	140
402-1	Minimalne okresy ogłaszania zmian operacyjnych	13.4.6	143
403-1	System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy	13.4.7	146
403-2	Identyfikacja zagrożeń, ocena ryzyka i badanie incydentów	13.4.7	146
403-3	Usługi medycyny pracy	13.4.7	147
403-4	Udział pracowników, konsultacje i komunikacja ws. usług medycyny pracy	13.4.7	147
403-5	Szkolenia pracowników dot. bezpieczeństwa i higieny pracy	13.4.7	147
403-6	Promocja zdrowia pracowników	13.4.7	147
403-7	Prewencja i łagodzenia skutków bezpieczeństwa i higieny pracy bezpośrednio wynikających z relacji pracy	13.4.7	147
403-8	Pracownicy objęci systemem bezpieczeństwa i higieny pracy	13.4.7	148
403-9	Urazy związane z pracą	13.4.7	148
403-10	Choroby zawodowe	13.4.7	148
404-1	Średnia liczba godzin szkoleń w roku na pracownika	13.4.6	145
404-2	Programy podnoszenia kwalifikacji pracowników i programy przekwalifikowania	13.4.6	145
404-3	Odsetek pracowników podlegających regularnym ocenom wydajności i przeglądom rozwoju kariery	13.4.6	145
405-1	Różnorodność organów zarządzających i pracowników	13.4.5	139, 139
405-2	Stosunek wynagrodzenia podstawowego i wynagrodzenia kobiet do mężczyzn	13.4.5	141
407-1	Operacje i dostawcy o wysokim poziomie ryzyka ograniczenia wolności zrzeszania się i układów zbiorowych	13.4.6	144
414-1	Nowi dostawcy, którzy byli sprawdzeni pod względem kryteriów społecznych	13.4.4	139
414-2	Negatywne efekty społeczne w łańcuchu dostaw i podjęte działania	13.4.4	139
417-1	Wymagania dotyczące informacji i oznakowania produktów i usług	13.5.4	157
417-2	Incydenty braku zgodności wymagań dotyczących informacji i oznakowania produktów i usług	13.5.4	157
417-3	Incydenty braku zgodności komunikacji marketingowej	13.5.6	162, 162

[GRI 102-53] Kontakt: esg@pkobp.pl

14. Słownik

Aktywa oprocentowane – należności od banków, papiery wartościowe oraz kredyty i pożyczki udzielone Klientom,

CPI (Consumer Price Index) - indeks cen konsumpcyjnych,

Depozyty Klientów – zobowiązania wobec Klientów,

Finansowanie udzielone Klientom – kredyty i pożyczki udzielone Klientom (w tym należności z tytułu leasingu finansowego) oraz obligacje komunalne i korporacyjne (z wyłączeniem obligacji Polskiego Funduszu Rozwoju S.A., Banku Gospodarstwa Krajowego oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego) prezentowane w papierach wartościowych z wyłączeniem papierów przeznaczonych do obrotu,

Finansowanie zewnętrzne – zobowiązania podporządkowane, zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych wyceniane według zamortyzowanego kosztu oraz otrzymane kredyty i pożyczki,

Inne zobowiązania – pochodne instrumenty zabezpieczające, pozostałe instrumenty pochodne, zobowiązania z tytułu działalności ubezpieczeniowej, pozostałe zobowiązania, zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego, rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego, rezerwy, transakcje z przyrzeczeniem odkupu, zobowiązania wobec Banku Centralnego i zobowiązania wobec banków,

Koszty działania - koszty działania (w tym wynik z tytułu obciążeń regulacyjnych),

Koszty regulacyjne – wynik z tytułu obciążeń regulacyjnych,

Łączny współczynnik kapitałowy – fundusze własne do łącznego wymogu kapitałowego pomnożonego przez 12,5,

Papiery wartościowe (portfel bankowy) – papiery wartościowe pomniejszone o obligacje komunalne i korporacyjne (z wyłączeniem przeznaczonych do obrotu) oraz obligacje Polskiego Funduszu Rozwoju S.A., Banku Gospodarstwa Krajowego oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego,

Pozostałe aktywa – pochodne instrumenty zabezpieczające, pozostałe instrumenty pochodne, inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia, aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży, wartości niematerialne, rzeczowe aktywa trwałe, należności z tytułu działalności ubezpieczeniowej, należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego, aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, inne aktywa oraz transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży,

