Kredyt czy leasing? Jak wygląda planowanie inwestycji w firmie?

W dużej inwestycji trzeba zsynchronizować swoją firmę, generalnego wykonawcę oraz dostawcę urządzeń (lub maszyn). Podpowiadamy jak ten proces wygląda od strony banku i firmy leasingowej.

Inwestycja – jak zacząć?

Pomysł – to już na tym etapie wiele firm zgłasza się do banku. – To dobry moment, aby inwestor zadał sobie kilka kluczowych pytań: jaki charakter ma inwestycja (czy będzie to budowa nowego obiektu czy też rozbudowa istniejącej już hali lub magazynu), jaka część tego przedsięwzięcia będzie finansowana ze środków własnych, ile firma zamierza pożyczyć na ten cel od banku… Ekspert banku, w zależności od tych planów, pomoże mu również dobrać odpowiednią formę finansowania – wyjaśnia Tomasz Wołkowicz, doradca Bankowości Przedsiębiorstw PKO Banku Polskiego.

Zakup maszyn to znaczący koszt całości inwestycji, stanowi często 20-30 proc. Bywa, że przedsiębiorca decyduje się na to, by sfinansować je ze środków własnych. W takiej sytuacji bank zakup maszyn może potraktować jako wkład własny przedsiębiorcy. Wówczas już na tym etapie należy dokonać zakupu i przedstawić faktury. Nie wystarczy złożone zamówienie, musi być to potwierdzenie uregulowania zapłaty.

Jeśli natomiast wkład własny przedsiębiorcy będzie pieniężny, a linia produkcyjna lub potrzebne maszyny mają być leasingowane, to – równolegle do rozpoczęcia starań o kredyt inwestycyjny – ruszają rozmowy z firmą leasingową.

– Im wcześniej do rozmów o inwestycji dołącza firma leasingowa, tym lepiej dla wszystkich stron. W takich trójstronnych uzgodnieniach pomiędzy przedsiębiorcą, bankiem i leasingodawcą ustala się szereg ważnych zapisów – mówi Aleksandra Chrzanowska, konsultant w Departamencie Produktów i Procesów w PKO Leasing. – W takim porozumieniu wpisywane są m.in. zobowiązania klienta do odpowiedniego przygotowania inwestycji pod specjalistyczne maszyny, ustalany jest też dokładnie moment, w którym należy zamówić sprzęt. Trzeba też pamiętać, że proces instalacji i montażu linii technologicznej jest zazwyczaj długi, a firma leasingowa musi się zaangażować już na samym początku, by produkcja maszyn, która zwykle trwa kilka miesięcy, toczyła się równolegle do budowy obiektu.

Kredyt dla firm na inwestycje

Gdy przedsiębiorca zdecyduje jaka część jego planów będzie wymagała wsparcia banku - potrzebne informacje zawiera we wniosku kredytowym i załączanych dokumentach.

– Wymagane przez bank dokumenty pomagają przedsiębiorcom kompleksowo i spójnie zaplanować inwestycję. Kiedy mgliste plany rozpisują na konkretne daty, a oczekiwane zyski zamieniają w szacunki, staje się jasne czy realizacja ich pomysłu ma sens– podkreśla Tomasz Wołkowicz, doradca Centrum Bankowości Przedsiębiorstw PKO Banku Polskiego.

Wśród dokumentów, które przedsiębiorca przedstawia w banku, znajdują się:

• Operat szacunkowy – mówi on o tym, jaka jest obecna wartość nieruchomości i jaka będzie po zakończonej inwestycji.
• Biznesplan – w nim znajdują się 4 najważniejsze elementy:
  1. Opis przedsięwzięcia, czyli podstawowe parametry (np. oznaczenie nabywanych nieruchomości – ich położenie, nr księgi wieczystej, powierzchnia, przeznaczenie, rok budowy, stan techniczny oraz parametry nabywanych środków trwałych – rodzaj, marka, rok produkcji, parametry techniczne), a także uzasadnienie realizacji i przewidywany okres funkcjonowania przedsięwzięcia.
  2. Plan techniczno-organizacyjny – z jednej strony jest to wskazanie lokalizacji i technologii oraz dostawców (kontrahentów) takiej inwestycji, a z drugiej założenia dotyczące budżetu przedsięwzięcia oraz harmonogram realizacji przedsięwzięcia. Od tego, w jakim tempie będzie postępowała budowa obiektu, zależą kolejne wypłacane transze kredytu. Przy inwestycjach złożonych ten element zazwyczaj przygotowuje przedsiębiorca wraz z generalnym wykonawcą obiektu.
  3. Plan marketingowy, czyli opis nowego produktu, charakterystyka rynku, na który trafi oraz klientów, konkurencji, kanałów dystrybucji, planu ilościowego i wartościowego sprzedaży.
  4. Zagrożenia związane z realizacją przedsięwzięcia to nic innego, jak słabe i mocne strony planowanej inwestycji. Często przygotowanie tego dokumentu pokazuje przedsiębiorcy czarno na białym, jak wyglądają jego plany w zderzeniu z rzeczywistością.
• Pozwolenia – w zależności od tego, jaki rodzaj inwestycji planuje przedsiębiorca, wymagane będą różne zgody. Najczęściej przedsiębiorcy muszą przedstawić w banku pozwolenie na budowę, bywa, że ich projekt wymaga również innych zgód, np. środowiskowych.

