Fundusze inwestycyjne - ryzyka

Inwestycja w fundusze inwestycyjne wiąże się z ryzykiem utraty przynajmniej części wpłaconych środków. Poziom ryzyka zależy m.in. od polityki inwestycyjnej funduszu inwestycyjnego oraz składu portfela inwestycyjnego funduszu inwestycyjnego.

Główne ryzyka związane z inwestowaniem w fundusze inwestycyjne

ryzyko rynkowe: wynikające z faktu, że ceny instrumentów finansowych podlegają wahaniom pod wpływem ogólnych tendencji rynkowych. Ceny papierów wartościowych podlegają tendencjom rynkowym w kraju i na świecie w zależności od oceny perspektyw rozwoju sytuacji przez inwestorów, co może skutkować silnymi spadkami lub długoterminowymi trendami spadkowymi, w szczególności cen akcji.
ryzyko stóp procentowych: zmiana rynkowych stóp procentowych wpływa bezpośrednio na wartość dłużnych papierów wartościowych. W przypadku wzrostu stóp procentowych cena papierów dłużnych o stałym oprocentowaniu ulega obniżeniu. Poziom rynkowych stóp procentowych wpływa na ceny instrumentów rynku pieniężnego. Spadek stóp powoduje spadek rentowności tych instrumentów, a w konsekwencji spadek tempa wzrostu wartości jednostki uczestnictwa funduszu. W polityce inwestycyjnej funduszu powyższe ryzyko nie odgrywa istotnej roli ze względu na jego skład portfela.
ryzyko kredytowe: związane z możliwością niewywiązania się ze swoich zobowiązań przez kontrahenta, z którym fundusz zawrze umowy lub transakcje na instrumentach finansowych będących przedmiotem lokat funduszu. W związku z zakładanym udziałem instrumentów finansowych o charakterze dłużnym istnieje ryzyko, że niewypłacalność któregokolwiek z emitentów może negatywnie wpłynąć na wartość aktywów netto funduszu i wartość aktywów netto na jednostkę uczestnictwa. Może zaistnieć sytuacja utraty wypłacalności emitenta skutkująca utratą części aktywów funduszu.
ryzyko rozliczenia: związane z możliwością nieterminowego rozliczenia transakcji zawartych przez fundusz, co może skutkować poniesieniem przez fundusz dodatkowych kosztów.
ryzyko płynności: wynikające z możliwości wystąpienia sytuacji, w której nie jest możliwe dokonanie transakcji papierami wartościowymi bez znaczącego wpływu na ich cenę.
ryzyko walutowe: zmienność kursów walut jest nierozłącznym elementem związanym z inwestowaniem środków pieniężnych, co przekłada się na zmienność wartości jednostki uczestnictwa funduszu;
ryzyko związane z przechowywaniem aktywów: w przypadku zaprzestania lub ograniczenia działalności istnieje przejściowe ryzyko ograniczenia dysponowania przez fundusz przechowywanymi papierami wartościowymi.
ryzyko związane z koncentracją aktywów lub rynków: wynikające z możliwości lokowania aktywów funduszu, w granicach określonych przez obowiązujące przepisy prawa, w papiery wartościowe lub inne instrumenty finansowe emitowane przez niewielką liczbę emitentów lub emitentów działających na jednym rynku.
ryzyko makroekonomiczne: wynikające z potencjalnego wpływu koniunktury gospodarczej w kraju oraz na świecie na ceny rynkowe instrumentów finansowych znajdujących się wśród aktywów funduszu. Do najważniejszych wskaźników makroekonomicznych mogących wpływać na wartość składników aktywów Funduszu należą m.in.: tempo wzrostu gospodarczego, poziom inflacji, poziom bilansu budżetu oraz bilansu na rachunku obrotów bieżących.
ryzyko sytuacji politycznej: związane z możliwością destabilizacji sytuacji politycznej, co może wpływać pośrednio lub bezpośrednio na działalność emitenta oraz na podejmowane przez inwestorów decyzje inwestycyjne.
ryzyko działalności emitenta: związane z działalnością operacyjną emitenta. W przypadku, gdy podejmowane decyzje nie są trafne, istnieje możliwość pogorszenia się sytuacji ekonomicznej emitenta, utraty pozycji rynkowej itp., w przypadku, gdy wyemitowane przez niego instrumenty finansowe stanowią składnik aktywów funduszu.