Stopa wolna od ryzyka – średnia roczna z rentowności 10-letnich obligacji Skarbu Państwa,

Średnie oprocentowanie kredytów – przychody odsetkowe od kredytów i pożyczek udzielonych Klientom w ujęciu rocznym do średniego stanu kredytów i pożyczek udzielonych Klientom z ostatnich 5 kwartałów,

Średnie oprocentowanie depozytów – koszty odsetkowe od zobowiązań wobec Klientów w ujęciu rocznym do średniego stanu zobowiązań wobec Klientów z ostatnich 5 kwartałów,

Wskaźnik C/I (wskaźnik kosztów do dochodów) – koszty działania (w tym wynik z tytułu obciążeń regulacyjnych) do wyniku na działalności biznesowej w ujęciu rocznym,

Współczynnik kapitału Tier 1 – kapitał Tier 1 do łącznego wymogu kapitałowego pomnożonego przez 12,5,

Wskaźnik kosztu ryzyka kredytowego - wynik z tytułu odpisów aktualizacyjnych z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek udzielonych Klientom za okres ostatnich 12 miesięcy do średniego salda należności Klientów brutto na początku i na końcu okresu sprawozdawczego oraz pośrednich okresów kwartalnych,

Wskaźnik marży odsetkowej – wynik z tytułu odsetek w ujęciu rocznym do średniego stanu aktywów oprocentowanych (które obejmują należności od banków, papiery wartościowe oraz kredyty i pożyczki udzielone klientom) z ostatnich 5 kwartałów,

Wskaźnik ROA netto – zysk netto w ujęciu rocznym do średniego stanu aktywów z ostatnich 5 kwartałów,

Wskaźnik ROE netto – zysk netto w ujęciu rocznym do średniego stanu kapitałów własnych z ostatnich 5 kwartałów,

Wskaźnik ROTE netto - zysk netto w ujęciu rocznym do średniego stanu kapitałów własnych pomniejszonych o wartości niematerialne z ostatnich 5 kwartałów,

Wskaźnik udziału ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości – portfel z rozpoznaną utratą wartości w portfelu kredytów oraz obligacji korporacyjnych i komunalnych (niezabezpieczonych gwarancjami Skarbu Państwa) z uwzględnieniem kredytów wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat,

Wynik operacyjny netto – wynik na działalności biznesowej, koszty działania oraz podatek od niektórych instytucji finansowych,

Wynik z operacji finansowych – wynik na operacjach finansowych oraz zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych pomniejszony o wynik na kredytach wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat,

Wynik z tytułu odpisów i utraty wartości – wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe, wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych oraz koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych oraz wynik na kredytach wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat,

Wynik na działalności biznesowej – wynik na działalności biznesowej pomniejszony o wynik na kredytach wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat,

Zysk netto – zysk netto w skonsolidowanym rachunku zysków i strat rozumiany jako zysk netto przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej.

Oświadczenia Zarządu

Zarząd PKO Banku Polskiego S.A. oświadcza, że według jego najlepszej wiedzy roczne Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2020 rok sporządzone łącznie ze Sprawozdaniem Zarządu z działalności PKO Banku Polskiego S.A. zawiera prawdziwy obraz rozwoju i osiągnięć oraz sytuacji Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. i PKO Banku Polskiego S.A., w tym opis podstawowych zagrożeń i ryzyka.

Podpisy wszystkich członków Zarządu Banku

28.04.2021	Zbigniew Jagiełło	Prezes Zarządu
28.04.2021	Rafał Antczak	Wiceprezes Zarządu
28.04.2021	Rafał Kozłowski	Wiceprezes Zarządu
28.04.2021	Maks Kraczkowski	Wiceprezes Zarządu
28.04.2021	Mieczysław Król	Wiceprezes Zarządu
28.04.2021	Adam Marciniak	Wiceprezes Zarządu
28.04.2021	Piotr Mazur	Wiceprezes Zarządu	.
28.04.2021	Jakub Papierski	Wiceprezes Zarządu
28.04.2021	Jan Emeryk Rościszewski	Wiceprezes Zarządu

Biblioteka czcionek:

aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżźAĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUVWXYZŻŹ