Kredyt konsorcjalny dla firm

Ogromne inwestycje, duże pieniądze i co najmniej dwa finansujące to banki. Tak w praktyce wygląda kredyt konsorcjalny. Kto i kiedy może się o takie finansowanie ubiegać oraz jak w praktyce wygląda procedura kredytu konsorcjalnego w Polsce?

Z tego artykułu dowiesz się:

• co to jest kredyt konsorcjalny
• jak wygląda procedura związana z uruchomieniem finansowania przez konsorcjum
• kto powinien rozmawiać z bankiem po stronie klienta (firmy)
• jaka jest minimalna kwota kredytu konsorcjalnego

Kredyt konsorcjalny to finansowanie inwestycyjne lub obrotowe, w którym biorą udział co najmniej dwa banki. W dużych, międzynarodowych przedsięwzięciach ta struktura bywa bardzo rozbudowana. Występuje kilka banków – aranżerów procesu kredytowego. Struktura ta ulega następnie poszerzeniu - duże banki sprzedają udziały w konsorcjum bankowym mniejszym lub mniej doświadczonym podmiotom. Bywa zatem, że takie konsorcjum liczy kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu udziałowców.  

W Polsce kredyt konsorcjalny najczęściej występuje w modelu „klubowym”, czyli w skład takiego konsorcjum wchodzi kilka banków, których każdy jest równorzędny. Stronami rozmów z klientem są bezpośrednio kredytodawcy.

Duże przedsiębiorstwa najczęściej mają relacje z kilkoma bankami – obsługę bieżącą, kredyty inwestycyjne, obrotowe, faktoring i inne usługi często dzieli pomiędzy kilka instytucji. W takiej sytuacji banki, które mają jakąkolwiek wiedzę o firmie, stają się naturalnymi uczestnikami konsorcjum bankowego. Jeden z nich może przyjąć rolę lidera i skoordynować proces udzielania finansowania.

Jeśli natomiast klient ma otwarte relacje tylko z jednym bankiem, wówczas skład konsorcjum może zaproponować ten bank. To on zaproponuje konkretnych partnerów, kierując się swoim doświadczeniem i wiedzą na temat udanych transakcji innych firm.

Kredyt konsorcjalny – na co?

Najczęściej firmy w Polsce zaciągają kredyt konsorcjalny na cele inwestycyjne – uruchomienie nowej linii produkcyjnej, budowę i rozwój zakładu przemysłowego. Zdarza się także, że w ten sposób finansowana jest akwizycja, czyli rozwój przedsiębiorstwa poprzez zakup innej firmy wraz z jej zasobami. W przypadku korporacji bywa również, że kredyt konsorcjalny ma charakter obrotowy.

Nierzadko kredyt konsorcjalny jest jedyną możliwością sfinansowania dużej inwestycji. Dzieje się tak wtedy, gdy mamy do czynienia z dużym kapitałem, którego zabezpieczenie jest niepodzielne, a zatem nie może być podstawą do zawarcia kilku mniejszych umów kredytowych.

Kredyt konsorcjalny – kiedy i dlaczego

Kredyt konsorcjalny jest rozwiązaniem wtedy, gdy bank uznaje, że kwota, o jaką występuje firma, jest zbyt wysoka lub ryzyko związane z udzieleniem finansowania zbyt duże. Najczęściej inicjatywa jest po stronie banku. Ten, który ma największe zaangażowanie w obsługę danego przedsiębiorstwa, jest naturalnie pierwszym zapraszanym do współpracy. To on ustala strategię finansowania. Staje się liderem procesu – może sugerować rozwiązania, bazując na własnym doświadczeniu, ale robi to zawsze w porozumieniu z klientem.

– Przedsiębiorstwa i korporacje mają różny model współpracy z bankami. Najczęściej jest jeden bank, z którym relacje są najbliższe. Bank-lider musi się o nich dowiedzieć, by zaproponować odpowiedni skład konsorcjum. W ten sposób ustala się optymalną strategię – mówi @Adam Kosmala, dyrektor Biura Finansowania Klienta Korporacyjnego w PKO Banku Polskim.

Bardzo często korporacje i duże przedsiębiorstwa korzystają również z pomocy doradców. W takiej sytuacji to właśnie ta firma reprezentuje klienta i jego interesy i to ona pomoga „układać” odpowiednio konsorcjum bankowe. Taki doradca jest szczególnie cenny, jeśli przedsiębiorstwo wcześniej nie miało doświadczeń z kredytem konsorcjalnym.