ryzyko utraty płynności i wypłacalności emitenta (ryzyko kredytowe): związane jest z sytuacją finansową emitenta. W przypadku jej pogorszenia zachodzi możliwość nieterminowej spłaty zobowiązań odsetkowych bądź nawet ich zaniechania. Zmiana wielkości ryzyka kredytowego emitenta wpływa bezpośrednio na cenę rynkową papierów wartościowego, stanowiącego składnik aktywów funduszu.
ryzyko zdarzeń losowych lub świadomego działania na niekorzyść emitenta: w wyniku zdarzeń losowych lub świadomego działania ludzi warunki ekonomiczne i perspektywy rozwoju emitenta mogą ulec pogorszeniu przez co niekorzystnej zmianie może ulec wartość papierów wartościowych, stanowiących składnik aktywów funduszu.
ryzyko inwestycji w instrumenty pochodne, w tym nie wystandaryzowane instrumenty pochodne: związane z możliwością poniesienia strat w wyniku niekorzystnych zmian parametrów rynkowych, takich jak ceny papierów wartościowych, stopy procentowe, kursy walut i indeksy giełdowe. Ze względu na efekt dźwigni finansowej, możliwość zajmowania krótkiej pozycji oraz stopnia skomplikowania wyceny takiego instrumentu, ryzyko to jest wyższe niż w przypadku instrumentów stanowiących bazę tych instrumentów.
ryzyko związane z zawarciem określonych umów: podmioty, z którymi zawarto umowy o prowadzeniem rejestru uczestników funduszu, jak również podmioty pośredniczące w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa funduszu, mogą nie wywiązać się w sposób prawidłowy z zawartych umów, co może skutkować nieprawidłową lub opóźnioną realizacją dyspozycji uczestników.
ryzyko związane ze szczególnymi warunkami zawartych przez fundusz transakcji: niestandardowe umowy i transakcje, w szczególności w zakresie instrumentów pochodnych, mogą powodować dodatkowe ryzyka i koszty z nimi związane.
ryzyko związane z udzielonymi gwarancjami: podmioty, które gwarantują spełnienie określonych zobowiązań innych podmiotów, mogą nie wywiązać się z zawartych umów gwarancji, w szczególności gwarancji wykupu papierów dłużnych emitowanych przez przedsiębiorstwa oraz zapłaty kwot umówionych odsetek.
ryzyko wystąpienia szczególnych okoliczności, na wystąpienie których uczestnik funduszu nie ma wpływu lub ma ograniczony wpływ, a w szczególności: możliwość otwarcia likwidacji funduszu, przejęcie zarządzania funduszem przez inne towarzystwo, zmiana depozytariusza, zmiana podmiotu zarządzającego portfelem inwestycyjnym funduszu, zmiana podmiotu obsługującego fundusz, połączenie funduszu z innym funduszem, zmiana polityki inwestycyjnej funduszu.
ryzyko niewypłacalności gwaranta: fundusz nie gwarantuje osiągnięcia celu inwestycyjnego i nie są zawarte żadne umowy o gwarancję osiągnięcia celu inwestycyjnego.
ryzyko inflacji: ryzyko wzrostu poziomu cen oraz stóp procentowych.
ryzyko związane z regulacjami prawnymi dotyczącymi funduszu, a w szczególności w zakresie prawa podatkowego: ryzyko zmiany regulacji prawnych dotyczące emitentów, inwestorów lub innych uczestników rynku, oraz ryzyko zmiany przepisów prawa podatkowego polegające na zmianie stawek podatkowych, metody opodatkowania dochodu z tytułu udziału w funduszu, zmianie umów międzynarodowych w sprawie unikania podwójnego opodatkowania – zmiany tego rodzaju skutkować mogą wyższymi obciążeniami podatkowymi uczestników.
ryzyko operacyjne: ryzyko związane z możliwością poniesienia strat w wyniku nieadekwatnych lub zawodnych procesów wewnętrznych, ludzkich błędów lub błędów systemów komputerowych, a także w wyniku zdarzeń zewnętrznych. Może mieć miejsce błędne lub opóźnione rozliczenie transakcji, jak również mogą zostać przeprowadzone transakcje nieautoryzowane. W wyniku błędów ludzkich lub błędów systemów, jak również w wyniku zdarzeń zewnętrznych, istnieje ryzyko dokonania błędnej wyceny wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa funduszu lub dokonania takiej wyceny z opóźnieniem.