Inwestycje firm – realizacja

Gdy na budowie pojawia się ciężki sprzęt generalnego wykonawcy, inwestycja zaczyna być już widoczna gołym okiem. Postępy w pracach warunkują wypłatę kolejnych transz kredytu. Generalny wykonawca lub poszczególni kontrahenci po zakończeniu każdego etapu budowy przekazują przedsiębiorcy fakturę. Ten z kolei kieruje ją do banku wraz z dyspozycją wypłaty środków.

Gdy inwestycja jest bardzo złożona, bank może wymagać od przedsiębiorcy zaangażowania niezależnego doradcy technicznego (rzeczoznawcy), który przygotowuje raport po każdym zakończonym etapie budowy. To on sprawdza, czy tempo prac jest zgodne z zapisami umowy. Na podstawie jego oceny bank decyduje o wypłacie kolejnych transz kredytów. Z taką sytuacją mamy do czynienia zazwyczaj w przypadku wielomilionowych inwestycji. Koszty zaangażowania w projekt niezależnego doradcy technicznego ponosi przedsiębiorca i wynoszą one od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Leasing na linię technologiczną

Zdarza się, że kompleksowa inwestycja nie zaczyna się od stawiania nowych obiektów na gruncie przedsiębiorcy, ale od leasingu. Dzieje się tak wtedy, gdy budowa i składanie linii technologicznej jest na tyle skomplikowane, że hala, w której się znajdzie jest budowana po wstawieniu maszyn lub urządzeń.

– W takiej sytuacji cały proces zaczyna się od firmy leasingowej, to ona musi wcześniej dokonać zakupu maszyny, która stanie na terenie przedsiębiorcy, a dopiero później wokół niej zrobione zostaną odpowiednie instalacje i stawiane będą ściany budynku – tłumaczy Aleksandra Chrzanowska.

Jeśli natomiast przedsiębiorca z własnych środków zainwestował w park maszynowy, który będzie wyposażeniem jego hali produkcyjnej, ale w momencie zakończenia inwestycji zdecyduje, że – ze względów księgowych lub np. problemów z płynnością finansową firmy – wolałby je leasingować, może skorzystać z tzw. leasingu zwrotnego.

– Proces refinansowania zakupionych środków trwałych nie jest rzadkością. Zdarza się to najczęściej wtedy, gdy przedsiębiorca chce poprawić swoją płynność finansową z wykorzystaniem majątku, który zakupił kilka lat wcześniej. Dodatkowo w przypadku, gdy dostawcą sprzętu jest sprzedawca, z którym firma leasingowa dotychczas nie współpracowała, aby uniknąć opóźnień w zakupie z powodu przedłużających się uzgodnień w kontrakcie np. przy imporcie, klient sam może zakupić dany środek trwały a następnie - od razu - odsprzedać firmie leasingowej – tłumaczy Aleksandra Chrzanowska – W transakcjach leasingu zwrotnego, to właśnie klient jest dostawcą środka trwałego i to do niego wypłacane są środki z tytułu zakupu przedmiotu leasingu, oczywiście pomniejszone o wkład własny. W ten sposób firma z właściciela danego środka trwałego staje się jego użytkownikiem.

Inwestycje podstawy – jakich błędów unikać?

Odbiory techniczne i ich finał, czyli pozwolenie na użytkowanie – to ten moment, w którym można uznać inwestycję za zakończoną. Natomiast umowa z bankiem dobiega końca w momencie jej rozliczenia, czyli po uregulowaniu ostatniej raty kredytu (gdy jego saldo wynosi „zero”).

– Z moich doświadczeń wynika, że inwestycje w Polsce są coraz lepiej przygotowane. Przedsiębiorcy mają już bogate doświadczenie i wystrzegają się błędów, które jeszcze kilka były wręcz nagminne. Szczególnie warto zwracać uwagę, na to by inwestycja nie była niedoszacowana. Nieprzewidziane na początku koszty przedsiębiorcy musza bowiem pokrywać ze środków własnych. A to może oznaczać kłopoty finansowe – podsumowuje Tomasz Wołkowicz, doradca Centrum Bankowości Przedsiębiorstw PKO Banku Polskiego.

Informację zawarte na stronie mają charakter informacyjny, reklamowy i nie stanowią oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu cywilnego, usługi doradztwa inwestycyjnego oraz udzielania rekomendacji dotyczących instrumentów finansowych lub ich emitentów w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, a także nie są formą świadczenia usług doradztwa podatkowego ani pomocy prawnej.