Kredyty konsorcjalne – procedura

Podczas ubiegania się o kredyt konsorcjalny, przedsiębiorstwo przedstawia wszystkim bankom zaangażowanym w ten proces, dokumentację związaną z inwestycją. To dokumentacja w standardzie LMA (Loan Market Association).

­– To dość skomplikowana dokumentacja i należy mieć tego świadomość. Dla banków, udzielających finansowania, to nie jest nic nowego, ale bywa, że dla klientów jest to wyzwanie. Tym bardziej w takiej sytuacji warto wesprzeć się kancelarią prawną, która ma doświadczenie w negocjacjach z bankami. To znacząco usprawni proces – mówi Bartłomiej Hofman, dyrektor Departamentu Finansowania Klienta Korporacyjnego w PKO Banku Polskim.

Zdarza się, że ze względów organizacyjnych jeden bank przyjmuje na siebie rolę agenta dokumentacyjnego lub koordynatora na etapie dokumentacji finansowania.

– Należy pamiętać jednak, że każdy z banków, bez względu na sposób organizacji procesu kredytowego, samodzielnie decyduje o udziale w konsorcjum i przyznaniu finansowania – dodaje Adam Kosmala, menedżer Zespołu Kredytów Strukturalnych w Departamencie Klienta Korporacyjnego PKO Banku Polskiego.

O sprawności procesu i sukcesie przedsięwzięcia może zdecydować poziom przygotowania firmy i jej pracowników odpowiedzialnych za pozyskanie finansowania. Niezwykle istotne jest, kto reprezentuje przedsiębiorstwo w rozmowach z bankami.

– Powinna być to osoba doskonale znająca firmę, zorientowana w finansach i aspektach prawnych przedsięwzięcia, ale także – co najważniejsze – decyzyjna – mówi Bartłomiej Hofman, dyrektor Biura Finansowania Klientów Korporacyjnych w PKO Banku Polskim. – Doświadczony dyrektor finansowy z wiedzą prawną, to wymarzony partner do rozmów.

Koszt kredytu konsorcjalnego

Uzyskanie finansowania konsorcjalnego wymaga od przedsiębiorstwa poniesienia większych kosztów niż przy kredycie udzielanym przez jeden bank. Wynika to z większego zaangażowaniem zespołu prawnego i finansowego w proces. Jeśli dodatkowo firma korzysta z doradców zewnętrznych, ich wynagrodzenie także stanowi dla firmy koszt uruchomienia takiego finansowania. Zwrot z kredytowanej inwestycji powinien być znacznie wyższy od kosztu kredytu. Jeśli dla firmy koszt kredytu konsorcjalnego jest zbyt wysoki, wówczas warto rozważyć sens planowanej inwestycji.  

Kredyt konsorcjalny udzielany jest na nie mniej niż 3 lata. Zdarza się, że finansowane są w ten sposób np. inwestycje infrastrukturalne, co trwa nawet 10-15 lat.

Minimalna wartość kredytu konsorcjalnego to około 50 mln zł na bank, a zatem minimalna  wartość całego finansowania wynosi około 100 mln zł. Maksymalną kwotę trudno oszacować. Banki w Polsce mają doświadczenie w finansowaniu kilkunastomiliardowych inwestycji.

Kredyt konsorcjalny a kłopoty firmy

W sytuacji kryzysu, kłopotów finansowych firmy-inwestora, kredyt konsorcjalny jest rozwiązaniem korzystniejszym dla przedsiębiorstwa, niż w przypadku posiadania kilku mniejszych kredytów. Znacznie łatwiej jest porozumieć się bowiem z konsorcjum, które ma wspólnotę interesów zawartą w umowie, niż równolegle z kilkoma niezależnymi podmiotami, które biorą udział w finansowaniu przedsiębiorstwa.

Informacje zawarte na stronie mają charakter informacyjny, reklamowy i nie stanowią oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu cywilnego, usługi doradztwa inwestycyjnego oraz udzielania rekomendacji dotyczących instrumentów finansowych lub ich emitentów w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, a także nie są formą świadczenia usług doradztwa podatkowego ani pomocy prawnej.