- Skokowy wzrost cen energii w 2022 przyspieszył postępującą już od wielu lat transformację energetyczną samorządów. Priorytetowe stały się inwestycje zwiększające bezpieczeństwo energetyczne (np. we własne odnawialne źródła energii) oraz wszelkie działania pozwalające na redukcję zużycia energii (np. poprzez modernizację oświetlenia ulic i budynków, a także termomodernizację budynków i wymianę źródeł ciepła).
- Ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku, która weszła w życie 18 października 2022 roku zobligowała samorządy do ograniczenia zużycia energii o 10% w 2023 (względem zużycia z 2022). Obowiązek odnosi się do budynków zajmowanych przez JST oraz wykorzystywanych przez samorządy urządzeń technicznych, instalacji i pojazdów. O konieczności redukcji zużycia energii mówią również regulacje unijne. 11 lipca 2023 Parlament Europejski zaaprobował przepisy ujęte w propozycji dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej (2021/0203(COD)) nakładające na państwa członkowskie UE obowiązek zmniejszenia zużycia energii o co najmniej 11,7% do 2030 (względem poziomu z 2020). Ponadto państwa członkowskie zostały zobowiązane do renowacji co najmniej 3% budynków publicznych rocznie celem zmniejszenia ich energochłonności.
- Wydatki samorządów na energię w 2022 wzrosły o 19,3% (przy wzroście wydatków bieżących o 9,4%). To znacznie mniej niż średnio w sektorze przedsiębiorstw (+62%), co pokazuje, że wiele JST w zeszłym roku korzystało jeszcze z energii elektrycznej zakontraktowanej przed 2022. W 2023 wzrost ten może być większy. Chociaż ustawa o ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 wprowadziła dla samorządów maksymalną cenę na poziomie 785 zł/MWh (zgodnie z nowelizacją tej ustawy z sierpnia br., od 1 października 2023 cena zostanie obniżona do 693 zł/MWh), to dla wielu jednostek samorządowych stawka ta będzie i tak wyższa niż w poprzednim roku.
- Jak samorządy mogą zmniejszyć zużycie energii? Próbując odpowiedzieć na to pytanie przyjrzeliśmy się strukturze wydatków JST na energię w 2022. Oświata i oświetlenie ulic generowały ponad połowę popytu na energię w samorządach. Gospodarka mieszkaniowa odpowiadała za 15% wydatków, a obszar kultury fizycznej – 7% i, co ciekawe, wydatki na energię związaną z utrzymaniem obiektów sportowych wzrosły w 2022 aż o 46,4%. Silnie wzrosły również wydatki na energię w obszarze administracji publicznej (głównie w zakresie utrzymania urzędów), który odpowiadał za 7% wydatków na energię w JST. Wydatki na energię stanowiły średnio 2,5% wydatków bieżących JST.
